Λέτε να αλλάξει κάτι στη Γερμανία; Δηλαδή να δούμε μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου κυβερνητικό συνασπισμό χωρίς τη συμμετοχή της Χριστιανοδημοκρατίας; Δεν είναι απίθανο. Για την ώρα, το κόμμα των Πρασίνων είναι πρώτο στις δημοσκοπήσεις, πρώτη στη δημοφιλία είναι και η υποψήφιά του για την καγκελαρία κι ας είναι άπειρη κι ας μην έχει αφήσει κάποιο ευδιάκριτο αποτύπωμα στην πολιτική ζωή της χώρας.
Τι έχουν εκμεταλλευτεί οι Πράσινοι και βρίσκονται μπροστά στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων; Τις παλινωδίες της Μέρκελ στο μέτωπο της πανδημίας που έχουν θυμώσει και τους παραδοσιακούς οπαδούς της παράταξης και τους πολίτες που μετακινούνται από το ένα κόμμα στο άλλο ανάλογα με τη συγκυρία, τα σκάνδαλα υπουργών της Χριστιανοδημοκρατίας. Κυρίως όμως οι Πράσινοι αξιοποιούν την κρίση της Σοσιαλδημοκρατίας, η οποία εδώ και χρόνια έχει γίνει ο φτωχός συγγενής της Χριστιανοδημοκρατίας, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό στην περιοχή όπου κάποτε κυριαρχούσε χωρίς σοβαρό ανταγωνιστή.
Για να μην ακυρωθεί ο κυβερνητικός ρόλος του, το SPD δεν δίστασε να πορευτεί στη γραμμή που καθόριζε ο λεγόμενος ιστορικός αντίπαλός του (ο όρος χρησιμοποιείται για τη συνεννόηση, αφού στη Γερμανία η αντιπαράθεση σε αυτό το επίπεδο δεν έχει τον πολωτικό χαρακτήρα που έχει σε άλλες χώρες). Εγκατέλειψε βασικές ιδρυτικές αρχές του, έκανε σημαντικές εκπτώσεις στο προγραμματικό πεδίο, ελάχιστες φορές αντιστάθηκε στην προσπάθεια της Χριστιανοδημοκρατίας να δημιουργήσει τετελεσμένα και στην οικονομία και στους θεσμούς και στην εξωτερική πολιτική. Ο κυβερνητισμός νίκησε κατά κράτος την ιδεολογική αυτονομία. Το παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλα συγγενή κόμματα στην Ευρώπη και υπέστησαν τις ίδιες συνέπειες. Τα μηνύματα πάντως που έστελνε το ακροατήριό του ήταν σαφή και εκκωφαντικά. Μόνον ηγεσίες ξεκομμένες από την κοινωνία και πλήρως αλλοτριωμένες δεν θα μπορούσαν να τα αξιολογήσουν.
Σε όλες τις δημοσκοπήσεις τα τελευταία δύο χρόνια το SPD ερχόταν τρίτο και καταϊδρωμένο. Τα ευρήματα των μετρήσεων δεν θορύβησαν την ηγεσία του. Πίστεψε ότι δεν πρόκειται για κάτι οριστικό, αλλά για μια προσωρινή κατάσταση που θα ανατραπεί στην πορεία προς τις κάλπες. Δεν είχε φυσικά την αυταπάτη ότι θα κατακτήσει την πρωτιά.
Ο μαξιμαλισμός δεν περιλαμβάνεται στα ελαττώματά του. Βολευόταν και με τη δεύτερη θέση, αρκεί αυτή να του έδινε τη δυνατότητα να συμμετάσχει για άλλη μια φορά σε κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, έστω ως εταίρος περιορισμένης ευθύνης. Υπήρξαν στελέχη του που προειδοποιούσαν για το κακό που έρχεται και ζητούσαν να επιστρέψει το κόμμα στην αντιπολίτευση για να ανασυγκροτηθεί, να εξετάσει με κριτικό τρόπο την πορεία του, να προχωρήσει σε γενναία αυτοκριτική, αλλά δεν εισακούστηκαν. Κάποιοι μάλιστα πρότειναν να εξετάσει το κόμμα την περίπτωση κυβερνητικής συνεργασίας με τους Πράσινους και την Αριστερά.
Για τη γραφειοκρατία του SPD η Αριστερά δεν μπορεί και κυρίως δεν πρέπει να εμπλακεί στη διακυβέρνηση. Η υποψήφια των Πρασίνων Αναλένα Μπέρμποκ ανήκει στην πτέρυγα των «πραγματιστών». Οι Πράσινοι δεν αποκλείουν τη συνεργασία με τους Χριστιανοδημοκράτες σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Συγκυβερνούν μαζί τους σε αρκετά κρατίδια. Το θέμα είναι τι θα πράξει το SPD.
Θα εξαρτηθεί βεβαίως από το εκλογικό αποτέλεσμα. Θα προσφερθεί για να επαναληφθεί το μοντέλο του μεγάλου συνασπισμού; Θα δεχτεί να μπει σε μια κυβέρνηση που δεν θα περιλαμβάνει τη Χριστιανοδημοκρατία; Θα συζητήσει την περίπτωση κυβέρνησης Πρασίνων, Σοσιαλδημοκρατών, Αριστεράς; Θα περάσει στην αντιπολίτευση προκειμένου να προχωρήσει, χωρίς το άγχος και τις δουλείες της διακυβέρνησης, στην επανεξέταση του ρόλου του και στην αναζήτηση ενός τρόπου επανασύνδεσης με τις κοινωνικές τάξεις που κάποτε ήταν το σημείο αναφοράς του; Οποια απόφαση κι αν πάρει, δεν θα είναι χωρίς κόστος.
Τάσος Παππάς
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
