2ο Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ
Το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ διεξάγεται σε ένα κρίσιμο διεθνές σκηνικό. Ο επιθετικός νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός και η παγκοσμιοποιημένη πανίσχυρη αγορά οδηγούν σε διάλυση του κοινωνικού κράτους, κατάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων, εμπορευματοποίηση κοινωνικών αγαθών, φτωχοποίηση και ανεργία χωρίς δίχτυ προστασίας. Η παρατεινόμενη οικονομική κρίση, δομική κρίση του συστήματος κατά τη μαρξική ανάλυση, οδηγεί σε όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων. Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν είναι ορατός ένας ισχυρός αντίπαλος πόλος των δυνάμεων της εργασίας, ενώ η κοινωνική ένταση πυροδοτεί εθνικές αναδιπλώσεις και έξαρση της ακροδεξιάς ρητορικής .
Σ΄αυτή την κρίσιμη αλλά και ρευστή φάση στη διεθνή σκακιέρα, ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τη μοναδική σχεδόν ισχυρή αριστερή δύναμη στην Ευρώπη και τον κόσμο και δη κυβερνώσα. Όπως ανέφερε ο σ. Πρόεδρος, η ιστορική στιγμή μας επέλεξε, δεν την επιλέξαμε και όσοι συνεχίζουμε να βρισκόμαστε εδώ φρονώ πως στο ερώτημα αν πράξαμε ορθά που αποδεχθήκαμε αυτή την πρόκληση απαντάμε κατ΄αρχήν καταφατικά.
Το κόμμα μας βρίσκεται στην κυβέρνηση εδώ και 20 μήνες. Τον περασμένο Ιούλη περάσαμε από Συμπληγάδες και βγήκαμε ζωντανοί αλλά τραυματισμένοι. Υποστήκαμε με μια ήττα που οδήγησε στην υπογραφή μνημονίου και που δε μπορούμε να την απολογίσουμε παρά ως ανεπαρκή ανάγνωση της συγκυρίας και των συσχετισμών από τη μεριά μας. Το κόμμα βγαίνει επίσης από μια οδυνηρή διάσπαση που μας αφαίρεσε το ένα τρίτο της δύναμής μας. Ο λαός ωστόσο, μας εμπιστεύθηκε και πάλι πιστεύοντας πως είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να ξαναστήσουμε στα πόδια της τη χώρα με την κοινωνία όρθια.
Σ΄αυτό το 2ο Συνέδριο λοιπόν καλούμαστε κατ΄αρχήν να επαναπροσδιορίσουμε τη φυσιογνωμία μας. Είμαστε κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς που ευαγγελίζεται μετασχηματισμό της κοινωνίας με ορίζοντα το σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία; Αν ναι, και νομίζω η συντριπτική πλειοψηφία των μελών μας συμμερίζεται αυτή την άποψη, το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να επαναβεβαιώσει το εκπεφρασμένο πολιτικό μας σχέδιο.
Η ευθύνη που μας ανέθεσε ο λαός το Σεπτέμβρη του 2015 είναι να βάλουμε τέλος στη λιτότητα που έχει γονατίσει την κοινωνία και στο μνημόνιο, που δεν είναι το δικό μας σχέδιο, και να αποτινάξουμε την επιτροπεία. Είναι να παλέψουμε προκαλώντας ρωγμές στο ασφυκτικό πλαίσιο της δημοσιονομικής πειθαρχίας και επιτήρησης, εφαρμόζοντας το δικό μας παράλληλο πρόγραμμα στην παιδεία, στην υγεία, στις εργασιακές σχέσεις, στην κοινωνική πρόνοια, με ταξική μεροληψία υπέρ των ασθενεστέρων στρωμάτων της κοινωνίας.
Για να μπορέσουμε όμως να το πράξουμε αυτό, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ένα ισχυρό, λειτουργούν κόμμα. Το κόμμα λοιπόν είναι το κύριο διακύβευμα αυτού του συνεδρίου. Ένα κόμμα που θα παράγει πολιτική, ευκταίο θα ήταν και θεωρία, ένα κόμμα που θα αποτελεί την αριστερή φωνή και συνείδηση της κυβέρνησης, ένα κόμμα ζωντανός οργανισμός και όχι παρακολούθημα της κυβέρνησης.
Χρειαζόμαστε ένα κόμμα των μελών, που θα συνδέεται με την κοινωνία, θα την αφουγκράζεται και θα αλληλεπιδρά μαζί της, που θα περνά στην κοινωνία το πολιτικό μας σχέδιο, ένα σχέδιο που φέρει τους σπόρους της ανατροπής και γι αυτό θα αντιμετωπίζει λυσσαλέο πόλεμο, πόλεμο που μόνο με την κοινωνία στο πλευρό μας μπορεί να κερδηθεί.
