Το σύνθημα της επόμενης περιόδου, ώστε να γίνουν πράξη τα μέτρα ανακούφισης
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα Δρόσου
Η πρόταση για τη συνταγματική αναθεώρηση γιατί επιλέχθηκε αυτή η χρονική στιγμή;
Η συνταγματική αναθεώρηση δεν είναι νέα πρωτοβουλία, αλλά είχε εξαγγελθεί στις προγραμματικές δηλώσεις πριν από τρία χρόνια, ενώ η δημόσια διαβούλευση ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2016, μετά την παρουσίαση από τον πρωθυπουργό στον αύλιο χώρο της Βουλής και τη συγκρότηση εθνικής επιτροπής με επικεφαλής τον καθηγητή Μιχάλη Σπουρδαλάκη. Συνεπώς δεν είναι κάτι βεβιασμένο, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να φτάσει σε θεσμικό επίπεδο. Επιδιώκουμε την εμβάθυνση της δημοκρατίας και την επαναδιατύπωση, με σύγχρονους όρους, της λαϊκής κυριαρχίας, σε αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο.
Η πρόταση για συνταγματική αναθεώρηση
Συνοπτικά τι περιλαμβάνει η πρόταση;
Θα μπορούσαμε να τη συνοψίσουμε σε πέντε άξονες. Ο πρώτος αφορά τη διεύρυνση της δημοκρατίας και την ενίσχυση του κοινοβουλευτισμού. Περιλαμβάνει την καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος (άρ.54§1), την εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας με ταυτόχρονη πρόταση για νέο πρωθυπουργό (άρ.38§1 και 84§2) και την αποσύνδεση της εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας με τη διάλυση της βουλής, χωρίς ταυτόχρονα να δίνουμε καμία επιπλέον αρμοδιότητα στον πρόεδρο. Ο πρωθυπουργός θα έχει υποχρεωτικά τη βουλευτική ιδιότητα, ενώ τίθενται ως χρονικό όριο οι τρεις συνεχόμενες βουλευτικές θητείες. Ο δεύτερος άξονας καθιερώνει θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, ένας από τους οποίους είναι η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία. Ο τρίτος άξονας αφορά την ενίσχυση του κράτους δικαίου. Εδώ, εμβληματική πρωτοβουλία είναι η ριζική αλλαγή του άρθρου 86 «περί ευθύνης υπουργών», όπως και το ζήτημα της βουλευτικής ασυλίας, που προτείνουμε να καλύπτει μόνο τα αδικήματα που σχετίζονται άμεσα με τα θεσμικά καθήκοντα του βουλευτή. Ο τέταρτος άξονας περιλαμβάνει τις σχέσεις κράτους-εκκλησίας. Προτείνουμε την τροποποίηση του άρθρου 3, κατοχυρώνοντας ρητά τη θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους και αποσαφηνίζοντας τη διακριτότητα των ρόλων κράτους και εκκλησίας. Ο πέμπτος άξονας αφορά την προστασία δημοσίων αγαθών και συλλογικών δικαιωμάτων. Προτείνουμε τη συνταγματική προστασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων, του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, έχει όρια. Γιατί επιλέχθηκε ο δρόμος του αυτοπεριορισμού;
Για να αλλάξουν πράγματα, πρέπει στο τέλος της ημέρας να επιτευχθούν ευρύτερες συναινέσεις. Ο λόγος που αναφέρθηκα προηγούμενα στα προτεινόμενα άρθρα δεν είναι άλλος από το ότι, σύμφωνα με τη διαδικασία, πρώτα πρέπει να αποφασιστεί ποια άρθρα θα αναθεωρηθούν και αυτό θα κάνουμε στην παρούσα κοινοβουλευτική περίοδο. Στην επόμενη βουλή το ακριβές περιεχόμενο της αναθεώρησης τους θα αποτυπωθεί και πρέπει να λάβει σε τελευταία ανάλυση τα 2/3 της βουλής για να αποτελέσει τη νέα συνταγματική διάταξη. Επομένως, ο στόχος μας δεν είναι να περιλάβουμε όλες μας τις πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις, αλλά να επιτύχουμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, που είναι ώριμες και αντιστοιχούν με τους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς της συγκεκριμένης περιόδου.
