Η εντυπωσιακή πολιτική εμφάνιση του Τζέρεμι Κόρμπιν, του αριστερού ηγέτη του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος, είναι συνηθισμένο φαινόμενο στις σημερινές Δυτικές δημοκρατίες. Μετά το κραχ του 2008, αντικαθεστωτικοί έχουν ξεφυτρώσει παντού. Ο Κόρμπιν, που είναι ένας 66χρονος σοσιαλιστής, δεν είχε μέχρι τώρα καταλάβει θέση ευθύνης στο κόμμα του ή σε κυβέρνηση, πριν εκλεγεί με μια πλατφόρμα μετριοπαθούς οικονομικού λαϊκισμού. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, είναι το Ποδέμος στην Ισπανία, είναι ο Σάντερς στην Αμερική. Η πολιτική του επαναστατεί εναντίον μιας Βρετανίας που είναι πρόθυμη να συμμετάσχει σε ξένους πολέμους και αδιαφορεί μπροστά στην κοινωνική ανισότητα. «Θα πρέπει να γίνει ένα ξεκαθάρισμα», μου είπε ο Κόρμπιν πρόσφατα. «Θα πρέπει να διευθύνουμε την οικονομία προς όφελος του λαού, όχι προς όφελος των κερδοσκοπικών κεφαλαίων».
Ο Κόρμπιν πιστεύει στη δημιουργία πολιτικής από τα κάτω, οπότε πολλά από τα σχέδιά του δεν είναι πλήρως επεξεργασμένα, περιλαμβάνουν παρ’ όλα αυτά την επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων της Βρετανίας και την εγκατάλειψη των πυρηνικών της όπλων. Θέλει να αυξήσει τους φόρους στους πλούσιους, να δυναμώσει τα συνδικάτα, και να αντικαταστήσει τη Βουλή των Λόρδων με μια βουλή εκλεγμένων. Αν οι Εργατικοί εκλεγούν στις επόμενες εκλογές, ο Κόρμπιν οραματίζεται ευρεία λαϊκή συμμετοχή –με τη μορφή συνεταιρισμών ή κυβερνητικού ελέγχου- στις ως επί το πλείστον ιδιωτικές αγορές ενέργειας και στέγασης. Έχει στο παρελθόν σκεφτεί να καταργήσει τον Βρετανικό Στρατό. Τα Πανεπιστήμια θα είναι δωρεάν.
Ένα μεγάλο μέρος της γοητείας του Κόρμπιν είναι η μεγάλη του σεμνότητα. «Ποτέ δεν είχα τεράστιες φιλοδοξίες» είπε. Ο Κόρμπιν μπήκε στους Εργατικούς έφηβος. Μέχρι πέρυσι ήταν γνωστός ως μια μορφή μόνιμης διαμαρτυρίας, ένας παλιομοδίτης αριστερός, αντίθετος τόσο στις στρατιωτικές επεμβάσεις όσο και στην εγγενή σκληρότητα του καπιταλισμού. Κι όμως, όταν ο Κόρμπιν μιλάει για τον εαυτό του και το πολιτικό του όραμα, είναι συχνά με όρους που είναι εσκεμμένα πλάγιοι. Του αρέσει να απαντάει ερωτήσεις με ερωτήσεις. «Είμαι πιο ευτυχισμένος μαζί με τον λαό, και τα αιτήματά του, και τους αγώνες του, και τις επιτυχίες του, και τις ήττες του;» είπε ο Κόρμπιν. «Ναι, είμαι. Δεν μπορώ να το αρνηθώ.»
Ο Κόρμπιν ζει σε ένα στενό τριώροφο σπίτι στο Ίσλινγκτον Νορθ, τη φτωχογειτονιά που είναι η περιφέρεια που εκπροσωπεί τα τελευταία 33 χρόνια, κι από τη λαϊκή της οποίας αγοράζει τις φανέλες του. Είναι λεπτός, με λευκό μούσι, ώμους που κλίνουν ελαφρά από τα αριστερά προς τα δεξιά, κι ένα μπροστινό δόντι που προεξέχει όταν γελάει. Κυκλοφορεί με ποδήλατο ή μετρό, αποφεύγοντας όταν είναι δυνατό το κρατικό αυτοκίνητο που συνοδεύει το αξίωμά του.
Αφότου έγινε μια από τις σημαντικότερες μορφές της δημόσιας ζωής της Βρετανίας, ο Κόρμπιν δίνει την εντύπωση ενός ταπεινού ανθρώπου τον οποίο οδηγεί ένα κύμα λαϊκού αισθήματος. Μερικοί νομίζουν ότι είναι αφελής ή αδαής. Ο Κόρμπιν καλλιεργεί φρούτα και λαχανικά σε ένα μικρό κομμάτι γης λίγα χιλιόμετρα από το σπίτι του, και μια αγενής αναφορά που άκουσα στο Γουέστμινστερ, τον συνέκρινε με τον Τσόνσι Γκάρντινερ, τον κεντρικό ήρωα που ενσάρκωσε ο Πίτερ Σέλερς στην ταινία του 1979, «Να είσαι εκεί, κύριε Τσανς». Στην ταινία, ένας χαζός κηπουρός πετιέται έξω από το σπίτι του νεκρού του αφεντικού και σχεδόν γίνεται Πρόεδρος των ΗΠΑ χρησιμοποιώντας απλοϊκά κλισέ. «Είναι σκαφτιάς» μου είπε ένας πρώην υπουργός των Εργατικών για τον Κόρμπιν. Συνειδητά ή όχι, ο Κόρμπιν μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο. Για χρόνια ήταν μέλος της Διακομματικής Ομάδας για το Τυρί. Όταν τον ρώτησα αν έχει χρόνο να ασχοληθεί με τον κήπο του, ο Κόρμπιν είπε «έφτιαξα μαρμελάδα πέρυσι το φθινόπωρο και θα ξαναφτιάξω φέτος.»
Από κοντά, ο Κόρμπιν είναι εξαιρετικά συμπαθής. Του αρέσει να μοιράζεται τα σάντουιτς του και μερικές φορές ασυναίσθητα σε ακουμπάει στο μπράτσο. «Έχω αίσθηση του χιούμορ», εκμυστηρεύτηκε, «μην το πεις όμως σε κανένα». Όμως οι πολιτικές του Κόρμπιν δεν είναι ανώδυνες και η κατάληψη της ηγεσίας του Εργατικού κόμματος έχει αποσταθεροποιήσει μια ήδη νευρική πολιτική σκηνή. Από το 2010, οι κεντροδεξιοί Συντηρητικοί κυβερνούν, αρχικά σε συνασπισμό με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, μετά μόνοι, και τώρα με το DUP, επιβάλλοντας περικοπές δαπανών για να κλείσουν το Βρετανικό έλλειμμα. Το Σκοτσέζικο δημοψήφισμα που παραλίγο να διασπάσει το ΗΒ έχει ακόμα νόημα, ενώ η διχαστική ψήφος για το Brexit έχει βαθιές επιπτώσεις για την οικονομία της χώρας, τους γείτονες, και τη θέση της στον κόσμο.
