Συνέντευξη στον Ανδρέα Πετρόπουλο
* Κύριε Ρομπόλη, όπως φαίνεται και από τα τελευταία στοιχεία, οδηγούμαστε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Τον Ιούλιο σχηματίστηκε πρωτογενές έλλειμμα 8.199 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.166 εκατ. ευρώ. Μπαίνουμε σε ένα νέο φαύλο κύκλο ύφεσης, που ακυρώνει τις κυβερνητικές προσδοκίες για γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας το επόμενο έτος;
Η προοπτική του δημοσιονομικού εκτροχιασμού και της αναπαραγωγικής καθίζησης της ελληνικής οικονομίας κατά το 2020 βασίζεται, μεταξύ των άλλων, στην εκτίμηση του δεύτερου τριμήνου για ύφεση τουλάχιστον 20%, η οποία, μεταξύ των άλλων, θα προδιαγράψει ετήσιο ρυθμό ύφεσης 10% – 12%, σημαντική μείωση του ΑΕΠ (167-172 δισ. ευρώ), αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος στα επίπεδα των 15 δισ. ευρώ, αύξηση του πρωτογενούς ελλείμματος στα 5,5 δισ. ευρώ και αύξηση του δημόσιου χρέους στα επίπεδα των 340 δισ. ευρώ.
Στις συνθήκες αυτές και υπό την προϋπόθεση της αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού εκτιμάται η διακοπή λειτουργίας τουλάχιστον 100.000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων με απώλεια 190.000 θέσεων εργασίας και επίπεδο στατιστικής ανεργίας κατά το 2020 από 21,3% έως 22,1% (1.020 εκατ. άτομα από 819.000 και 17,3% το 2019).
Οι δυσμενείς αυτές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και την αγορά εργασίας θα συνοδεύονται, μεταξύ των άλλων, και από τη διεύρυνση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής απασχόληση), με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου σημαντικού τμήματος του πληθυσμού.
Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί ότι στις συνθήκες αυτές η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στο επίπεδο των οικονομικών μεγεθών (ΑΕΠ, όγκος παραγωγής, απασχόληση, ανεργία, μισθού) του 2019 και σε ρυθμούς ανάπτυξης παρόμοιους με αυτούς των δύο τελευταίων ετών (2,5% το έτος 2018 και 1,5% το έτος 2019) θα συντελεστεί, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας (Σ. Ρομπόλης – Β. Μπέτσης, 2020), ανεξαρτήτως των χαμηλών ρυθμών ανάκαμψης το 2021 και το 2022, κατά το 2023.
* Είχατε σημειώσει σε πρόσφατη συνέντευξή σας στην «Αυγή» ότι η ύφεση το 2020 θα κυμανθεί μεταξύ του 8% και 12%. Τι εκτιμάτε σήμερα;
Νομίζω ότι οι δυσμενείς εξελίξεις της ύφεσης κατά το δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, που προβλέπεται ότι θα συντελεστούν στην ελληνική οικονομία, θα συμβάλουν εξ αντικειμένου στην τελική διαμόρφωση της ύφεσης κατά το 2020 στα επίπεδα των αρχικών μας (Μάρτιος 2020) εκτιμήσεων που αναφέρετε.
* Η κυβέρνηση απαντάει στην κρίση με το γνωστό “σχέδιο Πισσαρίδη”. Αρκετοί ωστόσο σημειώνουν ότι θυμίζει σε αρκετά σημεία μια αποτύπωση των μνημονιακών προβλέψεων του 2010. Μέσα στην εβδομάδα μιλώντας στο Κόκκινο 105,5 σημειώσατε ότι στο συγκεκριμένο σχέδιο αποτυπώνεται ένα “μοντέλο Λατινικής Αμερικής”. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του, ποιες οι επιπτώσεις από την εφαρμογή του;
Η στρατηγική επιλογή του «σχεδίου Πισσαρίδη» αποτελεί μία οπισθοδρομική (shock therapy) επιλογή τύπου Λατινικής Αμερικής, ανατολικής Ευρώπης και Βαλκανίων, με την έννοια της προσέλκυσης «άνευ όρων» ξένων επενδύσεων, σε εισοδηματικές, εργασιακές και κοινωνικές συνθήκες ασιατοποίησης της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας.
