Παντελής Μπουκάλας

08
09

Η δημοσιογραφία σαν είδηση

Η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται ίσως στην απόλυτη πεποίθηση που μοιράζονται αρκετοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί ότι μπορούν να λένε περίπου ό,τι κατεβάσει η κούτρα τους, σαν να ’χουν το ακαταλόγιστο. Συμπεριφέρονται δηλαδή μάλλον σαν θορυβοποιοί παρά σαν παραγωγοί ενός στοιχειωδώς συνταγμένου λόγου. Και επειδή η προεκλογική περίοδος που μονίμως διανύουμε απαιτεί σαν καύσιμη ύλη την υπερβολή, την οξύτητα, τον άκριτο υπερθετικό βαθμό, οι λέξεις φεύγουν από το έρκος των δοντιών μας (ή από τα πλήκτρα του κομπιούτερ μας) χωρίς να προλάβουμε να τις (ξανα)σκεφτούμε. Και υποτίθεται ότι οι εφημερίδες, τα κανάλια και πρωτίστως η Βουλή δεν λειτουργούν με την ανεύθυνη επιθετικότητα της ανωνυμογραφίας και της ψευδωνυμογραφίας των σόσιαλ μίντια.
Περισσότερα »
28
08

Ζάλευκος, Σόλων, Ανάχαρσης, Energa

Ο Πλούταρχος λ.χ., στον Βίο του Σόλωνα, τον αποδίδει στον Ανάχαρση, τον Σκύθη σοφό: «Ο Ανάχαρσης περιγελούσε τις προσπάθειες του Σόλωνα, που πίστευε ότι θα περιορίσει τις αδικίες και την πλεονεξία των πολιτών με γραπτούς νόμους. Γιατί φρονούσε πως οι νόμοι μοιάζουν με τον ιστό της αράχνης. Πιάνουν τους αδύναμους και τους μικρούς, αλλά οι δυνατοί και οι πλούσιοι τους σπάζουν». «Υπό δε των δυνατών και πλουσίων διαρραγήσεσθαι...». Κάτι μάς θυμίζει; Κάτι θυμίζει σ’ εμάς, όπως και στους γονείς, τους παππούδες, τους προπαππούδες μας; Είναι μοιραίο άραγε; Ο Σόλων, που πίστευε ότι οι συμπολίτες του θα συμμορφωθούν στους νόμους, εναντιώθηκε στην πικρόχολη γνώμη του Ανάχαρση. Πλην, αποφαίνεται ο Πλούταρχος, «ταύτα μεν ως Ανάχαρσις είκαζεν απέβη μάλλον ή κατ΄ελπίδα του Σόλωνος». Τα πράγματα πήγαν κατά την πρόβλεψη του Σκύθη, όχι κατά την ελπίδα του Αθηναίου. Το αποφυλακισθέν στέλεχος της Energa, που δεν το βαραίνουν λίγα, είναι ένας εκ των πολλών «δυνατών και πλουσίων» που μάλλον θα συμφωνούσαν με τον Ανάχαρση.
Περισσότερα »
19
08

Αθεολόγητες μουντζούρες

Η πρόσφατη ανακοίνωση της Μητρόπολης Μεσογαίας, που διαβεβαίωσε με αλγεινή οίηση το χαροκαμένο ποίμνιο ότι από την πυρκαγιά στο Μάτι «καμία εκκλησία και κανένα προσκυνητάρι δεν υπέστη την παραμικρή ζημιά, ούτε καν μουντζούρα», θα μείνει μνημείο αθεολόγητης αναλγησίας για όσο θα κρατάει το πένθος: εσαεί. Πρέπει λοιπόν να πιστέψουμε πως οι ουρανοί απέδειξαν την ισχύ τους διαφυλάσσοντας τις πέτρες και τα ξύλα και αδιαφορώντας για τους ανθρώπους που απανθρακώνονταν; Κι αν αυτό αποτελεί τεκμήριο πως υπάρχει Θεός και είναι παντοδύναμος, τι πρέπει να πιστέψουμε για τις πάμπολλες περιπτώσεις όπου πυρκαγιές, σεισμοί ή πλημμύρες καταστρέφουν και ναούς; Οτι δεν υπάρχει Θεός; Ή ότι δεν είναι παντοδύναμος;
Περισσότερα »
23
07

