Θανάσης Καμπαγιάννης

Συζητιέται από χτες, με αφορμή την γενναία απεύθυνση της Ολλανδής δημοσιογράφου Ingeborg Beugel στον Έλληνα ΠΘ Κυριάκο Μητσοτάκη, η πρακτική των push-backs από το ελληνικό κράτος. Υπάρχει ήδη πλούσιο υλικό που αποδεικνύει το πόσο εκτεταμένη είναι αυτή η παράνομη πρακτική του ελληνικού κράτους, όσο και αν παπαγαλίζεται η γραμμή περί «τουρκικής προπαγάνδας». Εγώ θέλω να επιστήσω μόνο την προσοχή στο εξής που συνήθως χάνεται. Η χρησιμοποιούμενη αγγλική λέξη «push-back» (αυστηρά μιλώντας «σπρώξιμο πίσω» ή πιο κομψά επαναπροώθηση) συσκοτίζει την πρακτική του ελληνικού κράτους. Υπονοεί ότι τα πλοία του ελληνικού λιμενικού εμποδίζουν πλοιάρια με πρόσφυγες και μετανάστες να πιάσουν ελληνική ακτή και στη συνέχεια καλούν το τουρκικό λιμενικό να τα περισυλλέξει. Προφανώς, το ελληνικό κράτος κάνει ΚΑΙ αυτό, πισωγυρίζοντας από την υπερχιλιόχρονη παράδοση των ανθρώπων να διασώζουν άλλους ευάλωτους ανθρώπους που βρίσκονται στη θάλασσα (σκεφτείτε δηλαδή ότι έχουμε πάει πίσω από την - προφανώς κομμουνιστική - κραυγή «ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ»). Όμως το ελληνικό κράτος κάνει κάτι ακόμα πιο σκανδαλώδες: συλλαμβάνει ανθρώπους που έχουν βρεθεί στην ξηρά της επικράτειάς του, τους απαγάγει χρησιμοποιώντας άντρες χωρίς διακριτικά και στη συνέχεια (αν στο μεταξύ δεν τους γδύσουν, δεν τους κλέψουν και δεν τους χτυπήσουν, που είναι ρουτίνα) τους φορτώνει σε φουσκωτά και τους αφήνει στο μέσο της θαλάσσης. Η φωτογραφία που επισυνάπτεται είναι από ένα τέτοιο life-raft, φαίνεται μάλιστα και η εταιρεία που τα προμηθεύει στο ελληνικό κράτος, η Lalizas. Η κυβέρνηση φρόντισε να νομοθετήσει την ύπαρξη στον προϋπολογισμό απόρρητων κονδυλίων, για αυτές ακριβώς τις αγορές. Κοιτάξτε προσεκτικά τη φωτογραφία και δείτε το μωρό και τα παιδιά, που μπήκαν σε αυτά τα φουσκωτά με ευθύνη του ελληνικού κράτους και αφέθηκαν να πλέουν στο μέσο της θάλασσας. Νομίζω πως ο όρος push-back είναι ελλιπής στην περιγραφή αυτών των πρακτικών που το σωστό τους όνομα είναι: απαγωγές, ληστείες, έκθεση σε κίνδυνο ζωής και, στο τέλος, ανθρωποκτονίες. Αυτές οι εικόνες μας προσβάλλουν όχι σαν Έλληνες αλλά σαν ανθρώπους. Ο κύριος Μητσοτάκης ας μιλάει μόνο για τον εαυτό του.

