Νίκος Φίλης

Μείζον είναι το θέμα με τα κολέγια. Φυτεύτηκε στο νομοσχέδιο διάταξη με την οποία, απόφοιτοι κολεγίων οι οποίοι δεν έχουν πετύχει αναγνώριση των ακαδημαϊκών τους τίτλων από τον ΔΟΑΤΑΠ, αποκτούν παρόλα αυτά την δυνατότητα ως «πανεπιστημιακής μόρφωσης υποψήφιοι» να παίρνουν μέρος σε διαγωνισμούς για διορισμό στο Δημόσιο, αρχής γενομένης από τους διαγωνισμούς για εκπαιδευτικούς. Δεν είχε τη δυνατότητα το υπουργείο με βάση την ισχύουσα νομοθεσία του ΣΥΡΙΖΑ (ν. 4589/2019) να το κάνει αυτό, και για αυτό δεν μπόρεσαν να πάρουν μέρος στο διαγωνισμό για προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής ο απόφοιτοι μη αναγνωρισμένων κολεγίων, όπως για τον ίδιο λόγο δεν μπορούν να πάρουν μέρος στο διαγωνισμό για τους λοιπούς μόνιμους εκπαιδευτικούς. Κι έρχεται η κυρία Κεραμέως να το ανατρέψει αυτό με ένα άρθρο και να τους δώσει το δικαίωμα να διεκδικήσουν την πρόσληψή τους χωρίς αναγνωρισμένα πτυχία. Πρωτοφανές και άδικο για τους υπόλοιπους -εκατοντάδες χιλιάδες- αποφοίτους! Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει παράκαμψη του άρθρου 16 του Συντάγματος, που προβλέπει ότι τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα είναι δημόσια. Τα υπόλοιπα, εκείνα του εξωτερικού που είναι ομοταγή, πρέπει να περνούν από διαδικασία κρίσης από τον ΔΟΑΤΑΠ. Οι ρυθμίσεις Κεραμέως λοιπόν επιδιώκουν να δημιουργήσουν τετελεσμένο, ώστε στη συνέχεια οποιοσδήποτε κατέχει αδιαβάθμητο τίτλο κολεγίου από το εξωτερικό ή και το εσωτερικό, με βάση μια ασαφή επαγγελματική αναγνώριση, να μπορεί να παίρνει μέρος σε διαγωνισμούς για μόνιμα στελέχη του Δημοσίου. Είναι παράθυρο (όπως και η Καθημερινή και άλλα ΜΜΕ έγραψαν σήμερα), σύντομα θα γίνει μεγάλη πόρτα που θα υποβαθμίσει και την εκπαίδευση αλλά και το δικαίωμα των νέων να συμμετέχουν στους διαγωνισμούς του Δημοσίου, ανταγωνιζόμενοι μόνο εκείνους που πάσχισαν και κατέχουν αναγνωρισμένο πτυχίο· εκείνους που έχουν δηλαδή ισότιμα προσόντα. Δεν υπάρχει επαγγελματική ισότητα με ανισότιμα προσόντα. Άκουσα τις δικαιολογίες του υπουργείου περί συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Ακούσαμε για αντιδράσεις της Κομισιόν. Τι ακριβώς λέει η Κομισιόν; Πού είναι το έγγραφό της; Γιατί δεν το καταθέτετε; Κάνατε διάλογο μαζί της; Μήπως εσείς υποκινήσατε τυχόν αντιδράσεις; Γιατί σπεύδετε τώρα με αυτή τη διάταξη να ικανοποιήσετε τις ορέξεις των ιδιοκτητών κολεγίων και τα ιδιωτικά συμφέροντα; Έχετε αναλάβει δεσμεύσεις; Καλούμε να αποσύρετε αμέσως αυτή τη διάταξη. Είναι προκλητική για τη νέα γενιά και τη δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας. Να την αποσύρετε ώστε να γίνει δημόσιος διάλογος. Όπως πηγαίνετε, το βασικό προσόν «αριστείας» για να διοριστεί ένας νέος επιστήμονας στην εκπαίδευση, δεν θα είναι τα ακαδημαϊκά προσόντα του αλλά το Ε9 και το εκκαθαριστικό της εφορίας της οικογένειάς του. Προβλέπω δε, ότι με τη φόρα που έχει πάρει η κυβέρνησή σας σύντομα θα ξηλώσει το νόμο για την προστασία των εκπαιδευτικών στα ιδιωτικά σχολεία, δηλαδή -ουσιαστικά- την προστασία του δικαιώματος των παιδιών σε αξιόπιστη εκπαίδευση. Γιατί αξιόπιστη εκπαίδευση σημαίνει διασφάλιση του δικαιώματος του καθηγητή να κάνει το μάθημα χωρίς παρεμβάσεις από τον σχολάρχη.

