Πριν ακόμη ξεκινήσει η τουριστική σεζόν, τα παράπονα πως υπάρχουν κενές θέσεις στον χώρο του επισιτισμού-διαμονής και απρόθυμοι νέοι να τις καλύψουν έδιναν κι έπαιρναν, ειδικά σε ό,τι αφορούσε τη “βιτρίνα” της “βαριάς βιομηχανίας” της χώρας, Μύκονο και Σαντορίνη. Και σ’ αυτήν την περίπτωση, οι νέοι ήταν ο εύκολος στόχος. Οι χαρακτηρισμοί “απρόθυμοι” και “τεμπέληδες” τους ακολουθούν. Είναι οι νέοι που πληρώνουν μια κρίση δυσανάλογα. Οι νέοι που δεν ήθελαν να ενηλικιωθούν με χρέος στις πλάτες τους και να πληρώνουν ακατανόητους φόρους. Οι νέοι που ήθελαν να ζουν αξιοπρεπώς, να δουλεύουν αξιοπρεπώς, κι όχι να μετρούν πεντάλεπτα για να βγει ο μήνας.
Το πρόβλημα των κενών θέσεων εργασίας είναι πανελλαδικό και αποτυπώνεται στα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ για τη φετινή χρονιά σύμφωνα με τα οποία οι κενές θέσεις αγγίζουν τις 55.000. Το πρόβλημα με τις κενές θέσεις εργασίας φέτος εμφανίζεται αμυδρά αυξημένο σε σχέση με το 2021, όταν σε πρόσφατη έρευνα του ΙΝΣΕΤΕ, στην αιχμή της περυσινής σεζόν, 53.249 θέσεις εργασίας δεν καλύφθηκαν από τις 244.124 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Δηλαδή το ποσοστό έλλειψης ανήλθε σε 22% ή περισσότερες από 1 στις 5 θέσεις εργασίας. Οι επιχειρηματίες του τουρισμού δε βρίσκουν εργαζόμενους την ώρα που η γενική ανεργία στη χώρα είναι στο 13% (εικονικά βέβαια, γιατί η πραγματικότητα είναι άλλη).
Δώσαμε φωνή στους αναγνώστες του ΤΡΡ να μοιραστούν δικές τους εμπειρίες από εργασία σεζόν, που σε πολλές περιπτώσεις, τους έκανε να μην το ξανακάνουν.
Νίκος
30€ για δωδεκάωρο+ σε κουζίνα (λάντζα, προετοιμασία, ψήσιμο κλπ) και για ύπνο σε σκηνή στο βουνό με την αρκούδα κάπου παραδίπλα. Κυριολεκτικά. Μπάνιο με νερό που έπαιρνα σε μπιτόνια από υδρομάστευση. Ζαγοροχώρια.
Ί.
Παροχή του χώρου διαμονής 25 μέρες μετά την έναρξη της σεζόν, μέχρι τότε με την συγκάτοικο και συναδέλφισσα περιμέναμε να “ανακαινιστεί” ο χώρος. Στο δωμάτιο αυτό, που ήταν νησιωτικό σπίτι κάποια θείας του εργοδότη μας, στο οποίο είχε να μείνει άνθρωπος από το ’70, οι ασφάλειες έπεφταν κάθε φορά που ανάβαμε το φως ή τον θερμοσίφωνα για το -εξωτερικό- μας “μπάνιο”, αλλά το καλύτερο ήταν η συγκατοίκηση με ΑΡΟΥΡΑΙΟΥΣ που έμπαιναν στον χώρο που κοιμόμασταν από τον ερειπωμένο χώρο του “σπιτιού”. Αντίδραση του εργοδότη ήταν να ακουμπήσει (!) Μια πλάκα μοριοσανίδας του 0.5 cm πάχους ( γιατί ως γνωστόν ο αρουραίος δεν θα την σπρώξει, εφόσον ζύγιζε 100 γραμμάρια) αλλά και να κάνει χιούμορ περί επίσκεψης του μίκυ μάους.
