Πάνος Κορφιάτης

17
04

Πάνος Κορφιάτης: Ο κόσμος της εργασίας απέναντι σε μια διπλή πρόκληση – Κορονοϊός και εργασιακή πραγματικότητα

Σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση διαμορφώνονται τάσεις που αναδεικνύουν στοιχεία θετικής διεξόδου. Ας σταθούμε σε τρία τέτοια δυνητικά θετικά στοιχεία που κάνουν εφικτή μια προσέγγιση υπέρ του κόσμου της εργασίας. Πρώτον, η υγειονομική κρίση υπογράμμισε δραματικά την σημασία των δημόσιων αγαθών και την ισότιμη πρόσβαση σε αυτά. Ανέδειξε έτσι το πόσο σημαντικός είναι ο κοινωνικός μισθός και το πόσο κοινωνικά και οικονομικά ωφέλιμη είναι η εξαίρεση κρίσιμων για την κοινωνία τομέων από την αγορά. Δεύτερον, καθιστά πασιφανές αυτό που πάντα ίσχυε: οι εργαζόμενοι σε κρίσιμα μέτωπα, είτε στο σύστημα υγείας είτε στην εφοδιαστική αλυσίδα, συνεχίζουν να κάνουν την δουλειά τους σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Το καινούργιο στοιχείο εδώ δεν είναι η αυταπάρνηση ή η αλληλεγγύη, αλλά το ότι ξαφνικά έγινε είδηση το γεγονός ότι θεμέλιο της κοινωνίας είναι η εργασία. Τρίτον, η έκταση και το βάθος της κρίσης διαμορφώνει μια νέα δυνατότητα σύγκλισης ανάμεσα στο υψηλά ειδικευμένο και σχετικά υψηλότερα αμειβόμενο κομμάτι της εργατικής τάξης και το επισφαλώς εργαζόμενο, χαμηλής ειδίκευσης κομμάτι της. Αν και είναι αντικείμενο μιας ευρύτερης συζήτησης, ο διαχωρισμός αυτός έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης με επιτυχία από τις δυνάμεις του Brexit και του Trump, ενώ αναπαράγεται διαρκώς στην προσπάθεια να αποκτήσει κοινωνικό έρεισμα το ιδεολόγημα της αριστείας.
31
01

Πώς να αδρανοποιήσετε έναν ελεγκτικό μηχανισμό

Ακυρώνοντας στην ουσία το σύστημα προστίμων –που αποτελεί το βασικό εργαλείο για να αποτραπεί η παραβατικότητα–, το ΣΕΠΕ οδηγείται στην αδρανοποίηση. Το ότι ο στόχος είναι ακριβώς αυτός, αποδεικνύεται από τη συνέχεια και τη συνέπεια των κινήσεων σε αυτή την κατεύθυνση. Η υποβάθμιση του ΣΕΠΕ άλλωστε έγινε τις πρώτες κιόλας μέρες της νέας κυβέρνησης. Η ίδια κυβέρνηση που δεν χάνει ευκαιρία να μιλάει για τον νόμο και την τάξη, έρχεται να δώσει το μήνυμα ότι η παράβαση του νόμου, όταν αφορά την εργατική νομοθεσία, δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα. Η αγορά εργασίας έχει αποδείξει ότι έχει τον δικό της τρόπο να παίρνει το μήνυμα κάθε φόρα και γρήγορα μάλιστα. Ηδη τα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησης έχουν οδηγήσει σε μια σειρά από ευθείες επιθέσεις στα δικαιώματα των εργαζομένων. Οταν η παραβατικότητα γίνεται επικερδής επιχείρηση με την υπογραφή του υπουργού Εργασίας, η στέρηση και των πιο βασικών δικαιωμάτων των εργαζομένων δεν είναι παρά το φυσικό επακόλουθο της κυβερνητικής πολιτικής.
18
12

Ο ασύμμετρος δικομματισμός και εμείς

Σαν κοινωνία αφήνουμε εξαιρετικά καθυστερημένα πίσω μας την οικονομική κρίση, αλλά όχι τις αίτιες που τη γέννησαν. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε εκδοχή της κανονικότητας, πολιτική ή κοινωνική, θα είναι ιδιαίτερα επισφαλής. Η αδυναμία των κλασικών συνταγών να δώσουν λύσεις για την πλειοψηφία της κοινωνίας, είτε στη νεοφιλελεύθερη είτε στην κεντροαριστερή εκδοχή τους, δεν λαμβάνει χώρα σε ένα πολιτικό σύστημα μηδενικού αθροίσματος. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος δεν μετακινείται μόνο από τον ένα πόλο του πολιτικού συστήματος στον άλλο, υπάρχει και η επιλογή του κενού. Μια ρητή ή άρρητη στρατηγική που μένει στην αποδόμηση του αντιπάλου, χωρίς να βάζει την εναλλακτική προοπτική με όρους αξιοπιστίας, διατρέχει τον κίνδυνο να χάσει το βασικό εργαλείο για να αντιμετωπίσει αυτή την τάση. Το πόσο έξυπνα χρησιμοποίησε η Νέα Δημοκρατία την πόλωση είναι ένα πολύ χρήσιμο παράδειγμα. Και γιατί οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια πιο στενή απεύθυνση, κάνοντας τον να απαντά κυρίως στη ρητορική της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης και να βάζει σε δεύτερη μοίρα την εξήγηση του πολιτικού του σχεδίου στην κοινωνία. Για να προχωρήσουμε, λοιπόν, ας αρχίσουμε από τα βασικά, από την αντίφαση ανάμεσα στην ανάγκη να αλλάξουμε τα πράγματα και στη δυνατότητα μας να το κάνουμε, και ας προσπαθήσουμε να αναμετρηθούμε με αυτή την αντίφαση. Είναι ζήτημα όχι ιστορικής νομοτέλειας, αλλά επιλογής. Με μια υποσημείωση όμως. Τις αντιφάσεις σου και τα ελλείμματα σου επιλέγεις αν θα τα συζητήσεις και αν θα τα παλέψεις, δεν επιλέγεις όμως αν θα τα πληρώσεις.
  • 1
  • 2