Από την άποψη αυτή αξίζει να σημειωθεί ότι στις θεωρητικές και εφαρμοσμένες προσεγγίσεις της ανάπτυξης είναι το γνωστό νεοφιλελεύθερο μοντέλο «της άνισης ανάπτυξης», με το οποίο οι ανεπτυγμένες χώρες και οι επιχειρήσεις τους, αξιοποιώντας τις υποδομές, τους ενεργειακούς, τους παραγωγικούς, τους εργασιακούς και κοινωνικούς πόρους των χωρών υποδοχής, μεταφέρουν πλούτο στις επιχειρήσεις τους και στις χώρες τους από την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των συγκεκριμένων χωρών.
Ακόμα περιορίζουν τον παραγωγικό – τεχνολογικό συσχετισμό δύναμης των χωρών υποδοχής στον διεθνή και ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας, αυξάνουν τις εισοδηματικές και κοινωνικές ανισότητες και εγκαθιδρύουν, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, συνθήκες «ανάπτυξης της υπανάπτυξης, της παραγωγικής – τεχνολογικής εξάρτησης και της οικονομικής καθυστέρησης».
* Το “σχέδιο Πισσαρίδη” περιλαμβάνει ως βασική παρέμβαση την επικουρική ασφάλιση. Γιατί αυτή η επιμονή σε ένα σχέδιο “ασφαλιστικού Πινοσέτ”;
Ακριβώς, στο πλαίσιο της προαναφερόμενης στρατηγικής «της άνισης ανάπτυξης» εντάσσεται, μεταξύ των άλλων, και η πρόταση της «Επιτροπής Πισσαρίδη» για την ιδιωτικοποίηση – ultra κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης των ατομικών λογαριασμών, με την αποκλειστική εμπλοκή ιδιωτικών ασφαλιστικών επιχειρήσεων, τραπεζών, κεφαλαιαγορών κ.λπ. για την εξ αντικειμένου επισφαλή και υψηλού κινδύνου διαχείριση 2,5 δισ. ευρώ τον χρόνο καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών.
Παράλληλα οι ζημιές που θα δημιουργηθούν στην ελληνική οικονομία από την κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης έχουν υπολογιστεί (Σ. Ρομπόλης – Β. Μπέτσης, 2019) σε 57 δισ. ευρώ (κόστος μετάβασης), με την έννοια ότι αποτελεί πραγματικό (και όχι αφανές) χρέος.
Αυτό σημαίνει ότι θα δημιουργηθούν συνθήκες δυσμενούς πιστοληπτικής διαβάθμισης της ελληνικής οικονομίας, με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για την αναπτυξιακή της προοπτική, με την έννοια της δημιουργίας συνθηκών εφαρμογής μνημονιακών πολιτικών και κατά τη δεκαετία 2020 – 2030.
Ένας επιπλέον κίνδυνος για τη χώρα μας από την υλοποίηση αυτής της νεοφιλελεύθερης επιλογής αποτελεί η περιθωριοποίησή της από το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο, με την έννοια της παραίτησής της από τη διεκδίκηση της αναβάθμισης και της ανάπτυξης του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους και του δημόσιου συστήματος κοινωνικής προστασίας (Υγεία, Κοινωνική Ασφάλιση, Κοινωνική Πρόνοια).
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και στη Χιλή το επιχείρημα της κυβέρνησης Πινοσέτ, προκειμένου οι ασφαλισμένοι και οι νέοι εργαζόμενοι να επιλέξουν το κεφαλαιοποιητικό σύστημα των ατομικών λογαριασμών, ήταν ότι θα λάβουν σύνταξη με μέσο συντελεστή αναπλήρωσης 70%! Όμως η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική, αφού το 2015 ο μέσος συντελεστής αναπλήρωσης στις κεφαλαιοποιημένες συντάξεις της Χιλής ήταν μόλις 37%. Κι αυτό λόγω της δημογραφικής γήρανσης και των χρηματοπιστωτικών κρίσεων που συνέβησαν όλα αυτά τα χρόνια (1993, 1998 ,2001, 2008).
Με άλλα λόγια, αυτό σημαίνει ότι η συγκεκριμένη πρόταση της «Επιτροπής Πισσαρίδη», όπως και στη Χιλή, επιδιώκει να μεταφέρει όλους τους αναμενόμενους κινδύνους της κεφαλαιοποίησης της επικουρικής ασφάλισης (γήρανση του πληθυσμού, κεφαλαιαγορές κ.λπ.) από την ευθύνη του κράτους στους ίδιους τους ασφαλισμένους – συνταξιούχους με τη σταδιακή μείωση του επιπέδου των συντάξεών τους.
Πηγή: Η Αυγή