«Μεμονωμένα» ναυάγια

Το ερώτημα με το οποίο κάθε Σαλβίνι, Λεπέν ή Ορμπαν είναι βέβαιος ότι αποστομώνει τους κουφιοκεφαλάκηδες ουμανιστές είναι απλό, άλλωστε οι δημοκόποι της εθνικιστικής «χριστιανικής καθαρότητας» απεχθάνονται τα περίπλοκα: «Μα γιατί ξεσπιτώνονται όλοι αυτοί; Γιατί παρατάνε την Ασία τους και την Αφρική τους, σέρνοντας και τα παιδιά τους μαζί, οι ύπουλοι, σαν δούρειους ίππους, για να συγκινήσουν τους ευαισθητούληδες;» Αν τους ακούγαμε όμως, αν δεν τους αφήναμε να ναυαγούν αβοήθητοι ή να θαλασσοδέρνονται ανεπιθύμητοι, θα είχαν να μας αντιτάξουν τα δικά τους απλά λόγια: «Το ερώτημα δεν είναι γιατί φεύγουμε όσοι φεύγουμε. Το ερώτημα είναι γιατί δεν φεύγουν και όλοι οι υπόλοιποι από πατρίδες σακατεμένες, καθημαγμένες, πάμπτωχες, κι ας ξέρουν ότι θα πέσουν σε χέρια ληστών και εκβιαστών, ή ότι μπορεί να πεθάνουν στην έρημο ή στη θάλασσα». Και τι φταίει η Ευρώπη (δυτική και ανατολική) ή η περιτειχιζόμενη Αμερική; Μα υπάρχει έστω μία ασιατική ή αφρικανική χώρα που να μην πατήθηκε από τα πόδια των λευκών κυρίαρχων, να μη λεηλατήθηκε από τα άπληστα χέρια τους; Και να μη νιώθει πως η Ιστορία τής χρωστάει;
Περισσότερα »
19
07

Ο Μόσκοβος και η εθνική μας εθελοτυφλία

Στο νεοελληνικό φαντασιακό ο Μόσκοβος κατέχει ξεχωριστή θέση από τις αρχές του 18ου αιώνα και τον Μεγάλο Πέτρο, όποιο κι αν είναι το καθεστώς της Ρωσίας, η οποία άλλωστε λειτουργεί πάντα ως αυτοκρατορία, τσαρική, σοβιετική ή μετασοβιετική. Στους προεπαναστατικούς καιρούς η χρεία συμμάχων εμφάνιζε κάθε τόσο τον Μόσκοβο έτοιμο «να φέρει το σεφέρι, Μοριά και Ρούμελη». Σήμερα, αλλεπάλληλες «προφητείες» ανακοινώνουν από κίτρινα πρωτοσέλιδα ή στη διάρκεια νυχτερινών τηλεοπτικών συνωμοσιολογικών παραληρημάτων ότι ο Μόσκοβος ξανάρχεται. Το «ξανθό γένος» αντιμετωπίζεται όχι απλώς σαν ο μεγάλος αδερφός τού κατά τα λοιπά ανάδελφου ελληνικού λαού, αλλά σαν το έθνος που ο Θεός του ορθόδοξου δόγματος του ανέθεσε να μας υπηρετεί πρόθυμα και ανελλιπώς.
Περισσότερα »
13
07

Η συνήθεια του εκφοβισμού

Κάποιες φορές το σπάσιμο είναι τελεσίδικο: Το θύμα του μπούλινγκ αυτοκτονεί. Τότε το πανελλήνιο, ιδίως αν ο αυτοχειριασθείς είναι παιδί, ένα εφηβάκι, δηλώνει συγκλονισμένο, διά στόματος των τηλεοπτικών ρεπόρτερ (το ίδιο συμβαίνει φαντάζομαι και στις άλλες χώρες). Αλλά δεν είναι. Οπως ορίζουν τα ανθρώπινα, το σοκ που προκαλούν τα ξένα δράματα κρατάει λίγο παραπάνω απ’ όσο κρατάει το άκουσμα της είδησης. Μόλις η τηλεοπτική φωνή πει «και τώρα ας αλλάξουμε κλίμα», το κλίμα όντως αλλάζει. Και γυρνάμε αυτόματα στα δικά μας βάσανα, ή στα ποδοσφαιρικά μας, στις διακοπές μας, στις εξελίξεις των σαρβάιβορ. Τα ίχνη του συγκλονισμού που απομένουν δεν αρκούν για να μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους, προσεχτικότερους και συμπονετικότερους· καλύτερους δασκάλους, γονείς ή γείτονες. Με κάθε θάνατο, άλλωστε, λέμε πως πήραμε πια το μάθημά μας. Αλλά αυτό δεν ισχύει.
Περισσότερα »
03
07