Ευρύτερες συναινέσεις
Και υπάρχουν περιθώρια ευρύτερων συναινέσεων;
Όπως φαίνεται, σε ζητήματα όπως η ευθύνη υπουργών, η βουλευτική ασυλία και αυτά που αφορούν τις σχέσεις κράτους και εκκλησίας, όπως τα διατυπώνουμε, νομίζω ότι μπορούμε να πετύχουμε ευρύτερες συναινέσεις. Το ίδιο πιστεύω ότι θα επιτύχουμε και για την κατοχύρωση των δημόσιων αγαθών και των εργασιακών δικαιωμάτων.
Η ΝΔ αντιμετώπισε την πρόταση αρχικά με αμηχανία και ταλαντεύτηκε για το αν θα συμμετέχει ή όχι. Γιατί πιστεύεις ότι συνέβη αυτό;
Καλοδεχούμενη εν τέλει η συμμετοχή της ΝΔ στην αναθεωρητική διαδικασία. Δυσκολεύτηκε αρχικά διότι ήθελε να επιβάλλει άλλη διαδικασία. Δηλαδή ήθελε να συναινέσουμε να προστεθούν τα άρθρα που θέλουμε εμείς να αναθεωρηθούν, σε αυτά που προτείνει η ίδια, ανάμεσά τους και το άρθρο 16. Όμως αυτό δεν θα έβρισκε ποτέ τη δικιά μας συναίνεση. Ύστερα, απέφυγε συστηματικά να τοποθετηθεί δημόσια στην αναθεώρηση του άρθρου 86, για το οποίο η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ είχαν πολύ χρόνο να το αναθεωρήσουν, αλλά ποτέ δεν το έκαναν. Τελικά μάλλον μέτρησε ότι το κόστος μη συμμετοχής της και η ταυτόχρονη εύλογη ένδειξη ότι δεν ήθελε να ακουμπήσει το άρθρο 86 θα της κόστιζε πολύ και έτσι άλλαξε στάση.
Η αντιπολίτευση θεωρεί ότι η πρόταση για αναθεώρηση, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της εξεταστικής για την Υγεία και την προφυλάκιση του Παπαντωνίου, αποδεικνύει διάθεση πολιτικού ρεβανσισμού από την κυβέρνηση. Είναι έτσι;
Είναι εντελώς στρεβλή μια τέτοια προσέγγιση. Ήταν σαφές ότι θα προχωρούσαμε στη συνταγματική αναθεώρηση, όπως επίσης και ότι η εξεταστική επιτροπή θα κατέληγε σε κάποια συμπεράσματα. Μένει να δούμε, βέβαια, πώς θα αποτυπωθούν οι ευθύνες για το αναμφισβήτητο πάρτι στο χώρο της δημόσιας υγείας. Συνεπώς, θα έλεγα να μην προτρέχουμε να κάνουμε υποθέσεις, οι οποίες φαντάζουν βολικές για τη ρητορική της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όσο για την περίπτωση του Παπαντωνίου, γίνεται πια πασιφανές πώς το άρθρο περί ευθύνης υπουργών λειτούργησε αντικειμενικά, για την παραγραφή πιθανών αδικημάτων κατά την άσκηση των υπουργικών του καθηκόντων. Η διαδικασία προχωράει διότι βρέθηκαν σοβαρές ενδείξεις για το ξέπλυμα χρήματος, μέσα και από τα στοιχεία της λίστας Λαγκάρντ που η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου κρατούσε στα συρτάρια. Είμαι σίγουρος ότι όλοι αυτοί που φτιάχνουν φαντάσματα για δήθεν μεθοδεύσεις, διώξεις και σκευωρίες, θα βρεθούν μπροστά στην πραγματικότητα και θα κληθούν να πάρουν θέση και για τα σκάνδαλα, αλλά και για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που αφορούν θετικά μέτρα για την κοινωνική πλειοψηφία που θα αρχίσουν να νομοθετούνται από την επόμενη εβδομάδα.
