Κινητήρια δύναμη του Brexit είναι το αντιμεταναστευτικό αίσθημα. Η Χίλαρι Γουέινραϊτ, αρχισυντάκτρια του ριζοσπαστικού αριστερού βρετανικού περιοδικού “Red Pepper”, μιλά για το δημοψήφισμα της Μ. Βρετανίας, που αναμένει όλη η Ευρώπη.
Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης
Τι σημαίνει για το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου;
Δεν θα σημαίνει, βέβαια, «business as usual», ούτε ένα ισχυρότερο συντηρητικό κόμμα, όπως σκόπευε ο Ντέιβιντ Κάμερον, όταν ανακοίνωσε το δημοψήφισμα. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι το δημοψήφισμα δεν είναι μια απάντηση στη λαϊκή πίεση, ήταν μια προσπάθεια του Κάμερον να περιθωριοποιήσει το UKIP, που ενοχλούσε τα σχέδιο του Κάμερον να κυριαρχήσει αβίαστα στη δεξιά πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου. Υπέθεσε ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα ήταν η παραμονή, χωρίς καμία σοβαρή αντιπολίτευση, και ότι η εκστρατεία του Brexit θα αποτελείται από ένα ετερόκλητο σύνολο ανθρώπων, όπως ο δεξιός λαϊκιστής Φάρατζ. Ωστόσο, στην πραγματικότητα το δημοψήφισμα έγινε το έδαφος για μια μεγάλη επίθεση στη συντηρητική πολιτική και στις επιχειρήσεις. Αυτό συμβαίνει μέσω μεγάλων τμημάτων του υπουργικού συμβουλίου του Κάμερον και στελεχών του συντηρητικού κόμματος, γενικότερα, που έχουν κάνει μια ισχυρή συμμαχία, με επικεφαλής τον Μάικλ Γκοβ, λόρδο καγκελάριο του Κάμερον, ο οποίος πιστεύει στην ανάγκη να ολοκληρωθεί η θατσερική νεοφιλελεύθερη πολιτική ενάντια στα κοινωνικά δημοκρατικά δικαιώματα. Οδηγείται από τη λαϊκιστική δεξιά, με επικεφαλής τον πρώην δήμαρχο του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, έναν από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς της Αγγλίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα δημοψήφισμα της Αγγλίας, και όχι της Μεγάλης Βρετανίας. Υπάρχει μια αυτόνομη δυναμική στη Σκωτία, τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ουαλία, τέτοια ώστε το δημοψήφισμα να μη θεωρείται από τους περισσότερους ψηφοφόρους σε αυτές τις περιοχές, που έχουν μεγαλύτερη εθνική συνείδηση, το δημοψήφισμα «τους». Είναι πιθανόν να ψηφίσουν συντριπτικά για την παραμονή, ελπίζοντας, ειδικά από την πλευρά των ψηφοφόρων της Σκωτίας, να έχουν τη δική τους σχέση με την Ευρώπη.
Πώς εξελίσσεται η μάχη των δύο στρατοπέδων;
Η επίσημη εκστρατεία υπέρ της παραμονής φαίνεται να είναι όλο και πιο απεγνωσμένη, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τάση προς το Brexit. Συγκεντρώνει πρώην πρωθυπουργούς των Εργατικών, σε μια τελευταία προσπάθεια να φοβίσει τους ανθρώπους, όμως στην πραγματικότητα αυτό ενισχύει το λαϊκισμό του Brexit. Η κινητήρια δύναμη του Brexit είναι το αντιιμεταναστευτικό αίσθημα, η προέλευση του οποίου βρίσκεται στο γεγονός ότι η διαβίωση της εργατικής τάξης έχει πληγεί από τη λιτότητα, και ότι μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε καμία αντίθετη φωνή μέσα στους Εργατικούς.
Αναζητώντας αποδιοπομπαίους τράγους
Ένα χαρακτηριστικό που παρατηρούμε και στις δύο πλευρές, είναι ότι συσπειρώνουν δυνάμεις με διαφορετική πολιτική και ιδεολογική προέλευση. Θεωρείτε ότι υπάρχουν κατά βάθος ομοιογενή στοιχεία εντός τους, και ποια είναι αυτά;
Η εκστρατεία για το Brexit είναι πιο συνεκτική από τις διάφορες καμπάνιες υπέρ της παραμονής, που συνδέονται με διαφορετικά πολιτικά κόμματα. Αν και υπάρχει και το ξεχωριστό Lexit, η αριστερή εκστρατεία για την έξοδο, αυτή απωθείται από τη ξενοφοβία του UKIP, και την καμπάνια Boris Gove για το Brexit. Φαίνεται ότι υπάρχει μια ισχυρή τάση να γίνουν οι μετανάστες ο αποδιοπομπαίος τράγος, στο οποίο o Κόρμπιν και πολλοί ακτιβιστές του Εργατικού Κόμματος σε όλη τη χώρα αντιστέκονται σθεναρά. Όμως, καθημερινά αντιμετωπίζουν μια πλημμύρα από αντιμεταναστευτικές ιστορίες, και όλο αυτό φαίνεται να τους ξεπερνά, γιατί είναι μια κατάσταση συντριπτική.
