Δέσποινα Παπαδοπούλου

Η ελληνική περίπτωση (...) πάσχει σοβαρά τόσο από την ανάπτυξη του αποτελεσματικού κοινωνικού μοντέλου όσο και από την ανάπτυξη του εθελοντικού-φιλανθρωπικού μοντέλου παρεμβάσεων. Το γιγάντιο βάρος της ρύθμισης της κοινωνικής φροντίδας έπεφτε και πέφτει παραδοσιακά στην οικογένεια και το ευρύτερο συγγενικό υποστηρικτικό περιβάλλον με αποτέλεσμα να είναι εμφανή τα όρια και οι σοβαρές ελλείψεις στη λειτουργία τους. Ωστόσο, η χρηματοπιστωτική κρίση που γρήγορα μετατράπηκε σε κοινωνική, από το 2009 και έπειτα, ανέδειξε ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στη θεραπεία των κοινωνικών προβλημάτων. Τη δουλειά του κοινωνικού Κράτους (σοσιαλιστικό μοντέλο) ή του εθελοντισμού (φιλελεύθερο μοντέλο) δεν μπορούσε να την κάνει πλέον η οικογένεια για προφανείς λόγους. Η υψηλή ανεργία, οι περικοπές των μισθών με παράλληλες περικοπές των συντάξεων οδήγησαν την ελληνική οικογένεια σε αδιέξοδο και απόγνωση. Είναι προφανές ότι η περικομμένη σύνταξη τους γιαγιάς δεν μπόρεσε να καλύψει τους ανάγκες τριών γενιών καθώς οι δύο πιο επόμενες γενιές δεν έχουν πλέον πρόσβαση στην αγορά εργασίας ή σε κάθε περίπτωση σε πλήρη απασχόληση. Ακόμη πιο τραγική καταγράφεται η κατάσταση στον τομέα των κύριων δημόσιων θεσμών, υγεία και εκπαίδευση, οι οποίοι μέσα στην πανδημία καταρρέουν εκ των πραγμάτων λειτουργεί σωρευτικά τους δυσκολίες αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων. Είναι σαφές ότι ούτε ο αποσπασματικός ανοργάνωτος εθελοντισμός ή ότι βαφτίζεται ως τέτοιο αλλά ούτε και το ακυρωμένο στην πράξη κοινωνικό κράτος μπορεί να αποδώσει καρπούς επί δεξιάς διακυβέρνησης. Καθώς η Ελλάδα δεν διαθέτει εκείνες τους δικλείδες ασφαλείας που διαθέτουν τόσο τα κορπορατιστικά καθεστώτα τους ευρωπαϊκής Δύσης όσο και τα φιλελεύθερα καθεστώτα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας, οδηγείται σε μία καταστροφική ανομία με κύριο θύμα την ίδια την κοινωνία και τους πολίτες της. Η χώρα των τουριστικών παράδεισων που το ΑΕΠ της μέσα στην πανδημία γίνεται μία τρύπα στον παγκόσμιο χάρτη, αυτοακυρώνεται καθώς δεν διαθέτει κανένα ενεργό εργαλείο να αντιμετωπίσει ουσιαστικά το τρίπτυχο πανδημία - βαθιά οικονομική κρίση - κρίση δημόσιων θεσμών. Έτσι, το μόνο που φαίνεται μέχρι τώρα να έχει ενεργοποιήσει είναι ο εντυπωσιασμός μέσω των ΜΜΕ που ασφαλώς άθελά τους μετατρέπονται στο δεκανίκι των σωρευτικών τριπλών κρίσεων σαν ο μοναδικός μηχανισμός κατασκευής τους εικόνας τους κοινωνίας και όχι φυσικά της πραγματικής αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων. Εύλογα, αναρωτιέται σήμερα ο καθένας «πως θα θεραπεύσει επιτέλους αυτή η κοινωνία τις πληγές της», «πως θα αναγεννηθεί από τα συντρίμμια της;», «πότε θα σκεφτεί το κράτος τους ανθρώπους πριν από τα συμφέροντα»;