Παντελής Μπουκάλας

02
11

Επειγόμενος σωβινισμός

Για να εξιχνιαστεί ο θάνατος του ομογενούς Κωνσταντίνου Κατσίφα, από σφαίρες Αλβανών αστυνομικών στο μειονοτικό χωριό Βουλιαράτες, πρέπει οι δύο πλευρές, Ελληνες και Αλβανοί, να ανακαλύψουν κάτι που ουδέποτε περίσσευε στις σχέσεις τους, χρονίως παγιδευμένες από τα στερεότυπα: την εμπιστοσύνη. Οι μόνοι που τα βλέπουν όλα πεντακάθαρα (και δεν μιλάω εδώ για τους συγγενείς του νεκρού), οι μόνοι που κατέληξαν σε ακλόνητα συμπεράσματα από την πρώτη στιγμή, είναι όσοι δεν χρειάζονται ποτέ εξακριβωμένες πληροφορίες και αδιάσειστα στοιχεία. Αρκούνται σε όσα τούς υπαγορεύουν οι προκαταλήψεις τους.
01
11

Η Ακροδεξιά δύο ηπείρων

Αυτό είναι το πιστεύω του Μπολσονάρο, ένα άθροισμα από κάθε άλλο παρά ακίνδυνες «γραφικές ανοησίες». Το κύριο σύνθημά του, «Η Βραζιλία πάνω απ’ όλα», είναι πολύ πιο κοντά στο επαίσχυντο «uber alles» απ’ ό,τι τα παρόμοια συνθήματα των μισαλλόδοξων που θριαμβεύουν σε δύο ηπείρους. Η Ακροδεξιά επελαύνει. Δεξαμενή της η ήττα της σοσιαλδημοκρατίας, η εν εξουσία φθορά και διαφθορά της λατινικής Αριστεράς και οι ψηφοθηρικές ερωτοτροπίες της θεσμικής Δεξιάς με ακροδεξιές πολιτικές.
27
10

«Θα πέσει η νύχτα»

Είναι ένα ερώτημα που κάθε Οκτώβριο, με την απελευθέρωση της Αθήνας καταρχάς κι ύστερα με την κήρυξη του πολέμου, γίνεται καρφί στο μυαλό: Βλέπουν άραγε οι Γερμανοί, όλων των μεταπολεμικών γενεών, ταινίες με θέμα τις αγριότητες των προγόνων τους στα στρατόπεδα εξόντωσης, εναντίον Εβραίων, Τσιγγάνων, ομοφυλοφίλων, αναπήρων, πολιτικών κρατουμένων και αντιστασιακών; Κι αν αποφεύγουν τις ταινίες μυθοπλασίας, μήπως στέκονται περισσότερο σε ντοκιμαντέρ; Το ζητούμενο δεν είναι βέβαια η διά παντός ενοχοποίηση ενός ολόκληρου λαού, στους κόλπους του οποίου υπήρξαν και αντιστασιακοί, που πλήρωσαν με θάνατο τη γενναιότητά τους. Το ζητούμενο, το αναζητούμενο μάλλον, είναι το μέγεθος της ήττας της συλλογικής μνήμης, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αν όχι σε οικουμενικό. Δεν χωράει αμφιβολία πως έχει ηττηθεί η μνήμη μας. Το μαρτυρεί η ακμή των νεοφασιστών και των νεοναζιστών σε ποικίλες χώρες. Αλλοι εξ αυτών δρουν απροκάλυπτα, άλλοι κρύβουν τον φιλοχιτλερισμό τους κάτω απ’ την κουκούλα του υπερπατριώτη. Αυτό συμβαίνει με τους δικούς μας χρυσαυγίτες νεοναζιστές, που φορούν κάτι ενδιάμεσο σε χλαμύδα και φουστανέλα, για να καλύψουν τη στολή των SS που ζεσταίνει το σώμα και κυρίως την ψυχή τους.
16
10

Ο Μαβίλης στη Λέσβο

Για να δικαιολογήσει την επιμονή της στη χρήση του όρου «λαθρομετανάστης» στην εκπαιδευτική διαδικασία, η πλειοψηφία της ΕΛΜΕ Λέσβου περιφρονεί τον Αρειο Πάγο, εισαγγελέας του οποίου ζήτησε με ειδικό έγγραφο να αποφεύγεται η χρήση του όρου «λαθρομετανάστης», διότι «δεν είναι δόκιμος, μπορεί να είναι μειωτικός για την προσωπικότητα του ατόμου και βεβαίως δεν συναντάται στην ελληνική νομοθεσία». Ανοιξαν τα λεξικά τους λοιπόν οι της πλειοψηφίας ή πήραν ίσως γραμμή ακούγοντας τους ομοϊδεάτες τους πολιτικούς, και μας πληροφόρησαν ότι «το συνθετικό “λαθρο” χρησιμοποιείται ευρέως για παράνομες δραστηριότητες. Ετσι χρησιμοποιούμε τους όρους “λαθρεπιβάτης”, “λαθροκυνηγός”, “λαθρεμπόριο” κ.λπ.». Θα τη μηδένιζαν την κόλλα των καθηγητών τους οι μαθητές. Θα έγραφαν πάνω με κόκκινο ότι ο λαθροκυνηγός, ο λαθρέμπορος, ο λαθρανασκαφέας αποκαλούνται και είναι λαθραίοι επειδή πρώτη έγνοια τους είναι να μην τους δει κανείς, να μη συλληφθούν. Ενώ η πρώτη έγνοια των «λαθρομεταναστών» είναι να τους δουν, ακόμα και να τους συλλάβουν. Δεν είδατε, ω αγαθοί της ΕΛΜΕ και των καναλιών, τους «λαθραίους» Κούρδους στην πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης; Ξημεροβραδιάζονταν έξω από το Τμήμα, να καταθέσουν τα χαρτιά τους. Αλλά εσείς ένα μόνο προσέχατε: την «καταστροφή της εικόνας».
07
10

Διαφημιστικός σεξισμός

«Αθλια, σεξιστική και κυρίως προσβλητική για το γυναικείο φύλο, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την επαγγελματική υπόσταση του φαρμακοποιού» χαρακτηρίζει τη διαφήμιση ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αττικής. Συντηρητικοί άνθρωποι, τι περιμένεις. Δεν κατέχουν από χιούμορ. Και δεν έχουν ακουστά για τους νόμους της αγοράς. Μολαταύτα, μήπως τουλάχιστον τα κρατικά κανάλια θα έπρεπε να αρνηθούν να προβάλουν τη χυδαιότητα; Ας αφήσουν τα αργύρια του σεξισμού στα ιδιωτικά.
30
09

«Γιατί έτσι μας αρέσει»;

Δίχως τα βίντεο, οι διαβεβαιώσεις του προέδρου της Ενωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αττικής Δημοσθένη Πάκου πως όλα έγιναν σύμφωνα με τα αστυνομικά εγχειρίδια θα γίνονταν πιστευτές από πολλούς. Και ο κυνισμός του ανδρός, το «σ’ όποιον αρέσει» που εξαπέλυσε, δεν θα κατακρινόταν σαν κυνισμός, αλλά θα διακινούνταν σαν «ιερή αγανάκτηση ενός βαρύτατα αδικουμένου». Δίχως τα βίντεο η κτηνώδης χλεύη κατά των ομοφυλοφίλων δεν θα περιοριζόταν στα πρωτοσέλιδα του «Μακελειού» και της «Ελεύθερης Ωρας» και στους ανωνυμοψευδώνυμους κανίβαλους του Διαδικτύου.
26
09

Στην αρένα της οδού Γλάδστωνος

Οι κραυγές έφυγαν από την Ομόνοια και κατακάλυψαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και όσους διαύλους παραδίδουν στο κοινό «μαθήματα αυτοάμυνας», με ασύγγνωστη ελαφρότητα. Το «καλά τού κάνανε» ακούστηκε ανατριχιαστικότερο, πολλαπλασιασμένο από τους αμέτρητους τηλεβόες της ανώνυμης ή ψευδώνυμης κακοψυχίας, αλλά και από ορισμένους «επώνυμους», κυνικούς υποστηρικτές του κοινωνικού αυτοματισμού και του δικαιώματος στην αυτοδικία, ακόμα και με τη χρήση ασύμμετρης βίας: καραμπίνα εναντίον χαρτοκόπτη. Ηδη άλλωστε είχε αρχίσει να γίνεται γνωστό ότι ο Ζακ Κωστόπουλος ήταν και τζάνκι και γκέι και οροθετικός και drag queen (αλλά και «ακτιβιστής κυρίως με αυτά τα θέματα», όπως ο ίδιος δήλωνε). Ενα σκουπίδι δηλαδή. Οπότε, σκούπα...
08
09

