Το νομοσχέδιο Χατζηδάκη-Μητσοτάκη-Πισσαρίδη-ΣΕΒ ψηφίστηκε στη Βουλή παρά τις αντιδράσεις εργαζομένων, συνδικάτων και αντιπολίτευσης. Είναι πλέον νόμος του κράτους. Η αυλαία ανοίγει…
Σκηνή 1η
Η Ζ.Π. εργάζεται σε σούπερ μάρκετ με τετράωρη απασχόληση: 8 το πρωί με 12 το μεσημέρι κάθε μέρα, όπως προβλέπει η σύμβαση εργασίας της. Ο διευθυντής τής ανακοινώνει ότι τις επόμενες τρεις μέρες θα δουλέψει δυο ώρες παραπάνω.
«Δεν υπάρχει πρόβλημα», απαντά. «Αντί για τις 12 θα σχολάσω στις 2. Έχουμε έτσι μοιράσει με τον άντρα μου τις δουλειές, που εγώ χρειάζεται να είμαι στο σπίτι μετά το μεσημέρι».
«Δεν κατάλαβες. Οι δυο ώρες επιπλέον θα είναι το απόγευμα, 6 με 8».
Τηλεφωνεί κρυφά στην Επιθεώρηση Εργασίας: «Για τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση επιτρέπεται η πρόσθετη εργασία σε σπαστό ωράριο;».
«Με τον νέο νόμο επιτρέπεται», απαντάει η Επιθεώρηση.
Σκηνή 2η
Ο εργοδότης του Β.Λ. είναι νομοταγής εργοδότης. Δηλώνει τις υπερωρίες του προσωπικού του και τις πληρώνει σύμφωνα με τον νόμο.
Ο Β.Λ. πέρσι έκανε 150 ώρες νόμιμη υπερωρία. Με βάση τον μισθό των 1.000 ευρώ, πήρε: α) για τις πρώτες 120 ώρες 1.008 ευρώ (120 ώρες Χ 8,40 ευρώ, ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%) και β) για τις επόμενες 30 ώρες 288 ευρώ (30 ώρες Χ 9,60 ευρώ, ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 60%). Σύνολο: 1.296 ευρώ.
Φέτος, μετά την ψήφιση νέου νόμου, έκανε πάλι 150 ώρες νόμιμη υπερωρία. Με βάση τον ίδιο μισθό, θα πάρει: 150 ώρες Χ 8,40 ευρώ (ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%): 1.260 ευρώ.
«Μα ο Υπουργός Εργασίας δεν έβγαινε συνέχεια στις τηλεοράσεις και έλεγε ότι με τον καινούργιο νόμο δεν υπάρχει καμία μείωση στο εισόδημα των εργαζομένων;», αναρωτιέται.
Σκηνή 3η
Οι διαπραγματεύσεις με το σωματείο για τη «ρύθμιση του χρόνου εργασίας» απέτυχαν.
Ο προσωπάρχης της επιχείρησης καλεί την Ε.Μ. στο γραφείο του. Έχει έτοιμη μια αίτηση, με την οποία η Ε.Μ. «ζητάει» να δουλεύει επί τρεις μήνες για δέκα ώρες την ημέρα και τους επόμενους τρεις για έξι ώρες ή εναλλακτικά θα παίρνει κάποια ρεπό. Της λέει να υπογράψει την αίτηση.
«Κύριε προσωπάρχη, μου είναι αδύνατο να δουλέψω δέκα ώρες την ημέρα. Δεν είναι μόνο ότι έχω οικογενειακές υποχρεώσεις. Δεν το επιτρέπει και η υγεία μου».
Ο προσωπάρχης τής δείχνει ένα πάκο κόλες με αιτήσεις και βιογραφικά.
«Βλέπεις πόσοι περιμένουν στην ουρά, για να πάρουν τη θέση σου;».
Η Ε.Μ. υπογράφει την αίτηση. Έχει κάνει ατομική συμφωνία με τον εργοδότη μετά από αίτησή της, όπως ακριβώς προβλέπει ο νέος νόμος.
Σκηνή 4η
Ο Δ.Σ. εργάζεται σε λατομείο και επιχείρηση παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος. Το μεγάφωνο ανακοινώνει ότι θα δουλέψουν τις δύο επόμενες Κυριακές.
Ψίθυροι: «Έ, όχι και τις Κυριακές!».
Μια αντιπροσωπεία πηγαίνει στο γραφείο να διαμαρτυρηθεί.
Ο εργοταξιάρχης είναι κατηγορηματικός: «Με τον καινούργιο νόμο δεν ισχύει η κυριακάτικη αργία στα λατομεία και τις επιχειρήσεις παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος».
Είναι αλήθεια.
Σκηνή 5η
Η Ν.Γ., μετά από ατομική συμφωνία με τον εργοδότη της για τη ρύθμιση του χρόνου εργασίας, δούλεψε τέσσερις μήνες, δηλαδή δεκαέξι εβδομάδες, επί δέκα ώρες την ημέρα και για πέντε μέρες την εβδομάδα. Πήρε τέσσερις μισθούς των 700 ευρώ, σύνολο 2.800 ευρώ.
Κάθεται και λογαριάζει. Αν οι δύο ώρες πάνω από το οκτάωρο μετρούσαν η πρώτη ως υπερεργασία και η δεύτερη ως νόμιμη υπερωρία, όπως πριν από τον νέο νόμο, εκτός από τους τέσσερις μισθούς, δηλαδή τα 2.800 ευρώ, θα έπαιρνε επιπλέον: α) 16 εβδομάδες Χ 5 ημέρες Χ 1 ώρα υπερεργασίας Χ 5,04 ευρώ (ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% για την αμοιβή της υπερεργασίας) = 403,20 ευρώ και β) 16 εβδομάδες Χ 5 ημέρες Χ 1 ώρα νόμιμης υπερωρίας Χ 5,88 ευρώ (ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40% για την αμοιβή της υπερωρίας) = 470,40 ευρώ. Έχασε δηλαδή 873,60 ευρώ.
«Δεν το ήξερε ο Υπουργός ή έλεγε συνειδητά ψέματα, όταν υποστήριζε ότι με τον νόμο του δεν χάνουν τίποτε οι εργαζόμενοι;», σκέφτεται και εξοργίζεται.
Σκηνή 6η
Ο Α.Τ. είναι εργατοτεχνίτης. Δουλεύει εννιά χρόνια στην επιχείρηση. Το μεροκάματό του είναι 35 ευρώ. Τις τελευταίες μέρες οι παλιοί συνάδελφοί του απολύονται ο ένας μετά τον άλλο. Έρχεται και η σειρά του.
«Να περάσεις από το λογιστήριο, να υπογράψεις την απόλυσή σου και να πάρεις την αποζημίωση», τον ειδοποιούν από το γραφείο προσωπικού.
Έχει ακούσει στην τηλεόραση ότι με τον τελευταίο νόμο η αποζημίωση του εργάτη εξισώνεται με την αποζημίωση του υπαλλήλου. «Οπότε έχουμε», υπολογίζει. «Μηνιαίος μισθός: 22 ημερομίσθια Χ 35 ευρώ = 770 ευρώ. Για τα εννιά χρόνια δουλειάς: 5 μισθοί Χ 770 ευρώ = 3.850 ευρώ + 1/6 για αναλογία δώρων και επιδόματος άδειας: 641,67 ευρώ = 4.491,67 ευρώ».
Πηγαίνει στο λογιστήριο. Του δίνουν 1.225 ευρώ.
«Κάποιο λάθος έγινε», λέει.
«Όλα είναι σωστά», του απαντάει ο λογιστής. «Αποζημίωση εργατοτεχνίτη: 30 ημερομίσθια για τα εννέα χρόνια εργασίας Χ 35 ευρώ = 1.050 + 1/6 για αναλογία δώρων και επιδόματος άδειας: 175 ευρώ = 1.225 ευρώ».
«Μα με τον καινούργιο νόμο η αποζημίωση του εργάτη είναι ίση με την αποζημίωση του υπαλλήλου».
«Ναι, αλλά η συγκεκριμένη διάταξη ισχύει από 1 Ιανουαρίου 2022. Το προβλέπει ο νόμος», του εξηγεί ο λογιστής.
Τώρα καταλαβαίνει γιατί γίνονται συνεχώς απολύσεις τον τελευταίο καιρό.
Σκηνή 7η
«Αφεντικό, χρειάζομαι άδεια. Είναι Δεκέμβριος και πήρα μόνο δέκα μέρες φέτος».
«Τώρα έχουμε δουλειά, δεν γίνεται. Την υπόλοιπη άδεια θα στη δώσω τον Μάρτιο. Μου δίνει το δικαίωμα αυτό ο τελευταίος νόμος. Και μετά τον Μάρτιο θα πάρεις και δυο μήνες άδεια άνευ αποδοχών».
«Μα δεν ζήτησα άδεια άνευ αποδοχών».
«Το ζητάω εγώ κι εσύ θα συμφωνήσεις Το προβλέπει κι αυτό ο καινούργιος νόμος. Αν θέλεις να συνεχίσεις να δουλεύεις…».
Σκηνή 8η
Ο Κ.Β. απολύεται και κάνει αγωγή ζητώντας: α) να ακυρωθεί η απόλυσή του, αφενός μεν επειδή δεν του δόθηκε έγγραφη καταγγελία της σύμβασης εργασίας του, αφετέρου δε επειδή απολύθηκε για λόγους εκδίκησης, β) να επανέλθει στην εργασία του και γ) να του καταβληθούν μισθοί υπερημερίας, μέχρις ότου επιστρέψει στη δουλειά.
Ο εργοδότης, μόλις παίρνει την αγωγή στα χέρια του, διορθώνει, όπως πλέον του επιτρέπει ο νέος νόμος, το λάθος που έχει κάνει: κοινοποιεί στον Κ.Β. έγγραφη καταγγελία. Επομένως η απόλυση δεν είναι πλέον παράνομη εξ αιτίας του λόγου αυτού.
Η δίκη τελειώνει στο Εφετείο μετά από τρία χρόνια. Το Δικαστήριο κρίνει ότι η απόλυση ήταν εκδικητική και επομένως άκυρη. Δεν διατάσσει όμως ούτε την επαναπρόσληψη του Κ.Β. ούτε την πληρωμή μισθών υπερημερίας για τρία χρόνια, όπως θα έκανε πριν από τον πρόσφατο νόμο. Υποχρεώνει τον εργοδότη, μετά από αίτημα που υπέβαλε αυτός για πρώτη φορά στο Εφετείο, να καταβάλει απλώς στον πρώην εργαζόμενό του μια πρόσθετη αποζημίωση τριών μισθών.
Το Δικαστήριο δεν έκανε του κεφαλιού του. Εφάρμοσε αναγκαστικά τον καινούργιο νόμο.
Σκηνή 9η
Έλεγχος της Επιθεώρησης Εργασίας σε κεντρικό κατάστημα τράπεζας. Δέκα εργολαβικοί εργαζόμενοι βρίσκονται να δουλεύουν σε διαφορετικό ωράριο από αυτό που έχει δηλωθεί στο σύστημα «Εργάνη». Στην πραγματικότητα δουλεύουν υπερωριακά. Αυτή τη φορά οι υπεύθυνοι της τράπεζας δεν προσπαθούν να τους κρύψουν ή να τους βγάλουν άρον-άρον έξω από το κατάστημα, όπως έγινε στον προηγούμενο έλεγχο.
Η Επιθεώρηση Εργασίας δεν επιβάλλει πρόστιμο, αφού ο νέος νόμος επιτρέπει στον εργοδότη να διορθώσει εκ των υστέρων το ωράριο εργασίας που έχει αρχικά δηλώσει. Έτσι η υπερωρία μένει αδήλωτη και απλήρωτη.
(Σημείωση: Η σκηνή είναι εντελώς φανταστική, επειδή έλεγχοι στις Τράπεζες δεν γίνονται πλέον).
Σκηνή 10η
Απεργία με αίτημα «αυξήσεις 5% στις καταβαλλόμενες αποδοχές».
Η εταιρεία αρνήθηκε αρχικά να διαπραγματευθεί με το σωματείο, επειδή αυτό δεν είχε γραφτεί στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων, όπως προβλέπει ο νέος νόμος. Προφάσεις εν αμαρτίαις. Η εγγραφή έγινε, αλλά η επιχείρηση δεν δέχθηκε να δώσει αύξηση ούτε ενός ευρώ.
Τρίτη μέρα απεργίας. Το λεωφορείο της εταιρείας με τους απεργοσπάστες φτάνει στην πύλη του εργοστασίου. Μερικές εργάτριες μπαίνουν μπροστά. Σηκώνεται ένα πανό: «Συνάδελφοι, μην προδίνετε τον αγώνα μας». Φωνές ακούγονται από παντού: «Ντροπή σας!», «Τσιράκια του αφεντικού!», «Πουλημένοι». Το λεωφορείο πατάει γκάζι και μπαίνει στο προαύλιο.
Την άλλη μέρα κοινοποιείται αγωγή στο σωματείο και τα πέντε πρώτα μέλη του Δ.Σ.. Η εταιρεία δεν ζητάει μόνο να κηρυχθεί παράνομη η απεργία, επειδή στην προειδοποίηση που της επιδόθηκε δεν αναφέρονταν επαρκώς οι λόγοι που θεμελιώνουν το αίτημά της, αλλά και να καταδικαστεί το σωματείο και οι συνδικαλιστές σε αποζημίωση, γιατί άσκησαν «ψυχολογική βία» στους απεργοσπάστες. Η αγωγή σε όλα της τα σκέλη βασίζεται στον πρόσφατο νόμο.
Στα άλλα δύο μέλη του Δ.Σ. δεν κοινοποιείται αγωγή. Επιδίδεται έγγραφη καταγγελία της σύμβασης εργασίας τους. Με τον νέο νόμο προστατεύονται πλέον μόνο τα πέντε μέλη του Δ.Σ. και όχι τα επτά, όπως με τον προηγούμενο.
… Σκηνές σαν κι αυτές θα επαναλαμβάνονται κάθε μέρα από εδώ κι εμπρός στα εργοστάσια, στα καταστήματα, στις βιοτεχνίες, στα γραφεία. Είναι στο χέρι του κόσμου της εργασίας, ενωμένος, δυνατός, αποφασισμένος, να κλείσει την αυλαία του δυστοπικού αυτού έργου.
Θέμης Αχτσιόγλου