Στην δουλειά, ο συγκεκριμένος εργοδότης δεν ήταν απαράδεκτος, με το σκεπτικό ότι δεν πίεζε για υπερωρίες και έβαζε σχεδόν κανονικά τα ένσημά μας, ωστόσο τα tips -τα οποία ήταν αρκετά μιας και επρόκειτο για κυριλέ μεζεδοπωλείο- τα μοιραζόμασταν όλοι οι εργαζόμενοι μαζί με τους γονείς του (!) οι οποίοι, όντες γονείς που νοιάζονται για την επιχείρηση του παιδιού τους, βοηθούσαν σε κανένα σκούπισμα τραπεζιού ή μάξιμουμ καθάρισμα πατάτας μια φορά στο τόσο. Αλλά έπαιρναν κανονικά ισότιμο μερίδιο από τα tips μας.
Α.
Δε θα αναφέρω νησί, είναι πολύ μικρό και ο κύκλος πολύ μικρός. Άπειρες ιστορίες, αλλά θα πω την αγαπημένη μου, να κρατήσω κάτι και για άλλους. Ο εργοδότης της πλάκας, μας είχε βάλει όλους σε ένα σπίτι απαράδεκτο, εμένα και άλλους 8 ανθρώπους μέσα. Το σπίτι αχούρι, μέσα στα ζωύφια, την μούχλα κι άλλα μικρά ζώα. Ξυπνούσα κάθε μέρα και έβλεπα στο μαξιλάρι μου μικρά μικρά πραγματάκια, σαν κόκκους ρυζιού σε χρώμα καφέ. Δεν ήξερα τι είναι. Πηγαινοερχόμουν στη δουλειά και το ανέφερα στους εργαζομένούς μου και μου είπαν ότι πιθανότατα είναι κόπρανα από ποντίκια. Τρομοκρατημένη, το αναφέρω στο αφεντικό μου και μου λέει ότι αποκλείεται να είναι αυτό, και ότι αν δω ποντίκι με τα μάτια μου τότε θα το πιστέψει. Μικρό και εγώ, 18 λέω “αφού έτσι λέει ο εργοδότης κάτι θα ξέρει”. Αγαπημένοι μου, δύσκολη μέρα εκείνη, πολύ δουλειά και πάω σπίτι να κοιμηθώ. Ξαπλώνω κοιμάμαι και ο ύπνος είναι γλυκός. Έλα όμως που ξύπνησα, γιατί ένα ποντίκι, βαρέθηκε να μου χέζει το μαξιλάρι και αποφάσισε να μου φάει το αυτί. Φυσικά το ανέφερα, και μου είπε έλα μωρέ πως κάνεις έτσι. Και εκεί που μένω εγώ, έχει ποντίκια. Προφανώς ψέματα καθώς εμένα σε σουίτα πολύ πλούσιου ξενοδοχείου του νησιού. Να αναφέρω πως άλλη ήταν η συμφωνία των χρημάτων και άλλα μου έδωσε; Ότι μου είπε ότι υπογράφω πρόσληψη και θα έχω ένσημα και ότι γύρισα χωρίς ούτε ένα ένσημο; Ότι είχα ατύχημα με το μηχανάκι μαζί με έναν ακόμη υπάλληλο, χρειάστηκα ράμματα, και δεν μου επέτρεψε να κάνω γιατί θα έπρεπε να βρίσκομαι σε ακινησία και είχε πολλή δουλειά την επόμενη μέρα;
Μάγδα
Τυχαίνει να δουλεύω τώρα σεζόν, για έκτη χρονιά. Λόγω του ότι ενδεχομένως να μη βρίσκουν καταρτισμένους προϊστάμενους ή γενικότερα προσωπικό, η φετινή σεζόν για εμένα συνεπάγεται ότι έχω για προϊστάμενο ένα παιδί που (αναγκαστικά ίσως) του έδωσαν το ρόλο του chef (εξουσία) ,δεν ξέρει να τη διαχειριστεί, είναι όπου φυσάει ο άνεμος και εκμεταλλεύεται τη θέση την οποία έχει για να γίνει προσβλητικός, εριστικός και κακόβουλος θεωρώντας ότι είμαστε υποχρεωμένοι να τον ανεχόμαστε. Θα ήταν χρήσιμο λόγω και του βήματος που έχετε να πάρει μια κάποια διάσταση το θέμα μπας και μαζευτούν “οι έχοντες εξουσία”.