Οι πρόσφυγες της Μεσογείου και ο Αισχύλος

Οι Δαναΐδες, για να αποσπάσουν την προστασία του Αργους, αυτογενεαλογούνται σαν Αργείες. Είναι βέβαια «ξένες φυγάδες», από τη χώρα του Νείλου που «συνορεύει με τη Συρία». Το σπέρμα τους όμως κρατάει από την Ιώ, την ιέρεια του ναού της Ηρας στο Αργος, που την αγάπησε ο Δίας. Κεντρισμένη η Ιώ από τον Οίστρο που έστειλε καταπάνω της η ζηλιάρα η Ηρα, κατέληξε στην Αίγυπτο. Εκεί γέννησε τον Επαφο, που χρωστάει το όνομά του στο άγγιγμα του χεριού του πατρός Δία στην κοιλιά της μάνας του. Επαφος δε εγέννησε Λιβύαν, Λιβύα δε εγέννησε Βήλον, Βήλος δε εγέννησε τον Δαναό και τον Αίγυπτο. Εισάκουσε τις ικεσίες των Δαναΐδων ο δήμος του Αργους και καλοδέχτηκε τις προσφυγεμένες. Οι δικοί μας πρόσφυγες θαλασσοδέρνονται στη Μεσόγειο ανεπιθύμητοι, με σωσίβιο το τρύπιο πιθάρι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Περισσότερα »
27
06

«Μαθήματα δημοκρατίας», νοθευμένης και απολυταρχικής

Δημοκρατία –όπως οφείλουν να γνωρίζουν όσοι υποτίθεται ότι παραδίδουν μαθήματά της– σημαίνει ισηγορία. Στην Τουρκία, τα εννιά στα δέκα ΜΜΕ δοξάζουν ταπεινά τον Ερντογάν. Τα αντικυβερνητικά εξαγοράζονται από φίλους του υπερπροέδρου και ανανήφουν, όπως έγινε με τον μιντιακό όμιλο Dogan. Η Τουρκία βρίσκεται στην 157η θέση μεταξύ 178 χωρών στην κατάταξη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα για την ελευθερία του Τύπου. Κίνα, Αίγυπτος και Τουρκία συγκροτούν την τριάδα των χωρών με τους περισσότερους φυλακισμένους δημοσιογράφους.
Περισσότερα »
20
06

Κατά 20% «προδότες», «μειοδότες» και «ανθέλληνες»;

Αν αρχίσουμε να μετράμε «ανθέλληνες», «προδότες», «μειοδότες» και «πουλημένους», θα χάσουμε τον λογαριασμό. Για παράδειγμα, πρέπει να συναριθμηθεί στους μειοδότες ο Παύλος Μελάς, που, όπως γνωρίζουμε από τα γραπτά του, δημοσιευμένα από τη σύζυγό του πριν από πολλές δεκαετίες, αποκαλούσε μακεδονική την ακατονόμαστη γλώσσα; Θα καταγγελθεί σαν ανθέλληνας ο σλαβόφωνος οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Κώττας, κι όχι επειδή ξεκίνησε την αντιτουρκική δράση του από κοινού με Βουλγάρους, αλλά επειδή πεθαίνοντας στην τουρκική αγχόνη, το 1905, φώναξε «Ντα ζίβι Γκρτσια» («Ζήτω η Ελλάδα»); Είπε δηλαδή τις ύστατες λέξεις του «στην ντοπιολαλιά», όπως γράφουν τα ελληνικά ιστορικά μυθιστορήματα που αναπλάθουν τον βίο του, μια ντοπιολαλιά που τις προάλλες τής δόθηκε το παρωνύμιο «κομιτατζίδικα» από ελληνικές εφημερίδες. Και ο Στράτης Μυριβήλης, με τους «Μακεντών ορτοντόξ» της «Ζωής εν τάφω», πουλημένος κι αυτός;
Περισσότερα »
17
06

Προφάσεις εν αμαρτίαις

Το Μακεδονολογικό, αντίθετα με τις προβλέψεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, συνεχίζει να κερδίζει πρωτοσέλιδα, εξαιτίας και της απόφασης του Κυριάκου Μητσοτάκη να πατροκτονήσει αυτοακυρωνόμενος. Είτε εμφυλιοπολεμικά, όπως το μακελάρικο του χυδαίου Χίου, είτε αποκαλυπτικά της πλήρους συγχύσεως και της χονδροειδούς αμάθειας. Ηθελαν να βάλουν τον Μεγαλέξανδρο ματωμένο στο πρωτοσέλιδό τους οι «αληθινοί πατριώτες» της «Ελεύθερης Ωρας» κι έβαλαν έναν ωραιότατο Δαβίδ, σμιλεμένο από τον Μιχαήλ Αγγελο. Ενας Εβραίος, δηλαδή, δοξάστηκε από το εβραιοφαγικό κιτρινόφυλλο. «Σιωνιστικός δάκτυλος» προφανώς. Από χέρι Εκατόγχειρα.
Περισσότερα »