Τζιάνι Σιλβεστρίνι: Η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή φέρ­νει ρι­ζι­κές αλ­λα­γές και στην ε­νέρ­γεια

Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία του UNEP (Πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό Πρό­γραμ­μα των Ηνω­μέ­νων Εθνών), το 2017 οι βιο­μη­χα­νο­ποιη­μέ­νες χώ­ρες ε­πέν­δυ­σαν 103 δισ. δο­λά­ρια στις α­να­νεώ­σι­μες πη­γές σε σχέ­ση με τα 177 δισ. των μη βιο­μη­χα­νο­ποιη­μέ­νων χω­ρώ­ν

Ο Τζιά­νι Σιλ­βε­στρί­νι έ­χει να ε­πι­δεί­ξει πεί­ρα δε­κα­ε­τιών στον το­μέα της ε­νερ­γεια­κής πο­λι­τι­κής και της τε­χνο­λο­γίας που σχε­τί­ζε­ται με την η­λια­κή ε­νέρ­γεια. Έχει δια­τε­λέ­σει γε­νι­κός διευ­θυ­ντής του υ­πουρ­γείου Πε­ρι­βάλ­λο­ντος της Ιτα­λίας, ό­ντας υ­πεύ­θυ­νος για την υ­λο­ποίη­ση των προ­γραμ­μά­των «10.000 η­λια­κές στέ­γες», «Κυ­ρια­κές χω­ρίς αυ­το­κί­νη­το» και «Δια­μοι­ρα­σμός αυ­το­κι­νή­των» τα ο­ποία τό­τε σχε­τί­ζο­νταν με τις ο­δη­γίες του Πρω­το­κόλ­λου του Κιό­το. Εί­ναι ο ε­πι­στη­μο­νι­κός διευ­θυ­ντής του «Kyoto Club», ε­νός μη κερ­δο­σκο­πι­κού ορ­γα­νι­σμού που συ­σπει­ρώ­νει εκ­προ­σώ­πους 230 ορ­γα­νι­σμών το­πι­κής αυ­το­διοί­κη­σης, ι­τα­λι­κών ε­πι­χει­ρή­σεων και χρη­μα­το­πι­στω­τι­κών ορ­γα­νι­σμών που προω­θούν πο­λι­τι­κές και δρά­σεις υ­πέρ της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής. Εί­ναι ε­πί­σης ε­πι­στη­μο­νι­κός διευ­θυ­ντής του δι­μη­νιαίου ε­νερ­γεια­κού πε­ριο­δι­κού «Qualenergia», διευ­θυ­ντής του Συμ­βου­λίου Πρά­σι­νων Κτη­ρίων της Ιτα­λίας και του FREE, ε­νός ορ­γα­νι­σμού 27 ι­τα­λι­κών ε­νώ­σεων α­να­νεώ­σι­μων πη­γών ε­νέρ­γειας και ε­νερ­γεια­κής α­πο­δο­τι­κό­τη­τας. Με την πο­λύ­τι­μη βοή­θεια των συ­νερ­γα­τών μας, Ιω­σήφ Σι­νι­γά­λια και Στά­θη Λου­κά, συ­ζη­τά­με μα­ζί του για τον ε­νερ­γεια­κό με­τα­σχη­μα­τι­σμό που ε­πι­τάσ­σει η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή και για τις ευ­και­ρίες που αυ­τός δη­μιουρ­γεί οι­κο­νο­μι­κά και κοι­νω­νι­κά.

