Παντελής Μπουκάλας

13
07

Η συνήθεια του εκφοβισμού

Κάποιες φορές το σπάσιμο είναι τελεσίδικο: Το θύμα του μπούλινγκ αυτοκτονεί. Τότε το πανελλήνιο, ιδίως αν ο αυτοχειριασθείς είναι παιδί, ένα εφηβάκι, δηλώνει συγκλονισμένο, διά στόματος των τηλεοπτικών ρεπόρτερ (το ίδιο συμβαίνει φαντάζομαι και στις άλλες χώρες). Αλλά δεν είναι. Οπως ορίζουν τα ανθρώπινα, το σοκ που προκαλούν τα ξένα δράματα κρατάει λίγο παραπάνω απ’ όσο κρατάει το άκουσμα της είδησης. Μόλις η τηλεοπτική φωνή πει «και τώρα ας αλλάξουμε κλίμα», το κλίμα όντως αλλάζει. Και γυρνάμε αυτόματα στα δικά μας βάσανα, ή στα ποδοσφαιρικά μας, στις διακοπές μας, στις εξελίξεις των σαρβάιβορ. Τα ίχνη του συγκλονισμού που απομένουν δεν αρκούν για να μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους, προσεχτικότερους και συμπονετικότερους· καλύτερους δασκάλους, γονείς ή γείτονες. Με κάθε θάνατο, άλλωστε, λέμε πως πήραμε πια το μάθημά μας. Αλλά αυτό δεν ισχύει.
03
07

Οι πρόσφυγες της Μεσογείου και ο Αισχύλος

Οι Δαναΐδες, για να αποσπάσουν την προστασία του Αργους, αυτογενεαλογούνται σαν Αργείες. Είναι βέβαια «ξένες φυγάδες», από τη χώρα του Νείλου που «συνορεύει με τη Συρία». Το σπέρμα τους όμως κρατάει από την Ιώ, την ιέρεια του ναού της Ηρας στο Αργος, που την αγάπησε ο Δίας. Κεντρισμένη η Ιώ από τον Οίστρο που έστειλε καταπάνω της η ζηλιάρα η Ηρα, κατέληξε στην Αίγυπτο. Εκεί γέννησε τον Επαφο, που χρωστάει το όνομά του στο άγγιγμα του χεριού του πατρός Δία στην κοιλιά της μάνας του. Επαφος δε εγέννησε Λιβύαν, Λιβύα δε εγέννησε Βήλον, Βήλος δε εγέννησε τον Δαναό και τον Αίγυπτο. Εισάκουσε τις ικεσίες των Δαναΐδων ο δήμος του Αργους και καλοδέχτηκε τις προσφυγεμένες. Οι δικοί μας πρόσφυγες θαλασσοδέρνονται στη Μεσόγειο ανεπιθύμητοι, με σωσίβιο το τρύπιο πιθάρι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
27
06

«Μαθήματα δημοκρατίας», νοθευμένης και απολυταρχικής

Δημοκρατία –όπως οφείλουν να γνωρίζουν όσοι υποτίθεται ότι παραδίδουν μαθήματά της– σημαίνει ισηγορία. Στην Τουρκία, τα εννιά στα δέκα ΜΜΕ δοξάζουν ταπεινά τον Ερντογάν. Τα αντικυβερνητικά εξαγοράζονται από φίλους του υπερπροέδρου και ανανήφουν, όπως έγινε με τον μιντιακό όμιλο Dogan. Η Τουρκία βρίσκεται στην 157η θέση μεταξύ 178 χωρών στην κατάταξη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα για την ελευθερία του Τύπου. Κίνα, Αίγυπτος και Τουρκία συγκροτούν την τριάδα των χωρών με τους περισσότερους φυλακισμένους δημοσιογράφους.
20
06

Κατά 20% «προδότες», «μειοδότες» και «ανθέλληνες»;

Αν αρχίσουμε να μετράμε «ανθέλληνες», «προδότες», «μειοδότες» και «πουλημένους», θα χάσουμε τον λογαριασμό. Για παράδειγμα, πρέπει να συναριθμηθεί στους μειοδότες ο Παύλος Μελάς, που, όπως γνωρίζουμε από τα γραπτά του, δημοσιευμένα από τη σύζυγό του πριν από πολλές δεκαετίες, αποκαλούσε μακεδονική την ακατονόμαστη γλώσσα; Θα καταγγελθεί σαν ανθέλληνας ο σλαβόφωνος οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Κώττας, κι όχι επειδή ξεκίνησε την αντιτουρκική δράση του από κοινού με Βουλγάρους, αλλά επειδή πεθαίνοντας στην τουρκική αγχόνη, το 1905, φώναξε «Ντα ζίβι Γκρτσια» («Ζήτω η Ελλάδα»); Είπε δηλαδή τις ύστατες λέξεις του «στην ντοπιολαλιά», όπως γράφουν τα ελληνικά ιστορικά μυθιστορήματα που αναπλάθουν τον βίο του, μια ντοπιολαλιά που τις προάλλες τής δόθηκε το παρωνύμιο «κομιτατζίδικα» από ελληνικές εφημερίδες. Και ο Στράτης Μυριβήλης, με τους «Μακεντών ορτοντόξ» της «Ζωής εν τάφω», πουλημένος κι αυτός;
17
06

Προφάσεις εν αμαρτίαις

Το Μακεδονολογικό, αντίθετα με τις προβλέψεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, συνεχίζει να κερδίζει πρωτοσέλιδα, εξαιτίας και της απόφασης του Κυριάκου Μητσοτάκη να πατροκτονήσει αυτοακυρωνόμενος. Είτε εμφυλιοπολεμικά, όπως το μακελάρικο του χυδαίου Χίου, είτε αποκαλυπτικά της πλήρους συγχύσεως και της χονδροειδούς αμάθειας. Ηθελαν να βάλουν τον Μεγαλέξανδρο ματωμένο στο πρωτοσέλιδό τους οι «αληθινοί πατριώτες» της «Ελεύθερης Ωρας» κι έβαλαν έναν ωραιότατο Δαβίδ, σμιλεμένο από τον Μιχαήλ Αγγελο. Ενας Εβραίος, δηλαδή, δοξάστηκε από το εβραιοφαγικό κιτρινόφυλλο. «Σιωνιστικός δάκτυλος» προφανώς. Από χέρι Εκατόγχειρα.
22
05

Η στερεοτυπική επίκληση του «αντισημιτισμού»

Αντισημιτισμός, αρρωστημένος και νοσηρός, ήταν η «συκοφαντία αίματος», μια «δοξασία καθ’ ην οι Εβραίοι μεταλαμβάνουσιν αίματος χριστιανού παιδός κατά το Πάσχα», όπως συνοψίζει ο Νικόλαος Πολίτης την άθλια, κατασκευασμένη κατηγορία που οδήγησε σε πάμπολλες διώξεις του εβραϊκού πληθυσμού σε όλη την Ευρώπη, και στην Ελλάδα, για παράδειγμα στην Κέρκυρα του 1891. Τάχα οι Εβραίοι θυσίαζαν παιδιά χριστιανών και χρησιμοποιούσαν το αίμα τους για να παρασκευάσουν τον άζυμο άρτο τους, στη γιορτή του Πάσχα· ο Δημήτρης Χατζής, στον «Σαμπεθάι Καμπιλή», ξηλώνει σαρκαστικά την ανόητη συκοφαντία. Δυστυχώς, το τωρινό αίμα, αυτό που πλημμυρίζει για πολλοστή φορά τη μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του κόσμου, τη Λωρίδα της Γάζας, είναι αληθινό, όχι υλικό συκοφαντίας. Κι αφήνει ένα στίγμα πολύ βαθύ για να μπορούν να το ξεβάψουν οι θλιβερές δικαιολογίες του Μπέντζαμιν Νετανιάχου και του Ντόναλντ Τραμπ.
06
02

Πόθεν το κοινόν άσμα «Μακεδονία ξακουστή»

Εχει πάντως τεράστιο ενδιαφέρον για την ιστορική μας αυτογνωσία, αν την αντέχουμε, το πώς έγινε ελληνική η ελλαδική Μακεδονία: με πολέμους, ανταλλαγές πληθυσμών, ρητές ή άρρητες απαγορεύσεις όσον αφορά τη χρήση άλλων γλωσσών, πέρα από την ελληνική, απαγόρευση ακόμα και μουσικών οργάνων, λ.χ. της γκάιντας. Γιατί; Μα επειδή, σύμφωνα με την εθνικώς ορθή αδαημοσύνη και μικρότητα, η γκάιντα υποδήλωνε ανθελληνισμό και φιλοβουλγαρισμό. Γι’ αυτό και την τσάκιζαν οι χωροφύλακες, εισβάλλοντας σε σπίτια «υπόπτων για εθνική μειοδοσία» ή διαλύοντας πανηγύρια. Πράγμα που μάλλον δεν το θυμάται, ή δεν το αξιολογεί σαν σοβαρό, ο Μίκης Θεοδωράκης, παρότι άνθρωπος της μουσικής, εκτός από πατέρας της εσβεσμένης «Σπίθας».
24
01

«Όπου Μακεδονία ίσον Ελλάδα»;

Πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει το γεγονός ότι το σύνθημα που κυριάρχησε ήταν το ακροδεξιότατο «Αλήτες προδότες πολιτικοί» και ότι όλοι ενστερνίστηκαν ασμένως το θεόπνευστο πλην ανιστόρητο δόγμα του μητροπολίτη Ανθιμου ότι «όπου Μακεδονία ίσον Ελλάδα και όπου Ελλάδα ίσον Μακεδονία». Αν πράγματι «όπου Μακεδονία ίσον Ελλάδα», θα στείλουμε τον στρατό να κατακτήσει τα τμήματα της γεωγραφικώς εννοούμενης Μακεδονίας, που, όπως και η επίσημη Ελλάδα αναγνωρίζει από το 1913, ανήκουν στη Σερβία τότε και τώρα στην ΠΓΔΜ (39%), στη Βουλγαρία (9%) και στην Αλβανία (1%);
13
11

Ο σκόρος, η σκουριά, οι φόροι και οι οφσόρ

Τον Οφσόριο Παράδεισο των Παρθένων Νήσων, των Νήσων Κέιμαν, των Βερμούδων και των άλλων νησιών του αφορολόγητου ήλιου θα τον απολαμβάνουν πιθανότατα και βουδιστές και σιντοϊστές και πιστοί του Ιεχωβά και αθεϊστές και αγνωστικιστές (όπως και δεξιοί, αριστεροί, κεντρομεσαίοι κ.ά.).