Προσήλωση στο πολιτικό μας σχέδιο
Η επικαιρότητα σαν να πατά σε δύο βάρκες: από τη μια, η συνταγματική αναθεώρηση, η συμφωνία των Πρεσπών, οι επερχόμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Από την άλλη, η ατζέντα που προσπαθεί να επιβάλλει η ΝΔ και τα κυρίαρχα ΜΜΕ περί ανομίας στα πανεπιστήμια. Πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό;
Με τη συνεπή προσήλωσή μας στο δικό μας πολιτικό σχέδιο. Το σύνθημα της επόμενης περιόδου πρέπει να είναι «υλοποίηση, υλοποίηση, υλοποίηση», να τρέξουμε με πολύ μεγάλη επιμονή και υπομονή, έτσι ώστε να γίνουν πράξη αυτά που θα ανακουφίσουν τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία και θα της δώσουν ελπίδα και προοπτική και να αφήσουμε τη συντηρητική και ακραία δεξιά του κ. Μητσοτάκη να ψαρεύει στα θολά νερά της ανομίας και του ακραίου εθνικισμού. Από την άλλη, πρέπει να αναδείξουμε όπου μπορούμε ότι όλη αυτή η ακροδεξιά στροφή ενός παραδοσιακά συντηρητικού κόμματος, όχι μόνο δεν βοηθά τη δημοκρατική λειτουργία και την ιδεολογική αντιπαράθεση, αλλά οδηγεί σε πόλωση με βάση το φόβο, την ανασφάλεια και τα εθνικιστικά στερεότυπα. Νομίζω ότι αυτή η πολιτική θα αποτύχει παταγωδώς στη χώρα μας.
Για να υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις της Θεσσαλονίκης, θα πρέπει να το επιτρέψουν οι θεσμοί. Σύμφωνα με ρεπορτάζ δεν αρκεί κατά την Κομισιόν το δημοσιονομικό πλεόνασμα. Είναι έτσι;
Είναι πια σε όλους απολύτως σαφές ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστεί η περικοπή των συντάξεων. Γίνεται προσπάθεια δημιουργίας ενός μύθου για την έξοδο στις αγορές, η οποία θα γίνει την κατάλληλη στιγμή, παρά τα όσα γράφονται. Σε όσα ακούγονται περί δημοσιονομικού χώρου, θα απαντούσα «Κυριακή κοντή γιορτή». Κάθε εβδομάδα θα βλέπουμε να υλοποιούνται ένα ένα τα μέτρα των εξαγγελιών στη ΔΕΘ και τότε θα δούμε ποιο θα είναι το επόμενο αφήγημα που θα χρησιμοποιηθεί. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες δεν περιλαμβάνουν σαφώς όσα θα θέλαμε, αλλά όσα μπορούμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας για να προχωρήσουμε το σχέδιο μας για τη δίκαιη ανάπτυξη.
Στις δημοσκοπήσεις, παρά τη μειωμένη αξιοπιστία τους, η διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγάλη και σταθερή. Πώς θα γεφυρωθεί;
Πράγματι, οι δημοσκοπήσεις δίνουν σαφές προβάδισμα στη ΝΔ. Παρότι η αξιοπιστία των ευρημάτων δεν έχει επιβεβαιωθεί σε επανειλημμένες εκλογικές αναμετρήσεις, πρέπει να τα λαμβάνουμε υπόψη και να τρέξουν πολύ γρήγορα και πολύ συντονισμένα όλες μας οι δυνάμεις στην κυβέρνηση, στην κοινοβουλευτική ομάδα, στο κόμμα, για να υλοποιήσουμε όσα έχουμε εξαγγείλει. Αυτό άλλωστε είναι και πεδίο επανασύνδεσής μας με την κοινωνική πλειοψηφία και οφείλουμε να οργανώσουμε μια καμπάνια και έναν ειλικρινή διάλογο, για να υπάρξουν οι κοινωνικές και πολιτικές προϋποθέσεις ώστε το εγχείρημά μας να πάρει νέα ορμή.
Πηγή: Η Εποχή
