Με τις φλόγες ενός επαπειλούμενου και πιθανόν γενικευμένου πολέμου να ξαναζώνουν τη Μέση Ανατολή, με επίκεντρο αυτή τη φορά το Ιράν, ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ ετοιμάζεται να ρίξει κι άλλη… κηροζίνη στα φλεγόμενα «τόπια» της περιοχής.
Τη Δευτέρα, ανήμερα της 70ής επετείου από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του κράτους του Ισραήλ και παραμονή της συμπλήρωσης 70 χρόνων από τη Νάκμπα -την «Καταστροφή» όπως βίωσαν οι Παλαιστίνιοι την ίδρυση του ισραηλινού κράτους, με αποκορύφωμα τον ξεριζωμό πάνω από 750.000 προσφύγων- οι ΗΠΑ μεταφέρουν την πρεσβεία τους από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα.
Με το εν αναμονή, αλλά ήδη αμφιλεγόμενο ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ για την ισραηλο-παλαιστινιακή διένεξη και το Μεσανατολικό εν γένει να παραμένει άγνωστο τόσο ως προς το ακριβές περιεχόμενο όσο και ως προς τον χρόνο δημοσιοποίησής του, οι γεωπολιτικές ισορροπίες επαναπροσδιορίζονται, προς άγνωστη κατεύθυνση και ακόμη πιο άγνωστη κατάληξη, καθώς στην περιοχή πλέον εμπλέκονται ενεργά ισχυροί (βλ. Ρωσία και Ε.Ε.) διεθνείς παίκτες.
1881: Μαζικά «πογκρόμ» στη Ρωσία και την Πολωνία πυροδοτούν την πρώτη μαζική μετανάστευση Εβραίων στην Παλαιστίνη, επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
1896: Ο σιωνιστής Τέοντορ Χερτζλ κυκλοφορεί το «Κράτος των Εβραίων».
1897: Πρώτο Σιωνιστικό Κογκρέσο στη Βασιλεία.
1916: Υπογράφεται η μυστική αγγλο-γαλλική συμφωνία Σάικς-Πικό για τη μοιρασιά της Μέσης Ανατολής.
1917: Ο Βρετανός ΥΠΕΞ Μπάλφουρ υπογράφει διακήρυξη που υπόσχεται τη δημιουργία «εβραϊκής εστίας» στην Παλαιστίνη, την ώρα που οι εξεγερμένοι Αραβες εκδιώκουν τους Οθωμανούς.
1919: Υπογράφεται η Συνθήκη των Βερσαλλιών, που μετατρέπει την Παλαιστίνη σε βρετανικό προτεκτοράτο.
1920: Η Βρετανία αναλαμβάνει τη διοίκηση της Παλαιστίνης «αδειάζοντας» τους Αραβες συμμάχους της. Εντατικοποιείται η μετανάστευση Ευρωπαίων Εβραίων. Ιδρύεται η ένοπλη ομάδα αυτοπροστασίας Χαγκάνα.
1929: Οι Αραβες εξεγείρονται και σκοτώνουν 130 Εβραίους. Η Βρετανία βάζει περιορισμούς στη μετανάστευση και εμπόδια στην αγορά γης.
1936: Οι ναζιστικές διώξεις επιτείνουν τη μετανάστευση Γερμανοεβραίων. Νέες πολύνεκρες ταραχές.
1937: Η Βρετανία ανακοινώνει το πρώτο σχέδιο κατάτμησης (partition plan) μεταξύ Εβραίων και Αράβων.
1944: Η εβραϊκή οργάνωση Ιργκούν εξαπολύει σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων κατά βρετανικών στόχων.
1947: Αποφασίζεται από τον ΟΗΕ η διαίρεση της Παλαιστίνης: Εβραϊκό Κράτος 55%, Παλαιστινιακό Κράτος 43%, Ιερουσαλήμ υπό διεθνή διοίκηση. Οι Αραβες αρνούνται. Και οι δύο πλευρές εξοπλίζονται εντατικά.
1948: Το έτος-κλειδί. Ο Μπεν Γκουριόν κηρύσσει στις 14 Μαΐου την ανεξαρτησία του Ισραήλ. Στον πρώτο αραβο-ισραηλινό πόλεμο που ακολουθεί, νικούν οι Ισραηλινοί. Για τους Παλαιστίνιους ειναι η «Νάκμπα», η Καταστροφή -περίπου 750.000 μετατρέπονται σε πρόσφυγες.
1956: Ο Αιγύπτιος ηγέτης Νάσερ εθνικοποιεί το κανάλι του Σουέζ. Βρετανία, Γαλλία και Ισραήλ τού επιτίθενται, αλλά οι ΗΠΑ στηρίζουν την Αιγύπτο, «εκθρονίζοντας» τους Βρετανους από την περιοχή.
1964: Ιδρύεται η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
1967: Αραβική συμμαχία υπό τον Νάσερ, ετοιμάζει εισβολή στο Ισραήλ, αλλά αιφνιδιάζεται και συντρίβεται από τους Ισραηλινούς σε μόλις έξι μέρες. Το Ισραήλ υπερδιπλασιαζει τα εδάφη του και αψηφά -ώς σήμερα- το ιστορικό ψηφισμα 242 του ΟΗΕ, που προβλέπει άμεση αποχώρησή του από τα Κατεχόμενα.
1968: Η ΟΑΠ απαιτεί την άμεση ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Ο επικεφαλής της Φάταχ, Γιάσερ Αραφάτ, εκλέγεται αρχηγός της.
