ΣΥΡΙΖΑ

Στέφανος Δημητρίου: Ηλίας, Μπάμπης, Λεωνίδας, Γρηγόρης, Μιχάλης

Ο διαδικτυακός τραμπουκισμός και η εξαλλοσύνη σε συνελεύσεις οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι η εξαλλαγή των ιδεών και αξιών της Αριστεράς, ιδίως της ανανεωτικής, δημοκρατικής Αριστεράς, που πορεύτηκε με σηματωρούς τον Ηλία Ηλιού, τον Μπάμπη Δρακόπουλο, τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Γρηγόρη Γιάνναρο, τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ανέδειξαν ένα βαθύ πολιτικό πρόβλημα ως προς τον χειρισμό των διαφορετικών απόψεων. Οι προτάσεις της πλειοψηφίας δεν ήταν δυνατό να μη συναντήσουν αντίλογο. Αυτό, άλλωστε, ήταν γνωστό. Το πώς αντιμετωπίστηκε, όμως, ο αντίλογος έχει αυτογνωστικό ενδιαφέρον για την Αριστερά. Ο διαδικτυακός προπηλακισμός του Νίκου Φίλη το έδειξε απογοητευτικώς.
Ο Νίκος Φίλης δεν έχει ανάγκη υπεράσπισης από προπηλακισμούς. Η δημόσια παρουσία του και ο πολιτικός-κοινοβουλευτικός λόγος του εμπλουτίζουν τη δημόσια σφαίρα. Εχει κερδίσει με την αξία του το να είναι αυτός που είναι και να τιμά τον πολιτικό κόσμο, και όχι μόνο την Αριστερά, χρόνια τώρα. Εικάζω ότι αυτό θα του το πιστώνουν και πολιτικοί αντίπαλοι, τουλάχιστον όσοι δεν ενδιατρίβουν στον φανατισμό. Η αντιμετώπισή του, όμως, δείχνει ότι δεν υπάρχουν μόνο δυο διαφορετικά σχέδια –πράγμα απολύτως θεμιτό– για την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αλλά δυο διαφορετικές νοοτροπικές στάσεις. Ο ίδιος πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ- Π.Σ. θα πρέπει να γίνει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό δημοκρατικό, σοσιαλιστικό κόμμα. Αυτό, σε αναφορά προς την προοπτική ενός δημοκρατικού, πολιτικά φιλελεύθερου –δηλαδή με όλα τα γνωρίσματα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και του κράτους δικαίου– αλλά και ρεπουμπλικανικού, ως προς τη δημόσια αρετή και τη διαρκή πρόκριση του δημοσίου συμφέροντος, δημοκρατικού σοσιαλισμού, θα ασκήσει μία πραγματικά σοσιαλδημοκρατική πολιτική.
Ως τέτοιο κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα ασκήσει μια πολιτική ανασύνταξης του κοινωνικού κράτους, διασφάλισης των δημοσίων αγαθών και δικαιότερης διανομής του πλούτου, επεξεργαζόμενος, όμως, και προτάσεις για το πώς θα παραχθεί ο προς διανομή πλούτος. Και εν επιγνώσει ότι όλα αυτά συνιστούν μείζονα διακυβεύματα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, άρα ότι το κρίσιμο ζητούμενο είναι το αν είναι εφικτή η πολιτικοποίηση της παγκοσμιοποίησης και η δημοκρατική διακυβέρνησή της, με πρώτο βήμα την πολιτική και συνταγματική συνοργάνωση της Ευρώπης και, μάλιστα, μιας Ευρώπης με στρατιωτική αυτάρκεια, η οποία θα επιτελέσει στρατηγικό ρόλο ως προς την εξισορρόπηση του ανταγωνισμού με τις άλλες δυνάμεις. Οπως και τα προβλήματα, έτσι και οι λύσεις τους υπερβαίνουν τα όρια του εθνικού κράτους, χωρίς, βέβαια, να εκμηδενίζεται η σημασία του τελευταίου.
