Στις αρχές του 2020, ο Βορίδης μιλώντας σε μια τοπική οργάνωση στα Τρίκαλα έλεγε: «για πρώτη φορά διαμορφώνονται […] όροι ανατροπής της ηγεμονίας της Αριστεράς, εμπέδωσης της ιδεολογικής ηγεμονίας της Δεξιάς και να κρατήσει όχι απλώς την κυβέρνηση αλλά, τις ιδέες μας κυρίαρχες στην Ελλάδα[…]. Αυτό γίνεται τώρα, μετά από 40 χρόνια. Αυτό είναι που αλλάζει».
Τρεις κουβάδες
Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται πράγματι να έχει αφενός αναπλαισιώσει επαρκώς την ιδεολογική της σκευή, αφετέρου να την παρουσιάζει ως τη μόνη λογική σε μερίδες της κοινωνίας, αντλώντας από τρεις μεριές. Ο πρώτος ιδεολογικός της κουβάς είναι η προσπάθεια εμπέδωσης και επέκτασης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών: περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς, απορρύθμιση της εργασίας, μείωση της φορολογίας για τους πλούσιους, συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους κ.ο.κ. Ο δεύτερος κουβάς περιέχει τα υλικά της παραδοσιακής συντηρητικής ατζέντας: νόμος και τάξη, αντιμεταναστευτικό μένος, συμπόρευση με την εκκλησία, εθνικιστικές κορώνες (π.χ. Πρέσπες). Στον τελευταίο κουβά πλέουν τα απόνερα της διεθνούς ανόδου του ρεύματος της alt-right: λυσσασμένη εναντίωση στο φεμινισμό σε κάθε εκδοχή του, καθώς και στην υποτιθέμενη πολιτική ορθότητα, ψεκασμένες θεωρίες παντός είδους, αντικοσμοπολιτισμός, λατρεία για τα fake news.
Αυτά δεν θα είχαν σημασία αν δεν συνιστούσαν τα υλικά μιας δυνάμει ιδεολογικής ηγεμονίας της Δεξιάς που κατακτιέται μέρα τη μέρα, όπως ακριβώς θα το έκανε και η Αριστερά. Η σύμπηξη μιας ισχυρής κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας, η οικοδόμηση και καθιέρωση της παράταξης ως της μόνης που εκφράζει και υλοποιεί προτάγματα της κοινής λογικής, με ορμητική και αισιόδοξη βούληση είναι ο τρόπος του «πολέμου θέσεων» που διεξάγει με ενάργεια η Δεξιά. Βεβαίως όλα τούτα ανακατεμένα με τις στρεβλώσεις μιας λουδοβίκειας νοοτροπίας στην ηγεσία και της παραδοσιακής αλλά απολύτως απαραίτητης διαφθοράς στα υπόλοιπα κλιμάκια.
Χτυπάμε μαζί, προχωράμε χώρια
Από την άλλη μεριά, τα δεδομένα ενός αξιακού προοδευτισμού που προκύπτουν από τις έρευνες δε φαίνεται να ανταμώνουν με την αντίπαλη παραταξιακή λογική, γιατί αυτή μάλλον δεν υπάρχει. Τι κι αν ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ και ΜΕΡΑ25 πρόσφατα συντονίζονται σε διάφορες στιγμές που είναι κρίσιμο. Τι κι αν στη βουλή αν δεν γνωρίζεις τον ομιλητή ή την ομιλήτρια της αντιπολίτευσης στα αριστερά της ΝΔ συχνά δε θα αναγνώριζες το κόμμα από το οποίο προέρχεται. Τι κι αν η de facto συμπόρευση στους δρόμους και τα αιτήματα των τελευταίων δύο χρόνων αποτυπώνεται ακόμα και σε κοινές απόψεις στα social media ανθρώπων που κομματικά δεν είναι στον ίδιο χώρο. Παραμένει μια αντιπαραταξιακή λογική με κύριο πρόβλημά της τον ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από το συνήθη σεχταρισμό της αριστεράς. Ισχυρίζομαι δηλαδή πως το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπό ενώ παραμένει ισχυρό στα δεξιά του, παρόλο που διακρίνονται οι τάσεις απόφορτισής του, στα αριστερά του τα τείχη συνεχίζουν να υψώνονται.
Και δεν είναι το μόνο κρίμα στην υπόθεση. Φαίνεται πως η αίσθηση της ακηδίας κυριαρχεί. Ενώ «κυβερνάει η χειρότερη δεξιά που έχουμε δει ποτέ», εμείς προβαίνουμε ανεπαρκώς στον κόπο της δράσης εναντίον της. Ενώ «η μητέρα των μαχών» ήταν το 8ωρο ή τώρα το ασφαλιστικό εμείς δεν προετοιμάζουμε επαρκώς τη μάχη και φαίνεται στο δρόμο. Ενώ ο εμβολιασμός πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα με όλους τους όρους προπαγάνδας που διαθέτουμε, εμείς το αμελούμε.
Και αριστερό αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και ΣΥΡΙΖΑ αντιαριστερό μέτωπο
Αυτή η αυτοκαταστροφική λογική έχει εκατέρωθεν αίτιους. Υπάρχει ένα σχήμα σκέψης που λέει πως αν ο ΣΥΡΙΖΑ ξαναηττηθεί στην επόμενη αναμέτρηση τότε η εκλογική του κατάρρευση θα αποδώσει ροές μελών και ψηφοφόρων στα αριστερά του. Έτσι θα μπορούσε να δημιουργηθεί κάτι ριζοσπαστικό κι απαλλαγμένο από τις αμαρτίες του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ. Φαίνεται πως δεν έγινε κατανοητό ότι χάσαμε όλοι το 2015. Από την άλλη μεριά, σε ορισμένους στον ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει σώφρονα η αποκοπή από την κινηματική και ριζοσπαστική σκοπιά και ουσία. Η κεντροαριστεροποίηση του κόμματος και μάλιστα με μεταγραφές θα αποδώσει το εκλογικό βάρος που υπολείπεται για τη νίκη. Φαίνεται δεν έγινε κατανοητό με ποιόν τρόπο κερδίσαμε το 2015.
Αλλάζει, αλλά όχι με τον παλιό τρόπο
Ήρθε η ώρα να το μαζέψουμε όλο αυτό κι ο κόπος της ανάσχεσης αυτής της κατάστασης πέφτει σε όλους και όλες, όχι όμως με όσα ξέραμε να κάνουμε ως τώρα. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να δημιουργήσουμε ξανά έναν χώρο διαλόγου και δράσης της αριστεράς. Συμβαίνει ήδη με μη συντεταγμένο τρόπο στα social media, ενώ η «Εποχή» αποτελεί έντυπο παράδειγμα του πώς κάνουμε με συνοχή, εστίαση και αμοιβαίο σεβασμό τη συζήτηση. Κινήσεις ώσμωσης συμβαίνουν στο δρόμο, στις παρέες. Παλιές σχέσεις αποκαθίστανται και τέλος πάντων η εξαλλοσύνη της αντιπαλότητας του 2015 καταλαγιάζει. Αυτά έχουν πάρει τον δρόμο τους και θα συνεχίζουν να ωριμάζουν χωρίς πίεση, έτσι θα γίνουν πιο ανθεκτικά.
Δεν χρειάζεται και δεν μπορούν να οργανωθούν εκλογικές ή πολιτικές συμμαχίες ακόμα και για να μην ξανανικήσει η Δεξιά, άλλωστε θα ήταν ανειλικρινείς. Ωστόσο, βλέπουμε ως πεπερασμένους τους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας για την αντεπίθεση επειδή δεν επινοούμε καινούργιους από τα ήδη υπάρχοντα υλικά. Μόνο ένα παράδειγμα ίσως είναι αρκετό. Οι θηλυκότητες κάνουν τόσο καλό σαματά διότι επαναδιαπραγματεύονται έννοιες, αναπλαισιώνουν συνθήματα, επανεπινοούν ταυτότητες, καταξιώνουν ήδη υπάρχοντες τρόπους αλληλεγγύης, απαιτούν εκτεταμένη ορατότητα με πάθος και χωρίς φόβο. Πατριαρχία και πριν από αυτά υπήρχε, αντιστάσεις και πριν από τα συγκαιρινά περιστατικά υπήρχαν, τώρα όμως γίνονται όλα τα παραπάνω. Ποιος έχει αντίρρηση ότι αν μάθουμε τους τρόπους τους δε θα κερδίζουμε σε ενότητα, οργανωτικό βάθος, ενδοπαραταξιακή αλληλεγγύη;
Τέλος, ας ακούσουμε τι λένε αυτοί που δεν αποτελούν τις «ομιλούσες τάξεις», που δεν είναι opinion makers. Οι άνθρωποι λένε πολύ ωραίες ιδέες και δεν είναι στελέχη της αριστεράς, δεινόσαυροι του κινήματος με 20-30-40 χρόνια ένσημα στο δρόμο. Συγκροτούν τις δικές τους συλλογικότητες, μακριά από εμάς και συχνά ευτυχώς. Μιλάνε για τη ζωή και πώς αυτή θα έπρεπε να είναι με τρόπους που καταξιώνουν τις δικές μας ιδεολογίες και κάνουν παρέα συχνά χωρίς αρχηγούς και αρχηγίνες. Να μάθουμε από τα λόγια, τη στάση ζωής τους και την οργάνωσή τους. Μπορεί έτσι να ξεπεράσουμε την αριστερή μας μελαγχολία και την ορμέμφυτη διάθεση μας για σεχταρισμό.
Βασίλης Ρόγγας
Πηγή: Η Εποχή
