Η αναβαθμισμένη δράση της άκρας δεξιάς στις ΗΠΑ, όπως αυτή αποκρυσταλλώθηκε στη δολοφονική συγκέντρωση στο Σάρλοτσβιλ, έχει πυροδοτήσει μεταξύ άλλων ένα μεγάλο δημόσιο διάλογο.
Δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα έχει ασχοληθεί στοιχειωδώς σοβαρά με το συγκεκριμένο γεγονός και τις απολήξεις που αυτό φέρει. Ίσως να αποτελεί και αυτό άλλη μια ένδειξη για την ποιότητα τόσο του πολιτικού διαλόγου όσο και της ενημέρωσης που παρέχει η πλειονότητα των ΜΜΕ.
Όποιος επιθυμεί όμως μπορεί να τονίσει μια σειρά από σημεία άξια αναστοχασμού. Το πρώτο είναι το εύρος της αντίδρασης απέναντι στην προσπάθεια του αμερικανού προέδρου να κρατήσει ίσες αποστάσεις μεταξύ άκρας δεξιάς και σε όσους προσπάθησαν να την σταματήσουν. Η αντίδραση αυτή καταγράφηκε ακόμα και στο εξώφυλλο του Εconomist, ενώ ο πρώην κυβερνήτης της Καλιφόρνια Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ στο επικριτικό και ειρωνικό του μήνυμα για τον Τραμπ φτάνει στο σημείο να τον εγκαλέσει ως ρεπουμπλικάνο στη βάση της παράδοσης που φέρει η πολιτική παράταξη του Αβραάμ Λίνκολν.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η ανοιχτή παραδοχή ηγετικού στελέχους των νεοναζί στις ΗΠΑ ότι μελέτησαν και διδάχθηκαν από το «πετυχημένο παράδειγμα της Χρυσής Αυγής», με την οποία άλλωστε είναι σε συνεχή επαφή.
Μπορούμε τώρα να έρθουμε κάπως στα δικά μας. Η πρώτη παρατήρηση είναι το πόσο κοντά βρίσκεται η πλειονότητα των δυνάμεων της δικής μας αντιπολίτευσης στη λογική που εξέφρασε ο Τραμπ. Η «θεωρία των δύο άκρων» έχει μετατραπεί σε οργανικό στοιχείο του λόγου μιας σειράς πολιτικών δυνάμεων καθώς και κεντρικό ερμηνευτικό εργαλείο ΜΜΕ και ανερχόμενων ακαδημαϊκών αστέρων. Την στιγμή που διεξάγεται η δίκη μιας εγκληματικής νεοναζιστικής οργάνωσης, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που διεκδικεί για τον εαυτό του τον τίτλο του φιλελεύθερου πολιτικού που υπερασπίζεται το ευρωπαϊκό ιδεώδες, επιδίδεται στο κυνήγι της «βίας της άκρας αριστεράς»1.
Η δεύτερη παρατήρηση σχετίζεται με την κρισιμότητα που φέρει, ειδικά μέσα σε αυτή τη συγκυρία, η δίκη της Χρυσής Αυγής. Χρειάζονται μια σειρά από κοινωνικές αλλά και κεντρικές πολιτικές πρωτοβουλίες έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ουσιαστική δημοσιότητα της δίκης. Η μέχρι τώρα διεξαγωγή της δίκης με μια σειρά από διαδικαστικά, αλλά βαθιά ουσιαστικά, προβλήματα καθώς και οι κατά συρροή παρενοχλήσεις έως ανοιχτές επιθέσεις από τη μεριά των νεοναζί μέχρι και στη μητέρα του Παύλου Φύσσα δεν αφήνουν την καλύτερη παρακαταθήκη.
Η τρίτη παρατήρηση σχετίζεται με τον ρόλο της ιστορικής μνήμης. Η μάχη ενάντια σε παλιούς και νέους οπαδούς ή απολογητές του ναζισμού και στα διάφορα σχήματα ιστορικού αναθεωρητισμού περνάει και μέσα από τον αγώνα ενάντια στη λήθη. Εδώ ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία μεγάλη «απουσία». Η «απουσία» αυτή ακούει στο όνομα Μακρόνησος. Δεν αποτελεί φιλοδοξία αυτού του μικρού σημειώματος να αναφερθεί στην κρισιμότητα για την ιστορική μνήμη και τον αγώνα για τη δημοκρατία που φέρει η προστασία και η ανάδειξη της Μακρονήσου. Το έχουν κάνει άλλοι πολύ καλύτερα από ό,τι θα μπορούσα ποτέ. Αξίζει όμως να σκεφτούμε ότι η κρισιμότητα των στιγμών είναι τέτοια που δεν μας επιτρέπονται τόσο σημαντικές παραλείψεις.
1 Η «ψυχροπολεμική» ρητορική και η «θεωρία των δύο άκρων» αποτέλεσαν από την αρχή της κρίσης όπλα ενός πολιτικού συστήματος όχι πρώτιστος απέναντι σε μια πολιτική δύναμη, στη συγκεκριμένη περίπτωση τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στο σύνολο των λαϊκών κινητοποιήσεων και διεκδικήσεων. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι, όχι μόνο στην ελληνική ιστορία, πάντα η κοινωνική και πολιτική ενίσχυση της αριστεράς και των κοινωνικών αγώνων μείωνε σημαντικά τις ανοχές των φιλελεύθερων.
Νάσος Ηλιόπουλος
Πηγή: Left