Η δημοσιογραφία σαν είδηση

Η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται ίσως στην απόλυτη πεποίθηση που μοιράζονται αρκετοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί ότι μπορούν να λένε περίπου ό,τι κατεβάσει η κούτρα τους, σαν να ’χουν το ακαταλόγιστο. Συμπεριφέρονται δηλαδή μάλλον σαν θορυβοποιοί παρά σαν παραγωγοί ενός στοιχειωδώς συνταγμένου λόγου. Και επειδή η προεκλογική περίοδος που μονίμως διανύουμε απαιτεί σαν καύσιμη ύλη την υπερβολή, την οξύτητα, τον άκριτο υπερθετικό βαθμό, οι λέξεις φεύγουν από το έρκος των δοντιών μας (ή από τα πλήκτρα του κομπιούτερ μας) χωρίς να προλάβουμε να τις (ξανα)σκεφτούμε. Και υποτίθεται ότι οι εφημερίδες, τα κανάλια και πρωτίστως η Βουλή δεν λειτουργούν με την ανεύθυνη επιθετικότητα της ανωνυμογραφίας και της ψευδωνυμογραφίας των σόσιαλ μίντια.
28
08

Ζάλευκος, Σόλων, Ανάχαρσης, Energa

Ο Πλούταρχος λ.χ., στον Βίο του Σόλωνα, τον αποδίδει στον Ανάχαρση, τον Σκύθη σοφό: «Ο Ανάχαρσης περιγελούσε τις προσπάθειες του Σόλωνα, που πίστευε ότι θα περιορίσει τις αδικίες και την πλεονεξία των πολιτών με γραπτούς νόμους. Γιατί φρονούσε πως οι νόμοι μοιάζουν με τον ιστό της αράχνης. Πιάνουν τους αδύναμους και τους μικρούς, αλλά οι δυνατοί και οι πλούσιοι τους σπάζουν». «Υπό δε των δυνατών και πλουσίων διαρραγήσεσθαι...». Κάτι μάς θυμίζει; Κάτι θυμίζει σ’ εμάς, όπως και στους γονείς, τους παππούδες, τους προπαππούδες μας; Είναι μοιραίο άραγε; Ο Σόλων, που πίστευε ότι οι συμπολίτες του θα συμμορφωθούν στους νόμους, εναντιώθηκε στην πικρόχολη γνώμη του Ανάχαρση. Πλην, αποφαίνεται ο Πλούταρχος, «ταύτα μεν ως Ανάχαρσις είκαζεν απέβη μάλλον ή κατ΄ελπίδα του Σόλωνος». Τα πράγματα πήγαν κατά την πρόβλεψη του Σκύθη, όχι κατά την ελπίδα του Αθηναίου. Το αποφυλακισθέν στέλεχος της Energa, που δεν το βαραίνουν λίγα, είναι ένας εκ των πολλών «δυνατών και πλουσίων» που μάλλον θα συμφωνούσαν με τον Ανάχαρση.
19
08

Αθεολόγητες μουντζούρες

Η πρόσφατη ανακοίνωση της Μητρόπολης Μεσογαίας, που διαβεβαίωσε με αλγεινή οίηση το χαροκαμένο ποίμνιο ότι από την πυρκαγιά στο Μάτι «καμία εκκλησία και κανένα προσκυνητάρι δεν υπέστη την παραμικρή ζημιά, ούτε καν μουντζούρα», θα μείνει μνημείο αθεολόγητης αναλγησίας για όσο θα κρατάει το πένθος: εσαεί. Πρέπει λοιπόν να πιστέψουμε πως οι ουρανοί απέδειξαν την ισχύ τους διαφυλάσσοντας τις πέτρες και τα ξύλα και αδιαφορώντας για τους ανθρώπους που απανθρακώνονταν; Κι αν αυτό αποτελεί τεκμήριο πως υπάρχει Θεός και είναι παντοδύναμος, τι πρέπει να πιστέψουμε για τις πάμπολλες περιπτώσεις όπου πυρκαγιές, σεισμοί ή πλημμύρες καταστρέφουν και ναούς; Οτι δεν υπάρχει Θεός; Ή ότι δεν είναι παντοδύναμος;