Τη συ­νέ­ντευ­ξη πή­ραν οι Ιω­σήφ Σι­νι­γά­λιας και Στά­θης Λου­κάς

Από τη αρ­χή της βιο­μη­χα­νι­κής ε­πα­νά­στα­σης, το πέ­ρα­σμα α­πό μια φά­ση στην ε­πό­με­νη προσ­διο­ρί­ζε­ται α­πό τις τά­σεις της α­γο­ράς, τις υ­πο­δο­μές, τον τε­χνο­λο­γι­κό εκ­συγ­χρο­νι­σμό κλπ. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή η με­τά­βα­ση α­πό τον άν­θρα­κα στους υ­δρο­γο­νάν­θρα­κες. Σή­με­ρα, σε συ­νέ­χεια μιας συ­ζή­τη­σης που διαρ­κεί πε­ρισ­σό­τε­ρο α­πό 25 χρό­νια, έ­νας νέ­ος πα­ρά­γο­ντας ε­πι­δρά κα­θο­ρι­στι­κά σ’ αυ­τή τη με­τά­βα­ση: το κλί­μα.
Σί­γου­ρα, η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή έ­στρε­ψε εκ νέ­ου την προ­σο­χή σε λύ­σεις ι­κα­νές να μειώ­σουν τις εκ­πο­μπές των αέ­ριων θερ­μο­κη­πίου, δη­μιουρ­γώ­ντας τις προϋπο­θέ­σεις για μια έ­κρη­ξη νέων τε­χνο­λο­γιών (disruptive technologies, α­να­τρε­πτι­κές, ρη­ξι­κέ­λευ­θες τε­χνο­λο­γίες), που εί­ναι σε θέ­ση να ε­πι­βλη­θούν σε πα­γκό­σμιο ε­πί­πε­δο, με κό­στη ό­λο και πιο α­ντα­γω­νι­στι­κά. Η δε­σμευ­τι­κή πο­λι­τι­κή που υιο­θέ­τη­σε η Ευ­ρώ­πη δη­μιούρ­γη­σε μια διευ­ρυ­μέ­νη α­γο­ρά για τις η­λια­κές και αιο­λι­κές ε­γκα­τα­στά­σεις, με α­πο­τέ­λε­σμα τη δρα­στι­κή μείω­ση των τι­μών και συ­νέ­πεια τη διά­χυ­ση τους σε ό­λο τον πλα­νή­τη. Εί­ναι πά­νω α­πό 6 χρό­νια που οι ε­πεν­δύ­σεις σε νέες μο­νά­δες Α­ΠΕ, ξε­περ­νούν τις α­ντί­στοι­χες στα υ­δρο­η­λεκ­τρι­κά σε πολ­λές χώ­ρες (Χι­λή, Με­ξι­κό, Βρα­ζι­λία, Σα­ου­δι­κή Αρα­βία, Ινδία, Πορ­το­γα­λία, Γερ­μά­νια). Όλο και συ­χνό­τε­ρα στις δη­μο­πρα­σίες οι α­να­νεώ­σι­μες προ­κύ­πτουν πιο α­ντα­γω­νι­στι­κές σε σχέ­ση με τις μο­νά­δες άν­θρα­κα και φυ­σι­κού α­ε­ριού. Λαμ­βά­νο­ντας υπ’ ό­ψη ό­τι η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή θα γί­νε­ται ό­λο και πιο αι­σθη­τή, αυ­τή η τά­ση θα συ­νε­χι­στεί, ε­πι­φέ­ρο­ντας ρι­ζι­κές αλ­λα­γές ό­χι μό­νο στο ε­νερ­γεια­κό πε­δίο, αλ­λά και σε ε­κεί­νο των με­τα­φο­ρών με την α­νά­δει­ξη της η­λεκ­τρι­κής κι­νη­τι­κό­τη­τας, ε­πι­δρώ­ντας τό­σο στις πα­ρεμ­βά­σεις στη βιο­μη­χα­νία ό­σο και στη γεωρ­γία.
Ας μι­λή­σου­με για τις η­λεκ­τρο­κί­νη­τες με­τα­κι­νή­σεις. Ποιες ε­ξε­λί­ξεις μπο­ρού­με να α­να­μέ­νου­με και σε τι χρο­νι­κό ο­ρί­ζο­ντα;
Η δια­φο­ρά κό­στους με­τα­ξύ συμ­βα­τι­κού και η­λεκ­τρο­κί­νη­του αυ­το­κί­νη­του έ­χει σχέ­ση με τα συ­στή­μα­τα συσ­σώ­ρευ­σης (μπα­τα­ρίες), των ο­ποίων οι τι­μές εί­ναι υ­ψη­λές, αλ­λά δια­φο­ρο­ποιού­νται με τα­χύ ρυθ­μό. Υπο­λο­γί­ζε­ται ό­τι η τι­μή των μπα­τα­ριών λι­θίου έ­χει μειω­θεί κα­τά 80% συ­γκρι­τι­κά με το 2010 και προ­βλέ­πε­ται πε­ραι­τέ­ρω μείω­ση της τά­ξης του 67% για την ε­πό­με­νη δε­κα­ε­τία. Έτσι, δια­μορ­φώ­νο­νται προϋπο­θέ­σεις πε­ριο­ρι­σμού της ε­ξάρ­τη­σης α­πό το πε­τρέ­λαιο και της μείω­ση της α­τμο­σφαι­ρι­κής ρύ­παν­σης, προ­σφέ­ρο­ντας στους πο­λί­τες οι­κο­νο­μι­κό­τε­ρες λύ­σεις σε σχέ­ση με τις υ­φι­στά­με­νες. Εί­ναι προ­φα­νές ό­τι αυ­τή η α­να­τρο­πή που θα συμ­βεί α­να­πό­φευ­κτα, προ­κει­μέ­νου να ε­πι­δρά­σει ε­πω­φε­λώς, πρέ­πει να τύ­χει της δέ­ου­σας προ­σο­χής και ευ­φυούς προ­ε­τοι­μα­σίας και δια­χεί­ρι­σης εκ μέ­ρους των κυ­βερ­νή­σεων. Μια προ­σέγ­γι­ση ε­π’ αυ­τού θα έ­βλε­πε τη δρο­μο­λό­γη­ση και στην Ελλά­δα μιας πε­ριο­ρι­σμέ­νης πα­ρα­γω­γής η­λεκ­τρι­κών ο­χη­μά­των, σε συ­νερ­γα­σία με κι­νέ­ζι­κες ε­ται­ρίες που αυ­τή τη στιγ­μή η­γού­νται αυ­τής της τε­χνο­λο­γίας.
Πα­ράλ­λη­λα με την τε­χνο­λο­γι­κή και­νο­το­μία, εμ­φα­νί­ζο­νται και ση­μα­ντι­κές δια­χει­ρι­στι­κές και­νο­το­μίες. Τον τε­λευ­ταίο και­ρό κα­τα­γρά­φε­ται μια αυ­ξη­τι­κή τά­ση στη με­τά­βα­ση α­πό τη χρή­ση ι­διό­κτη­των αυ­το­κι­νή­των στην α­ξιο­ποίη­ση των υ­πη­ρε­σιών δια­μοι­ρα­σμού που προ­σφέ­ρουν ο­μά­δες ι­διω­τών και με­τα­φο­ρι­κές ε­ται­ρίες. Εί­ναι τα πα­κέ­τα δια­μοι­ρα­σμού αυ­το­κι­νή­των (car sharing), τα ο­ποία α­πα­ντώ­νται με ό­λο και με­γα­λύ­τε­ρη συ­χνό­τη­τα σε ό­λο και πε­ρισ­σό­τε­ρες χώ­ρες με θε­τι­κά α­πο­τε­λέ­σμα­τα. Στην Ιτα­λία ο α­ριθ­μός των α­τό­μων που κά­νει χρή­ση αυ­τής της υ­πη­ρε­σίας α­νέρ­χε­ται στο 1.οοο.οοο. Πρό­κει­ται για μια πο­λι­τι­στι­κή α­να­τρο­πή, η ο­ποία ε­πι­βε­βαιώ­νε­ται α­πό το γε­γο­νός ό­τι οι νέ­οι εκ­δη­λώ­νουν με­γα­λύ­τε­ρο εν­δια­φέ­ρον στη χρή­ση του αυ­το­κί­νη­του μέ­σω της υ­πη­ρε­σίας δια­μοι­ρα­σμού, πα­ρά στην α­πό­κτη­ση του. Η τά­ση αυ­τή ε­πι­βε­βαιώ­νε­ται και α­πό τη μείω­ση του δεί­κτη αυ­το­κί­νη­σης των Ιτα­λών στο η­λι­κια­κό φά­σμα 18-45, ο ο­ποίος α­πό το 53% το 2005 πέ­ρα­σε στο 37% το 2016. Μια ευ­φυής στρα­τη­γι­κή, η ο­ποία βα­σί­ζε­ται στην α­ντί­λη­ψη των δη­μό­σιων μέ­σων με­τα­φο­ράς, θα μπο­ρού­σε να ε­ξα­σφα­λί­σει την κα­θη­με­ρι­νή με­τα­κί­νη­ση με πα­ράλ­λη­λη μείω­ση έως και 82% του α­ριθ­μού των κυ­κλο­φο­ρού­ντων ο­χη­μά­των.

