Νίκος Φίλης

Σε όλη την Ελλάδα, μαθητές και εκπαιδευτικοί βιώνουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, αφού το υπουργείο διατάσσει τη μαζική συγχώνευση τμημάτων, για να μην κάνει προσλήψεις αναπληρωτών. Για παράδειγμα, τάξεις με τέσσερα τμήματα των 19-20 μαθητών, συμπτύσσονται ξαφνικά σε τρία των 27-28. Κι αυτό -προσέξτε- εν μέσω πανδημίας! Από Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, από την επαρχία, σχεδόν από κάθε νομό, έρχεται το ίδιο μήνυμα, και μάλιστα με εντολές που δίνονται ξαφνικά, και ενώ τα μαθήματα έχουν ξεκινήσει βδομάδες πριν. Δεύτερο, παρόμοιο μήνυμα, επίσης από παντού: τα αιτήματα παράλληλης στήριξης δεν έχουν ικανοποιηθεί ένα μήνα από την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Έτσι, μαθητές που χρειάζονται τον πρόσθετο εκπαιδευτικό δίπλα τους, κάνουν μειωμένο ωράριο ή και καθόλου μάθημα. Δεν μπορώ να μη θυμίσω ότι στη διακυβέρνησή μας είχαμε θέσει απόλυτη προτεραιότητα να ξεκινούν τα σχολεία με όλους τους εκπαιδευτικούς στη θέση τους από την πρώτη μέρα. Την ίδια στιγμή, είχαμε αυξήσει δραστικά τους εκπαιδευτικούς και επιστήμονες ειδικής αγωγής. Κι αυτά, με τους μνημονιακούς περιορισμούς που αντιμετωπίζαμε. Η συγχώνευση τμημάτων δημιουργεί μείζονα μαθησιακά και υγειονομικά προβλήματα. Έχει ένα και μόνο στόχο, την εξοικονόμηση πόρων (ενώ ανακοινώνονται υπερ-εξοπλισμοί...) σε βάρος των παιδιών και των εκπαιδευτικών. Επί 18 μήνες ζητούσαμε εμφατικά «αραίωση στην τάξη», όπως και οι ειδικοί ζητούσαν, και παίρναμε απάντηση υποκριτικά φυσικά, «δεν υπάρχουν τάξεις». Τώρα… αφήνουν άδειες και αυτές που είχαν. Και κάνουν δυσκολότερες τις συνθήκες μάθησης, σε παιδιά που έχουν συσσωρεύσει κενά λόγω τηλεκπαίδευσης! Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ απ’ όλη την Ελλάδα καταθέτουν στο Κοινοβούλιο ερωτήσεις και αναδεικνύουν τα δύο αυτά ζητήματα, χωρίς καμιά απάντηση από το υπουργείο. Η μόνη απάντηση της ειδικευμένης στο οργουελικό «newspeak» πολιτικής ηγεσίας του, θα είναι «καλύπτονται τα κενά» -εύκολο όταν τα έχεις τεχνητά μειώσει! Είναι η ίδια ηγεσία που έστειλε τις ενώσεις των εκπαιδευτικών στα δικαστήρια. Να αλλάξουν αμέσως προτεραιότητες. Να καταργήσουν τις απαράδεκτες συγχωνεύσεις και να στείλουν τους εκπαιδευτικούς παράλληλης στήριξης στα σχολεία!

Ομιλητής στην ανοιχτή εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ στην πλατεία Γκύζη, μόλις πληροφορήθηκα τη διαγραφή Μπογδάνου από τη ΝΔ. Θέλω πρώτα απ' όλα να εξάρω τη στάση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια απέναντι στις νέες αθλιότητες Μπογδάνου. Από την άλλη, η ΝΔ επί Μητσοτάκη έχει μετατραπεί σε σφηκοφωλιά ακροδεξιών στοιχείων, που μάλιστα επιβραβεύονται με την αναρρίχηση τους σε κορυφαίους κυβερνητικούς ρόλους. Θέλω να είμαι σαφής: δεν ισχυρίζομαι ότι είναι η ΝΔ ένα φασιστικό κόμμα. Είναι μεγάλο λαϊκό δημοκρατικό κόμμα, που όμως η σημερινή ηγεσία του το σπρώχνει σε όλο και πιο σκληρές ακροδεξιές και νεοφιλελεύθερες θέσεις. Ο κ. Μητσοτάκης, όπως παλιότερα ο κ. Σαμαράς, ψηφοθηρεί στα βαλτόνερα της Ακροδεξιάς και της Χ.Α. Αυτή η πολιτική έφτιαξε τους «Μπογδάνους» και εξέθρεψε μια ισχυρή και επικίνδυνη ακροδεξιά πτέρυγα μέσα στη ΝΔ. Δεν θα ηττηθούν από μαζικές διαγραφές. Μόνο οι ιδέες και οι αγώνες όλων των δημοκρατικών πολιτών και της Αριστεράς θα την βάλουν οριστικά στο περιθώριο.