Μέσα σ’ όλα, το Εργατικό κόμμα, ένα από τα αξιοσέβαστα πολιτικά κόμματα της Βρετανίας, που γεννήθηκε μέσα από τα εργατικά κινήματα της βιομηχανικής επανάστασης, έχει γίνει κουβάρι υπό τον Κόρμπιν. Αν και το κόμμα είναι ως επί το πλείστον ενωμένο στο ζήτημα της παραμονής στην Ευρώπη (σε αντίθεση με τους Συντηρητικούς που είναι βαθιά διχασμένοι), βρίσκεται σε αναταραχή. Ο Κόρμπιν εξελέγη από τους υποστηρικτές των Εργατικών –ένα μείγμα συνδικαλιστών, μελών και υποστηρικτών, που πλήρωσαν τρεις λίρες και ψήφισαν από το ίντερνετ- με μεγαλύτερη πλειοψηφία από οποιονδήποτε άλλο πρόσφατο ηγέτη. Όμως, οι πιο κεντρώες ελίτ του κόμματος, φοβούνται ότι ο Κόρμπιν είναι καταστροφή και ότι το Βρετανικό κοινό δε θα τον πάρει ποτέ στα σοβαρά.
Ακόμα και η δημαρχία του Λονδίνου υπό τον Σάντικ Καν, τον πρώτο μουσουλμάνο δήμαρχο του Λονδίνου, ήταν πηγή προβλημάτων. Ο Καν υπήρξε υπουργός συγκοινωνιών στην τελευταία κυβέρνηση των Εργατικών και σε όλη του την καριέρα βρισκόταν στο κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα. Ο Καν είχε αποστασιοποιηθεί από τον Κόρμπιν, όταν είχε δημιουργηθεί ζήτημα αντισημιτισμού, κυρίως λόγω του ριζοσπαστικού παρελθόντος του Κόρμπιν. Παρ’ όλα αυτά, ο Κόρμπιν είναι πάντα ο πιο ήρεμος από όλους. «Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα με ηρεμία» μου είπε.
Ο Κόρμπιν είναι αουτσάιντερ, είναι όμως και προϊόν ενός συγκεκριμένου τόπου και χρόνου στη Βρετανική ιστορία –πιο ειδικά της ιστορίας του Εργατικού κόμματος. Γι’ αυτό πολλοί συνάδελφοί του δυσκολεύονται τόσο πολύ να αποδεχτούν την άνοδό του στην ηγεσία. Μέσα στο Εργατικό κόμμα η αριστερή αργκό που μιλάει ο Κόρμπιν –για τη «βιομηχανική δημοκρατία» και τις «τάξεις των εχόντων»- θυμίζει ιδέες που κυκλοφορούσαν στο κόμμα στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Το 1979, αφού η Μάργκαρετ Θάτσερ και οι συντηρητικοί είχαν πετάξει από την εξουσία τους Εργατικούς, το κόμμα μετακινήθηκε στα αριστερά και για κάποιο χρονικό διάστημα είχε ένα ημι-σοσιαλιστικό πρόγραμμα που αργότερα έμεινε στη συλλογική μνήμη ως «το μακρύτερο σημείωμα αυτοκτονίας στην ιστορία». Στις 9 του Ιούνη του 1983, με τη Θάτσερ ανερχόμενη, οι Εργατικοί υπέστησαν τη μεγαλύτερή τους ήττα τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Κόρμπιν ήταν ένας από τους λίγους Εργατικούς βουλευτές που εξελέγησαν στη Βουλή των Κοινοτήτων εκείνη τη μέρα. Ένας άλλος νέος βουλευτής ήταν ο κατά τέσσερα χρόνια νεότερος Τόνι Μπλερ. Κατά τη δεκαετία του ’80 και του ’90 ο Μπλερ ήταν ανάμεσα σ’ αυτούς που πρωτοστάτησαν στη διάλυση του αριστερού προγράμματος των Εργατικών, περιλαμβανομένης της δέσμευσης στον πυρηνικό αφοπλισμό και του Clause IV που καλούσε για τη δημόσια ιδιοκτησία της βιομηχανίας. Το κόμμα απέκτησε τον χαρακτηρισμό «Νέοι Εργατικοί», αφότου έγινε ηγέτης του ο Τόνι Μπλερ το 1994, αποφάσισε να σκληρύνει τη στάση του απέναντι στο έγκλημα και αποδέχτηκε την ελεύθερη αγορά, μετακινούμενο προς το κέντρο, όπως έκαναν οι δημοκρατικοί στις ΗΠΑ υπό τον πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Το 1997, οι Εργατικοί ανέβηκαν στην εξουσία για πρώτη φορά μετά από 18 χρόνια.
Ο Κόρμπιν και μια μικρή ομάδα σοσιαλιστών βουλευτών, γνωστών ως «Campaign group» ήταν με συνέπεια αντίθετοι προς τη μετεξέλιξη των Εργατικών. Κατά τη διάρκεια των 13 ετών που το Εργατικό κόμμα βρισκόταν στην εξουσία, τα δέκα από τα οποία με τον Μπλερ πρωθυπουργό, ο Κόρμπιν ψήφισε κατά, 428 φορές –περισσότερες από οποιονδήποτε άλλο βουλευτή των Εργατικών. Επειδή όμως οι Εργατικοί διέθεταν μεγάλες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, δεν λαμβάνονταν υπόψη ο Κόρμπιν και οι σύμμαχοί του. «Θεωρούνταν ως μια γραφική ασημαντότητα» μου είπε ένας από τους σημαντικότερους συμβούλους του Μπλερ.
Τον Μάη του 2010, αφού βούλιαξε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το Εργατικό κόμμα έχασε την εξουσία. Και μετά από πέντε χρόνια στην αντιπολίτευση υπό τον Εντ Μίλιμπαντ, πρώην υπουργό Περιβάλλοντος, οι Εργατικοί έχασαν ξανά. Ο Μίλιμπαντ δεν κατάφερε να ξεφορτωθεί την κατηγορία ότι το κόμμα είχε ξοδέψει ανεύθυνα όταν βρισκόταν στην κυβέρνηση, και δεν άρθρωσε μια σαφή αντιπρόταση στη λιτότητα που εφάρμοζε η συμμαχία υπό τους Συντηρητικούς. Το 2015 ο Ντέιβιντ Κάμερον και οι Συντηρητικοί απέκτησαν μια σαφή πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων. Ο Μίλιμπαντ παραιτήθηκε μέσα σε ώρες. Μετά από μερικές εβδομάδες, ο Κόρμπιν αποφάσισε να βάλει υποψηφιότητα για ηγέτης. «Θεώρησα ότι ήταν ευκαιρία για την αριστερά να προσπαθήσει να καταλάβει ότι, με την άτολμη αποδοχή απέναντι στις πολιτικές της λιτότητας, χάσαμε από μόνοι μας τις εκλογές» μου είπε.
Ο Κόρμπιν μπήκε στην εκστρατεία ως ακραιφνής σοσιαλιστής. Στα στοιχήματα του έδιναν εκατό προς ένα. Ο αγώνας για την θέση του αρχηγού των Εργατικών, όμως έλαβε χώρα με κανόνες που δεν είχαν δοκιμαστεί ξανά. Παλιότερα τα συνδικάτα και οι βουλευτές του κόμματος είχαν τον έλεγχο της διαδικασίας. Αυτή τη φορά όμως οι υποψήφιοι χρειάζονταν την υποστήριξη μόνο 35 βουλευτών -15% επί του συνόλου- για να μπουν τα ονόματά τους σε ψηφοφορία από τα μέλη των Εργατικών.