1. Υπάρχει νέα εντολή χρήσης υπηρεσιακού όπλου από αστυνομικούς σε καταδιώξεις αν έχει προηγηθεί «εμβολισμός», κατά προφανή παράβαση της κείμενης νομοθεσίας; 2. Κύκλοι της ΕΛΑΣ διαρρέουν ότι στις 21/9/2021 εκδόθηκε διαταγή με το εξής περιεχόμενο: «Με αφορμή θανατηφόρο ατύχημα μοτοσικλετιστή που έλαβε χώρα χθες στην Αθήνα μετά από καταδίωξη του από αστυνομικούς, δεν θα ενεργούνται καταδιώξεις αν δεν έχει ενημερωθεί πρώτα το κέντρο Άμεσης Δράσης». Δόθηκε τέτοια εντολή και αν ναι από ποιόν; Ποιό περιστατικό αφορούσε και γιατί δεν υπήρξε τότε επίσημη ανακοίνωση από την ΕΛΑΣ παρά το μαθαίνουμε τώρα στα πλαίσια του γνωστού blame game; 3. Αν είχε δοθεί τέτοια εντολή από 21/9/2021, υπήρξε ενημέρωση του κέντρου και σχετική εντολή στα πολλαπλά πανομοιότυπα περιστατικά χρήσης υπηρεσιακού όπλου σε κατοικημένες περιοχές μέσα στον μήνα Οκτώβριο και συγκεκριμένα στις 8/10 στην οδό Μάρνη στο κέντρο της Αθήνας, στις 11/10 στον Άγιο Παντελεήμονα, αλλά και στις 22/10 στα Τρίκαλα, πριν τα γεγονότα στο Πέραμα; 4. Υπάρχει πειθαρχική διερεύνηση αυτών των περιστατικών, πέραν της επίσκεψης του κυρίου Θεοδωρικάκου στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο όπου βρέθηκε ο αστυνομικός κατόπιν του περιστατικού στο κέντρο της Αθήνας την 8/10 όπου έπεσαν πυροβολισμοί με χρήση υπηρεσιακού όπλου; 5. Δόθηκε τελικά εντολή λήξης της καταδίωξης από το κέντρο επιχειρήσεων της Άμεσης Δράσης στις ομάδες της ΔΙΑΣ; Παραβίασαν τη σχετική εντολή οι ομάδες ΔΙΑΣ Δυτικής Αττικής, σε αντίθεση με τις ομάδες ΔΙΑΣ του Πειραιά; Ήταν εν γνώσει του Κέντρου η συνέχιση της καταδίωξης από τις ομάδες ΔΙΑΣ Δυτ. Αττικής, όπως δηλώνουν ανώνυμα αξιωματικοί της ΕΛΑΣ στον δημοσιογράφο Γιάννη Σουλιώτη στην Καθημερινή (25/10/2021); Αν η εντολή λήξης δόθηκε, όπως λέγεται, κατόπιν επικοινωνίας με τον Διευθυντή της Άμεσης Δράσης, ο οποίος είχε συνεπώς πλήρη επιχειρησιακή εικόνα του περιστατικού από την αρχή του, του γνωστοποιήθηκε η συνέχεια της καταδίωξης και τι έπραξε για να τη σταματήσει; 6. Γιατί δεν δημοσιοποιήθηκε από την πρώτη στιγμή στο δελτίο τύπου της ΕΛΑΣ ότι οι κατηγορούμενοι αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ είχαν παραβιάσει εντολή τερματισμού της καταδίωξης; 7. Γιατί δημοσιοποιήθηκε στο δελτίο τύπου της ΕΛΑΣ η πληροφορία περί επτά τραυματιών αστυνομικών («κατά τύχη» ισάριθμων με όσους στη συνέχεια κατηγορήθηκαν) από τη στιγμή που είχε διαβιβαστεί από τους αστυνομικούς στο Κέντρο (υπάρχει σχετικό βίντεο) η μη ύπαρξη τραυματιών αστυνομικών; Γιατί έσπευσε το Αρχηγείο της ΕΛΑΣ να ενισχύσει τον υπερασπιστικό ισχυρισμό των αστυνομικών ότι κινδύνεψε η σωματική τους ακεραιότητα; 8. Πόσα κέντρα υπάρχουν τελικά στην ΕΛΑΣ όσον αφορά τη λειτουργία της ομάδας ΔΙΑΣ και των ομάδων δικυκλιστών αστυνομικών και από πού εκπορεύονται οι εντολές; 9. Μετά τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης, απομακρύνθηκε από διοικητής της ΔΙ.ΑΣ. ο αστυνομικός Διευθυντής Ιωάννης Τριαντάφυλλος και ορίστηκε συντονιστής στο Κέντρο Επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ. Ποιός είναι ο τωρινός διοικητής των ομάδων ΔΙ.