Προχτές τους φασίστες στη Σταυρούπολη στήριξαν η Χρυσή Αυγή και ο Κασιδιάρης. Σήμερα ο υφυπουργός Παιδείας Άγγελος Συρίγος, που ισχυρίστηκε ότι δεν είδε βία «από μέσα», δηλ. από τις φασιστικές συμμορίες, αλλά «απέξω» δηλ. από τους αντιφασίστες μαθητές και τους φοιτητές που διαδήλωναν κόντρα στις φασιστικές επιδρομές! Ματαίως οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ του επισήμαναν το αυτονόητο, αυτό που όλοι παρακολουθήσαμε σε δεκάδες βίντεο. Αυτός επέμενε να ξεπλένει τους Χρυσαυγίτες και να λερώνει τους νέους. Ας θαυμάσει υφυπουργό Παιδείας ο κ. Μητσοτάκης! Έχουμε ιστορική μνήμη. Ζήσαμε την εκκόλαψη του χρυσαυγιτισμού το 2012-2015, όταν οι τότε κυβερνώντες έκαναν δηλώσεις «ίσων αποστάσεων». Ο Συρίγος βέβαια κάνει «το κάτι παραπάνω». Δεν τηρεί καν ίσες αποστάσεις, λέει οι απέξω φταίνε, δηλαδή οι νέοι, όχι οι κουκουλοφόροι με τις μολότοφ, τις αλυσίδες και τις σιδερογροθιές, που χαιρετούν ναζιστικά σε δεκάδες φωτογραφίες. Δεν περιμέναμε από τη ΝΔ του ακροδεξιού υπογείου τίποτα καλύτερο, ωστόσο ο κ. Συρίγος ξεπέρασε τα όρια. Είναι επικίνδυνο για τη Δημοκρατία το παιχνίδι που παίζει η ΝΔ, αφήνοντας την ακροδεξιά της συνιστώσα να ψηφοθηρεί στο βάλτο των φασιστών. Ο Μπογδάνος, ο Συρίγος και τα άλλα «λουλούδια» της νεοδημοκρατικής ακροδεξιάς, επιδίδονται συστηματικά σε ρατσιστικά παραληρήματα χωρίς να παραλείπουν να βάζουν στο στρόχαστρό τους ολόκληρη τη νεολαία. Η σιωπή του κ. Μητσοτάκη συνιστά κάλυψη. Τις απαντήσεις στη δράση των ακροδεξιών με λοστάρια ή με κουστούμια δίνουν οι μαθητές και οι φοιτητές στη Θεσσαλονίκη, και προ ολίγου στο Σύνταγμα, με κεντρικό σύνθημα «ούτε στη Σταυρούπολη ούτε πουθενά, μπλόκο στους φασίστες, σε κάθε γειτονιά».

