Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης
Η Ιρένε Μοντέρο, βουλεύτρια του Unidos Podemos και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Podemos, μιλάει για την κυβέρνηση Ραχόι, την κρίση εκπροσώπησης και την πρόκληση της ισπανικής Αριστεράς για την οικοδόμηση μιας προοδευτικής εναλλακτικής λύσης.
Πώς αποτιμάς τις πρώτες εβδομάδες της νέας κυβέρνησης Ραχόι;
Είναι μια κυβέρνηση κατ’ ευφημισμόν «νέα». Ουσιαστικά αποτελεί μια συνέχιση της προηγούμενης κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος, που ενισχύεται επιπλέον με την υποστήριξη του PSOE και του Ciudadanos. Η προτεραιότητα της εξακολουθεί να είναι η διατήρηση των πολιτικών λιτότητας και η επίθεση στις κοινωνικές κατακτήσεις, που υλοποιείται με διάφορους τρόπους: με τις περικοπές των δημόσιων δαπανών, το άδικο και οπισθοδρομικό φορολογικό σύστημα, με το οποίο πληρώνουν περισσότερα εκείνοι που έχουν τα λιγότερα, την εμβάθυνση των επισφαλών συνθηκών ζωής και εργασίας, και τον περιορισμό των πολιτικών δικαιωμάτων, που εντάθηκε με τον περσινό νόμο για τη δημόσια ασφάλεια. Επιπλέον, η κυβέρνηση Ραχόι συνεχίζει να αρνείται την κοινωνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκονται μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, ενώ κλείνει τα μάτια στην πραγματικότητα του πολυεθνικού ισπανικού κράτους. Και, φυσικά, δεν προσπαθεί να προωθήσει ουσιώδεις μεταρρυθμίσεις του κράτους, να θέσει ένα τέλος στη διαφθορά, να πάρει τμήμα της εξουσίας από τα χέρια των ελίτ και να υπηρετήσει τις ανάγκες των πολλών.
Η τριπλή συμμαχία Λαϊκού Κόμματος, PSOE και Ciudadanos φαίνεται ότι παίρνει μόνιμα χαρακτηριστικά και ότι δεν ήταν μια απλή συγκυριακή συμφωνία για το σχηματισμό κυβέρνησης. Εσύ πως τη βλέπεις;
Το πολιτικό καθεστώς του ‘78, που δομήθηκε γύρω από την εναλλαγή μεταξύ του PSOE και του Λαϊκού Κόμματος, έφτασε στα όριά του με την αδυναμία του να εκπροσωπήσει πολιτικά τα θύματα της καπιταλιστικής κρίσης και να διαχειριστεί αυτήν την κρίση. Η λαϊκή απάντηση απέναντι στην πολιτική της λιτότητας αποτυπώθηκε με τη δυναμική του 15M, που ήταν ένα σημείο αναφοράς στο κοινωνικό επίπεδο και οδήγησε στην πολιτική έκφραση του Ποδέμος. Από τις εκλογές της 20ης Δεκεμβρίου, όταν για πρώτη φορά δημιουργήθηκε μια ρωγμή στο κοινοβούλιο, όλες οι καθεστωτικές δυνάμεις κινούνται με μοναδικό στόχο να μας αφήσουν έξω από το παιχνίδι και να σταματήσουν τη δυνατότητα της αλλαγής. