Θεόφιλος Τραμπούλης: Το συναίσθημα που διέρρηξε το πολιτικό
Από μια συνήθεια, μια τυποποιημένη μεταφορά, χαρακτηρίζουμε συχνά συμβάντα, όπως τον θάνατο του/της Ζακ/Ζάκι, τραγικά και τραγικό το ίδιο το θύμα. Έχει κι αλλού επισημανθεί πως το επίθετο τραγικός είναι παραπλανητικό, τονίζει τη συγκίνηση και συσκοτίζει το πολιτικό περιεχόμενο της βίας. Ωστόσο κάνει και κάτι ακόμη. Ας προσέξουμε καλύτερα τι πραγματικά λέει η μεταφορά. Κάθε φορά που κάποιος θάνατος αποκαλείται τραγικός, χρεώνεται ο νεκρός με μια βαριά, ανομολόγητη και υπερβατική ευθύνη. Η μεταφορική επίκληση της τραγωδίας σημαίνει παραπομπή σε μια αυστηρή δομή, σε ένα μυθολογικό και ανθρωπολογικό σύστημα όπου οι ενέργειες των ατόμων είναι δεμένες σε μια ακολουθία, κάθε πράξη οδηγεί στην επόμενή της και ο τραγικός ήρωας καταλαβαίνει αναδρομικά μια μοίρα που είχε υφάνει ο ίδιος με κάθε απόφασή του. Πυρήνας της τραγωδίας, τουλάχιστον στην αρχετυπική, ίσως όχι πάντα φιλολογικά ακριβή, εκδοχή της, είναι η ύβρις και η νέμεσίς της. Λέγοντας λοιπόν πως ο θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου είναι τραγικός αποφαινόμαστε, ενδεχομένως δίχως να το καταλαβαίνουμε, πως επρόκειτο για ένα τέλος προδιαγεγραμμένο, το οποίο είχε προετοιμάσει ο ίδιος με τις πράξεις και τις επιλογές του. Και ακόμη αποφαινόμαστε πως στη δολοφονία του λανθάνει μια αρχέγονη παράβαση και μια σκληρή και δίκαιη τιμωρία. Ποια παράβαση υπονοείται άραγε; Η σεξουαλικότητα; Η εκδραμάτισή της στο drag show; Η οροθετικότητα; Η μαχητική διεκδίκηση της ορατότητας; Ονομάζοντας τον θάνατό του τραγικό, δεν συσκοτίζουμε λοιπόν απλώς την πολιτική και συστηματική βία που τον σκότωσε, την αναπαράγουμε, επαναφέρουμε ασυνείδητα την σεξουαλικότητα, την επιτελέσή της, την οροθετικότητα, τον ακτιβισμό ως μια ύβρι που επέφερε κάποια νέμεση.
Ο θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου δεν είναι τραγικός αλλά είναι ιδιαίτερα πυκνός, πολιτικά και συμβολικά πυκνός, είναι μια ιδιαίτερα πυκνή πολιτική στιγμή, από τις πυκνότερες των τελευταίων ετών που ήταν γεμάτα με πυκνές πολιτικές στιγμές. Είναι μια σημαντική πολιτική δολοφονία αλλά δεν είναι πολιτική δολοφονία με έναν συνηθισμένο τρόπο. Δεν είναι η ανάδυση με βίαιο τρόπο μιας προϋπάρχουσας πολιτικής σύγκρουσης, το ξέσπασμα της βίας από πολιτικά υποκείμενα που επιτελούν ακραία την στράτευσή τους. Αντίθετα, η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου διανοίγει έναν καινούργιο πολιτικό χώρο, ρευστό και δύσκολα περιγράψιμο, έναν χώρο που δεν προϋπάρχει ως πολιτικός αλλά γίνεται πολιτικός μετά τη δολοφονία και εξαιτίας αυτής.