Δημήτρης Παπανικολόπουλος

05
07

Ιούλιος 2015: νέο μνημόνιο, επιστροφή ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, δραχμή. Τραγωδίες που αναζητούσαν συγγραφείς.

Οι αρχαίοι τραγωδοί, όταν διαγωνίζονταν, παρουσίαζαν κάθε φορά τρεις τραγωδίες μαζί. Οι τραγωδίες αφορούσαν σε ελεύθερες επιλογές ελεύθερων ανθρώπων που δεν μπορούν όμως ποτέ να οδηγήσουν σε νίκη. Στις τραγωδίες οι πρωταγωνιστές διάλεγαν ελεύθερα τον τρόπο με τον οποίο θα έχαναν. Ή για την ακρίβεια διάλεγαν τι θα έχαναν, λειτουργώντας μέσα σε ένα πλαίσιο που έθεταν ανώτερες από αυτούς δυνάμεις. Στη σύγχρονη δημοκρατία δεν υπάρχει βέβαια αδιέξοδο.
Περισσότερα »
22
05

Έξι λόγοι για τη στροφή στο θρησκευτικό συντηρητισμό

Η Νεωτερικότητα χαρακτηρίστηκε από την εμπεδωμένη πίστη των ανθρώπων ότι η ζωή τους μπορεί να αλλάξει και ότι πλέον είναι στα χέρια τους. Ωστόσο, στην εποχή της νεοφιλελεύθερης μετανωτερικότητας καλλιεργήθηκε η ιδέα πως η ζωή μας δεν μπορεί να αλλάξει, παρόλο που συνεχίζει να είναι στα χέρια μας. Ή μήπως μπορεί να αλλάξει, αλλά είναι στο αόρατο χέρι της Αγοράς να αποφασίσει γι αυτό; Σήμερα την Ιστορία διεκδικούν τρεις διεκδικητές: νεοφιλελεύθεροι, «συντηρητικοί» οπαδοί της Νεωτερικότητας, και θρησκευόμενοι οπαδοί της προνεωτερικότητας (φορείς της μεσαιωνικής ιδέας ότι «η ζωή μας μπορεί να αλλάξει, αλλά είναι στο χέρι του Θεού»). Εδώ, υποθέτω, εδράζεται και η περίεργη ιδέα του Ζίζεκ, ότι «σήμερα πραγματικά ριζοσπάστης μπορεί να είναι μόνο ο συντηρητικός». Η αλήθεια είναι ότι άνθρωποι και συλλογικότητες που αντιμετώπιζαν υπέρτερες δυνάμεις, καθώς και ένα ζοφερό παρόν και μέλλον, δύσκολα αντιστάθηκαν στις αποκαλυψιακές ιδέες. Τέτοιες συνθήκες γέννησαν τον εβραϊκό μεσσιανισμό, το χριστιανισμό, την Αποκάλυψη του Ιωάννη κλπ κλπ. Βέβαια, η ανάγκη για συνεπικουρία ανώτερων δυνάμεων δεν είναι υποχρεωτικό να ξαναζωντανέψει πεθαμένους Θεούς· οι άθεοι βολευόμαστε και με ανθρώπους εξολοθρευτές του Κακού. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η ανάγκη για ελπίδα, όταν δεν υπάρχει ελπίδα, γεννά Θεούς.
Περισσότερα »
11
04

Διαπραγματεύσεις 100 χρόνια πριν

100 χρόνια πριν η Ρώσικη επανάσταση συγκλόνισε τον κόσμο. Ο πόλεμος όμως μαινόταν, το μέτωπο είχε καταρρεύσει και η νέα κυβέρνηση βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα: συνέχιση του πολέμου χωρίς ελπίδα ή ταπεινωτική συνθηκολόγηση;
Περισσότερα »
10
03

Τα σκουπίδια μιας απαθούς κοινωνίας

Η ελληνική κοινωνία αντιμετώπιζε ανέκαθεν το ζήτημα των σκουπιδιών μέσα από το πρίσμα μερικών αναντίρρητων ιδεών: Έχουμε δικαίωμα να κάνουμε όσα σκουπίδια θέλουμε, είναι αποκλειστική υποχρέωση του κράτους να τα διαχειρίζεται, ας πάνε όπου θέλουν αρκεί να είναι μακριά από μάς, υπάρχουν τεχνικές λύσεις που δεν απαιτούν από μας να κάνουμε τίποτα.
Περισσότερα »
12
11