Στο μέλλον, σε δυο ή τρεις δεκαετίες, αν έχουμε μείνει αδρανείς, οι σημερινοί νέοι και αυριανοί στα πολίτες, θα στραφούν πίσω πίσω και θα κραυγάσουν «τι κάνατε»; Με ποιους θέλουμε να είμαστε τότε; Με εκείνους που ενήργησαν με ιδιοτέλεια, που αδιαφόρησαν όλως διόλου, ή με εκείνους που κόντρα στο ρεύμα πάσχισαν για μια άλλη, ριζικά διαφορετική, ενεργειακή πολιτική;  Η απάντησή είναι με τους δεύτερους. Με τα εκατομμύρια πολίτες που δίνουν την μάχη για το περιβάλλον στους δρόμους του πλανήτη. Θα δώσουμε τη μάχη για το περιβάλλον και την ανθρωπότητα και θα την κερδίσουμε. Με τα παιδιά, με την Γκρέτα, που πρέπει να καλέσουμε στη Βουλή, να την ακούσουμε. Όπως και στις διαδηλώσεις των παιδιών στο Σύνταγμα, εκεί μαζί τους, κάθε Παρασκευή. Εκεί είναι η πραγματική βουλή των Εφήβων, στις διαδηλώσεις, όχι στις διαδικασίες εσωτερικού χώρου. Να απαντήσουμε σε όσες προκλήσεις υπάρχουν, όπως στη δίωξη, την αγωγή εναντίον του δημάρχου Κερατσινίου από την πετρελαϊκή Oil One που όπως έχει καταγγελθεί βρωμίζει το περιβάλλον και καθιστά Σοβέζο την περιοχή.  Ακούστηκε κριτική ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μεταβάλλει θέση. Πρόκειται για μια θετική μετατόπιση, που είναι προάγγελος μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Αρκεί όμως από το ακατανόητο «ναι» στις συμβάσεις παραμονή των εκλογών να πάμε σήμερα σε ένα «παρών»; Κατά τη γνώμη μου όχι. Το ξεπούλημα που ετοιμάζεται για τα ΕΛΠΕ είναι πραγματικό πρόβλημα, αλλά είναι το έλασσον. Το μείζον είναι η κλιματική αλλαγή. Και αυτή υπήρχε και πριν τις εκλογές. Είναι λάθος να μην κάνουμε αυτοκριτική μπροστά στην κοινωνία και την ελληνική νεολαία. Αυτή είναι η δύναμη της Αριστεράς. Να μπορεί να διορθώνει τα λάθη της και να κερδίζει συνειδήσεις των πολιτών σε μια γραμμή αλλαγής της κοινωνίας, σε μια γραμμή κοινωνικά και περιβαλλοντικά ισόρροπης ανάπτυξης.

Οπως δείχνει πανελλαδική έρευνα, η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος καταλαμβάνουν τη 2η και 3η θέση, με 1η την ανεργία, σε αυτά που ο πολίτες θεωρούν σοβαρότερα προβλήματα. Η ευρωπαϊκή Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να πάρουν δραστήρια μέρος στη συζήτηση. Τώρα περισσότερο από ποτέ έννοιες που βρίσκονται στο επίκεντρο της ιδεολογίας μας, όπως η βιώσιμη ανάπτυξη και η παγκόσμια ισότητα, θα γίνουν ελκυστικές. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι νέοι που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις θα κερδηθούν από τις ιδέες της Αριστεράς εύκολα και ανέξοδα. Σε περιόδους κρίσης έχουμε δει και το αντίθετο φαινόμενο, τη δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων, την προσφυγή στον ανορθολογισμό, το κλείσιμο στο καβούκι.

