Η Γεωργία Μπίκα είναι η γυναίκα που είχε το θηριώδες θάρρος, καθώς και το τεράστιο ψυχικό σθένος να καταγγείλει στην αστυνομία και έπειτα να μιλήσει δημόσια για τον βιασμό της την Πρωτοχρονιά σε μια σουίτα πολυτελούς ξενοδοχείου από πλούσιους «μορφονιούς». Ξέρετε αυτό κάθε άλλο παρά αυτονόητο είναι. Η Γεωργία, μάλιστα, έπρεπε να μείνει για τρεις μέρες άπλυτη μέχρι να την εξετάσει ιατροδικαστής. Και το έκανε και αυτό. Τέτοιες πράξεις τεκμηριώνουν, ανάμεσα σε άλλα, τη γυναικεία ενδυνάμωση, τη διεύρυνσης της αντιπατριαρχικής ματιάς, την κοινωνική απαξίωση της κουλτούρας του βιασμού. Το σημείωμα ίσως θα μπορούσε να κλείσει εδώ, εφόσον καταδείχτηκε πως οι αναδυόμενες αυτές αξίες κερδίζουν έδαφος, παράγουν αποτελέσματα. Κι όμως, το ζήτημα έχει και θεωρητική σκοπιά, ακόμα και οικονομική.
Συμβολική διαντίδραση
Ενάντια στον ακραίο ρεαλισμό ή σε έναν κακώς εννοούμενο ιδεαλισμό η προσέγγιση της συμβολικής διαντίδρασης μας βοηθά να καταλάβουμε το ζήτημα από μια συγκεκριμένη σκοπιά. Η θεωρία αυτή τονίζει πως οι μεγάλης κλίμακας δομές πράγματι θέτουν τις συνθήκες, διαμορφώνουν τις καταστάσεις εντός των οποίων δρουν και διαντιδρούν τα άτομα. Τα άτομα, όμως, ερχόμενα αντιμέτωπα με τα κοινώς αποδεκτά νοήματα και σύμβολα σε αυτές τις καταστάσεις, με τη δράση αλλά και τη μεταξύ τους διαντίδραση, είναι ικανά να τα διαπραγματεύονται, να τα τροποποιούν, να τα αμφισβητούν και να δημιουργούν νέα.
Όπως και η γυναίκα στη Νέα Σμύρνη, που κατήγγειλε πριν λίγους μήνες πως κάποιος την ακολούθησε μέχρι το σπίτι της με το μόριό του έξω, έτσι και η Γεωργία (και αρκετές άλλες) δεν είναι «του χώρου». Να, η άνοδος της αγωνιστικότητας των φεμινισμών του καιρού μας έφτασε σε απομακρυσμένους κόσμους, τροφοδότησε με σθένος τους ψυχισμούς, ενεργοποίησε τσακισμένα σώματα. Αυτό που κερδίζεται ήδη, είναι πως «τον φόβο τους θα έχουν» εκείνοι που κάνουν τέτοιες αισχρότητες, πως τα «βυθισμένα δίκτυα» της αλληλεγγύης αναδύονται, γίνονται σινιάλα αναγνώρισης («εγώ αδερφή μου σε πιστεύω») και ότι, τελικά, οι εναντιώσεις δεν πάνε άκλαφτες κι ας έχει δρόμο πολύ ακόμη. Να μην υποτιμάμε σε έναν αρνητικό συσχετισμό δύναμης τους πόρους και την υποστήριξη που μπορούν να συσσωρεύσουν έστω και μειοψηφικές δυνάμεις όταν είναι δεσμευμένες, ενωμένες, με βαθιά την αίσθηση του δικαίου (ή της αδικίας) και κυρίως να μην υποτιμάμε την εμβέλειά τους.
Κεντρομόλος νύχτα, κεντρόφυγη ζωή
Υπάρχει, όμως, και η οικονομική σκοπιά που φτάνει να ορίζει τις νοοτροπίες. Πράγματι, στην αναπτυξιακά και πολιτιστικά βαλτωμένη Βόρεια Ελλάδα, και στη Θεσσαλονίκη ιδιαίτερα, εστιατόρια, μπαρ, κλαμπ και τα μπουζούκια της όποιας κλάσης λειτουργούν σαν μια κεντρομόλος δύναμη που παράγει ενδογενώς τη δική της πραγματικότητα. Εκεί οι ιδιοκτήτες και οι φίλοι τους είναι καπάτσοι τύποι που τα κατάφεραν και καλό θα ήταν να τους πλησιάσουμε, να κάνουμε παρέα μαζί τους, να δουλέψουμε γι’ αυτούς, ίσως και να τους ερωτευτούμε. Άλλωστε πουθενά αλλού δεν έχει δουλειά.
Πράγματι, στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, στην Τζια, στην Κω, στην Κρήτη, στην αθηναϊκή παραλιακή, πανέμορφα νέα κορίτσια και αγόρια που δεν έκαναν καριέρα στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, την πασαρέλα, στη γυμναστική και αλλού, δουλεύουν πίσω από τη μπάρα, με δίσκο, στην πόρτα, κάνουν pr. Ο κόσμος της νύχτας, ένας ου-τόπος για τη θεσμοθετημένη νομιμότητα, έχει αναδυόμενους και πάντα άτυπους κανόνες απόκτησης αίγλης. Εκεί ο φτασμένος συμβολοποιείται στην εικόνα του τύπου που ρουφάει κόκες, που έχει αυτοφωράκια στην υπηρεσία του, που πληρώνει τον διεφθαρμένο μπάτσο για να μην ελέγχει τίποτα, που τον γλύφουν λακέδες και του κάνουν τα θελήματα, λες και είναι κανένας σπουδαίος. Παράγει αυτός δουλειές στη Νύχτα για χιλιάδες προλεταριοποιημένους και συχνά τον αξιοδοτούν θετικά, γιατί δεν έχουν από που άλλου να ψωνίσουν νόημα.
Κι όμως, η κεντρομόλος αυτή δύναμη δεν είναι ανίκητη, δεν ψαρώνουν ούτε όλοι και κυρίως ούτε όλες. Κι ωστόσο δεν είναι και ανύπαρκτη. Κάποια στιγμή πρέπει να μιλήσουμε με και για τον κόσμο της νύχτας, να δούμε πώς θα έσπαγε τα στεγανά μια αληθινή περιφερειακή παραγωγική ανασυγκρότηση. Να διαπιστώσουμε πόσα από αυτά που λέμε εμείς της Αριστεράς περνάνε σε αυτούς τους ανθρώπους, πώς θα μπορούσαμε να παρεμβαίνουμε εμπράγματα, ενσώματα σε αυτούς τους, συχνά, χώρους ανομίας και παρανομίας, τι σχέση έχει η διαπλοκή πολιτικών και αστυνομίας για τη συνέχιση του πάρτι. Η ένταση της ηχούς του φεμινισμού δε θα έπρεπε να μας αρκεί, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να είναι οδηγός.
* σύνθημα στο κέντρο της Αθήνας.
Βασίλης Ρόγγας
Πηγή: Η Εποχή