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν ήθελε να σχηματίσει μια προοδευτική κυβέρνηση μαζί μας και, αδυνατώντας να αποφύγει τις πιέσεις των οικονομικών ελίτ, προσπάθησε να σχηματίσει κυβέρνηση σε συνεργασία με το νέο δεκανίκι του καθεστώτος, τους Ciudadanos. Αυτό οδήγησε στις εκλογές του Ιουνίου, στις οποίες η συνέχιση/συνοχή του καθεστώτος εκφράστηκε με τη ψήφο στο Λαϊκό Κόμμα. Το Ciudadanos δεν είχε πρόβλημα να παραδοθεί, όμως το καθοριστικό σημείο για τις περαιτέρω εξελίξεις ήταν η απόφαση του PSOE να στηρίξει τον Ραχόι, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα το κόστος μιας βαθιάς κρίσης στο εσωτερικό του. Αυτή η διαδικασία του σχηματισμού της τριπλής συμμαχίας, και της δέσμευσής της σε μια αντιλαϊκή πολιτική, έχει φυσικά υπόβαθρο. Προστατεύεται και προωθείται ενεργά από τις οικονομικές δυνάμεις της χώρας μας, που με διάφορους τρόπους πίεσαν τα τρία καθεστωτικά κόμματα για να γίνει αυτή η συμφωνία, και να αποφευχθεί η παρουσία της Αριστεράς στην κυβέρνηση. Μπορεί μέσα στο κοινοβούλιο να βλέπουμε κάποιες επιμέρους διαφωνίες τους, αλλά στην πραγματικότητα έχουμε μια βαθιά στρατηγική συμφωνία μεταξύ τους, και ο κοινός στόχος τους είναι η διατήρηση του καθεστώτος. Επιπλέον, το Λαϊκό Κόμμα διατηρεί το προνόμιο να απειλεί με εκλογές το PSOE και το Ciudadanos, για να τους αναγκάζει να συμφωνούν μαζί του.
Καταδικασμένη συμμαχία
Είναι προφανές, ότι παρά τις προσπάθειες που έγιναν για τη σταθεροποίηση του καθεστώτος, η κυβέρνηση Ραχόι είναι μια βραχυπρόθεσμη συστημική λύση και ότι η κρίση εκπροσώπησης στο ισπανικό κράτος θα συνεχιστεί. Ποιες είναι οι σκέψεις σου;
Η πρόθεση της τριπλής συμμαχίας είναι να διαιωνιστεί μια λύση που θα αποκλείει από τη θεσμική πολιτική ζωή, και κυρίως από την κυβέρνηση, το Unidos Podemos. Είναι μια συμφωνία για τη διευκόλυνση μιας κυβερνητικής πολιτικής ενάντια σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Αλλά, φυσικά, αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Πρώτον, επειδή είναι δύσκολο να κρατήσουν στο περιθώριο της πολιτικής ζωής 5.000.000 ψηφοφόρους, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται σημαντικό κομμάτι της νεολαίας και των κατοίκων των μεγάλων πόλεων. Δεύτερον, επειδή οι πολιτικές της λιτότητας και του αυταρχισμού έχουν προκαλέσει τεράστια κοινωνική αγανάκτηση που έχει πολιτική έκφραση. Επίσης, επειδή η πολιτική ακινησία δεν μπορεί να δώσει λύση στην επιθυμία για αλλαγή στις εθνικές απαιτήσεις των λαών της Ισπανίας, και κυρίως της Καταλονίας.
Πώς βλέπεις πλέον τη δυνατότητα για την αλλαγή, στη νέα φάση αναδιάταξης του πολιτικού συστήματος;
Βραχυπρόθεσμα δεν υπάρχει. Οι Ciudadanos, αν και θεωρητικά λένε ότι είναι κάτι το καινούριο, στήριξαν τα δύο παραδοσιακά συστημικά κόμματα σε ένα μέτωπο εναντίον μας, και αυτή η τριπλή συμμαχία είναι ένα εμπόδιο για την αλλαγή. Αλλά γνωρίζουμε ότι χωρίς την πολιτική που εμείς υποστηρίζουμε, δεν υπάρχει καμία διέξοδος απέναντι στις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα. Η ακινησία δεν αποτελεί βιώσιμη λύση, ούτε φυσικά οι καθαρά αισθητικές αλλαγές. Είμαστε η πρώτη δύναμη μεταξύ των νέων και αυτό μας γεννάει αισιοδοξία για το μέλλον.