Κινδυνεύει η εθνική συνείδηση των παιδιών από τη μελέτη όλων των πτυχών της κοινωνικής εξέλιξης; Απειλείται η εθνική συνείδηση από τη μελέτη των διαφόρων πολιτισμών και τη συνεισφορά τους στο παγκόσμιο πολιτισμό; Χτίζεται η εθνική συνείδηση μόνο με μάχες και βασιλιάδες; Ο ρόλος του ατόμου και της ομάδας, οι τάξεις, τα φύλα, οι κοινωνικές αντιθέσεις και οι ιδεολογίες, είναι δυνατό να χαρακτηρίζονται υποτιμητικά «κοινωνιολογία» και να παραγνωρίζεται η συμβολή τους στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης; Ή γονιμοποιούν τους μαθητές με την αίσθηση της κοινότητας; Ποιοι είναι, μέσα σε ποιο περιβάλλον ζουν, τι κοινό και τι διαφορετικό έχουν με ανθρώπους που έζησαν κάποτε στον ίδιο τόπο ή συναποτελούν μαζί τους σήμερα το κοινωνικό υποκείμενο. Τι σημαίνει να είσαι Έλληνας σε μια ανεξάρτητη και δημοκρατική κοινότητα, πώς φτάσαμε εδώ, με ποια άλματα και ποια πισωγυρίσματα, με ποιες νίκες και ποιες ήττες. Τα νέα προγράμματα ιστορίας συνδυάζονται με νέες μορφές συμμετοχικής διδασκαλίας, που ενθαρρύνουν την βιωματική και διαθεματική κατανόηση και έρευνα του παρελθόντος, όπως είναι η οικογενειακή και τοπική ιστορία. Προφανώς μια τέτοια σύνθετη (όχι μονολιθική και ανιστορική) προσέγγιση της έννοιας του Έθνους, που είναι πιο κοντά στις καθημερινές εμπειρίες των παιδιών και του απλού πολίτη, ενοχλεί. Η βιαστική ανακίνηση θέματος ιστορίας από την υπουργό, επιβεβαιώνει ότι η ΝΔ διαμορφώνει μια υβριδική ταυτότητα, τη νεοφιλελεύθερη νεοεθνικοφροσύνη, προσπαθώντας να συγκαλύψει θετικές, έστω εξ ανάγκης, επανατοποθετήσεις στο θέμα του Μακεδονικού, να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα ουσιώδη προβλήματα της εκπαίδευσης και να δημιουργήσει μια συντηρητική εικόνα για το μέλλον της χώρας σε μια περίοδο που βγαίνουμε σιγά σιγά από την κρίση και έχουμε ανάγκη από ένα νέο όραμα με εξωστρέφεια, δημοκρατία και μια νέα εθνική αυτοπεποίθηση.

Η απόφαση της Αρχής είναι ξεκάθαρη. Αναγνωρίζεται με αυτήν η προτεραιότητα του κράτους δικαίου έναντι θρησκόληπτων και σκοταδιστικών αντιλήψεων, που δυστυχώς επανέρχονται απειλητικά με τον μανδύα της «ταυτότητας», και μάλιστα όχι μόνο στη χώρα μας. Απορρίπτεται και η δήθεν «συμβιβαστική λύση» της προαιρετικής δήλωσης των γονέων για το θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα των παιδιών τους, που θα διατηρούσε στην πράξη τις αντισυνταγματικές ρυθμίσεις και θα δημιουργούσε διαιρέσεις και νέες διακρίσεις. Και καλείται με αυτήν το υπουργείο Παιδείας να καταργήσει άμεσα ένα καθεστώς, που η διατήρησή του θα είχε ως συνέπεια, τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των μαθητών να περιλαμβάνονται στους τίτλους σπουδών (που φυσικά χρησιμοποιούνται στο διηνεκές κατά την αναζήτηση εργασίας), αλλά και να συγκροτούν μόνιμο αρχείο στο myschool καθώς και στους φακέλους μαθητών που τηρούνται στα σχολεία.