ΑΣ. στην Αττική και τι εντολές έχει δώσει; Ποιός είναι ο διευθυντής του κέντρου επιχειρήσεων της Άμεσης Δράσης σήμερα; 10. Θα αποδοθούν ευθύνες στους αστυνομικούς και πολιτικούς προϊσταμένους της ΕΛΑΣ και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, δηλαδή στους κκ. Καραμαλάκη και Θεοδωρικάκο, για τη χρήση 38 σφαιρών κατά άοπλων νεαρών με αποτέλεσμα έναν νεκρό ή θα συνεχιστεί η συνήθης και συστημική ατιμωρησία των αυθαιρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας, που έχει επίσημα διαπιστωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου;

Δικαστές που κρίνουν ότι ο πρωτοδίκως καταδικασθείς δεν είναι ύποπτος τέλεσης νέων εγκλημάτων, αν και αυτός έχει καταδικαστεί για συνέργεια σε ανθρωποκτονία και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση που δρούσε με το δόγμα «ό,τι κινείται σφάζεται» (Μικρή λεπτομέρεια: το δόγμα δίδασκε στα μέλη ο πρωτοδίκως καταδικασθείς). Εισαγγελείς που υμνούν το τεκμήριο της αθωότητας μέχρι το αμετάκλητο της καταδίκης. Ψυχιατρικές πραγματογνωμοσύνες και κοινωνικοί λόγοι που λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν από την έδρα. Αναστολή της πρωτόδικης ποινής μέχρι την εκδίκαση της έφεσης, το πολυπόθητο 497 του ΚΠΔ, που μάταια ζητείται σε τόσες και τόσες υποθέσεις ήσσονος σημασίας, χορηγείται σε βαρύτατης απαξίας αξιόποινες πράξεις. Μέχρι να δούμε τη δικαιοσύνη να λειτουργεί έτσι στην δικαστηριακή καθημερινότητα... μέχρι τότε: σήμερα η δικαστική εξουσία έβγαλε από τη φυλακή (με θετική εισαγγελική πρόταση και απόφαση κατά πλειοψηφία) τον οργανωτή του χρυσαυγίτικου τάγματος εφόδου που δολοφόνησε τον Παύλο Φύσσα. Μια δική τους δικαιοσύνη, μια άλλη δικαιοσύνη, τόσο μακρινή για τα δεδομένα του ποινικού μας συστήματος, για την ακρίβεια δύο δικαιοσύνες: δύο μέτρα και δύο σταθμά. Ποτέ δεν είχαμε αυταπάτες: δεν υπάρχει πίσω από αυτή την υπόθεση μια ισχυρή φαμίλια που έχει χάσει τον άνθρωπό της – υπάρχει μια λαϊκή οικογένεια από το Κερατσίνι. Δεν υπάρχει η πρεσβεία μιας ισχυρής χώρας που να τρώει τον κόσμο με τα τηλέφωνά της – υπάρχει μόνο η φωνή του αντιφασιστικού κινήματος. Δεν υπάρχει το φόβητρο της αντιτρομοκρατικής και των εισαγγελέων της – υπάρχει μόνο το αίτημα για δικαιοσύνη που ανάγκασε το κράτος, αλλά ποτέ δεν το μετασχημάτισε. Κανένας θεσμός της αστικής κοινωνίας, καμία εξουσία, δεν πρόκειται να σταθεί αποφασιστικά απέναντι στη φασιστική απειλή. Μόνο η δράση ενός εξωθεσμικού, δημοκρατικού κινήματος αποτελεί ικανή συνθήκη για το τσάκισμα του φασισμού. Αυτό το κίνημα οργανώνουμε, με τη δική του πολιτική, τους δικούς του στόχους, τους δικούς του θεσμούς. Και ένα από τα καθήκοντα αυτού του κινήματος είναι και η παρέμβαση στο Εφετείο της μεγάλης δίκης της Χρυσής Αυγής που (μην ξεχνιόμαστε) θα αρχίσει τους επόμενους μήνες: για να εξασφαλίσουμε ότι αυτοί που σφάγιασαν μετανάστες, μουσικούς, συνδικαλιστές και αντιφασίστες, θα επιστρέψουν στη φυλακή για να εκτίσουν το σύνολο της ανασταλείσας ποινής τους.