Τον Κόρμπιν στήριξαν ίσα ίσα 36 βουλευτές, αλλά, αφού μίλησε σε 99 συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα και μάζευε περισσότερο κόσμο από τους τρεις αντιπάλους του –όλοι πρώην μέλη της ομάδας του Μίλιμπαντ-, η εκλογή του άρχισε να δείχνει αναπόφευκτη. Εκατοντάδες χιλιάδες υποστηρικτές των Εργατικών εμπνέονταν από τον απλά διατυπωμένο λαϊκισμό του Κόρμπιν, από πρώην μέλη που αποστρέφονταν την ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική του Μπλερ, μέχρι νέους ανθρώπους που ασχολήθηκαν με την πολιτική για πρώτη φορά. Από τον Μάη ως τον Σεπτέμβρη τα μέλη των Εργατικών αυξήθηκαν από τα 200.000 στα 550.000.
Ο Κόρμπιν έμαθε για τη νίκη του λίγο πριν το μεσημέρι, το Σάββατο στις 12 του Σεπτέμβρη του 2015, σε μια μικρή αίθουσα συνεδριάσεων με θέα στην πλατεία Πάρλιαμεντ. Ανάμεσα στα μέλη του Εργατικού κόμματος είχε λάβει 59,5%, μεγαλύτερο μερίδιο από οποιοδήποτε πρόσφατο ηγέτη, ακόμα και από τον Μπλερ. Από τους 230 Εργατικούς βουλευτές της Βουλής των Κοινοτήτων όμως, μόνο 20 τον είχαν ψηφίσει.
Αυτό που φοβούνται οι πιο κεντρώοι συνάδελφοι του Κόρμπιν, είναι μήπως προτεραιότητά του –μεγαλύτερη κι από το να κερδίσει τελικά τις εκλογές- είναι να αποκαταστήσει τη χαμένη καθαρότητα του Εργατικού κόμματος. «Δεν πιστεύω ότι βλέπει τον εαυτό του να περνάει την πόρτα του #10» μου είπε ένας πρώην σύμβουλος του Μίλιμπαντ. «Νομίζω ότι βλέπει τον εαυτό του ως στρατιώτη σε μια πιο μακριά μάχη. Οι Μπολσεβίκοι ήταν έτσι. Είχε να κάνει με το να είσαι εκεί όταν έρθει το τέλος, ο καπιταλισμός διαλύεται και φτάνει η κρίσιμη στιγμή.»
Αυτή η αγωνία τροφοδοτούσε συνεχώς τον Βρετανικό τύπο με φήμες για πραξικοπήματα εναντίον του Κόρμπιν. Οι πρώτες προβλέψεις έλεγαν ότι δε θα άντεχε ούτε ένα μήνα. Ακόμα κι αν υπήρχαν τέτοια σχέδια, εξουδετερώθηκαν εξαιτίας της υποστήριξης που απολαμβάνει ο Κόρμπιν ανάμεσα στα μέλη των Εργατικών, όπου τον στηρίζει ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. «Βρισκόμαστε τώρα σε μια κατάσταση όπου, αν και δεν εκλέγεται στη χώρα, είναι αδιαμφισβήτητος στο Κόμμα» μου είπε ο λόρδος Μάντελσον, ένας από τους στενότερους συμβούλους του Μπλερ και ένας από τους αρχιτέκτονες των Νέων Εργατικών.
Ο ίδιος ο Κόρμπιν αποφεύγει τις αντιπαραθέσεις και δεν λέει τίποτα για να καθησυχάσει ή για να φοβίσει τους συναδέλφους του βουλευτές. Όταν ρωτάει «Μπορούμε να πάρουμε κόσμο μαζί μας;», δίνει την απάντηση «Ως ένα σημείο.» Πολλοί από τους παλιούς του συμμάχους όμως, που τον βοήθησαν να ηγηθεί του κόμματος μετά από χρόνια στο περιθώριο, δεν είναι και τόσο ειρηνικοί. «Η δύναμή του –και η αδυναμία του- είναι ότι βλέπει πάντα το καλό στους ανθρώπους» είπε ο Τζον Μακ Ντόνελ, άλλος ένας βετεράνος σοσιαλιστής βουλευτής, όταν συναντηθήκαμε στο παλάτι του Γουεστμίνστερ.
Ο Μακ Ντόνελ διηύθυνε την προεκλογική εκστρατεία του Κόρμπιν και τώρα είναι σκιώδης υπουργός Οικονομικών. Όταν του ζήτησα να περιγράψει πόσο απρόσμενο ήταν που αυτός κι ο Κόρμπιν ήταν στην ηγεσία των Εργατικών, ο Μακ Ντόνελ χρησιμοποίησε τα λόγια του Φρέντρικ Τζέιμσον, ενός Αμερικανού θεωρητικού της λογοτεχνίας και Μαρξιστή ακαδημαϊκού. «Είναι πιο εύκολο για τους ανθρώπους να φανταστούν το τέλος της γης παρά το τέλος του καπιταλισμού» είπε. «Κι αυτός είναι ο λόγος που είμαστε εδώ, έτσι δεν είναι;»
Μια φορά τη βδομάδα, κάθε Τετάρτη απόγευμα, ο πρωθυπουργός αντιμετωπίζει ανάκριση μισής ώρας από τους βουλευτές της Βουλής των Κοινοτήτων. Η στερεοτυπική εικόνα του Βρετανικού Κοινοβουλίου ως χώρου όπου άνθρωποι με άψογη εκφορά λόγου χοροπηδούν, φωνάζουν, καγχάζουν, και ανεμίζουν χαρτιά, αντιστοιχεί στις Ερωτήσεις του Πρωθυπουργού. Είναι η πολιτική ως πυγμαχία, σε συνδυασμό με ταξικότητα και εθιμοτυπία, κατευθείαν από τα γήπεδα του Ίτον και τις αίθουσες συζητήσεων της Οξφόρδης, όπου το βασικό γεγονός είναι η μονομαχία ανάμεσα στον Αρχηγό της Αντιπολίτευσης και στον Πρωθυπουργό. Κάθε βδομάδα ο πρώτος έχει έξι ερωτήσεις για να μπερδέψει, να ντροπιάσει και να επιπλήξει τον δεύτερο. Ο Πρωθυπουργός, βοηθούμενος από εύκολες ερωτήσεις από τη δική του πλευρά, προσπαθεί να καταδείξει ότι ο αντίπαλός του είναι γελοίος, αδύναμος και αντιπατριωτικός έτσι όπως συμπεριφέρεται.