1973: Αίγυπτος και Συρία, εξοπλισμένες από την ΕΣΣΔ, αιφνιδιάζουν τους Ισραηλινούς ανήμερα του Γιομ Κιπούρ, αλλά εκείνοι (με τις «πλάτες» των ΗΠΑ) αντεπιτίθενται νικώντας και πάλι.
1978: Υπογράφεται η συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ, με την οποία η μεγαλύτερη αραβική δύναμη, η Αίγυπτος, αναγνωρίζει το Ισραήλ εγκαταλείποντας τον αγώνα υπέρ των Παλαιστινίων.
1987: Ξεσπά η πρώτη παλλαϊκή εξέγερση -η «Ιντιφάντα». Ιδρύεται η σκληροπυρηνική οργάνωση Χαμάς («Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης»).
1993: Με μεσολαβητή τον Κλίντον, Αραφάτ και Ράμπιν υπογράφουν τη συμφωνία του Οσλο, με την οποία αποφασίζεται η αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από Δυτική Οχθη και Λωρίδα της Γάζας και η δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής.
1995: Ο Ράμπιν δολοφονείται από ακροδεξιό οπλοφόρο. Μαζί του «πεθαίνει» και το Οσλο. Υποψίες για «παλατιανή συνωμοσία» των μυστικών υπηρεσιών.
2000: Ξεσπά η δεύτερη Ιντιφάντα.
2002: Το Ισραήλ εγείρει τείχος κατά μήκος της Δυτικής Οχθης.
2003: Παρουσιάζεται από το «Κουαρτέτο» (ΗΠΑ, Ε.Ε., ΟΗΕ, Ρωσία) ο «Οδικός Χάρτης», ένα χρονοδιάγραμμα για την επίλύση της κρίσης στη βάση των «δύο κρατών».
2004: Νέα εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Αραφάτ πεθαίνει υπό μυστηριώδεις συνθήκες, τον διαδέχεται ο Μαχμούντ Αμπάς.
2005: Οι ισραηλινές δυνάμεις και χιλιάδες έποικοι αποχωρούν μονομερώς από τη Λωρίδα της Γάζας, που «σφραγίζεται» οριστικά.
2006: Οι ισλαμιστές της Χαμάς κερδίζουν την πλειοψηφία στις παλαιστινιακές εκλογές. Οι Ισραηλινοί εισβάλλουν στη Γάζα, αλλά και στον Λίβανο, σε μια αποτυχημένη προσπάθεια να συντρίψουν τη σιιτική Χεζμπολάχ.
2007: Η ρήξη Χαμάς και Φάταχ ολοκληρώνεται με τη βίαιη έξωση της δεύτερης από τη Λωρίδα της Γάζας.
2008: Το Ισραήλ εξαπολύει νέες αεροπορικές επιδρομές στη Λωρίδα.
2009: Το Ισραήλ σκληραίνει τη στάση του μετά την εκλογή του δεξιού Νετανιάχου στην πρωθυπουργία.
2010: Διεθνής κατακραυγή για την πολύνεκρη καταδρομική επιχείρηση του Ισραήλ σε πλοία που επιχειρούν να σπάσουν τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας. Οι τελευταίες απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες Νετανιάχου-Αμπάς καταρρέουν λόγω του ισραηλινού εποικισμού.
2011: Ξεσπά η «Αραβική Ανοιξη», με απότοκο την ανατροπή του (συνεργαζόμενου με ΗΠΑ και Ισραήλ) Μουμπάρακ και την έναρξη του συριακού εμφυλίου.
2012: Νέα επιδρομή στη Γάζα, σε αντίποινα για τις ρουκέτες της Χαμάς. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα, αδελφό κόμμα της Χαμάς, κερδίζει τις εκλογές στην Αίγυπτο.
2013: Στρατιωτικό πραξικόπημα στην Αίγυπτο ανατρέπει την ισλαμική κυβέρνηση Μόρσι και ξανασφίγγει τον αποκλεισμό της Γάζας.
2014: Η αιματηρότερη ισραηλινή επιχείρηση στη Λωρίδα κατά της Χαμάς αποτυγχάνει. Σκοτώνονται 1.410 Παλαιστίνιοι και 59 Ισραηλινοί.
2015: Ο Νετανιάχου κερδίζει ξανά τις εκλογές και αντικαθιστά τους κεντρώους συμμάχους του με δυο ακροδεξιά, υπερορθόδοξα κόμματα.
2016: Ο απερχόμενος πρόεδρος Ομπάμα υπογράφει πακέτο στρατιωτικής βοήθειας-μαμούθ προς το Ισραήλ, ύψους 38 δισ. δολαρίων -το μεγαλύτερο στην αμερικανική ιστορία.
2017: Νομιμοποιούνται αναδρομικά από την ισραηλινή Βουλή οι παράνομοι οικισμοί στα κατεχόμενα και εντατικοποιείται η κατασκευή νέων. «Βόμβα» από τον πρόεδρο Τραμπ: αναγνωρίζει ντε φάκτο την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
2018: Χιλιάδες κάτοικοι της Γάζας συμμετέχουν κάθε Παρασκευή στη «Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής» ζητώντας την άρση του αποκλεισμού. Τουλάχιστον 50 δολοφονούνται μέχρι στιγμής από Ισραηλινούς σκοπευτές.
Γιώργος Τσιάρας
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