Τι πρέπει να γίνει: Ας καταργήσει τώρα η κυβέρνηση το sms και τη νυχτερινή απαγόρευση. Ας πάρει εκείνα τα στοχευμένα μέτρα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας, είναι πλέον πασίγνωστα, αντί να ετοιμάζει ανέμελα το καλωσόρισμα του τουριστικού κύματος. Τα τελευταία στοιχεία (βλ. για παράδειγμα την τελευταία μελέτη στο Lancet) επιβεβαιώνουν αυτό που από ένα σημείο και πέρα ξέραμε, ότι δηλαδή ο ιός μεταδίδεται κατά βάση αερογενώς, όχι από επιφάνειες (τζάμπα τα δις για τα μαντηλάκια και τα αντισηπτικά) και όχι τόσο από σταγονίδια σάλιου. Αυτό σημαίνει ότι η βασική πηγή διάδοσης ειναι οι κλειστοί χώροι και τα βασικά όπλα κατά του ιού είναι η αποφυγή συνωστισμού στους κλειστούς χώρους, ο καλός εξαερισμός, οι μάσκες, κλπ. Πέραν φυσικά από την αυτονόητη ανάγκη ενός καλού δημόσιου συστήματος υγείας, από την πρωτοβάθμια φροντίδα μέχρι τα νοσοκομεία, με πολύ προσωπικό και πόρους. Τι δεν πρέπει να γίνει: Ας μην αφήσουμε τις εικόνες των πάρτυ στις πλατείες να νεκραναστήσουν την μακαρίτισσα «ατομική ευθύνη» και να ξεσηκώσουν κραυγές για το «πού είναι το κράτος;». Αυτό που βλέπουν από τα παράθυρά τους οι κάτοικοι της Κυψέλης που δεν μπορούν να κοιμηθούν δεν είναι το «λίγο», αλλά το «πολύ κράτος»: το κράτος της εξάμηνης καραντίνας, της ανορθολογικής απαγόρευσης κυκλοφορίας, της καταστολής της επιθυμίας για ζωή που καταλήγει στη μετατροπή δημόσιων χώρων σε υπαίθρια κλαμπ. Ας μην δημιουργήσουμε τις συνθήκες για νέες αστυνομικές επιχειρήσεις που θα γεννήσουν μια νέα κατασταλτική όξυνση: τα βέλη πρέπει να στοχεύουν την κυβέρνηση και την αποτυχημένη πολιτική της. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης που η διαχείρισή της δημιουργεί ταυτόχρονα θλιβερές εικόνες από καθημερινές εκατόμβες νεκρών και από υπαίθρια πάρτυ χαρμανιασμένων νεολαίων (ας σεβαστούν επιτέλους τη νοημοσύνη μας και ας μην μας πούνε ότι είναι αντιεξουσιαστές). Είναι ευθύνη της κυβέρνησης να μην μετατρέψει τις αναθυμιάσεις της πολιτικής της σε νέο γύρο κανιβαλισμού της μιας ηλικιακής γενιάς κατά της άλλης. Αν δεν μπορεί, ας παραιτηθεί.