ΗΠΑ: Το παράδοξο του πειθαναγκασμού

Η “θεωρία των δύο άκρων” τιμωρήθηκε στις ΗΠΑ όπως τιμωρήθηκε και στην Ελλάδα. Δυστυχώς όμως σε αυτή την περίπτωση κύριος ωφελημένος βγήκε η Ακροδεξιά (Τραμπ) και όχι η Αριστερά (Σάντερς). Το πολιτικό, οικονομικό, μιντιακό, καλλιτεχνικό κ.λπ. σύστημα των ΗΠΑ στην συντριπτική του πλειονότητα για όλο το διάστημα της μακράς προεκλογικής εκστρατείας βομβάρδιζε το εκλογικό σώμα με το μονότονο μήνυμα “ο Τραμπ είναι επικίνδυνος και διαβολικός”, αφήνοντας να εννοείται πως η ψήφος σας ως “κανονικών” πολιτών είναι να ψηφίσετε Χίλαρι. There Is No Alternative. Μια σημαντική μερίδα των ψηφοφόρων αντέδρασε σε αυτό τον εκβιασμό, όπως αντέδρασε και στις ελληνικές εκλογές του 2015, οπότε ψήφισε ενάντια σε όλο το πολιτικό και μιντιακό κατεστημένο, εγχώριο και διεθνές.
Περισσότερα »
25
09

«Ο χαμένος τα παίρνει όλα»

Εάν κάποιος ισχυρίζεται ότι “το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς χάθηκε”, παραδέχεται ταυτόχρονα ότι το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς όντως υπήρχε. Και μάλιστα έναντι της Δεξιάς. Προσυπογράφει δηλαδή όλα αυτά που πιστεύει η πλειονότητα του ελληνικού λαού: “Τουλάχιστον αυτοί είναι τίμιοι, όχι σαν τους άλλους, τους κλέφτες, τους διεφθαρμένους”. Στη δεξιοκρατούμενη μεταπολεμική Ελλάδα και μέχρι την πτώση της χούντας, πολλοί δεξιότατοι στρατιωτικοί τοποθετούσαν αριστερούς φαντάρους στη φύλαξη των προμηθειών, γιατί ήξεραν ότι, αν τοποθετήσουν δεξιούς, θα τις πλιατσικολογήσουν. Ομοίως δεξιοί επιχειρηματίες έπαιρναν αριστερούς λογιστές, γιατί ήταν τίμιοι, για να έχουν δηλαδή το κεφάλι τους ήσυχο. Δεν είναι πολύ έξυπνο, επομένως, να υπενθυμίζεται -και μάλιστα από τον πρόεδρο της Ν.Δ.- η βασική διαφορά του αριστερού από τον δεξιό, όπως έχει καταγραφεί ιστορικά στις συνειδήσεις του πολλών.
Περισσότερα »
22
05

Πανελλαδικές και παραπαιδεία: Ένα Μνημόνιο διαρκείας

Εδώ και δεκαετίες, πολύ πριν από τα Μνημόνια, εγκαθιδρύσαμε μόνοι μας ένα καθεστώς λιτότητας, διαγκωνιζόμασταν για την πιστότερη εφαρμογή της, απαξιώναμε μόνοι μας το δημόσιο αγαθό της Παιδείας και ισχυριζόμασταν ότι η λιτότητα αυτή ήταν για το καλό των παιδιών μας.
Περισσότερα »
08
05

Η κάνναβη σώζει ζωές και δίνει ώθηση στην παραγωγή

Τα τελευταία χρόνια, ιατρικές και φαρμακευτικές μελέτες επιβεβαιώνουν όλο και περισσότερο τη θετική συμβολή της κάνναβης και των παραγώγων της στην αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών. Παράλληλα, όλο και περισσότερες χώρες στην Ευρώπη και αλλού αναμορφώνουν τη νομοθεσία τους και νομιμοποιούν τη χρήση της κάνναβης για ιατρικούς και θεραπευτικούς λόγους, δίνοντας έτσι και μια σημαντική ώθηση στην οικονομία τους. Αντιαπαγορευτικά κινήματα αλλά και διεκδικήσεις ασθενών συναντιούνται διεκδικώντας την αλλαγή και στην Ελλάδα της σχετικής νομοθεσίας. Και ίσως να μην είμαστε πολύ μακριά απ’ αυτό.
Περισσότερα »
15
04

Μικροαστισμός και σοσιαλισμός. Η μεγάλη γκάφα της κομμουνιστικής αριστεράς

Η κομμουνιστική αριστερά δυσκολεύεται να δει την απόσταση που χωρίζει το μικροαστισμό από το σοσιαλισμό, και σήμερα έχει καταλήξει να προστατεύει τη μικροαστική νοοτροπία του αγροτικού χώρου και των ελεύθερων επαγγελματιών. Ποια είναι τα γνωστικά ελλείμματα που τροφοδοτούν αυτήν τη στάση; Γιατί πρέπει να θρηνούμε για τη μείωση των μικροαστικών στρωμάτων την εποχή της κρίσης; Ποια θα μπορούσε να είναι η προοπτική του μικροαστισμού στην Ελλάδα;
Περισσότερα »