Από τότε που έγινε Αρχηγός της Αυτού Μεγαλειότητας Πιστής Αντιπολίτευσης, ο Κόρμπιν προσπαθεί να αλλάξει το ύφος των Ερωτήσεων του Πρωθυπουργού. «Δεν είμαι ιδιαίτερα καλός σ’ αυτό κι ούτε μου αρέσουν αυτοί οι θεατρινισμοί» μου είπε. Του αρέσει να μαζεύει υλικό από τον κόσμο. Κάθε Κυριακή βράδυ το γραφείο του στέλνει ένα e-mail στους υποστηρικτές των Εργατικών, και την Τετάρτη ο Κόρμπιν παρουσιάζει μια ερώτηση από «μια γυναίκα που τη λένε Μέρι», ή από την «Βίκι από το Γιορκ». Πολλοί βουλευτές με τους οποίους μίλησα, κατανοούσαν τα ένστικτα του Κόρμπιν, όμως υποστήριζαν ότι του διέφευγε το νόημα. Οι Ερωτήσεις του Πρωθυπουργού είναι κάτι που μπορεί να φαίνεται χαζό, οι περισσότεροι ηγέτες όμως το παίρνουν πολύ στα σοβαρά, για να δείξουν ότι είναι ενημερωμένοι και για να συσπειρώσουν τους βουλευτές τους πίσω τους. Ο Μπλερ φορούσε τα ίδια τυχερά παπούτσια στις Ερωτήσεις του Πρωθυπουργού για δέκα χρόνια. Ο διάδοχός του, ο Γκόρντον Μπράουν, περνούσε μιάμιση μέρα κάθε βδομάδα για να προετοιμαστεί. Όταν ρώτησα τον Κόρμπιν πόσο του παίρνει να ετοιμαστεί, μου απάντησε «Όλοι στο γραφείο λένε όχι αρκετά. Όλοι.»
Έφτασα στην αίθουσα λίγο πριν το μεσημέρι. Από τον χώρο των δημοσιογράφων, η Αίθουσα των Κοινοτήτων –με τα στενά έδρανα, την πράσινη μοκέτα και τα λεπτά σύρματα που κρέμονται με δεκάδες μικρόφωνα- έμοιαζε με τον πάτο ενός πηγαδιού. Λίγο πριν αρχίσουν οι Ερωτήσεις στον Πρωθυπουργό, οι πάγκοι γέμισαν από βουλευτές και μέσα από τον θόρυβο των συζητήσεων ξεχώρισε η φωνή ενός νέου υπουργού που μιλούσε για τον φόρο στο ουίσκι στη Σκοτία. Ένα λεπτό πριν αρχίσουν, εμφανίστηκαν οι δύο ηγέτες.
Η αίθουσα ήταν περισσότερο γεμάτη και νευρική από συνήθως. Την προηγούμενη μέρα, είχε συμβεί μια τρομοκρατική επίθεση στην Ευρώπη, με αρκετούς νεκρούς και τραυματίες. Οι Συντηρητικοί επίσης περνούσαν μια από τις πιο δύσκολες εβδομάδες από τότε που ανέλαβαν. Μερικές μέρες νωρίτερα, ο υπουργός Οικονομικών είχε προχωρήσει σε περικοπές δισεκατομμυρίων σε επιδόματα για ανθρώπους με αναπηρία. Το μέτρο ερχόταν σε οξεία αντίθεση προς φοροαπαλλαγές για επιχειρήσεις και υψηλά εισοδήματα στις οποίες επίσης προχώρησε, και οδήγησε σε κατακραυγή από οργανώσεις και τον Τύπο. Ο υπουργός Πρόνοιας παραιτήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας και η κυβέρνηση εγκατέλειψε την ιδέα.
Η διαμάχη έδινε στον Κόρμπιν μια προφανή ευκαιρία στις Ερωτήσεις στον Πρωθυπουργό, είχε κι αυτός όμως τα δικά του προβλήματα. Εκείνο το πρωί, οι Τάιμς του Λονδίνου δημοσίευσαν ένα έγγραφο που είχαν διοχετεύσει προφανώς συνεργάτες του Κόρμπιν, τοποθετώντας τους βουλευτές των Εργατικών σε μια κλίμακα ανάλογα με την αφοσίωσή τους σ’ αυτόν. Στη λίστα, οι βουλευτές είχαν τοποθετηθεί σε πέντε κατηγορίες, από την «ομάδα του πυρήνα» ως τους «εχθρικούς», ομάδα που περιλάμβανε 36 βουλευτές και τον Καν, τον δήμαρχο του Λονδίνου.
Ο Κόρμπιν σηκώθηκε. Ένα επαργυρωμένο σκήπτρο τον χώριζε από τα κυβερνητικά έδρανα. Αντίθετα με τον Κάμερον, ο οποίος συνήθιζε να στρέφεται προς τους βουλευτές του αναζητώντας στήριξη, ο Κόρμπιν κοιτάζει μπροστά κρατώντας την κουπαστή μπροστά του και με τα δυο του χέρια. Έχει περάσει δεκαετίες απευθυνόμενος σε συγκεντρώσεις και στη Βουλή, και είναι ανθεκτικός ομιλητής, αν και όχι τόσο χαρισματικός, και σπάνια λέει ένα αστείο ή μια ατάκα που κάνει τους βουλευτές στην αίθουσα να βουίξουν ή να χτυπήσουν τα πόδια τους.
Στην πρώτη του ερώτηση, βασισμένη στο γράμμα που έστειλε κάποιος Έιντριαν, ο Κόρμπιν ζήτησε από τον πρωθυπουργό να ζητήσει συγγνώμη για τις περικοπές στα επιδόματα αναπηρίας. Εκείνος αντέδρασε. Στη δεύτερή του ερώτηση, ο Κόρμπιν, ζήτησε να αποκλειστούν περαιτέρω περικοπές: «Ναι ή όχι;» Ο πρωθυπουργός αντιπρότεινε οι ανάπηροι να μπουν στο εργατικό δυναμικό. Στη συνέχεια τον άφησε να ρωτήσει την τρίτη και την τέταρτη ερώτηση, πριν αναφέρει τη λίστα που διοχετεύθηκε. «Έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον έγγραφο σήμερα» είπε βγάζοντας ένα κομμάτι χαρτί. «Έναν πίνακα που αναφέρει ποιος Εργατικός βουλευτής είναι σε ποια πλευρά».
Βουλευτές και στις δύο πλευρές άρχισαν να φωνάζουν καθώς άρχισαν να αναφέρονται τα ονόματα των βουλευτών που βρίσκονταν μπροστά, κοντά στον Κόρμπιν. Η Άντζελα Ιγκλ ήταν «ουδέτερη αλλά όχι εχθρική». Οι φωνές δυνάμωσαν. «Έχω όλη τη μέρα» είπε και συνέχισε λέγοντας ότι τοποθετεί τον εαυτό του «στην ομάδα του πυρήνα». Η ειρωνεία είναι ότι και το κόμμα των Συντηρητικών είναι βαθιά διαιρεμένο, και για λίγο φαινόταν ότι όλοι οι βουλευτές ούρλιαζαν και κουνούσαν τα χέρια τους, σαν να χαιρετούσαν την καταστροφή του κόσμου. «Και νόμιζα ότι εγώ έχω προβλήματα» είπε.
Ο Κόρμπιν διατύπωσε τις άλλες δύο ερωτήσεις του και κάθισε. Στον χώρο των δημοσιογράφων ένα δημοσιογραφικό iPad επεδείκνυε ένα τουίτ του Τζον Γούντκοκ, ενός Εργατικού βουλευτή (εχθρικού), που έλεγε ότι η συνεδρίαση ήταν «γαμω-καταστροφή».
