Πριν από 22 χρόνια, στον απόηχο της κρίσης των Ιμίων, ο Άγγελος Ελεφάντης έγραφε ότι η ελληνική κοινωνία έχει διαγράψει τον πόλεμο ως πρόσφορο μέσο επίλυσης διαφορών, ενώ αντιθέτως η τουρκική κοινωνία όχι, και η διαφορά αυτή των προσεγγίσεων εγκυμονούσε κινδύνους. Η Ελλάδα όντως από το 1974 και μετά τραβούσε έναν ειρηνικό δρόμο, ενώ η Τουρκία κυβερνάτο από τον στρατό και βρισκόταν συνεχώς σε πόλεμο στις κουρδικές περιοχές. Τα ίδια, κάπως επιδεινούμενα, ισχύουν και σήμερα. Κάτι που για εμάς είναι αδιανόητο, για τους άλλους είναι δημόσια κουλτούρα.
Η περιπέτεια με τα Ίμια το 1996 φανέρωσε σειρά από εξαιρετικά επικίνδυνες αδυναμίες της Ελλάδας στον χειρισμό τέτοιων καταστάσεων: Η πολιτική ηγεσία της χώρας έδειξε έλλειψη εμπιστοσύνης στις Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες με τη σειρά τους απέτυχαν παταγωδώς να ανταποκριθούν ή έστω να αντιληφθούν τις απαιτήσεις της περίστασης, με αποτέλεσμα μια κατάληξη που βιώθηκε ως στρατιωτική ήττα και εθνική ταπείνωση.
Η τότε κυβέρνηση Σημίτη δεν είχε παρά ελάχιστες εβδομάδες στην εξουσία και, όπως φάνηκε, δεν εμπιστευόταν τους, επίσης ΠΑΣΟΚ, προκατόχους της και θεωρούσε, χωρίς να το λέει, ολόκληρη την υπόθεση προβοκάτσια.
Ο τότε πρωθυπουργός, που δεν ήθελε να συνεδριάσει το ΚΥΣΕΑ στον θάλαμο επιχειρήσεων του ΓΕΕΘΑ για να μη δώσει εικόνα κλιμάκωσης και μιλούσε στις προγραμματικές δηλώσεις για μείωση των εξοπλισμών, βρέθηκε λίγες εβδομάδες αργότερα στο ΓΕΕΘΑ να εξαγγέλλει ένα κολοσσιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα το οποίο σε μία δεκαετία κόστισε όσο τα χρήματα από το ΚΠΣ που εισέρρευσαν το ίδιο διάστημα στη χώρα, άνω των 17 δισ. ευρώ.
Σχεδόν όλα τα επιμέρους προγράμματα που αποφασίστηκαν τότε είναι τα εξοπλιστικά σκάνδαλα που συζητάμε ακόμα και σήμερα στα σόσιαλ μίντια και στις αίθουσες των δικαστηρίων.
Ο Ελεφάντης έγραφε ότι βλέπει δύο λύσεις: την κούρσα εξοπλισμών, η οποία όμως τελικά θα εξουθένωνε την πιο μικρή χώρα, ή τη δημιουργία πλέγματος διεθνών σχέσεων και συμμαχιών, κυρίως ευρωπαϊκών, που θα ακύρωναν τους δυσμενείς συσχετισμούς.
Η κατάσταση με την Τουρκία είναι σε φάση αβεβαιότητας, καθώς στις πάγιες διεκδικήσεις της γείτονος προστίθεται ο ασταθής χαρακτήρας του ίδιου του Ερντογάν, ο οποίος σημειωτέον δεν είναι ιέραξ περί τα ελληνοτουρκικά, αλλά πιέζεται. Φαίνεται όμως ξεκάθαρα πως το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου δεν μπορεί να αποκλειστεί στο Αιγαίο ή στην κυπριακή ΑΟΖ.
Προς το παρόν, πάντως, ο Ερντογάν δεν δείχνει να αμφισβητεί τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό. Η ευρωπαϊκή στάση είναι ασυνήθιστα απερίφραστη υπέρ της Ελλάδας και αυτό είναι θετικό. Όμως το όποιο θερμό επεισόδιο προκύψει θα είναι η Αθήνα που θα πρέπει να το διαχειριστεί χωρίς να κάνει τα λάθη του 1996…
Γιώργος Κυρίτσης
Πηγή: Η Αυγή