Συζητήθηκε το πρωί στη Βουλή η επίκαιρη ερώτησή μου για την εξοργιστική ρύθμιση οι απόφοιτοι λυκείου που δίνουν ξανά πανελλήνιες, να εξετάζονται στα Λατινικά (που δεν έχουν διδαχθεί!) αντί για την Κοινωνιολογία. Δεν υπάρχει ίχνος λογικής. Για τιμωρία πρόκειται. Λέει το υπουργείο: Όχι μόνο καταργούμε την «αριστερή» Κοινωνιολογία αλλά θα τιμωρήσουμε και τους φετινούς αποφοίτους που την έχουν διδαχθεί, υποχρεώνοντάς τους να εξεταστούν στα λατινικά την επόμενη χρονιά. Ίχνος παιδαγωγικών αρχών, ίχνος ευθύνης και ενσυναίσθησης απέναντι σε 18χρονους νέους. Ποια περίοδο μάλιστα; Εν μέσω πανδημίας με όλες τις συνέπειές της! Να αφήσω κατά μέρος την κυβερνητική επιλογή να διδάσκονται τα λατινικά στην Γ’ Λυκείου 6 ώρες (!) και άλλες 2 ώρες στη Β’. Σε ποια εποχή πιστεύει το υπουργείο ότι ζούμε και ποιες είναι οι προτεραιότητές του στην εκπαίδευση των εφήβων; Από τις απαντήσεις που μου έδωσε η κα Μακρή, δεν προκύπτει νεοδημοκρατική υποχώρηση στον ορίζοντα. Σημειώνω μάλιστα το αποκαλυπτικό «επιχείρημά» της υφυπουργού, ότι δεν είναι σωστό να υπάρχει εξέταση σε δυο διαφορετικά μαθήματα για την ίδια σχολή, γιατί ενδέχεται κάποιοι εξεταζόμενοι να «ευνοηθούν» ή να «αδικηθούν» από διαφορετικής δυσκολίας θέματα. Αλήθεια, δεν γνωρίζει η κα υφυπουργός ότι υπάρχει πλήθος σχολών με διαφορετικά εξεταζόμενα μαθήματα στις πανελλήνιες; Να θυμίσω ότι προηγούμενο υπάρχει: όταν η κυβέρνησή μας άλλαξε το εξεταζόμενο μάθημα, αντικαθιστώντας τα Λατινικά με την Κοινωνιολογία, έδωσε -όπως είναι ευνόητο- για ένα μεταβατικό διάστημα το δικαίωμα στους παλιούς αποφοίτους να εξεταστούν στα Λατινικά, αφού αυτά είχαν διδαχθεί. Αυτονόητο. Σημειώνω ότι η συζήτηση (το βίντεο εδώ https://youtu.be/YVSNf_Uq92Y) ήταν «διπλή» αφού την ίδια ακριβώς ερώτηση είχε καταθέσει ο βουλευτής του ΚΚΕ Γιάννης Δελής. Φυσικά, πήρε και τις ίδιες με εμένα απαντήσεις!

Εξοργίζουν και ανησυχούν οι εικόνες φασιστών, πιθανότατα όπως διαβάζω μελών της μαθητικής κοινότητας του 1ου και του 2ου ΕΠΑΛ Σταυρούπολης στη Θεσσαλονίκη, να επιτίθενται με μαχαίρια και καδρόνια σε φοιτητές που μοίραζαν αντιφασιστικές προκηρύξεις. Μάλιστα η αρχή είχε γίνει την περασμένη εβδομάδα, όταν και πάλι κουκουλοφόροι φασίστες, οι ίδιοι προφανώς, είχαν επιτεθεί σε φοιτητές που μοίραζαν προκηρύξεις στην επέτειο της δολοφονίας Φύσσα. Δεν επρόκειτο δηλαδή για μια τυχαία επίθεση, αλλά για μια σχεδιασμένη -όπως δείχνει και το μέγεθος- απόπειρα υπενθύμισης ότι η Χρυσή Αυγή και ο φασισμός έχουν ακόμα ρίζες στην κοινωνία. Και διάλεξαν γι’ αυτό την επέτειο Φύσσα. Την απαρχή της καταδίκης της εγκληματικής οργάνωσης. Αλλά το πιο εξοργιστικό είναι ότι οι φασίστες μπήκαν στη συνέχεια ανενόχλητοι στο σχολείο τους. Κυκλοφορούν δηλαδή αυτή τη στιγμή ανενόχλητοι, ανάμεσα σε ανύποπτους συμμαθητές τους. Με τα καδρόνια και τα μαχαίρια; Τι πράττει η διεύθυνση του σχολείου; Ποιες οδηγίες έχει πάρει από την περιφερειακή διεύθυνση και το υπουργείο; Πότε θα ενημερωθούν οι γονείς των υπολοίπων μαθητών; Πώς θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη οι δράστες και κυρίως οι ενήλικοι ηθικοί αυτουργοί των εγκλημάτων τους; Ακόμα μια φορά: ο φασισμός έχει πολλά κεφάλια. Η ήττα του δεν είναι ποτέ αυτονόητη και ανέξοδη. Χρειάζεται αγώνας παντού, σε δρόμους, σχολεία, εργασιακούς και κοινωνικούς χώρους. Χρειάζονται απαντήσεις σε ό,τι τον γεννά σε κάθε συγκυρία, ξεκινώντας σήμερα, όπως το 2012, από τις ρατσιστικές επιθέσεις σε πρόσφυγες και μετανάστες.

