● Ποιο είναι το διακύβευμα των εκλογών;
Νομίζω πως οι εκλογές έρχονται σε μια στιγμή που έχουν προηγηθεί μεγάλα και σημαντικά γεγονότα. Δεν αναφέρομαι μόνο στις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις, αλλά σε μια «συνάντηση» κρίσεων που δημιουργούν ένα καινούργιο περιβάλλον με νέα ερωτήματα και προβλήματα. Η υγειονομική κρίση, η κλιματική κρίση, η κρίση των ανισοτήτων, η κρίση της δημοκρατίας αντανακλώνται σε μεγάλο βαθμό και στη χώρα μας.
Το ερώτημα λοιπόν είναι τι έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση αλλά και η επόμενη απέναντι σε όλα αυτά; Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά το ΕΣΥ η σημερινή κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι είδαμε πόσο σημαντικό ρόλο είχε το σύστημα Υγείας για τη χώρα στην υγειονομική κρίση, δεν προχωρά στη στήριξή του, αντιθέτως, κινείται προς την κατεύθυνση της απαξίωσής του και της εγκατάλειψής του. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ανισότητες.
Το εργασιακό πλαίσιο του νόμου Χατζηδάκη περιόρισε ακόμα περισσότερο τη δύναμη των εργαζομένων. Θα πάμε λοιπόν στην επόμενη φάση με γνώμονα τις ιδιωτικοποιήσεις στην Υγεία, του νερού, της Παιδείας; Αυτό είναι το βασικό διακύβευμα.
● Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση προηγείται στις δημοσκοπήσεις και έχει ανακτήσει το χαμένο έδαφος μετά τα Τέμπη. Πώς εξηγείται αυτό;
Διεθνώς, η ικανότητα των δημοσκοπήσεων να αποτυπώνουν τον σφυγμό της κοινωνίας έχει κλονιστεί. Ειδικά για τον ΣΥΡΙΖΑ μετράμε 10 χρόνια δημοσκοπήσεων που έχουν πέσει έξω. Εχουμε, δηλαδή, μια ιστορική υποεκτίμηση της δύναμης και της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ.
Επαναλαμβάνω, από την Αμερική έως την Ευρώπη οι δημοσκοπήσεις δεν μπορούν να αποτυπώσουν με αξιόπιστο τρόπο τις πραγματικές τάσεις στην κοινωνία. Και αυτό αποτελεί ερώτημα. Από εκεί και πέρα, αν χαρακτηρίζει κάτι με βεβαιότητα αυτή την εκλογική μάχη είναι το πολύ μεγάλο εύρος της αδιευκρίνιστης ψήφου. Αυτό σε συνδυασμό με τη συμμετοχή στις εκλογές αλλά και τη συμπεριφορά των νεότερων ψηφοφόρων θα κρίνουν το αποτέλεσμα.
● Το να ψηφίσει κάποιος σήμερα τον ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται «αντισυστημική» ψήφος ή ισχύει το αντίθετο; Μήπως, επειδή ακριβώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κυβερνήσει, αποτελεί κομμάτι του συστήματος;
Να ορίσουμε λίγο τι σημαίνει αντισυστημική ψήφος; Μπορεί να είναι μια ισοπεδωτική, απολίτικη στάση στη λογική του «όλοι ίδιοι είναι». Μπορεί όμως να είναι και μια ψήφος που αναζητά τις αιτίες των προβλημάτων και αρχίζει να ψάχνει τις απαντήσεις και μια εναλλακτική πρόταση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως έναν βαθμό επικοινωνεί με τη δεύτερη εκδοχή.
Ενα από τα στοιχήματα των εκλογών είναι να καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ να δώσει μια πραγματική διέξοδο στη δυσαρέσκεια του κόσμου. Το είχε πει πρόσφατα σε μια συνέντευξή του στην «Εποχή» ο Κεν Λόουτς: «Η δυσαρέσκεια είναι σαν τον ατμό της τσαγιέρας. Εκτονώνεται και φεύγει». Σημασία έχει να υπάρχουν τα πολιτικά υποκείμενα που θα τη μετατρέψουν σε πρόταση, σε δράση με ορίζοντα μια διαφορετική προοπτική. Αυτό νομίζω πως είναι ένα από τα καθήκοντα του ΣΥΡΙΖΑ.