Βερίνα
Συναδέλφισσα ξενοδοχοϋπάλληλος, με ορθοστατική υπόταση λιποθύμησε στη ρεσεψιόν εν μέσω βάρδιας. Δέχθηκε επίπληξη από την ιδιοκτήτρια και της ζητήθηκε αν ξανανιώσει κάπως να αποσυρθεί διακριτικά για να μην τη βλέπουν οι πελάτες “τ’ ανάσκελα”. Ζάκυνθος.
Χρήστος
Δυστυχώς, είχα την ατυχία να γεννηθώ στη Χαλκιδική. Όπως πιθανόν έχετε ακούσει, στη Χαλκιδική και στα νησιά του Αιγαίου η εργασία αρχίζει από πολύ μικρή ηλικία. Γι’ αυτό, το μονοπάτι άρχισε όταν ήμουν 10 χρονών. Από τότε (τώρα είμαι 25) κάθε χρόνο δουλεύω καθημερινά όλη την τουριστική περίοδο, 12 ώρες την ημέρα, χωρίς κανένα ρεπό, στο πόστο του σερβιτόρου σε εστιατόριο. Φυσικά μου κολλάνε 1 ένσημο την εβδομάδα κι αυτό είναι δηλωμένο ως μπουφετζής, ενώ ούτε λόγος για δώρα.
Κωνσταντίνος
Παραθαλάσσια κωμόπολη Σαλαμίνας. Απαίτησαν τελευταία μέρα να τους επιστρέψω όλα τα δώρα και την αποζημίωση άδειας στο χέρι. 360 ευρώ. Με περίμεναν έξω απ’ την τράπεζα. Με την πρόφαση αρχικά ότι ήταν λογιστικό λάθος κι έπειτα ότι δεν είχαν συμφωνήσει να μου δώσουν δώρα και επιδόματα. Ήμουν για 2 μήνες ο ναυαγοσώστης τους. Θεωρώ ότι είναι πάγια τακτική τους σ’ όλους τους εργαζόμενους τους και σε όποιον πιάσει…
Χρήστος
Είμαι μάγειρας. Στην τελευταία μου σεζόν το ωράριο μου ήταν 10 το πρωί με όποτε αποφάσιζε ο εργοδότης μου να κλείσει το μαγαζί, συνήθως 2 το βράδυ. Δούλευα επί δύο μέρες χωρίς φούσκα (απορροφητήρας). Ό,τι καπνός υπήρχε στην κουζίνα, απλά τον εισέπνεα. Εννοείται δώρο και υπερωρίες δεν έχω δει ποτέ μου.
Α.Β.
Από το 2015 και γι’ άλλα δύο χρόνια είχα την τύχη να δουλέψω καλοκαίρι στην Κρήτη, σερβιτόρος και μια φορά room service (όχι για σεζόν, λόγω σπουδών, αλλά για 2-3 μήνες συνήθως).
Αρχικά, σαν πιο γενικό σχόλιο, θα ήθελα να μεταφέρω ότι και τις τρεις φορές αυτές, όταν είχε τελειώσει πια η σεζόν και όδευα προς την αρχή του ακαδημαϊκού εξαμήνου, η σωματική και ψυχολογική κούραση ήταν τόσο μεγάλη που αδυνατούσα να ανταπεξέλθω στα φοιτητικά μου καθήκοντα (δεν αναφέρομαι μόνο στις πρώτες βδομάδες). Αντίθετα με τις υπόλοιπες φορές, όπου είτε δεν είχα δουλέψει, είτε αποφάσισα να δουλέψω στην Αθήνα (που πίεση πάλι υπήρχε, αλλά οι συνθήκες ήταν σημαντικά καλύτερα) και κατάφερα να ανταπεξέλθω σ’ όλες μου τις υποχρεώσεις πλήρως.
