Παρατηρείται, λοιπόν, ότι κινήματα που ξεκίνησαν να εμφανίζονται ως φιλό-λαϊκά, όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, με το πέρασμα του χρόνου και λόγω πολιτικών παραγόντων, άρχισαν να αλλάζουν φυσιογνωμία. Τώρα πια, εκτός από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις των εθνών-κρατών στην περιοχή είναι δύσκολο να εντοπίσει κανείς την υπάρξη μεταρρυθμιστικών αντιλήψεων στη Μέση Ανατολή, με εξαίρεση την περίπτωση των Κούρδων.
Δύο πολιτικές γραμμές συγκρούονται έντονα στη Μέση Ανατολή. Τα υπόλοιπα γεγονότα εξελίσσονται στην περιφέρεια των αναφερόμενων αυτών δύο γραμμών.
α) Η πρώτη γραμμή αντιπροσωπεύεται από τα κλασικά έθνη-κράτη της περιοχής, τα οποία σε γενικές γραμμές υποστηρίζουν τη συνέχεια της προηγούμενης κατάστασης όσο είναι δυνατόν.
β) Η δεύτερη γραμμή αντιπροσωπεύεται από τις κουρδικές δυνάμεις και τους λαούς που συσπειρώνονται μαζί με τους Κούρδους που θέλουν και επιδιώκουν τις μεταρρυθμίσεις εδώ και τώρα ή στην ύστερη μετά Ισλαμικού Χαλιφάτου εποχή.
Η πολιτική ηγεσία του Νοτίου Κουρδιστάν/Βορείου Ιράκ ανακοίνωσε ταυτόχρονα ένα δημοψήφισμα και δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Η διεξαγωγή δημοψηφίσματος περί της Ανεξαρτησίας των κουρδικών εδαφών από την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ θα πραγματοποιηθεί στις 25 Σεπτεμβρίου 2017 και οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα είναι στις 6 Νοέμβριου 2017. Οι ποικίλες διεθνείς αντιδράσεις αποδεικνύουν τη σοβαρότητα του θέματος.
Όλες οι κουρδικές οργανώσεις, χωρίς εξαίρεση, χαιρέτησαν και υποστηρίζουν την απόφαση της κουρδικής κυβέρνησης του Νοτίου Κουρδιστάν. Η αμφιλεγόμενη στάση του PKK/KCK προέρχεται μονάχα από τη θεωρητική βάση του θέματος και μας δείχνει άλλη μία φορά τη διαφορετικότητα της κουρδικής εσωτερικής πολιτικής.
Το ΡΚΚ θεωρητικά υποστηρίζει ότι η εποχή των εθνών-κρατών είναι πια ξεπερασμένη και ότι οι Κούρδοι χρειάζεται να δημιουργήσουν εναλλακτικές μορφές διοίκησης μαζί με τους διπλανούς, γείτονες λαούς, αντί να καταναλώνουν όλη την ενέργειά τους στη νομιμοποίηση θεσμών όπως οι αποικιοκράτες του Κουρδιστάν. Η πρακτική της Ροζαβά είναι υλοποίηση των ιδεών του ΡΚΚ στο πρακτικό επίπεδο. Το ΡΚΚ και όλη η βάση του (HDP, KODAR, PYD, PÇDK) υποστηρίζουν την αυτό-διοίκηση των Κούρδων, ως βασικό πολιτικό στόχο της ύπαρξής τους. Οι άλλες εσωτερικές αντιδράσεις των βουλευτών κομμάτων όπως το GORAN, YNK, Zahmetkeşan αφορούν την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών για το δημοψήφισμα, και αν αυτές τηρηθούν οι ίδιες οργανώσεις έχουν ανακοινώσει ότι υποστηρίζουν και θα στηρίξουν το Δημοψήφισμα.
Οι διεθνείς αντιδράσεις, όμως, δεν είναι καθόλου τεχνικές όπως στο εσωτερικό των κουρδικών οργανώσεων. Τα ισχυρά έθνη-κράτη της Μέσης Ανατολής, κυρίως το Ιράν και η Τουρκία, εναντιώνονται σε μια πιθανή διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την Ανεξαρτησία των Κούρδων, προβλέποντας ότι κάτι τέτοιο μπορεί να σημάνει ένα φαινόμενο ντόμινο στα εδάφη τους.
Το παιχνίδι όμως ήδη έχει ξεκινήσει και οι εμπλοκές των Αραβικών κρατών στην περίπτωση του Κατάρ, οι επιθέσεις του Ι. Χ. στην Τεχεράνη, οι κατεδαφίσεις των αεροπορικών οχημάτων του Ιράν και της Συρίας από τις ΗΠΑ στη Συρία, ο περιορισμός των τουρκικών χερσαίων επιχειρήσεων εντός της Συρίας, η προστατευτική αεροπορική ασπίδα των ΗΠΑ στους Κούρδους είναι από τις βασικές ενδείξεις ανησυχίας των ιρανικών και τουρκικών επιχειρησιακών δυνάμεων.
Μετά την παύση των επιχειρήσεων στη Ράκα και τη Μουσούλη, οι συγκρούσεις του «συριακού εμφυλίου» και του Ιράκ θα μετατραπούν σε έναν διαγωνισμό Σουνιτών -Σιϊτικών αντιλήψεων στην ευρύτερη περιοχή.