Θαρρείς και μια μαύρη τρύπα έχει ανοίξει στο κέντρο του πολιτικού συστήματος και ρουφάει αχόρταγα ελευθερίες και δικαιώματα: οι πανεπιστημιακοί που υπέγραψαν για τον κρατούμενο στοχοποιούνται, οι δικηγόροι βαφτίζονται «συνήγοροι των τρομοκρατών» και νιώθουν στο πετσί τους την «αύρα» της δημοκρατίας, οι διαδηλώσεις που καλούνται για το ζήτημα καταστέλλονται από τα ΜΑΤ χωρίς να έχουν εκδοθεί καν οι τυπικές απαγορεύσεις, οι φωτορεπόρτερ που τις καλύπτουν δέρνονται. Ταυτόχρονα, η Αστυνομία προαναγγέλλει ποινικές διώξεις κατά των συλλογικοτήτων που τις κάλεσαν, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται και νεολαίες κοινοβουλευτικών κομμάτων... Δεν είναι αργά για να έρθει η κυβέρνηση στα συγκαλά της και να πατήσει φρένο έστω και την ύστατη ώρα. Σε αντίθεση με την Τουρκία, η δίνη των τελευταίων εβδομάδων, σε μια περίοδο πραγματικών προκλήσεων όπως η οικονομική κρίση και η διαχείριση της πανδημίας, είναι αποτέλεσμα δικής της επιλογής και ιδεοληψίας.

Είμαστε ενώπιον μιας τρανταχτής περίπτωσης κατά την οποία το κράτος επιδεικνύει τον μισάνθρωπο και εκδικητικό πυρήνα του. Για όσες και όσους πιστεύουν στη δημοκρατία, τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα: είμαστε αντιμέτωποι με μια εμβληματική περίπτωση κατά την οποία η δημοκρατία διαπράττει απιστία προς τον εαυτό της. Γιατί η δημοκρατία πρέπει να αποδεικνύει, ακόμα και απέναντι στους αρνητές της, την ηθική της ανωτερότητα. 'Οπως το έγραφε ο μακαρίτης ο Ανδρουλάκης: «η δημοκρατία ακούει και απαντά, προσπαθεί να πείσει τον αρνητή της ότι η προσφυγή του στη βία ήταν αδικαίωτη, γιατί οι θεσμοί της ήταν και είναι αναλλοίωτοι και ζωντανοί». Τσαλαπατώντας τους ίδιους της τους νόμους, στην περίπτωση Κουφοντίνα, η δημοκρατία δικαιώνει αναδρομικά την βίαιη δράση του. Και έτσι ο κρατούμενος, αντί να ηττάται όπως καμώνονται τα ανδρείκελα της κυβέρνησης, νικάει την ώρα της συντριβής του. Ας μην νικήσει ο θάνατος σε αυτή την υπόθεση. Ας νικήσουν, έστω την τελευταία στιγμή, η ζωή και η δημοκρατία.

Μεταμεσονύχτια ώρα, κατά το συνήθειο όσων μεθοδεύουν πραξικοπήματα, δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Β', 5344/4-12-2020) η κυβερνητική απαγόρευση όλων των συναθροίσεων σε ολόκληρη την επικράτεια την 6η Δεκεμβρίου. Η απαγόρευση υπογράφεται από τον Αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας και αποτελεί κατ' ουσία επανάληψη της απαγόρευσης που είχε τεθεί σε ισχύ το τετραήμερο 15-18 Νοεμβρίου. Με την απαγόρευση αυτή, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει συνολικά αναστείλει το άρθρο 11 του Συντάγματος επί 5 ολόκληρες ημέρες τις τελευταίες τρεις εβδομάδες. Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους: το Σύνταγμα προβλέπει την αναστολή ισχύος άρθρων του κατ' απόλυτη εξαίρεση, για χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά τις 15 ημέρες, μόνον με τη διαδικασία του άρθρου 48 (Κατάσταση πολιορκίας), φυσικά με απόφαση της Βουλής και όχι του Αρχηγού της ΕΛΑΣ (δηλαδή της εκτελεστικής εξουσίας). (...) Το κάλεσμα για μια εκδήλωση που να τιμά τη μνήμη του Αλέξη Γρηγορόπουλου αγκαλιάζεται πλατιά: πάνω από δύο χιλιάδες συμπολίτισσες και συμπολίτες μας έχουν ήδη υπογράψει, ενώ με την υπογραφή της μας τίμησε και η Μάγδα Φύσσα. Οι οικείοι, οι φίλοι και οι καθηγητές του Αλέξη θα στερηθούν φέτος τη δυνατότητα να πάνε στο σημείο της δολοφονίας και να αφήσουν ένα λουλούδι. Η κρατική απαγόρευση προς αυτούς τους ανθρώπους αποτελεί συνέχεια της σφαίρας του Κορκονέα.