Με μεγάλη έκπληξη και απογοήτευση, διάβασα στον Τύπο για την ύπαρξη απόφασης, ομόφωνης μάλιστα όπως γράφεται, της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, σύμφωνα με την οποία οι καθηγητές και καθηγήτριες δεν θα νοσηλεύουν στις πανεπιστημιακές κλινικές ασθενείς Covid, «σπρώχνοντάς» τους στις κλινικές του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Με επιχειρήματα όχι απλώς έωλα, αλλά ανύπαρκτα. Μου κάνει εντύπωση πώς επιστήμονες, που χρησιμοποιούν καθημερινά όχι μόνο τις γνώσεις και την εμπειρία, αλλά και την κρίση τους για να αποφασίσουν θεραπείες, επέδειξαν τόσο κοντόφθαλμη κρίση λαμβάνοντας και κοινοποιώντας μια τέτοια απόφαση. Δεν έχουν αντίληψη πώς θα «διαβάσει» την απόφασή τους η κοινωνία; Τι επίδραση θα έχει στο ηθικό του κοινού, του απλού ανθρώπου, σε μια περίοδο που το μήνυμα όλων πρέπει να είναι «ενότητα για να ξεπεράσουμε το μέγιστο υγειονομικό κίνδυνο»; Ούτε έχουν αντίληψη πώς θα «διαβάσουν» την απόφασή τους οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που εκπαιδεύονται από τους ίδιους, να υπηρετήσουν αύριο την κοινωνία, ως λειτουργοί; Αυτά τα παιδιά που θα κληθούν να ορκιστούν μεθαύριο στον Ιπποκράτη… Ποιο θα είναι το σημαντικότερο μάθημα που θα πάρουν στις αίθουσες και τις κλινικές; Οι επικίνδυνοι ασθενείς να πάνε παραδίπλα; Κρίσιμη και η στάση των υπουργείων Υγείας και Παιδείας. Αν είναι γεγονός ότι η απόφαση διαβιβάστηκε από τις 31 Αυγούστου, γιατί έχει κρατηθεί μυστική επί 25 μέρες; Ποιος το αποφάσισε; Γιατί δεν έχει ενημερωθεί η Βουλή για αυτή τη μέγιστης σημασίας πράξη, που επηρεάζει καίρια την πορεία της πανδημίας; Τι νομίζουν ότι διαχειρίζονται, εν μέσω πανδημίας; Το φαρμακείο της γειτονιάς τους; Ή μήπως αντιγράφουν το καθεστώς εξαίρεσης των ιδιωτικών κλινικών από τη υγειονομική μάχη που δίνουν οι γιατροί στις δημόσιες κλινικές σε όλη την Ελλάδα; Πρέπει αμέσως να δοθούν εξηγήσεις. Αμέσως να πάρει πίσω την απόφαση η Ιατρική Αθηνών. Συγχαρητήρια στις υπόλοιπες ιατρικές σχολές, που θέλω να πιστεύω, δεν έχουν ακολουθήσει.

Επανειλημμένα με δηλώσεις μου έχω ζητήσει από την υπουργό Παιδείας να πάρει πίσω τη ρύθμιση του 50%+1 νοσούντων μαθητών προκειμένου να κλείσει ένα τμήμα. Μόλις χθες από το βήμα της Βουλής έκανα την ίδια έκκληση. Δυστυχώς, η υπουργός των κλειστών σχολείων και πανεπιστημίων, η υπουργός της υγειονομικής ανασφάλειας, επιμένει πεισματικά στο αντίθετο. Όπως επιμένει στο να μην ακολουθεί τη διαρκή προτροπή του ΕΟΔΥ και πολλών ειδικών για εξεύρεση χώρων, ώστε να αραιώσουν οι τάξεις. Από την πρώτη μέρα. Σήμερα ο προβληματισμός για το 50%+1 τέθηκε δημόσια από μέλος της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων. Καλούμε την κυβέρνηση να ακούσει, όχι τον ΣΥΡΙΖΑ ή τον Φίλη, αλίμονο, αυτό θα το θεωρούσε... πλήγμα του «κύρους» της, αλλά τους ειδικούς επιστήμονες. Είναι παράλογο και άκρως επικίνδυνο σε ένα τμήμα 25 παιδιών για παράδειγμα, να πρέπει να νοσήσουν τα 13 για να κλείσει, ενώ με 10 ή με 12 κρούσματα να μένει ανοιχτό. Ποιος γονέας θα στείλει το παιδί του σε αυτό το υγειονομικό ναρκοπέδιο όσα τεστ κι αν διενεργούνται; Ποιος νοσηρός πολιτικός εγκέφαλος συνέλαβε αυτή την εξοργιστική ιδέα; Ποιοι παίζουν με την υγεία των παιδιών και τη διασπορά του ιού στην ευρύτερη κοινότητα; Τονίζω και πάλι ότι πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα, προκειμένου τα σχολεία να παραμείνουν ανοιχτά και να ανοίξουν επιτέλους και τα πανεπιστήμια.

Καταδικάζω -καταδικάζει ο ΣΥΡΙΖΑ- όλα αυτά, με τον πιο έντονο και κατηγορηματικό τρόπο. Τα επεισόδια, τις απειλές, τις χειροδικίες, τις μηνύσεις. Είναι απαραίτητο να προφυλάξουμε από τον κορονοϊό και από το επαπειλούμενο νέο μεγάλο κύμα μετάλλαξης Δέλτα την εκπαιδευτική κοινότητα στο σύνολό της. Ειδικά, τα πιο ευπρόσβλητα μέλη της. Οι λίγοι φανατικοί αντιεμβολιαστές, ενθαρρύνονται στις ακραίες αντιδράσεις τους από παράγοντες της ακροδεξιάς και των παραθρησκευτικών οργανώσεων. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα με την ανοχή, αν όχι με την ενθάρρυνση, και επίσημων θρησκευτικών παραγόντων: υπάρχουν καταγγελίες ότι αποσπασμένοι σε Μητροπόλεις εκπαιδευτικοί πρωτοστατούν σε τέτοια επεισόδια. Είναι λοιπόν σαφές ότι πρέπει να αποδοκιμαστούν και να απομονωθούν από το σύνολο της κοινωνίας. Εμείς τους αποδοκιμάζουμε. Η κυβέρνηση θα μιλήσει; Το υπουργείο Παιδείας, θα μιλήσει; Ακόμα περιμένουμε να πει κάτι η κυρία Κεραμέως για την πρόσφατη άθλια ενέργεια του βουλευτή της ΝΔ Μπογδάνου, που στράφηκε κατά νηπίων. Το ίδιο κάνει τώρα με τις παραεκκλησιαστικές παρεμβάσεις που ενισχύουν τους αντιεμβολιαστές και τους κατ’ επάγγελμα «μακεδονομάχους». Εμείς θα δώσουμε τη μάχη για τη ζωή. Αλλά, όχι απλά: θα δώσουμε τη μάχη για την αξιοβίωτη ζωή. Για ένα καλύτερο και ισχυρότερο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Για την ενίσχυση του δημόσιου σχολείου. Αυτές είναι οι δικές μας μάχες στη σημερινή κρίση της πανδημίας.