Δεν είχε τελειώσει. Ένας Συντηρητικός βουλευτής από τα πίσω έδρανα ζήτησε από τον Πρωθυπουργό να καταδικάσει τον αντισημιτισμό στο ΗΒ. Σκοπός ήταν να επιτεθεί στον Κόρμπιν. Μια κατηγορία εναντίον της αριστεράς στη Βρετανία ήταν ότι η σκληρή της κριτική στη Αμερικανική εξωτερική πολιτική, στο Ισραήλ, στα κυρίαρχα ΜΜΕ και στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, συχνά ισοδυναμούσε με προκατάληψη κατά των Εβραίων. Το 2009 ο Κόρμπιν φιλοξένησε μια αντιπροσωπεία από τη Χεζμπολά στο Λονδίνο, χαρακτηρίζοντας αυτή και τη Χαμάς, που αποζητά την καταστροφή του Ισραήλ, ως φίλες. Αυτό έχει δημιουργήσει ερωτηματικά για τη στάση του ίδιου του Κόρμπιν απέναντι στο Ισραήλ, αλλά και τη δυνατότητά του να ελέγχει τις απόψεις των υποστηρικτών του. Ο Πρωθυπουργός επιτέθηκε ξανά στον Κόρμπιν. «Βλέπουμε όντως μια άνοδο του αντισημιτισμού σε μέρος του Εργατικού κόμματος, και λέω στον ηγέτη απέναντι, ότι είναι κόμμα του και πρέπει να το κοιτάξει». Είπε. Ο Κόρμπιν είχε χρησιμοποιήσει και τις έξι του ερωτήσεις και δεν μπόρεσε να απαντήσει. Ήταν η μοναδική στιγμή, στους δύο μήνες που τον ακολουθούσα, που είδα τον Κόρμπιν να χάνει την ψυχραιμία του. «Αίσχος!» φώναξε. «Αίσχος!» Το μικρόφωνό του όμως ήταν κλειστό και η φωνή του χάθηκε στο πανδαιμόνιο.
Από τη πρώτη στιγμή που ο Κόρμπιν μπήκε στη Βουλή των Κοινοτήτων πριν από τρεις δεκαετίες, ένιωθε ότι τα πράγματα δεν ήταν καλά. Οι Εργατικοί υποχωρούσαν, ο Θατσερισμός βρισκόταν στο αποκορύφωμά του. Οι κρατικοί τομείς τηλεπικοινωνιών, φυσικού αερίου, και ενέργειας ιδιωτικοποιούνταν, και το έθνος είχε ζαλιστεί από τη νίκη στον πόλεμο των Φόκλαντ, μια σύγκρουση στην οποία ο Κόρμπιν είχε αντιταχθεί. «Ήταν σαν να κάθομαι στο πεδίο βολής και να με σημαδεύουν όλοι» είπε. Διέκρινε όμως κάποια ζωή στο Γουέστμινστερ με τις αξιοσέβαστες επιτροπές και τα υπόγεια καπνισμένα μπαρ.
Την άνοιξη του 1984, άρχισε η απεργία των ανθρακωρύχων σε όλη τη χώρα. Ο Κόρμπιν έφευγε από το σπίτι του στο Βόρειο Λονδίνο το ξημέρωμα, και περνούσε τη μέρα του ανάμεσα στους απεργούς έξω από τα ορυχεία υπό την επιτήρηση της αστυνομίας. Κάθε απόγευμα πήγαινε στη Βουλή για να βρει τους άλλους βουλευτές να σχεδιάζουν τακτικές στην αίθουσα του τσαγιού. «Ήταν λίγο περίεργες μέρες» μου είπε ο Κόρμπιν. «Δεν είχαν πάρει στα σοβαρά τη νίκη. Εμείς πάλι την είχαμε.»
Είχε μεγαλώσει σε διαφορετική παράδοση. Ο Τζέρεμι Μπέρναρντ Κόρμπιν γεννήθηκε στο Γουίλτσερ το 1949, και ήταν ο μικρότερος από τους τέσσερις γιούς της οικογενείας. Οι γονείς του, ο Ντέιβιντ και η Ναϊόμι, ήταν επιστήμονες. Είχαν γνωριστεί το 1936 στο Λονδίνο, σε μια συγκέντρωση υποστήριξης των Δημοκρατικών του Ισπανικού Εμφύλιου. «Ήταν οικονόμοι, ικανοί, πρακτικοί, και αριστεροί» μου είπε ο αδερφός του Κόρμπιν, ο Πίερς. Πίστευαν στη λογική εξέλιξη του σοσιαλισμού. Ο Κόρμπιν μεγάλωσε σε μεγάλα παλιά σπίτια, πρώτα στο Τσίπεναμ και μετά στο Πέιβ Λέιν στο Σρόπσερ. Η αυλή ήταν πάντα γεμάτη μισοφτιαγμένες βάρκες, ηλιακά ρολόγια και μετεωρολογικό εξοπλισμό.
Οι τρεις αδερφοί του Κόρμπιν έγιναν επιστήμονες, το δικό του το κεφάλι όμως ήταν γεμάτο από πολιτικές ιδέες. Μπήκε στον αγώνα για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό στα δεκαπέντε του και στο Εργατικό κόμμα την επόμενη χρονιά. Ο Κόρμπιν δεν μπήκε στο Πανεπιστήμιο και πήγε στη Τζαμάικα όπου δίδασκε Γεωγραφία σε τάξεις των 70 αγοριών. Ενώ τα αγόρια έφτιαχναν χάρτες, ο Κόρμπιν άρχισε να αντιλαμβάνεται τις αδικίες του κόσμου. Ταξίδεψε στη Λατινική Αμερική, και πήγε στη Χιλή για την εκλογή του Σαλβαδόρ Αγιέντε το 1970. Ερωτεύτηκε την ήπειρο και τους αγώνες της. (Έχει παντρευτεί τρεις φορές, η δεύτερη σύζυγός του, με την οποία έχει τρεις μεγάλους γιους, είναι Χιλιανή, ενώ η τρίτη σύζυγός του είναι Μεξικάνα.) Προσπάθησε να επικοινωνήσει με το σπίτι του μια φορά σε εκείνα τα δύο χρόνια αλλά οι γονείς του έλειπαν.
Επέστρεψε στην Αγγλία, όπου έγινε ενεργός στο Εργατικό κόμμα δουλεύοντας με τα συνδικάτα. Ο Κόρμπιν γνώρισε την πρώτη του σύζυγο, την Τζέιν Τσάπμαν, το 1973. Την επόμενη άνοιξη κατέβηκαν μαζί στις εκλογές για να εκλεγούν δημοτικοί σύμβουλοι στο Χάρινγκεϊ. Εξελέγησαν την Πέμπτη, παντρεύτηκαν το Σάββατο κι έδωσαν στη γάτα τους το όνομα του Εργατικού πρωθυπουργού Χάρολντ Γουίλσον.