Ο νόμος Χρυσοχοΐδη για τις διαδηλώσεις αποδείχτηκε ένα φιάσκο. Οι διοργανωτές των συγκεντρώσεων δεν τον υπακούουν – και δικαίως αφού είναι αντισυνταγματικός. Τα κόμματα που τον ψήφισαν δεν τον πιστεύουν, ειδάλλως δεν θα συμμετείχαν σε συναθροίσεις που τον παραβιάζουν. Η ΕΛ.ΑΣ. δεν τον εφαρμόζει, γιατί γνωρίζει ότι οι διατάξεις του είναι προσχηματικές. Και η ίδια η κυβέρνηση τον ακυρώνει, επιλέγοντας άλλες νομοθετικές οδούς για να υλοποιήσει τις κατασταλτικές εμμονές της. Το χειρότερο είναι ότι ο συγκεκριμένος νόμος αποτελεί στο πλαίσιο της έννομης τάξης ένα καρκίνωμα, που νομιμοποιεί αντιδημοκρατικές υπερβάσεις και χτίζει μια γέφυρα προς ένα αστυνομικό κράτος αυθαιρεσίας και καταστολής. Για τον λόγο αυτόν, οι οργανώσεις του μαζικού κινήματος, οι διοργανωτές συναθροίσεων και οι δημοκρατικοί πολίτες θα συνεχίσουν να μην υπακούουν στις αντισυνταγματικές διατάξεις του. Και η όποια νέα κυβέρνηση αποφασίσει να αλλάξει πορεία από τον σημερινό αντιδημοκρατικό κατήφορο, θα πρέπει να μη μεταρρυθμίσει απλώς τις διατάξεις του, αλλά για πολιτικούς και παιδαγωγικούς λόγους να τον καταργήσει εξ ολοκλήρου, επιλέγοντας να νομοθετήσει εξ υπαρχής.

Η παράταξή μας έχει πολλά στραβά, που σηκώνουν μεγάλη συζήτηση. Έχει όμως εκείνους τους ανθρώπους που αν επιλέξεις να πορευτείς μαζί τους, δεν θα βαδίσεις ποτέ μόνος. Γιατί ο δικός μας κόσμος συγκλονίζεται από την κάθε αδικία: και γι' αυτό τον βλέπεις παντού, όταν άνθρωποι που έχουν χάσει τη δουλειά τους ή κινδυνεύει το σπίτι τους ζητάνε αλληλεγγύη, όταν δυο γονείς έρχονται σε μια ξένη πόλη να δικάσουν τους δολοφόνους του γιου τους ή της κόρης τους, όταν μια καραβιά προσφύγων σκάει στις ακτές μιας πολιτείας. Και αν νικήσαμε σε αυτή την τελευταία μάχη, ήταν γιατί απευθυνθήκαμε στον κόσμο μας σε όλο του το μήκος και πλάτος: όχι μόνο στις μαχητικές εμπροσθοφυλακές, αλλά και στα μετόπισθεν, και στον κόσμο που τραβιέται από τις έγνοιες της ζωής του, που απογοητεύτηκε, που μπορεί να κουράστηκε. Καλέσαμε στη μάχη και κάναμε χαράκωμα το παραμικρό: μια παλιά φωτογραφία από το τραπεζάκι της σχολής ή από κείνη την πορεία, ένα ξεθωριασμένο αυτοκόλλητο, ένα παλιό στραμπούληγμα από το κυνηγητό στο Σύνταγμα, κάτι παλιές προκηρύξεις. Κάθε μνήμη, κάθε σκίρτημα που γεννά η εμπειρία του να έχεις προσπαθήσει να αλλάξεις τον κόσμο. Με την αριστερά λοιπόν! Με τον κόσμο μας, με τις οργανώσεις του κινήματός μας. Με συναίσθηση των αδυναμιών μας, αλλά χωρίς να βυθιζόμαστε στην ακινησία των κυνικών. Με την παράταξη που χτίζουμε συνειδητά για να αλλάξουμε τον κόσμο.