● Πώς σχολιάζετε την επάνοδο της Ακροδεξιάς μέσω διάφορων κομμάτων και μορφωμάτων;
Πέρα από τις διάφορες εκδοχές της ρύθμισης της κυβέρνησης για το κόμμα Κασιδιάρη και τις παλινωδίες που τη συνόδευσαν, παρατήρησα το εξής: ότι η κυβέρνηση, προσπαθώντας να ξεφύγει από τα αμείλικτα ερωτήματα που της θέτει η ίδια η πραγματικότητα –ειδικά μετά τα Τέμπη– και μη μπορώντας να κρύψει τη γύμνια του επιτελικού κράτους, καταλήγει στο αφήγημα του «όλοι ίδιοι είμαστε».
Επιλέγει να αναλάβει ένα κόστος που οδηγεί έναν κόσμο προς την αποχή, θέλοντας ταυτόχρονα να συμπαρασύρει και τους αντιπάλους της στην ίδια κατάσταση. Αυτό τελικά βοηθάει την Ακροδεξιά. Δεν γίνεται δηλαδή χορηγός της Ακροδεξιάς μόνο μέσω των παλινωδιών της αλλά και μέσα από τη γενικότερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος.
● Δεν κερδίζει έτσι ψήφους η κυβέρνηση, απαγορεύοντας χώρους στα δεξιά της; Δεν συγκρατεί τις διαρροές ψήφων;
Η τακτική της εξυπηρετεί ευθέως έναν τέτοιο στόχο. Αφενός καλύπτει διαρροές, αφετέρου δημιουργεί ένα πλαίσιο ώστε να βρει ενδεχομένως στα δεξιά της μελλοντικούς κυβερνητικούς εταίρους.
● Ας πάμε στο σκάνδαλο των υποκλοπών. Θεωρείτε ότι ο πρωθυπουργός είχε γνώση όσων συνέβησαν και έχουν δει το φως της δημοσιότητας;
Η πολιτική μου εκτίμηση είναι 100%. Το σκάνδαλο αυτό έχει την υπογραφή του Κυριάκου Μητσοτάκη από την αρχή έως το τέλος.
● Η κοινή γνώμη, ωστόσο, αν πιστέψουμε και πάλι τις δημοσκοπήσεις, δεν δίνει την ανάλογη σημασία στο θέμα…
Κάποια θέματα έχουν ένα ειδικό πολιτικό βάρος. Αν όμως σε μια δημοσκόπηση με ρωτήσετε τι με ενδιαφέρει περισσότερο, το αν θα αποκαλυφθεί ποιος είναι πίσω από το σκάνδαλο των υποκλοπών ή το πώς θα πληρώσω τον λογαριασμό της ΔΕΗ, προφανώς και θα απαντήσω το δεύτερο.
Αρα, είναι υπονομευμένο το ερώτημα εξ αρχής. Πολλοί ωστόσο αντιλαμβάνονται ότι η υπόθεση των υποκλοπών είναι ζήτημα δημοκρατίας με την πιο πλατιά έννοια του όρου. Και αυτό επειδή δεν έχει να κάνει μόνο με τις παρακολουθήσεις, αλλά με τη συνολική προσπάθεια ενός συστήματος να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη.
● Ζητάτε την πρωτιά στις εκλογές ώστε να δημιουργηθεί μια κυβέρνηση συνεργασίας. Ωστόσο, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και τα ΜέΡΑ25, ΚΚΕ αρνούνται. Πώς θα δημιουργήσετε κυβέρνηση συνεργασίας;
Την πρόταση συνεργασίας δεν την ανακαλύψαμε παραμονές των εκλογών. Ούτε και την απλή αναλογική. Το κάναμε χρόνια πριν επειδή ακριβώς θέλαμε να δώσουμε μια διέξοδο στα πολιτικά δεδομένα μέσα από τη διαμόρφωση ισχυρών κυβερνήσεων συνεργασίας μέσα σε μια σαφή προγραμματική βάση. Η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα νομίζω ότι είναι η πιο έντιμη πρόταση συνεργασίας μετά το 1974, επειδή ακριβώς γίνεται σε συνθήκες απλής αναλογικής.
Η απλή αναλογική αποδίδει στον καθένα τα πραγματικά του μεγέθη στο κοινοβουλευτικό επίπεδο. Είναι όμως και μια στάση ευθύνης για όλους. Δεν μπορείς να αδιαφορείς και να μην αναζητάς έναν κοινό προγραμματικό τόπο που θα οδηγήσει σε μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης, εάν πιστεύεις στην απλή αναλογική. Αυτό το ερώτημα λοιπόν δεν θα το αποφύγει κανείς το βράδυ των εκλογών.
Δημήτρης Τερζής