Ο Κόρμπιν περνούσε όλο του τον χρόνο σε συναντήσεις. «Ποτέ δε διάβαζε τίποτα» μου είπε η Τσάπμαν. «Όλα τα βιβλία ήταν δικά μου» (πήραν διαζύγιο το 1979). Τα ταλέντα του Κόρμπιν ήταν πρακτικά: χτυπούσε πόρτες, προχωρώντας από γειτονιά σε γειτονιά. «Ο Τζέρεμι είδε τον εαυτό του, όχι ως πιθανό ηγέτη αλλά ως οργανωτικό επαναστάτη» είπε η Τσάπμαν. «Αυτό τον κάνει να συνεχίζει. Είναι οι ενδορφίνες του να μπαίνεις στη δράση για άλλη μια εκλογική αναμέτρηση, άλλη μια συνάντηση, άλλη μια διαμαρτυρία».
Έγινε η ζωή του. Στη Βουλή, ο Κόρμπιν μοίρασε τον χρόνο του ανάμεσα στις καθημερινές ανησυχίες των κατοίκων της περιφέρειάς του, στο Ίσλινγκτον (στις πρόσφατες εκλογές πήρε 73%), και στους μεγάλους στόχους της αριστεράς. «Αν θέλεις να πάει να συναντήσει κάποιον στην Άνω Βόλτα, ή οπουδήποτε, επειδή γίνεται μάχη, θα πάει», μου είπε ο Τζον Λάνσμαν, παλιός ακτιβιστής που βοήθησε στην οργάνωση της προεκλογικής εκστρατείας του Κόρμπιν.
Όπως άλλοι σοσιαλιστές βουλευτές της γενιάς του, ο Κόρμπιν διαμόρφωσε τις πολιτικές του γύρω από αυτές του Τόνι Μπεν, πρώην υπουργού Βιομηχανίας, που το 1981 παραλίγο να γίνει υπαρχηγός του Εργατικού κόμματος. «Ο Τόνι πάντα προκαλούσε», μου είπε ο Κόρμπιν, «το θαύμαζα αυτό». Ο Μπεν ήταν πρώην αριστοκράτης που απαρνήθηκε τον τίτλο του για να εκλεγεί στη Βουλή των Κοινοτήτων, έγινε μια όλο και περισσότερο ριζοσπαστική μορφή, που μιλούσε ενάντια στη χρηματοοικονομική και στρατιωτική ισχύ των ΗΠΑ και οργανισμών όπως το ΝΑΤΟ και το ΔΝΤ.
Οι αγώνες του Κόρμπιν ήταν περισσότεροι από αυτούς του μέντορά του: το Σιν Φέιν στην Ιρλανδία, το ΑΕΚ στη Νότια Αφρική, οι Κούρδοι στο Ιράκ, η Παλαιστίνη, η Ναμίμπια, το Κονγκό, η Χιλή, η Κούβα, η Νικαράγουα, η Βενεζουέλα του Τσάβεζ. Από το 2011 ως το 2015 ήταν επικεφαλής της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο, της μεγαλύτερης οργάνωσης ενάντια στους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Μίλησε στην πρώτη συνάντηση της οργάνωσης που έγινε δύο βδομάδες μετά την 9/11. «Όχι στους βομβαρδισμούς, όχι στην εκδίκηση» είχε πει εκείνη τη μέρα. «Πρέπει να ψάξουμε τα αίτια αυτής της πράξης. Ένα τέταρτο του κόσμου είναι μέσα στη φτώχεια. Το να κυριαρχούν στον κόσμο παγκόσμιες επιχειρήσεις δεν είναι λύση».
Για τους επικριτές του, το γεγονός ότι ακόμα διαμαρτύρεται σημαίνει ότι ποτέ δεν ωρίμασε να γίνει ενήλικος πολιτικός. Ακόμα και οι σύμμαχοί του λένε ότι δεν είναι ο κατάλληλος για να κάνει τους συμβιβασμούς που είναι απαραίτητοι για να λειτουργεί το Εργατικό κόμμα, για να μην πω της πέμπτης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Σύντροφοί του στην Σταματήστε τον Πόλεμο και στους αγώνες στους οποίους συμμετείχε ο Κόρμπιν διαχρονικά, τον περιγράφουν ως σταθερό εθελοντή, πρόθυμο να κάνει προτάσεις πριν καβαλήσει το ποδήλατό του για να πάει στην επόμενη εκδήλωση.
«Δεν είναι της στρατηγικής» είπε ο Λάνσμαν. «Είναι πραγματικά άνθρωπος των έργων.» Ο Μπομπ Κλέι, πρώην Εργατικός βουλευτής που μοιράστηκε ένα γραφείο με τον Κόρμπιν στη δεκαετία του ’80, έχει κάτσει σε εκατοντάδες συναντήσεις με τον παλιό του φίλο. «Δεν το εννοώ αρνητικά, ίσως και να είναι λίγο ελάττωμα όμως –είναι λίγο ζιζάνιο» μου είπε ο Κλέι. «Είναι περισσότερο δημιουργός καλών ιδεών παρά κάποιος που τις φέρνει εις πέρας».
Στους αντιπάλους του, ο ακτιβισμός του Κόρμπιν ισούται με μια κριτική τόσο καταδικαστική για τη Δύση –ειδικά για τις ΗΠΑ, τον παγκόσμιο καπιταλισμό, και τις πολυεθνικές οργανώσεις-, που οι πολιτικές του δεν μπορούν να εφαρμοστούν στον κόσμο ως έχει. «Είναι ουσιαστικά αντι-Δυτικός, εννοώ και από πολιτική άποψη και από θεσμική» μου είπε ένας πρώην υπουργός.
Κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του Κόρμπιν, η ανάλυσή του για τις αιτίες της ισλαμικής τρομοκρατίας έχει μπει κάτω από το μικροσκόπιο. «Οι Ταλιμπάν δημιουργήθηκαν με αμερικανικά όπλα, η Αλ Κάιντα ιδρύθηκε από Αμερικανούς εκπαιδευτές» είπε ο Κόρμπιν το 2013. «Ό,τι ανεβαίνει, κατεβαίνει.» Μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, ένας από τους σκιώδεις υπουργούς του Κόρμπιν, ο Πατ Μακ Φάντεν, ζήτησε από τον πρωθυπουργό στη Βουλή των Κοινοτήτων «να απορρίψει την άποψη ότι οι τρομοκρατικές πράξεις είναι πάντα απάντηση ή αντίδραση σε αυτά που κάνουμε στη Δύση». Ο Κόρμπιν τον απέλυσε για απιστία. «Ο τρόπος σκέψης του διαμαρτυρόμενου το βρίσκει πολύ δύσκολο να πει, ‘αυτή η πραγματικότητα δεν είναι τέλεια, αξίζει όμως να την υπερασπιστώ’» μου είπε ο Μακ Φάντεν, όταν πήγα στο γραφείο του. «Κάτω από την ήρεμη φυσιογνωμία του καθηγητή Γεωγραφίας, υπάρχει μια γραμμή: δεν διαφωνείς με την κοσμοθεωρία».
Η πρώτη ουσιαστική πράξη συμβιβασμού από τη θέση τού ηγέτη τού Εργατικού κόμματος ήταν όταν μίλησε υπέρ της Βρετανικής συμμετοχής στην ΕΕ. Δεν ήταν αμφιλεγόμενη κίνηση: το υπόλοιπο κόμμα υποστηρίζει τη συμμετοχή στην ΕΕ με μεγάλη πλειοψηφία, και η τελευταία φορά που είχε ζητηθεί από πολιτικούς να αποφασίσουν να μείνει ή να φύγει ήταν σε ένα δημοψήφισμα το 1975.