Τα παραπάνω συνεπάγονται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., ως κατεξοχήν δύναμη υπεράσπισης της ευρωπαϊκής και της δημοκρατικής ιδέας, θα ανελάμβανε καθοριστικές πρωτοβουλίες για συντονισμό με τις άλλες δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται, προκειμένου να επιτευχθούν αυτά, να μετατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σε ένα κόμμα-δίκτυο. Μπορεί να είναι ένα κόμμα με συνεκτικό οργανωτικό ιστό και με δικτύωση στην κοινωνία και με ψηφιακές δυνατότητες. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να είναι ούτε κόμμα-φρούριο ούτε κόμμα-χυλός, ολίγον άγευστος, αρκετά νερόβραστος, ώστε να πέφτει ευκολοχώνευτος σε όλους. Η σοσιαλδημοκρατική του πολιτική θα είναι ο τρόπος για να βελτιώνει το σήμερα και το αύριο των ανθρώπων. Και αυτό είναι το πραγματικό ανεξάλειπτο ίχνος μιας στρατηγικής επιδίωξης για κοινωνικό μετασχηματισμό, στο πλαίσιο του οποίου ο δημοκρατικός σοσιαλισμός δεν θα είναι ένα άλλο πολίτευμα, αλλά θα είναι η κοινωνικά δικαιότερη πολιτική δημοκρατία.
Πολλοί θα διαφωνούν με τα παραπάνω και αυτό μόνο περίεργο δεν είναι για ένα κόμμα με εσωτερικό πλουραλισμό. Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι ότι δεν έχει συγκροτήσει έναν εύληπτο προγραμματικό λόγο, ώστε ο ίδιος, ως κόμμα που δικαίως διεκδικεί ξανά την κυβερνητική εξουσία, να εκφωνήσει και τις άμεσες λύσεις για τα προβλήματα των ανθρώπων. Αυτό μάλλον θα προϋπέθετε και την επεξεργασία μιας πρότασης εθνικής ανόρθωσης της χώρας, με έναν ρόλο για το κράτος και ως διαχειριστή πολλαπλών κρίσεων και ως μηχανισμού μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων και αναδιοργάνωσης της οικονομίας, ιδίως της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Πρόγραμμα, όμως, εθνικής ανόρθωσης θα σήμαινε και πρόγραμμα θεσμικής ανανέωσης της Δημοκρατίας και ενίσχυσης των απονομιμοποιημένων δημοκρατικών, πολιτικών θεσμών. Θα ήταν δηλαδή πρόγραμμα που θα είχε και μια ιστορική έμπνευση –ως προς το ιστορικό όραμα– από Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Αυτό θα το έκανε ακόμη πιο ριζοσπαστικό. Γιατί δεν υπάρχει τίποτε πιο ριζοσπαστικό από το να αλλάζεις προς το καλύτερο, έστω και λίγο, την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Γι’ αυτό υπάρχει η Αριστερά. Γι’ αυτό χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. να ασκήσει μια πολιτική για τους ανθρώπους της «πραγματικής πραγματικότητας», όπως θα έλεγε και ο Αγγελος ο Ελεφάντης.
Τι σχέση, όμως, έχουν αυτά με τον προπηλακισμό του Νίκου Φίλη και των διαφωνούντων με τις προσφάτως ανακοινωθείσες αλλαγές στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.; Μα το ότι προϋποθέτουν έναν διάλογο αντιπαράθεσης θέσεων και ανταλλαγής επιχειρημάτων και πολεμικής ιδεών. Ο διαδικτυακός τραμπουκισμός και η εξαλλοσύνη σε συνελεύσεις οργανώσεων είναι η εξαλλαγή των ιδεών και αξιών της Αριστεράς, ιδίως της ανανεωτικής, δημοκρατικής Αριστεράς, που πορεύτηκε με σηματωρούς τον Ηλία Ηλιού, τον Μπάμπη Δρακόπουλο, τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Γρηγόρη Γιάνναρο, τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. Δεν ανέφερα στον τίτλο τον Γιάννη Μπανιά, όχι, βεβαίως, επειδή δεν θα το άξιζε, αλλά επειδή είναι, ίσως, εδώ ακόμη, επάνω στο μικρό πλεούμενο της «Εποχής», που εξακολουθεί να πηγαίνει κόντρα στον καιρό, με σημαία τις αξίες και τις αρχές τις οποίες εκφώνησαν, εξέφρασαν στο κοινοβουλευτικό βήμα, στις μεγάλες συγκεντρώσεις, στα κομματικά όργανα, στα σεργιάνια στις γειτονιές, σε όλες τις πτυχές της ζωής, αλλά και σε όλες τις ρωγμές των μεγάλων οραμάτων, οι σάρκινοι φορείς αυτών των ονομάτων, που τιτλοφορούν και αυτό το άρθρο, ως σηματωροί της δημόσιας πολιτικής αρετής. Χωρίς αυτήν, όλα τα άλλα είναι και ολίγον κουραφέξαλα.

Ο Στέφανος Δημητρίου είναι Aναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου