Η διαρροή του προγράμματος των Εργατικών την περασμένη εβδομάδα επισκίασε την πολιτική σημασία της επίσημης παρουσίασης του. Την εποχή του Μπλερ και κατόπιν του Μπράουν, η συνεδρίαση της «Επιτροπής του Άρθρου 5»1 ήταν το φίλτρο που απέρριπτε οποιαδήποτε ριζοσπαστική πρόταση ξέφευγε από τα φίλτρα του συνεδρίου του κόμματος. Ο Κόρμπιν ανέστρεψε αυτή τη λειτουργία: αξιοποίησε τη συνεδρίαση για να παράξει πολιτική για το κόμμα σε μια κλίμακα και με μια ταχύτητα που κανένα ετήσιο συνέδριο δεν πέτυχε από τότε που ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος.
Οι Εργατικοί δεσμεύτηκαν όχι μόνο να αντιστρέψουν τις περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά τάχθηκαν υπέρ την έννοιας ενός καθολικού κοινωνικού κράτους που περιλαμβάνει ένα σύστημα παιδικής πρόνοιας βασισμένο στο σκανδιναβικό μοντέλο. Το κόμμα δεσμεύτηκε να επανεθνικοποιήσει το σιδηροδρομικό σύστημα, τις επιχειρήσεις ενέργειας και το ταχυδρομικό σύστημα. Υιοθέτησε, δε, τη φορολόγηση του πλούτου, όχι μόνο των εισοδημάτων των εταιρειών και των υψηλών εισοδημάτων, ως το μέσο πληρωμής γι’ αυτές τις εθνικοποιήσεις.
Οι κανόνες του κόμματος είναι αρκετά σαφείς: το πρόγραμμα που υιοθέτησε η επιτροπή αποτελεί πλέον επίσημη θέση των Εργατικών, όχι απλά συνθήματα που βομβαρδίζουν το εκλογικό σώμα για λίγες εβδομάδες για να ξεχαστούν αμέσως μετά. Σ’ ένα και μόνο απόγευμα, οι Εργατικοί έγιναν το πρώτο μεγάλο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που απέταξε τα νεοφιλελεύθερα οικονομικά καθ’ ολοκληρίαν.
Ο αντίκτυπος του προγράμματος
Ως αποτέλεσμα, επήλθαν τρεις μεταβολές. Πρώτον, είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς αντιπροσωπεύει ο «κορμπινισμός», ποιες είναι οι φιλοδοξίες του και τα όριά του. Ο Κόρμπιν, όταν ήρθε αντιμέτωπος με το δίλημμα, αποφάσισε να προσφέρει στους 18χρονους/ες δωρεάν πρόσβαση στα πανεπιστήμια, αντί να αντιστρέψει όλες τις περικοπές των προνοιακών επιδομάτων. Αντιμέτωπος με την αναγκαιότητα, αποκήρυξε τον πασιφισμό και αναγνώρισε τον πόλεμο ως λύση τελευταίας καταφυγής.
Δεύτερον, το πρόγραμμα είναι δημοφιλές, όπως φαίνεται από τις εξορμήσεις αμέσως μετά την ανακοίνωσή του, ακόμα κι αν ο Κόρμπιν εξακολουθεί να προκαλεί είτε μεγάλα μίση είτε μεγάλες συμπάθειες ως προσωπικότητα. Τρίτον, επιταχύνει την πιθανότητα δημιουργίας ενός νέου κεντρώου κόμματος μετά τις εκλογές της 8ης Ιουνίου.
Οι κεντρώοι υποψήφιοι βουλευτές των Εργατικών, χρησιμοποιώντας μόνο επιχειρήματα τοπικού ενδιαφέροντος για να πετύχουν την εκλογή τους στις εκλογικές τους περιφέρειες, κάνουν κάτι περισσότερο από το να παραλείπουν το όνομα του Κόρμπιν από τα προεκλογικά τους φυλλάδια. Ένα εσωτερικό κείμενο τεκμηρίωσης, που περιήλθε στην κατοχή του BBC, προτείνει: «παραδεχτείτε ότι ο Τζέρεμι Κόρμπιν δεν θα κερδίσει. Πείτε στους ψηφοφόρους ότι η χώρα έχει ανάγκη από καλούς, ανεξάρτητους βουλευτές». Στο κείμενο αυτό δεν περιλαμβάνεται τίποτα για το δεσμεύσεις του ριζοσπαστικού προγράμματος. Οι συγγραφείς του, ωστόσο, θα πρέπει να σκαρφιστούν κάτι, γιατί, αν σκοπεύουν να ανεξαρτητοποιηθούν μετά την εκλογή τους υπό το πρόγραμμα αυτό, όπως αναφέρουν ρεπορτάζ, χρειάζονται μια νομιμοποιητική βάση.
Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να αναλογιστούμε τι συμβαίνει στο φιλελεύθερο κέντρο. Όταν όλοι, από τους Συντηρητικούς μέχρι την εκσυγχρονιστική πτέρυγα των Εργατικών, μιλούν για την ανάγκη ενός καινούργιου κεντρώου κόμματος, είναι λογικό να υποτεθεί ότι υπάρχει ένα αντίστοιχο σχέδιο. Νομίζω ότι θα ήταν μια θετική εξέλιξη. Οι Εργατικοί κέρδισαν άλλες πέντε μονάδες, σε αντίθεση με τους γάλλους εταίρους τους. Αντίθετα, είναι το φιλελεύθερο κέντρο έχει αποδιοργανωθεί, χάνοντας τη συνοχή του.