Παρόλα αυτά, μέχρι που έγινε αρχηγός του Εργατικού κόμματος, ό Κόρμπιν ήταν αδιάλλακτα επικριτικός απέναντί στην ΕΕ. Αν και είναι η δεξιά πτέρυγα των Συντηρητικών που έχει από καιρό εμμονή με την έξοδο από την ΕΕ, πάντα υπήρξε και μια μειοψηφία του Εργατικού κόμματος που έβλεπε το μπλοκ των χωρών ως ένα σχέδιο ελεύθερης αγοράς, αδρά μιλιταριστικό, που εξυπηρετεί πρώτα τα συμφέροντα μεγάλων εταιρειών και μετά των πολιτών. Πριν από σαράντα χρόνια ο Κόρμπιν είχε ψηφίσει εναντίον της εισόδου της Βρετανίας στην ΕΟΚ, και ως βουλευτής είχε αντιταχθεί σε άλλες δύο συμφωνίες της ΕΕ, κατακρίνοντας την έλλειψη δημοκρατικής λογοδοσίας του μπλοκ. Το 1993, ο Κόρμπιν περιέγραψε την ΕΕ ως μέρος «αυτού που θεωρώ ως ακραία άδικη οικονομική τάξη πραγμάτων».
Ένα απόγευμα του περασμένου Μάρτη, παρακολούθησα μια μικρή αριστερή εκδήλωση κατά της ΕΕ, στο υπόγειο μιας Χριστιανικής Ένωσης στο Μπλούμσμπερι. Στο πάνελ βρίσκονταν η Λίντσεϊ Τζέρμαν, μια από τους ιδρυτές της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο, η Λιζ Πέιν, αρχηγός του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βρετανίας, και ο Τάρικ Αλί, αριστερός συγγραφέας που είναι φίλος του Κόρμπιν από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Περίπου εκατό άτομα άκουσαν ομιλίες που περιέγραφαν τα «μιλιταριστικά συμφέροντα των κερδοσκόπων». Μετά πήγα για ένα ποτό με τον Αλί. Τον ρώτησα αν ο Κόρμπιν θα ήταν στην εκδήλωση αν δεν ήταν αρχηγός του Εργατικού κόμματος. «Χωρίς αμφιβολία» είπε ο Αλί. «Ο Τζέρεμι είναι εντελώς αντίθετος στην ΕΕ».
Μερικές εβδομάδες αργότερα, στις 14 του Απρίλη, πήγα να δω τον Κόρμπιν να δίνει μια ομιλία υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Ήταν σε έναν παλαιό πύργο στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Ο Κόρμπιν φορούσε ένα μπλε πουκάμισο, ανοιχτό στο λαιμό, ένα λινό σακάκι, και ριγέ κάλτσες. Όταν μπορεί, του αρέσει να αναφέρει αριστερούς στοχαστές, και ανέφερε ότι το κτίριο ενέπνευσε τον Όργουελ να δημιουργήσει το υπουργείο Αλήθειας στο «1984». Ο διπλανός μου, ένα στέλεχος των Εργατικών από το Κεντ, ψιθύρισε «Γιατί ρε διάολε δε φοράει κωλογραβάτα;».
Η ομιλία του Κόρμπιν δεν ήταν και καμιά δοξολογία της ΕΕ, πάντως ολοκλήρωσε λέγοντας ότι είναι καλύτερα για τη Βρετανία να παραμείνει στην ΕΕ «μ’ όλα της τα ελαττώματα». Το πάθος των υποστηρικτών της παραμονής στην ΕΕ είχε σιγάσει, μεγαλώνοντας τους φόβους ότι οι πιο θερμοί οπαδοί της αποχώρησης θα επικρατούσαν στο δημοψήφισμα. Όταν ρώτησα αργότερα τον Κόρμπιν ποια ήταν η άποψή του για την ΕΕ, είπε «Αν μου αρέσει πώς διοικείται; Όχι. Αν θεωρώ ότι πρέπει να συγκλίνουν τα προοδευτικά κινήματα σε όλη την Ευρώπη για να αμφισβητήσουν τον παγκόσμιο καπιταλισμό; Ναι.»
Αφού τελείωσε όμως η τηλεοπτική μετάδοση της ομιλίας, ο Κόρμπιν έδειξε γιατί είναι τόσο γοητευτικός. Ένας φοιτητής τον ρώτησε για την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη, που έχει αποκαλύψει πόσο εύθραυστος είναι ο μύθος που η Ευρώπη θέλει να λέει για τον εαυτό της: ότι είναι φιλελεύθερη, πολιτισμένη, κι όχι τόσο φοβισμένη όσο οι υπόλοιποι. Η κρίση έχει φέρει σύγχυση σε ηγέτες αριστερά και δεξιά, από το Βερολίνο ως την Αθήνα, ο Κόρμπιν όμως δε χρειάστηκε να το σκεφτεί. «Όλοι άνθρωποι είναι, σαν εσάς κι εμένα» είπε. «Υπό διαφορετικές συνθήκες όλοι θα μπορούσαμε να ήμασταν σε κείνους τους προσφυγικούς καταυλισμούς». Όταν μιλάει απλά, απροετοίμαστος, ο Κόρμπιν μπορεί να έχει την ηθική διαύγεια ενός παπά. Η αίθουσα ξέσπασε σε δυνατά χειροκροτήματα.
Τον Απρίλη οι Εργατικοί είχαν περάσει τους Συντηρητικούς στις δημοσκοπήσεις. Λίγες μέρες όμως πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές στις 5 του Μάη, άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια ερωτήματα για τον αυξανόμενο αντισημιτισμό στο κόμμα. Στις 26 του Απρίλη, η Ναζ Σα, μια μουσουλμάνα βουλευτίνα από το Μπράντφορντ που είχε εκλεγεί το 2015, παραδέχτηκε ότι είχε κάνει αναρτήσεις την προηγούμενη χρονιά προτείνοντας οι Ισραηλινοί να «επανεγκατασταθούν» στις ΗΠΑ, «Το πρόβλημα λύθηκε» έγραψε. Μια άλλη ανάρτηση έδειχνε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ με την ατάκα «Μην ξεχνάτε ότι ό,τι έκανε ο Χίτλερ στη Γερμανία ήταν νόμιμο», παραπέμποντας στο #ApartheidIsrael.
Η Ναζ Σα έχασε την ιδιότητα του μέλους του Εργατικού κόμματος, το επόμενο πρωί όμως ο Κεν Λίβινγκστον, πρώην δήμαρχος του Λονδίνου και σύμμαχος του Κόρμπιν, έδωσε μια παράξενη συνέντευξη στο ραδιόφωνο όπου την υπερασπιζόταν. «Είναι εντελώς υπερβολική, δεν είναι αντισημίτισα όμως» είπε ο Λίβινγκστον. «Ας θυμηθούμε ότι όταν ο Χίτλερ κέρδισε στις εκλογές το 1932 –η πολιτική του ήταν ότι οι Εβραίοι πρέπει να πάνε στο Ισραήλ. Υποστήριζε τον Σιωνισμό.» Το χάος ολοκληρώθηκε όταν ο Λίβινγκστον, επαναστατική μορφή της παλιάς αριστεράς, που είχε ξανακάνει αντισημιτικά σχόλια στο παρελθόν, αποκλήθηκε «απολογητής των Ναζί» στα σκαλιά του στούντιο του BBC στο Γουέστμινστερ από τον Τζον Μαν έναν άλλο βουλευτή των Εργατικών. Το επεισόδιο αποθανατίστηκε σε βίντεο και μέσα σε λίγα λεπτά είχε γίνει πρώτη είδηση στα Βρετανικά ειδησεογραφικά δίκτυα.