Τι ση­μαί­νει αυ­τή η ε­πι­λο­γή στην ε­νερ­γεια­κή κα­τα­νά­λω­ση ό­σον α­φο­ρά τις σχέ­σεις των α­να­πτυγ­μέ­νων χω­ρών (Ocse) με τις υ­πό­λοι­πες χώ­ρες του κό­σμου;
Η ε­πα­νά­στα­ση ξε­κί­νη­σε α­πό τη Δύ­ση, αλ­λά σε αυ­τή τη φά­ση το κέ­ντρο βά­ρους των ε­πεν­δύ­σεων έ­χει με­τα­κι­νη­θεί στις α­να­δυό­με­νες και α­να­πτυσ­σό­με­νες χώ­ρες. Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία του UNEP (Πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό Πρό­γραμ­μα των Ηνω­μέ­νων Εθνών), το 2017 οι βιο­μη­χα­νο­ποιη­μέ­νες χώ­ρες ε­πέν­δυ­σαν 103 δισ. δο­λά­ρια στις α­να­νεώ­σι­μες πη­γές σε σχέ­ση με τα 177 δισ. των μη βιο­μη­χα­νο­ποιη­μέ­νων χω­ρών. Η ί­δια δυ­να­μι­κή πα­ρα­τη­ρεί­ται και σε άλ­λους το­μείς. Η η­λεκ­τρι­κή κι­νη­τι­κό­τη­τα πα­ρου­σιά­ζει με­γά­λη α­νά­πτυ­ξη με την Κί­να να κα­τέ­χει πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρό­λο. Το Πε­κί­νο πού­λη­σε πέ­ρυ­σι 777.000 η­λεκ­τρι­κά αυ­το­κί­νη­τα, που α­ντι­προ­σω­πεύει πά­νω α­πό το 50% της πα­γκό­σμιας α­γο­ράς.