Στιγμή πρώτη στο Αμύνταιο Φλώρινας: Λυκειάρχης προσπαθεί να προφυλάξει το σχολείο και τους μαθητές του από την εισβολή αμάσκωτου ρασοφόρου, ο οποίος συμπεριφέρεται ως κράτος εν κράτει κατά τον αγιασμό, γράφοντας στα παλιά του τα παπούτσια του πρωτόκολλα και οδηγίες υγειονομικής ασφάλειας. Δυστυχώς, με την ανοχή ή την ενθάρρυνση τοπικών παραγόντων, ο ρασοφόρος ολοκληρώνει το «έργο» του, καλώντας τους μαθητές να βγάλουν τη μάσκα για να φιλήσουν ένας ένας το σταυρό. Στιγμή δεύτερη: βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου, γνωστός και στο παρελθόν από τις καταδοτικές του δεξιότητες, αναρτά σε δημόσια θέα ονόματα μικρών παιδιών Νηπιαγωγείου της Αθήνας, επειδή η ξενική τους προέλευση προσβάλλει τα υψηλά εθνοπατριωτικά του αισθήματα. Λειτουργεί έτσι ως παρακλάδι και φυσικός κληρονόμος της Χρυσής Αυγής, όπως και άλλοι όμοιοί του στο κυβερνών κόμμα που «νοιάζονται» για τα άστεγα ναζίδια της εγκληματικής οργάνωσης. Δύο στιγμές- δύο ντροπές για την κυβέρνηση και την υπουργό Παιδείας που δεν βρήκαν ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ να πουν για αυτές τις επικίνδυνες συμπεριφορές, αποκυήματα σκοταδιστικών στη μια περίπτωση, ακροδεξιών στην άλλη, απόψεων. Δυο λέξεις για να προστατεύσουν το δημόσιο σχολείο από τον σκοταδισμό, το ρατσιστικό δηλητήριο και τον έρπoντα φασισμό.

Με την ομιλία Μητσοτάκη επιβεβαιώθηκε ότι η ανάπτυξη του ΑΕΠ (αναφέρθηκε ως πρόβλεψη ένα υψηλό ποσοστό) είναι ανάπτυξη για λίγους. Δεν αφορά το λαό, τους πολλούς. Τέσσερα παραδείγματα: Τα τιμολόγια της ΔΕΗ θα αυξηθούν αμέσως και δραματικά. Ολόκληρη σχεδόν την αύξηση θα υποχρεωθούν να τη σηκώσουν τα νοικοκυριά, τα μικρά καταστήματα και οι μικρές επιχειρήσεις. Τα 150 εκ. € είναι ψίχουλα, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Αυξάνεται και η τιμή των καυσίμων, όχι μόνο εξαιτίας των εξωτερικών συνθηκών αλλά και και της αύξησης του ειδικού φόρου, που πηγαίνει στα κρατικά ταμεία. Μείωση του φόρου θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί αντιθέτως, μέσα στη συγκυρία. Το αφορολόγητο της γονικής παροχής ανεβαίνει στα 800 χιλιάδες ευρώ. Πόσοι Έλληνες μπορούν να επωφεληθούν από μια τέτοια αύξηση; Ήδη ήταν ικανοποιητική η οροφή για πρώτη κατοικία, στις 350 χιλιάδες €. Είναι φανερό για ποιο λόγο γίνεται αυτή η ρύθμιση, που επιπλέον μπορεί (σε κάποιες περιπτώσεις φυσικά...) να προκαλέσει και ένα ιδιότυπο πλυντήριο εσόδων, εφόσον πλέον καθιστά αφορολόγητες και τις μεταβιβάσεις ρευστού. Ειδικά οι μεταβιβάσεις αυτές, ασφαλώς έπρεπε να αιτιολογούνται πλήρως και να φορολογούνται. Αλλά και η επιδότηση στους νέους, είναι αστεία: Εκατό ευρώ το μήνα στον νέο εργαζόμενο για έξι μήνες, αντί για αύξηση του κατώτατου μισθού. Πράξη στην οποία είχε προχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ με την έξοδο από τα μνημόνια (αλλά όχι φυσικά τώρα η ΝΔ) γιατί έχει μόνιμο θεσμικό και αναπτυξιακό χαρακτήρα. Χαώδης η διαφορά στην προσέγγιση. Είδαμε κι αλλού ανάπτυξη του ΑΕΠ με διψήφια νούμερα, όπως στην Ισπανία. Αλλά εκεί είδαμε και μείωση της ανεργίας, αντίθετα από την Ελλάδα, γιατί είναι διαφορετικό το μείγμα των παρεμβάσεων, με ισχυρό ιδεολογικό πρόσημο.