Ο Κόρμπιν βρισκόταν τότε στο Γκρίμσμπι, μια πόλη στον Βορρά. Τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα του αρέσει να περιοδεύει εκτός Λονδίνου, και συχνά να σταματάει για να συζητήσει επί μακρόν με πολίτες. Όταν μαθεύτηκαν τα νέα, ανεστάλη η ιδιότητα μέλους των Εργατικών και του Λίβινγκστον. Τις επόμενες μέρες, το γραφείο του Κόρμπιν προσπαθούσε να πείσει ότι είχε τον έλεγχο. Το κόμμα διόρισε τη Σάμι Τσακραμπάρτι, μια αξιοσέβαστη δικηγόρο, ακτιβίστρια στα ανθρώπινα δικαιώματα, να ερευνήσει τον αντισημιτισμό στο Εργατικό κόμμα. Ως αποτέλεσμα, είκοσι ακόμα μέλη τέθηκαν σε αναστολή, ως επί το πλείστον επειδή ανήρτησαν προσβλητικό περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πολλοί στα αριστερά του κόμματος επισήμαναν την χρονική συγκυρία της φασαρίας και θεώρησαν ότι πρόκειται για άλλη μια οργανωμένη επίθεση κατά του Κόρμπιν. Δεν μπορούσαν να απαντήσουν όμως στην άποψη ότι, αν και ο Κόρμπιν δεν είναι αντισημίτης, έχει σταθεί αλληλέγγυος σε ανθρώπους και ομάδες που είναι. «Οι ηγέτες είναι πρότυπα» μου είπε ο Τζέρεμι Νιούμαρκ πρόεδρος του Εβραϊκού Εργατικού Κινήματος, που συνεργάζεται επίσημα με το Εργατικό κόμμα. «Τα σχόλια του Τζέρεμι που χαρακτηρίζει τη Χαμάς ως φίλη, και την ίδια στιγμή η Χαμάς είναι μια οργάνωση της οποίας το καταστατικό περιέχει προτροπή σε γενοκτόνο αντισημιτισμό –αυτό στέλνει μήνυμα».
Ένας πρώην υπουργός των Εργατικών ήταν απελπισμένος. «Τι το προκάλεσε αυτό;» είπε. «Είναι μεγάλο κόμμα.» Απαρίθμησε πρωθυπουργούς του Εργατικού κόμματος από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Είναι το κόμμα του Άτλι, του Ουίλσον, του Κάλαχαν, του Μπλερ και του Μπράουν. Κοίτα με τι κάθεται κι ασχολείται τώρα. Κοίτα με τι παλεύει.»
Η μέρα των εκλογών, η 5η του Μάη, ήταν η πρώτη καλοκαιριάτικη μέρα της χρονιάς. Ο Κόρμπιν πέρασε το πρωί κάνοντας ποδήλατο στο Ίσλινγκτον Νορθ, μιλώντας στους ψηφοφόρους. Πήγε στη λαϊκή και πήρε μερικές φανέλες. Πολίτες τον σταμάτησαν για να του αναφέρουν προβλήματα, κι ο Κόρμπιν έγραφε τα ονόματα και τους προβληματισμούς τους σε ένα μαύρο σημειωματάριο που έχει μαζί του γι’ αυτό τον σκοπό.
Συναντηθήκαμε σε ένα καφέ στο Χόλογουεϊ Ρόουντ, έναν από τους βασικούς δρόμους που διατρέχουν την περιφέρειά του. «Το νιώθω σαν το σπίτι μου» είπε. Είναι σαν οικογένεια. Ήταν πολύ ωραία σήμερα». Τον είχε μόλις σταματήσει μια εβραία, ψηφοφόρος των Εργατικών που του είπε ότι δεν θα μπορούσε να ψηφίσει το κόμμα. Μίλησαν για λίγο. «Είπε ‘Ευχαριστώ πολύ. Χάρηκα που σας μίλησα, που άκουσα από σας τι πραγματικά πιστεύετε σε σχέση με αυτά που τα ΜΜΕ λένε ότι πιστεύετε’», μου μετέφερε ο Κόρμπιν. «Δεν ξέρω τι θα ψηφίσει.» Παρήγγειλε ομελέτα και τηγανιτές πατάτες.
Τις επόμενες 24 ώρες το Εργατικό κόμμα τα πήγε καλύτερα από τις προβλέψεις, που δεν ήταν πολύ καλές. Το κόμμα έχασε μερικές μόνο θέσεις σε συμβούλια στην Αγγλία, έχασε όμως τον έλεγχο της Ουαλικής Συνέλευσης και πέρασε στην τρίτη θέση στο Σκωτσέζικο Κοινοβούλιο. Ο Εργατικός δήμαρχος του Λονδίνου έκανε κριτική στο τρόπο που χειρίστηκε ο Κόρμπιν το σκάνδαλο του αντισημιτισμού, και παρακίνησε το κόμμα να ανοιχτεί ξανά στο μεσαίο χώρο. Στη συνέχεια ο Καν έδωσε το παρών σε μια τελετή για το Ολοκαύτωμα. «Δεν έχει νόημα να μιλάμε μόνο στους Εργατικούς ψηφοφόρους», είπε στο BBC. «Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μιλάμε σε όλους». Στο τέλος το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν ισόπαλο, νίκη για τους Συντηρητικούς δηλαδή, κι αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να βρουν το σωστό μονοπάτι αν ήθελαν να επιστρέψουν στην εξουσία.
Κατά τη διάρκεια του γεύματός μας, ρώτησα πώς θα ήταν η Βρετανία υπό την πρωθυπουργία του Κόρμπιν. Διαφώνησε με την ερώτηση. «Δε θα είναι υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν» είπε. «Ελπίζω ότι θα είναι μια Εργατική κυβέρνηση, μεγάλο μέρος της οποίας προφανώς θα είμαι κι εγώ. Το θέμα είναι όμως να αποκτήσει δύναμη ο λαός. Αυτό είναι η δημοκρατία. Θα είναι περίπλοκο; Σίγουρα. Θα είναι δύσκολο; Απολύτως. Θα καταφέρουμε πράγματα; Μα ναι!» Χαμογέλασε κι έφαγε μια μπουκιά ομελέτα. Οι γιοί του Κόρμπιν πέρασαν να χαιρετήσουν. Υπέγραψε μερικά μπλουζάκια για ορφανά από τη Βολιβία. Και μετά άρχισε να μιλάει για την ελιά στον κήπο του.
Ο Sam Knight είναι δημοσιογράφος που ζει στο Λονδίνο.
Πηγή: New Yorker
Μετάφραση / Επιμέλεια: Βάλια Δημοπούλου – Κώστας Ψιούρης