Η ε­νερ­γεια­κή πο­λι­τι­κή του Τρα­μπ α­πο­τυγ­χά­νει

Πώς προ­χω­ρά η COP21 και οι με­τε­ξε­λί­ξεις της;
Η συμ­φω­νία του Πα­ρι­σιού ε­πέ­φε­ρε μια ε­πι­τά­χυν­ση των πο­λι­τι­κών, ε­νερ­γο­ποιώ­ντας πολ­λές νέες ε­πι­χει­ρή­σεις, πό­λεις, πε­ρι­φέ­ρειες, που προσ­διό­ρι­σαν νέ­ους φι­λό­δο­ξους στό­χους. Σε ε­πί­πε­δο κυ­βερ­νή­σεων, υ­πάρ­χουν χώ­ρες που α­ντε­λή­φθη­σαν τις προ­κλή­σεις, και άλ­λες που έ­κρι­ναν ό­τι δεν α­παι­τεί­ται να ε­πι­τα­χύ­νουν το βη­μα­τι­σμό τους. Εί­ναι γε­γο­νός, ό­μως, ό­τι με­γά­λα ε­πεν­δυ­τι­κά και συ­ντα­ξιο­δο­τι­κά funds με­τα­κι­νούν ση­μα­ντι­κούς πό­ρους σε πρω­το­βου­λίες που στο­χεύουν στην ε­νερ­γεια­κή α­πο­δο­τι­κό­τη­τα, τις α­να­νεώ­σι­μες, τη βιώ­σι­μη κι­νη­τι­κό­τη­τα, α­πο­ε­πεν­δύο­ντας α­πό τα ο­ρυ­κτά καύ­σι­μα.
Γί­να­νε βή­μα­τα μπρο­στά, πα­ρά το σα­μπο­τά­ρι­σμα του Τρα­μπ, ει­δι­κά στην α­νά­πτυ­ξη των Α­ΠΕ;
Η προ­σπά­θεια επα­να­προώ­θη­σης του άν­θρα­κα στις Η­ΠΑ α­πέ­τυ­χε. Και τη φε­τι­νή χρο­νιά θα κλεί­σουν πε­ρισ­σό­τε­ρες α­πό 10 με­γά­λες ε­γκα­τα­στά­σεις. Οι α­να­νεώ­σι­μες έ­φτα­σαν να έ­χουν κα­λύ­ψει το 2017 πά­νω α­πό το 95% της με­τα­βο­λής της ε­γκα­τε­στη­μέ­νης η­λεκ­τρι­κής ι­σχύος (υ­πο­λο­γί­ζο­ντας το κλεί­σι­μο των ε­γκα­τα­στά­σεων άν­θρα­κα ). Στις Η­ΠΑ, α­νέρ­χε­ται σε ε­κα­το­ντά­δες ο α­ριθ­μός των πό­λεων και των ε­πι­χει­ρή­σεων που υιο­θέ­τη­σαν τη στό­χευ­ση κά­λυ­ψης κα­τά 100% των ε­νερ­γεια­κών α­να­γκών τους α­πό α­να­νεώ­σι­μες, σαν πρά­ξη α­να­μέ­τρη­σης με την πο­λι­τι­κή Τρα­μπ, ε­πω­φε­λού­με­νες και α­πό την πτώ­ση του κό­στους των ε­γκα­τα­στά­σεων α­πό Α­ΠΕ.
Γε­νι­κό­τε­ρα, το «πρά­σι­νο κύ­μα» φαί­νε­ται να μην στα­μα­τά με τί­πο­τα. Η τε­λευ­ταία α­να­φο­ρά του Bloomberg ε­κτι­μά ό­τι το 73% των 11,5 τρισ. δο­λα­ρίων που θα ε­πεν­δυ­θούν σε νέες μο­νά­δες πα­ρα­γω­γής η­λεκ­τρι­σμού μέ­χρι το 2050, θα προέρ­χο­νται α­πό τον ή­λιο και τον ά­νε­μο, με τε­χνο­λο­γίες που θα κα­λύ­πτουν το 48% της πα­γκό­σμιας ζή­τη­σης σε η­λεκ­τρι­σμό.