Σε κάθε ακμαίο πολιτικό οργανισμό, τα αντανακλαστικά άρνησης είναι πάντα ισχυρότερα από τα συνεκτικά σχέδια δράσης, όταν αυτός καταρρέει. Κάθε εβδομάδα, προκύπτει μια νέα, αλλά ισχνή ελπίδα για να πιαστούν: ίσως η εμπλοκή ξένων εταιρειών τεχνολογίας καταστήσει το δημοψήφισμα παράνομο, ίσως η Τζίνα Μίλερ μαγέψει το δικαστήριο, ίσως η συμφωνία είναι τόσο κακή ώστε το κοινοβούλιο αποφασίσει τη διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος. Αυτές οι ψευδαισθήσεις γίνονται ισχυρότερες όσο λιγότερο οι εκφραστές τους αλληλεπιδρούν με την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, που έχει αποδεχτεί την έξοδο από την ΕΕ και επιθυμεί να την αξιοποιήσει προς όφελός του κατά το δυνατόν.
Η δημιουργία ενός κεντρώου κόμματος μετά τις εκλογές θα ανάγκαζε το αντίστοιχο τμήμα της κοινωνίας των πολιτών να εστιάσει σ’ αυτό που πραγματικά θέλει: την παύση της διαδικασίας εξόδου από την ΕΕ ή το μετριασμό των επιπτώσεών της· τη διατήρηση του πυρηνικού προγράμματος ή τη διακοπή του· τη συμμετοχή σε περισσότερους πολέμους σαν και του Ιράκ ή την αποκήρυξή τους.
Υπόθεση συμμαχιών
Σε μια τέτοια περίπτωση, είμαι υπέρ της επίσημης συνεργασίας των Εργατικών με αυτό το κόμμα, και με τα προοδευτικά εθνικιστικά κόμματα, ώστε να αντισταθούν σε ένα σκληρό Brexit και να ανασυγκροτήσουν τα κομμάτια όταν ξεσπάσει το οικονομικό χάος και η στοχοποίηση των μειονοτήτων. Υπάρχουν πολύ καλύτερα παραδείγματα για την Αριστερά από αυτό της Γαλλίας και του διλήμματος Μακρόν ή Μελανσόν. Στο δημοτικό συμβούλιο του Βερολίνου, για παράδειγμα, έχει σχηματιστεί μια συμμαχία μεταξύ σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και των πρώην κομμουνιστών, που οφείλουν να εργαστούν από κοινού και να διαπραγματευτούν μια πλατφόρμα με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Είναι πολύ καλύτερο από μια μάχη μέχρις εσχάτων που οδήγησε στο πρόγραμμα των Εργατικών.
Στο άμεσο μέλλον, η προοδευτική πολιτική στη Βρετανία θα είναι μια υπόθεση συμμαχιών. Όσοι εντός του κόμματος των Εργατικών απεχθάνονται την αποφασιστική απόρριψη των οικονομικών της ελεύθερης αγοράς και των τυχοδιωκτικών πολέμων οφείλουν να δώσουν την προεκλογική μάχη με βάση το πρόγραμμα του κόμματος, που δοκιμάστηκε στα όργανα και έγινε δεκτό ομόφωνα. Οφείλουν να είναι υπερήφανοι για τη δέσμευση του κόμματος περί τερματισμού των περικοπών στην υγεία, τη δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση, τον τερματισμό της κρίσης στο πρόγραμμα πρόνοιας της τρίτης ηλικίας και τη μετατόπιση προς ένα σκανδιναβικό μοντέλο παιδικής πρόνοιας. Σε αντίθετη περίπτωση, θα νιώθουν πιο άνετα κάπου αλλού.
Πιστεύω κι εγώ, όπως και δεκάδες χιλιάδες μέλη του κόμματος, ότι αυτό είναι ένα πρόγραμμα με το οποίο οι Εργατικοί μπορούν να κερδίσουν, ακόμα κι αν δεν συμβεί το 2017. Η γενιά μου χρειάστηκε σχεδόν μισή ζωή για να τερματίσει την εξάρτηση των Εργατικών από την ελεύθερη αγορά και τους επεκτατικούς πολέμους. Δεν υπάρχει, πλέον, επιστροφή.
Πoλ Μέισον
Μετάφραση: Πέτρος Κοντές
Σημείωση:
1. Επιτροπή που προβλέπεται από το άρθρο 5 του καταστατικού του κόμματος των Εργατικών για την έγκριση του εκλογικού προγράμματος. Η επιτροπή συγκροτείται από μέλη των σωματείων που συμμετέχουν στην επιτροπή διασύνδεσης σωματείων και Εργατικών και ελέγχονται από το κόμμα, τον πρόεδρο και τους τρεις αντιπροέδρους του κόμματος, τη διεύθυνση της κοινοβουλευτικής ομάδας, την εκτελεστική επιτροπή του κόμματος, το σκιώδες υπουργικό συμβούλιο, και τους αρχηγούς του σκωτσέζικου και ουαλικού κόμματος των Εργατικών.
Πηγή: Η Εποχή