Πράγματι, έχουμε ανάγκη να μεγαλώσουμε αυτό το κόμμα, να αποκτήσουμε και πάλι πρόσβαση στους εργασιακούς χώρους και το συνδικάτα. Αυτό θα γίνει με σκληρή και μεθοδική δουλειά στη βάση. Πρέπει να βγούμε από το καβούκι μας και από την αμηχανία του “κυβερνώντος κόμματος” και να απευθυνθούμε πάλι θαρρετά στην κοινωνία. Όπλο μας πρέπει να είναι η αλήθεια. True story έναντι του success story. Ο κόσμος μας παρακολουθεί και δεν έχει αποσύρει την εμπιστοσύνη του, είναι όμως στα όρια της ανοχής του. Θέλει να δει κινήσεις που να στηρίζουν τους ευάλωτους, θέλει να μην τον κοροϊδέψουμε, θέλει να μην αποδειχθούμε σαν τους άλλους. Έτσι, είναι απαίτηση του χθες να επιταχύνουμε το κυβερνητικό έργο που ανακουφίζει τους από κάτω. Είναι ακόμα απαίτηση του χθες να κάνουμε τομές που φέρουν το ιδεολογικό αποτύπωμα της αριστεράς και δε χρειάζονται πόρους, όπως επιτέλους ο διαχωρισμός κράτους – εκκλησίας, όπως το να μην “ψεκάζουμε “ με χημικά τους διαδηλωτές. Είναι καθολική απαίτηση η πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής που ταλαιπωρεί τη χώρα διαχρονικά και την εμποδίζει να κάνει ακόμα και τον αστικό εκσυγχρονισμό. Είναι ακόμα απαραίτητος ο συντονισμός των υπουργείων και η υπαγωγή των επί μέρους δράσεων σε ένα ενιαίο πολιτικό σχέδιο , με βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Τα τμήματα της ΚΕ και οι ΕΠΕΚΕ όπου έχουν λειτουργήσει, όπως νομίζω ότι επιτυχώς έχει συμβεί στο χώρο της υγείας, είναι ένα καλό παράδειγμα αλληλεπίδρασης κυβέρνησης και κόμματος και οφείλουμε να το ενδυναμώσουμε και γενικεύσουμε, αλλά και να διασυνδέσουμε οριζόντια τους τομείς παραγωγής θεματικής πολιτικής.
Η αριστερά του 21ου αιώνα είναι ένα διεθνές ζητούμενο και η χάραξη αριστερής πολιτικής ανοίγοντας καινούργιους δρόμους ένα δύσκολο έργο, που χρειάζεται ένα στιβαρό και σφικτό κόμμα που συνομολογεί το πολιτικό μας σχέδιο και όχι ένα κόμμα χυλό. Ακόμα είναι ένα έργο που χρειάζεται στήριξη και συμμαχίες. Βεβαίως και θα συμμαχήσουμε τακτικά με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Ασφαλώς και θέλουμε να προσεταιριστούμε τις δυνάμεις που απελευθερώνονται από αυτό το χώρο. Είναι όμως κρίσιμο να διακρίνουμε ότι η σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται στο ιστορικό της όριο, καθώς δεν κατάφερε να τιμήσει το κοινωνικό συμβόλαιο που υπέγραψε με τις δυνάμεις της εργασίας και που σημάδεψε το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα. Η πολιτική μας οικογένεια λοιπόν, η χημική μας συγγένεια είναι με την ευρωπαϊκή αριστερά και αυτό το φόρουμ πρέπει να το επανενεργοποιήσουμε και ενδυναμώσουμε, όπως ορθά είπε ο σ. Λωράν. Έργο μας είναι να τραβήξουμε προς τα αριστερά τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και όχι το αντίθετο.
Η δημοκρατία μέσα στο κόμμα και ο πλουραλισμός είναι άλλο ένα επίδικο αυτού του συνεδρίου. Ο χώρος μας είχε ως καταστατικό του στοιχείο την πολυφωνία και την ελεύθερη έκφραση απόψεων. Ναι, έχουμε συνομολογήσει ότι δε θέλουμε κόμματα μέσα στο κόμμα. Όμως η λειτουργία των ρευμάτων ιδεών είναι πλούτος και συμβολή στην παραγωγή πολιτικής σ΄αυτούς τους χαλεπούς καιρούς και αν δεν επιθυμούμε ένα κόμμα χειροκροτητών που θα αποδυναμώνεται και θα ρέπει στον κυβερνητισμό, αν θέλουμε ένα ζωντανό οργανισμό που θα στηρίζει αλλά και θα ελέγχει την κυβέρνηση, τότε θα πρέπει να μη φοβηθούμε την ιδεολογική αντιπαράθεση, όταν αυτή δε φθάνει σε κακοφωνία και δυσλειτουργία. Τέλος πρέπει να μεριμνήσουμε για τη λειτουργία των οργάνων του κόμματος και δη του κεντρικού αποφασιστικού οργάνου, της ΚΕ, που δυστυχώς τον τελευταίο χρόνο έχει αδρανοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, παρά τις δύσκολες φάσεις που περάσαμε που θα επέβαλαν τη μεγαλύτερη ενεργοποίησή της, καθώς και για τη τη λειτουργία των καναλιών επικοινωνίας των μελών με τα καθοδηγητικά όργανα, ώστε η φωνή της βάσης να φθάνει στην ηγεσία.
Με αυτά θέλω να κλείσω, επαναλαμβάνοντας πως και σήμερα ίσως περισσότερο παρά ποτέ η φράση “Το κόμμα και τα μάτια μας” είναι επίκαιρη.
Η Χαρά Ματσούκα είναι μέλος ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