Απα­σχό­λη­ση και κοι­νω­νι­κή δι­καιο­σύ­νη

Ποιες εί­ναι οι ε­πι­πτώ­σεις της ε­νερ­γεια­κής με­τε­ξέ­λι­ξης στην α­πα­σχό­λη­ση σε ευ­ρω­παϊκό και πα­γκό­σμιο ε­πί­πε­δο;
Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία της IRENA (Διε­θνής Υπη­ρε­σία Ανα­νεώ­σι­μης Ενέρ­γειας), οι Α­ΠΕ ε­ξα­σφα­λί­ζουν θέ­σεις ερ­γα­σίας σε πε­ρισ­σο­τέ­ρους α­πό 10 εκ. ερ­γα­ζό­με­νους, α­ριθ­μός που θα μπο­ρού­σε να τρι­πλα­σια­στεί στα μέ­σα του αιώ­να που δια­νύου­με. Στην Ευ­ρώ­πη οι θέ­σεις ερ­γα­σίας σε αυ­τό τον το­μέα ξε­περ­νούν το έ­να ε­κα­τομ­μύ­ριο. Θα πρέ­πει να α­να­φερ­θεί ό­τι η υιο­θέ­τη­ση μιας α­πρό­σε­κτης δια­χεί­ρι­σης των ε­πι­δο­τή­σεων εί­χε σαν α­πο­τέ­λε­σμα τη μείω­ση του α­ριθ­μού των α­πα­σχο­λού­με­νων, τά­ση η ο­ποία α­να­τρέ­πε­ται εξ αι­τίας των νέων στό­χων για το 2030 και τη συ­νε­χι­ζό­με­νη έ­ντο­νη πτώ­ση των τι­μών.

Κα­τά πό­σο α­λη­θεύει η ά­πο­ψη ό­τι η υ­φι­στά­με­νη ε­νερ­γεια­κή με­τά­βα­ση ε­μπε­ριέ­χει την α­ντί­λη­ψη της κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης;
Η δυ­να­τό­τη­τα που πα­ρέ­χε­ται α­πό τον πολ­λα­πλα­σια­σμό των ε­νερ­γεια­κών πη­γών μέ­σω των Α­ΠΕ δια­σφα­λί­ζει ό­λο και πε­ρισ­σό­τε­ρο τον έ­λεγ­χο α­πό τα κά­τω της χρη­σι­μο­ποιού­με­νης ε­νέρ­γειας, ε­δραιώ­νο­ντας την α­ντί­λη­ψη της ε­νερ­γεια­κής δη­μο­κρα­τίας. Οι πρό­σφα­τες ευ­ρω­παϊκές κα­τευ­θύν­σεις α­πο­σκο­πούν στο να ευ­νοή­σουν τις ε­νερ­γεια­κές κοι­νό­τη­τες. Ένας με­γά­λος α­ριθ­μός οι­κο­γε­νειών και κοι­νο­τή­των στον κό­σμο, μπο­ρεί πλέ­ον να έ­χει πρό­σβα­ση στον η­λεκ­τρι­σμό λό­γω της μείω­σης του κό­στους και της ε­φαρ­μο­γής των α­νω­τέ­ρω προ­γραμ­μά­των. Η ε­πι­δεί­νω­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής θα ε­πι­βα­ρύ­νει κύ­ρια τις α­σθε­νέ­στε­ρες κοι­νω­νι­κές τά­ξεις και την πλειο­ψη­φία των πλη­θυ­σμών των χω­ρών, που κά­πο­τε ο­νο­μα­ζό­ταν «Τρί­τος Κό­σμος». Ως εκ τού­του, ό­λες οι προ­λη­πτι­κές δρά­σεις για την α­ντι­με­τώ­πι­ση της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής κρί­σης κι­νού­νται σε έ­να πλαί­σιο κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης.