Απαραίτητο το λαϊκό κίνημα
Πολλοί θεωρούν ότι μετά από μια μακροχρόνια περίοδο κινηματικής απραξίας, θα πρέπει να επιστρέψετε ξανά στους δρόμους. Ποια είναι η γνώμη σου;
Η κυβέρνηση Ραχόι θα μας βρει απέναντί της, οργανώνοντας την κοινωνική αγανάκτηση ενάντια στις πολιτικές της λιτότητας και του αυταρχισμού και ενισχύοντας τις αντιστάσεις των «από κάτω» σε όλα τα επίπεδα. Γνωρίζουμε ότι η πολιτική δύναμη δεν βρίσκεται στα κοινοβούλια, αλλά οι αποφάσεις, που αφορούν τη ζωή των ανθρώπων, παίρνονται εκεί. Φιλοδοξούμε η συμμετοχή μας στους θεσμούς να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την κοινωνική πλειοψηφία, για να μην συνεχίζουν να ευνοούνται μόνο οι ελίτ. Ξέρουμε επίσης, ότι ο μόνος τρόπος για να κάνουμε αριστερή αντιπολίτευση είναι να έχουμε μαζί μας ένα ευρύ λαϊκό κίνημα, που θα μετατρέπει το θυμό σε κοινωνική σύγκρουση και παράλληλα θα ενισχύει την κοινωνική αλληλεγγύη και θα βάζει τις βάσεις για την πολιτική της αλλαγής. Αυτό που ζούμε στη χώρα μας δεν είναι μια διαδικασία ανανέωσης των πολιτικών ελίτ, ως αποτέλεσμα της κρίσης του καθεστώτος: ζούμε μια βαθιά διαδικασία της αλλαγής και τη δημιουργία ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, για το οποίο προσπαθούμε. Αυτό απαιτεί τη δημιουργία νέων θεσμών και παράλληλα περιλαμβάνει την σταθεροποίηση/ενίσχυση ενός προωθητικού λαϊκού κινήματος, μιας οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών που θα είναι σε θέση αφενός να αντιμετωπίσει την σκληρότητα των ελίτ ενάντια στα λαϊκά στρώματα, και αφετέρου να οικοδομήσει το νέο που ήδη έχει γεννηθεί. Αυτά όμως, θα τα συζητήσουμε στις συνελεύσεις μας το επόμενο διάστημα.
Τι να περιμένουμε από το Unidos Podemos από τη θέση της αντιπολίτευσης;
Επιτρέποντας στο Λαϊκό Κόμμα, το κόμμα της διαφθοράς και αιώνιο αντίπαλό του, να κυβερνήσει, το PSOE έχει εισέλθει σε μια βαθιά κρίση ταυτότητας και αξιοπιστίας. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι από την άποψη του κομματικού συστήματος και της καθεστωτικής κρίσης, η νέα τριπλή συμμαχία περιλαμβάνει/υπονοεί την παραίτηση των ελίτ στη συμβολική κατανομή των θέσεων στο κράτος, που μέχρι τώρα μοιράζονταν μεταξύ του Λαϊκού Κόμματος και του PSOE, στα πλαίσια της συναίνεσης και της εκάστοτε διακυβέρνησης. Σήμερα, είναι πιο φανερό από ποτέ ότι το PSOE και το Λαϊκό Κόμμα, όπως έλεγε και ένα γνωστό σύνθημα του 15M, είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και ότι η μόνη εναλλακτική λύση απέναντι στο καθεστώς αρθρώνεται από το Unidos Podemos. Για μας αυτό είναι μια μεγάλη πρόκληση, μας πονάει το γεγονός ότι θα πρέπει να περιμένουμε ακόμα για να γίνει πραγματικότητα η πολιτική αλλαγή και ότι οι άνθρωποι υποφέρουν, αλλά γνωρίζουμε ότι η αλλαγή είναι αναπόφευκτη.
Πηγή: Η Εποχή