Ήδη η ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας για την υποστήριξη της ίδρυσης του μεγάλου Κουρδιστάν και όχι μονάχα του βορείου Ιράκ πρέπει να διαβαστεί ως μια σημαντική υποσημείωση για τις πολλές διαταραχές στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες πιθανότατα θα ενταθούν στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ένα μίνι-Κουρδιστάν, όπως η ίδρυση της Δημοκρατίας Κουρδιστάν του Ιράκ, δεν θα μπορέσει να εμποδίσει την εξάπλωση των τουρκικών και ιρανικών στρατιωτικών δυνάμεων, αντιθέτως θα δημιουργήσει ένα πόλο εχθρότητας απέναντι τους. Αλλά η άτυπη ενοποίηση των δύο μίνι-Κουρδιστάν, δηλαδή της δημοκρατικής Ομοσπονδίας της Βόρειας Συρίας-Ροζαβά και της Δημοκρατίας Κουρδιστάν του Ιράκ, κάλλιστα θα είναι ένα σημαντικό φράγμα απέναντι τους.
Πρώτον, μια τέτοια πολιτική εξέλιξη απαιτεί αρχικά την πραγματοποίηση του Εθνικού Συνεδρίου Κουρδιστάν. Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι ήδη έχουν ξεκινήσει τις διπλωματικές συναντήσεις μεταξύ τους, διότι οι πολιτικές εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες μετά την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας.
Δεύτερον, θα πραγματοποιηθεί η ενοποίηση όλων των τουρκικών μετριοπαθών και ριζοσπαστικών ισλαμικών-εθνικιστικών δυνάμεων εντός της Τουρκίας. Το όνειρο του Ερντογάν έτσι θα πεκπληρωθεί, εφόσον θα είναι νικητής απέναντι στον εσωτερικό αντίπαλό του Ντογκού Περίντσεκ (Doğu Perinçek), πρώην μαοϊστή. Θα παρακολουθήσουμε τις υπόγειες συγκρούσεις των δύο αντιπάλων σχετικά για τον έλεγχο του νέου τύπου τουρκικού στρατού στο επόμενο διάστημα.
Τρίτον, με την πτώση της πόλης Ράκας θα ανακοινωθεί η Δημοκρατική Ομοσπονδία της Ανατολικής Συρίας (ανατολικά σύνορα της με το Ανεξάρτητο Κουρδιστάν του Ιράκ, βόρεια με την Ροζαβά, δυτικά με το Συριακό Κράτος και νότια με την περιοχή Deyr ul Zor του Ισλαμικού Κράτους). Αυτή η ανακοίνωση θα εμποδίσει ουσιαστικά την πορεία της ιρανικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Χασντ-ί Σαμπή (Haşd-i Şabi) για την υλοποίηση της σιϊτικής πράσινης γραμμής που ονειρεύεται το ιρανικό κατεστημένο. Εφόσον πραγματοποιηθεί η διακοπή πορείας της πράσινης γραμμής τότε οι μελλοντικές κινήσεις τους μπορεί να είναι η κατάληψη της πόλης Κιρκούκ ή οι συνεχείς στρατιωτικές παραβιάσεις στις νέες κουρδικές περιοχές – οι αμφισβητήσιμες περιοχές κατά το ιρακινό σύνταγμα, που κρατούν οι Κούρδοι μετά την εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους.
Τέταρτον και χειρότερο σενάριο θα είναι η ταυτόχρονη επίθεση των ιρανικών και τουρκικών δυνάμεων στο νέο Ανεξάρτητο Κουρδιστάν. Πρόκειται για ένα σενάριο το οποίο είναι πολύ δύσκολο, αλλά εάν πραγματοποιηθεί τότε θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι πιθανές δύο εξελίξεις μεταξύ άλλων:
α) Μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα προσέγγιση μεταξύ των Τουρκίας-Ιράν-Συρίας (και Ιράκ) εναντίον της Ανεξαρτησίας του Κουρδιστάν, όπως είχε πραγματοποιηθεί στις 6 Μαρτίου 1975 με τη Συμφωνία της Αλγερίας. Το τέλος του Αυτόνομου Κουρδιστάν του Ιράκ (1970-1974) είχε πραγματοποιηθεί με τη Συμφωνία.
β) Η συμμαχία των τουρκικών και ιρανικών κατεστημένων εναντίον του σαουδικού κατεστημένου αναμφισβήτητα θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην ισλαμική θεολογία για τις θεωρητικές βάσεις των Σαλαφιστικών-Ουαχαμπισμών-Σιϊτικών σχέσεων. Στη συνέχεια μπορεί να εμφανιστούν νέες σαλαφιστικές οργανώσεις τύπου Ι. Χ. από τα χέρια των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών στο Κουρδιστάν.
Πέμπτον, η άμεση εμπλοκή της Τουρκίας στο Ιράκ θα καταστρέψει την οικονομία της, ένα γεγονός που ήδη συμβαίνει. Αυτή η εξέλιξη θα προωθήσει το τουρκικό κατεστημένο στο να μεταφέρει τα προβλήματα εκτός χώρας. Πιθανότατες άμεσες εξελίξεις μπορεί να είναι στο Αρμενό-Αζερικό μέτωπο, στην Κύπρο (υπενθύμιση της συνάντησης των Τσίπρα-Νετανιάχου) ή ανάπτυξη των μικρών εθνικιστικών κινημάτων στα Βαλκάνια κατά της Ελλάδας.
Ο Μουράτ Ισσί είναι Διδάκτορας Ιστορίας, ΚΕΝΙ/ Κέντρο Έρευνας Νεότερης Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Πηγή: Pass-world