Απρο­ε­τοί­μα­στες οι ευ­ρω­παϊκές ε­ται­ρείες η­λεκ­τρι­σμού

Ποιο εί­ναι το μέλ­λον, για τις πα­λιές κα­θε­το­ποιη­μέ­νες ε­ται­ρίες η­λεκ­τρι­σμού, σε συ­νέ­χεια της α­πό­φα­σης της ΕΕ να στο­χο­θε­τή­σει για το 2030 το ε­πί­πε­δο του 32% α­πό τις Α­ΠΕ στην συ­νο­λι­κή κα­τα­νά­λω­ση;
Οι με­γά­λες ευ­ρω­παϊκές ε­ται­ρίες η­λεκ­τρι­σμού βρέ­θη­καν α­προ­ε­τοί­μα­στες στην έ­λευ­ση των Α­ΠΕ και α­ντι­με­τώ­πι­σαν σο­βα­ρές οι­κο­νο­μι­κές ζη­μιές. Αρκε­τές, ό­μως, α­πό αυ­τές μπό­ρε­σαν να προ­σαρ­μο­στούν και άρ­χι­σαν να ε­πεν­δύουν στις Α­ΠΕ. Στην Ιτα­λία η Enel (η α­ντί­στοι­χη ΔΕ­Η) υ­πο­στή­ρι­ξε την πο­λι­τι­κή αύ­ξη­σης του ο­ρίου συμ­με­το­χής των Α­ΠΕ στο 35% για το τέ­λος της ε­πο­μέ­νης δε­κα­ε­τίας, που πρό­τει­νε το ευ­ρω­παϊκό κοι­νο­βού­λιο. Για να εί­ναι σα­φές α­κρι­βώς τι ση­μαί­νει αυ­τή η πρό­κλη­ση φτά­νει να σκε­φτού­με ό­τι ο στό­χος του 32% α­πό Α­ΠΕ στην τε­λι­κή κα­τα­νά­λω­ση, που α­πο­φα­σί­στη­κε στο τέ­λος του πε­ρα­σμέ­νου Ιού­νη, με­τα­φρά­ζε­ται σε έ­να πο­σο­στό 60% στον η­λεκ­τρι­σμό α­πό πρά­σι­νη ε­νέρ­γεια!
Εί­ναι δυ­να­τόν σή­με­ρα, για ο­ποια­δή­πο­τε χώ­ρα, να ορ­γα­νώ­νει την ε­νερ­γεια­κή της με­τά­βα­ση χω­ρίς να λαμ­βά­νει υ­πό­ψη τις πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κές ε­πι­πτώ­σεις και να υιο­θε­τεί πο­λι­τι­κές χω­ρίς την ε­νερ­γή πα­ρου­σία του πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κού πα­ρά­γο­ντα;
Θα πρέ­πει να συ­νει­δη­το­ποιή­σου­με ό­τι έ­χει ξε­κι­νή­σει η οι­κο­λο­γι­κή με­τα­τρο­πή της οι­κο­νο­μίας που θα ε­πι­φέ­ρει ε­πα­να­στα­τι­κές αλ­λα­γές σε ο­λό­κλη­ρους κλά­δους. Δεν α­φο­ρά μό­νο την α­νά­γκη της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σίας, αλ­λά τις α­παι­τή­σεις του πλα­νή­τη, τη φρο­ντί­δα για το κλί­μα, τη σω­στή χρή­ση των πό­ρων. Όλα αυ­τά θα ε­πι­φέ­ρουν γι­γά­ντιες με­τα­τρο­πές, προ­σφέ­ρο­ντας ση­μα­ντι­κές ευ­και­ρίες στις κυ­βερ­νή­σεις και στις ε­πι­χει­ρή­σεις που θα μπο­ρέ­σουν να προ­στρέ­ξουν και να δια­χει­ρι­στούν αυ­τές τις αλ­λα­γές.

Πηγή: Η Εποχή