Τι θεωρείτε ότι σημαίνει για το μέλλον του Τζέρεμι Κόρμπιν η έξοδος και τι η παραμονή;
Μπορούμε να είμαστε αρκετά βέβαιοι ότι η εκστρατεία για την παραμονή δεν θα κερδίσει με μια ασφαλή νίκη. Θα κερδίσει οριακά, ή θα πάρει την πλειοψηφία το Brexit. Είτε έτσι είτε αλλιώς, όμως, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι θα παραμένουν οι συντηρητικοί προπαγανδιστές στα μέσα ενημέρωσης, με επικεφαλής τον Κάμερον, που θα λένε ότι φταίνε οι Εργατικοί, και ειδικότερα ο Τζέρεμι Κόρμπιν, για την ήττα ή την οριακή νίκη. Θα ενώσουν τις φωνές τους με εκείνους τους βουλευτές των Εργατικών που ακόμη δεν έχουν αποδεχθεί ότι ο Κόρμπιν κέρδισε την ηγεσία του κόμματος, που θεωρούν ότι είναι το κόμμα «τους» και σπεύδουν σε κάθε ευκαιρία να τον δυσφημίσουν και να τον ανατρέψουν. Στην πραγματικότητα, όμως, η ηγεσία του είναι ασφαλής, ακριβώς επειδή έχει μια ισχυρή εντολή από τα μέλη. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη που έχει από τα μέλη του κόμματος, έχει αυξηθεί. Δεν υπάρχει ούτε ένας μεταξύ των αντιπάλων του που θα μπορούσε να τον ανταγωνιστεί. Οι ενεργοί υποστηρικτές του, οι οποίοι αγωνίστηκαν μαζί του για την παραμονή, όπως για παράδειγμα οι ακτιβιστές του κινήματος Momentum, θα αντλήσουν διδάγματα για το πώς θα βελτιώσουν την ικανότητα της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματος. Για το πώς θα ενισχυθεί το θετικό όραμα του Κόρμπιν, θα διευρύνει την εμβέλεια του και θα έχει την υποστήριξη των κοινωνικών ΜΜΕ, μέσα σε ένα τοπίο που σήμερα είναι αδυσώπητα εχθρικό. Προσωπικά, ελπίζω ότι αυτό θα τον οδηγήσει να οικοδομήσει συμμαχίες, για παράδειγμα, με το Κόμμα των Πρασίνων, που η βουλευτής τους, Καρολίνα Λούκας, ήταν μια από τις συνεπέστερες συμμάχους μας στην εκστρατεία για την παραμονή.
Η αγορά και η αποπολιτικοποίηση
Πώς εξηγείτε τη μεγάλη αύξηση του ευρωσκεπτικισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Είναι δύσκολο για μένα να απαντήσω σε αυτό, επειδή είμαι ισχυρή φιλοευρωπαία. Πρέπει να σημειώσω ότι ο ευρωσκεπτικισμός δεν είναι ένα χαρακτηριστικό της νέας γενιάς. Αντίθετα, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων κάτω των 30 ετών είναι θετικά φιλοευρωπαϊκή. Δύο παράγοντες γεννιούνται στο μυαλό για να εξηγήσω την αύξηση του ευρωσκεπτικισμού στους ανθρώπους άνω των 40. Πρώτα, το ότι πέρασαν πάνω μια δεκαετία υπό την ηγεσία του Τόνι Μπλερ, που έδωσε τη συγκατάθεση του στην πολιτική της αγοράς και οδήγησε στην αποπολιτικοποίηση της αγγλικής πολιτικής κουλτούρας. Στα χρόνια του, το Εργατικό Κόμμα αποδυναμώθηκε ως μέσο πολιτικής εκπαίδευσης και συζήτησης, και ως εκ τούτου, οδήγησε στην αύξηση της ξενοφοβικής προκατάληψης. Επιπλέον, για πολλά χρόνια οδήγησε τη λευκή εργατική τάξη να αισθάνεται ότι έχει εγκαταλειφθεί από την παγκόσμια εταιρική αγορά, και να είναι πράγματι εγκαταλελειμμένη. Έτσι, όπως είπα και προηγουμένως, όλο και περισσότερο αναζητεί αποδιοπομπαίους τράγους για τα προβλήματά της στους «άλλους», στους «ξένους», κυρίως στους μαύρους. Σήμερα στην Αγγλία αμφισβητούνται ακόμα και οι ευρωπαίοι μετανάστες, γεγονός που έχει δημιουργήσει πολλές αντιδράσεις και σε αυτό έχει συνεισφέρει πολύ η εκλογή του Κόρμπιν. Νομίζω ότι για την 23η Ιουνίου είναι πια πολύ αργά, αφού η ξενοφοβία έχει εισχωρήσει βαθιά σε μεγάλα κοινωνικά στρώματα. Να σημειώσω ότι αυτό δεν είναι ακόμα πρόβλημα στη Σκωτία. Υπήρξε μια ισχυρή πολιτική εκστρατεία, όχι μόνο από το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας, αλλά και από ανεξάρτητους αριστερούς και ριζοσπάστες δημοκράτες, που εστίασε κυρίως στα προβλήματα που υπάρχουν με την εταιρική εξουσία και τους συμμάχους της στο City του Λονδίνου και στο Γουέστμινστερ. Αν κερδίσει το Brexit, θα μπω στον πειρασμό να πάω στην Σκωτία!
Πηγή: Εποχή