Το 2015, δούλεψα ως βοηθός σερβιτόρου, πριν κλείσω τα 18 (ακριβώς μετά τις πανελλήνιες – με δική μου βούληση), δίχως ασφάλεια, η δουλειά τελείωνε 2 με 3, αλλά το θέμα ήταν κυρίως ο πολυεπίπεδος χώρος και τα βάρη, οι μεγάλοι δίσκοι, όπου δεν δυσκολευόμουν μόνο εγώ – ως μικρότερος – να σηκώσω, και το ελάχιστο προσωπικό για τον κόσμο που εξυπηρετούσαμε. Το χαρακτηριστικό ήταν ότι όποτε ερχόταν έλεγχος, με έκρυβαν, γιατί είτε τους είχαν προειδοποιήσει οι ίδιοι ότι θα έρθουν, είτε το ήξεραν μέσω του κυκλώματος των ιδιοκτητών της περιοχής, όπου όλοι εκεί έχουν ανασφάλιστο προσωπικό (ειδικότερα σε κουζίνες, λάντζα και καθαριότητα) και συνεννοούνταν για να μην τους πιάνουν.
Εξαιτίας των καλών tips, ξαναπήγα το καλοκαίρι του 2018, αυτή την φορά με την ιδιότητα του σερβιτόρου και πλήρως ασφαλισμένος. Αρχικά, η πίεση για πωλήσεις ήταν αρκετά έντονη και καθημερινή, με το αφεντικό να απαιτεί συνεχώς, με όποιους δεν έπιαναν τους στόχους να φλερτάρουν με την απόλυση και με μια μελλοντική χειρότερη αντιμετώπιση. Από θέμα ωραρίου τα πράγματα έγινα επίσης χειρότερα όταν για 1 μήνα πήγα να βοηθήσω το μεζεδοπωλείο – του ίδιου ιδιοκτήτη, όπου δούλευα σχεδόν μόνιμο σπαστό ωράριο (12:00 – 16:00 και 20:00 – 24:00 ή 21:00 – 01:00). Το ωράριο δεν την ποτέ έτσι φυσικά, πέρα από τις περιπτώσεις που πραγματοποίησα το ωράριο χωρίς την διακοπή στην μέση (12:00 – 00:00), το πιο σύνηθες ήταν το δεύτερο κομμάτι του ωραρίου να ήταν από τις 20:00 μέχρι και τις 03:00) με αποτέλεσμα το “σπαστό 12ώρο” να είναι καθημερινότητα.
Το 2017, η δουλεία ήταν σε γνωστή ελληνική αλυσίδα ξενοδοχείων και τα πράγματα ήταν καλύτερα, πάντα όμως σχετικά με τα προηγούμενα.
Να σημειωθεί πως για όλες τις παραπάνω ώρες, οι οποίες ξεπερνούσαν το συμφωνημένο και νόμιμο κατοχυρωμένο (τότε) 8ωρο – όπως το “σπαστό 12ώρο – ποτέ δεν πληρώθηκα κάτι παραπάνω (δηλαδή τα δεδουλευμένα) . Δυστυχώς σε τέτοιες περιπτώσεις οι εργαζόμενοι πρέπει να αποχωρούν από τέτοιους χώρους, αλλά όταν στο τουριστικό κλάδο όλες οι επιχειρήσεις ακολουθούν αυτό το μοντέλο, δεν υπάρχει επί της ουσίας επιλογή.
Θα κλείσω μ’ ένα σχόλιο αναγνώστη: «Έχω εμπειρία από τουριστικά επαγγέλματα και από γεωργικά… Από τα χειρότερα μακράν είναι τα επαγγέλματα τουρισμού, οικοδομή, γεωργικά. Φαίνεται πλέον και από την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού (50χιλ κενές θέσεις εργασίας στον τουρισμό – 25χιλ κενές θέσεις εργασίας στην αγροτική παραγωγή – για οικοδομή δεν υπάρχουν κενές θέσεις γιατί δεν υπάρχει γενικά ζήτηση και οικοδομή σ’ αυτήν την χώρα».
Γεωργία Κριεμπάρδη
