Ιφιγένεια Καμτσίδου

13
02

Συνταγματικές αντιλογίες της πανδημίας

Απόστολος Παπατόλιας «Η "επόμενη μέρα" του εθνικού και ευρωπαϊκού συνταγματισμού», εκδόσεις Παπαζήση, 2020 H πανδημία του Covid-19 είναι μια κρίσιμη περίοδος και για το συνταγματικό δίκαιο. Τα έκτακτα μέτρα που λήφθηκαν για να αναχαιτίσουν την εξάπλωση της νόσου έθεσαν σοβαρά ζητήματα σχετικά με την προστασία των συνταγματικών δικαιωμάτων, τον σεβασμό των θεμελιωδών αρχών και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Η βαρύτητα των συνεπειών τους στην συνταγματική οργάνωση του πολιτικού και κοινωνικού βίου δικαιολογεί την ένταση των σχετικών συζητήσεων στην Ελλάδα και την Ευρώπη: καθώς οι εξελίξεις τείνουν να εξαρτήσουν το συνταγματικό δίκαιο από την «κανονικότητα», να το καταστήσουν δίκαιο που οι κυβερνώντες θα μπορούν να αναστέλλουν εν όψει των πολλαπλασιαζόμενων κινδύνων, η διαχείριση της πανδημίας προσλαμβάνει υπαρξιακό χαρακτήρα για τον συνταγματισμό. (...) Στο επίμετρο, ο συγγραφέας συγκεφαλαιώνει το συνταγματικό του αφήγημα για την κρίση. Είναι ένα αφήγημα που διεκδικεί να πείσει τους πολίτες και να εξασφαλίσει την ιδεολογικοπολιτική ηγεμονία όσων θα το υιοθετήσουν. Η βαρύτητα του εγχειρήματος εξηγεί το πολεμικό ύφος και την πεισματική, ενίοτε άδικη, προσπάθεια να ανατραπούν διαφορετικές προσεγγίσεις ως «ιδεοληπτικές βεβαιότητες» ή «στρεβλωτικές αυταπάτες». Επί της ουσίας: η θεώρηση του Παπατόλια στηρίζεται στην αυθεντία των κλασικών που διαμόρφωσαν τον συνταγματισμό ως τεχνική των αντιβάρων και των αλληλοεξισορροπήσεων. Έτσι, προτείνει το Σύνταγμα να αντιμετωπίζεται σαν σύστημα θεσμών και οργάνων που εξασφαλίζουν την επίτευξη ορισμένων κοινών στόχων και όχι σύνολο κανόνων. Με τον τρόπο αυτό εξορκίζει την ερμηνευτική διαδικασία, επιδιώκοντας τη μηχανική άρα αναντίλεκτη πραγμάτωση των διαδικασιών. Ο διάβολος, όμως, παραμένει κρυμμένος στο πραιτώριο: στη συνταγματική δημοκρατία, οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες των κρατικών οργάνων προβλέπονται από κανόνες και χωρίς μια συνεκτική θεωρία για την ερμηνεία τους, η άσκησή τους καταλήγει σε αυθαιρεσία και αυταρχισμό.
Περισσότερα »
30
12

Ιφιγένεια Καμτσίδου: Επίθεση της κυβέρνησης στο κοινωνικό κράτος δικαίου

Η υλική αστυνομική βία, που από τους δρόμους και τις πλατείες εισβάλλει στο άσυλο της κατοικίας υπονομεύοντας τα θεμέλια του φιλελεύθερου και δημοκρατικού πολιτεύματος. Η συμβολική βία, που αναπτύσσεται από όσα κυβερνητικά στελέχη επιχειρούν να νομιμοποιήσουν τις πρακτικές εκείνων των αστυνομικών οργάνων που αυθαιρετούν, παραβιάζουν τον νόμο και εξουθενώνουν θεμελιώδη δικαιώματα. Στο ξεγύμνωμα, στον άγριο ξυλοδαρμό, στην αδικαιολόγητη στέρηση της προσωπικής ελευθερίας αποδίδεται θετικό πρόσημο, καθώς θεωρούνται αναγκαία μέσα για τη διατήρηση της κοινωνικής ηρεμίας και την αδιατάρακτη ανάπτυξη των οικονομικο-κοινωνικών σχέσεων. Ένα υπερδικαίωμα στην ασφάλεια γεννιέται, παραμερίζοντας τα υπόλοιπα δικαιώματα, τις ελευθερίες, τις θεμελιώδεις αρχές και τις διαδικασίες που στηρίζουν τη λειτουργία του κοινωνικού κράτους δικαίου τις τελευταίες δεκαετίες. Η πραγμάτωσή του προβάλλει ως κύρια επιλογή της κυβέρνησης, που στο όνομά του διαμορφώνει πολιτικές αποκλεισμού, μετατρέπει το «επιτελικό» κράτος σε κομματικό λάφυρο και χτίζει σταθερά μια αυταρχική διακυβέρνηση.
Περισσότερα »
  • 1
  • 2