Συνεντεύξεις

Πάνος Λάμπρου: «Ο ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ δεν είναι απλώς αντιδεξιά δύναμη, είναι η Αριστερά που θέλει να αλλάξει τον κόσμο»

Η κυβέρνηση «δοκιμάζει» διάφορες ημερομηνίες για εκλογές, με προφανή αβεβαιότητα παρά τις αντοχές που επιδεικνύει. Ο ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ πώς προσεγγίζει το θέμα αυτό;

Πράγματι, η κυβέρνηση «δοκιμάζει» ημερομηνίες, παίζει με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, χωρίς, μάλλον, να έχει καταλήξει οριστικά. Θα κριθεί το καλοκαίρι, ανάλογα πόσο «καυτό» θα είναι. Σε κάθε περίπτωση, όμως, βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και οι διαχωριστικές γραμμές γίνονται ολοένα και πιο διακριτές. Η διαχωριστική γραμμή Δεξιά – Αριστερά, όσο και αν κάποιοι επιχειρούν να τη θολώσουν ή να την εμφανίσουν ως μάχη διαχείρισης μιας θλιβερής πραγματικότητας, καταγράφεται με δυναμικό τρόπο.

Είναι το κοινωνικό ζήτημα, που αναδεικνύει εκρηκτικές αντιθέσεις, οι οποίες δεν μπαίνουν κάτω από το χαλί, δεν κρύβονται, ούτε αντιμετωπίζονται με διαχειριστικές ή κεντρώες απαντήσεις. Το κόμμα μας είναι σε θέση μάχης για να κερδίσει τις εκλογές, όποτε και αν γίνουν. Σύντομα θα παρουσιαστεί το κυβερνητικό πρόγραμμα, ενώ θα παρθούν πρωτοβουλίες, εξωστρεφείς δράσεις και καμπάνιες, που, ελπίζω, να απαντούν με σαφήνεια και επί της ουσίας στο σχέδιο του νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού. Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν είναι «άχρηστη». Είναι απολύτως χρήσιμη για τα μεγάλα συμφέροντα, για τον πλούτο, για την κοινωνική τάξη, που εκπροσωπεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάθε λόγο να είναι απέναντι και να παρουσιάσει το δικό του σχέδιο, τη χρησιμότητά του στα «υποτελή κοινωνικά στρώματα», στις κοινωνικές ομάδες και τους ανθρώπους, που αναζητούν, έστω και θολά, δρόμους ελευθερίας και δικαιωμάτων. Όσο η Νέα Δημοκρατία θα μιλάει για τους «αρίστους», εμείς χρειάζεται να έχουμε στο νου μας, ως οδηγό σκέψης, τον εργάτη, ο οποίος έχασε τη ζωή του, την ακρίβεια, το άδειο ψυγείο, την έλλειψη ασφαλούς στέγης, τον λογαριασμό της ΔΕΗ, τη γυναίκα που κακοποιείται ή δολοφονείται, τον χαμηλό και συνεχώς μειούμενο μισθό, τον ψυκτικό του Περιστερίου, τον άνεργο επιστήμονα, τον τραυματισμένο φοιτητή στο ΑΠΘ, το πανεπιστημιακό άσυλο, το δημόσιο χαρακτήρα της υγείας, τον ανάπηρο, ο οποίος συναντά διαρκώς εμπόδια στον δρόμο του, το προσφυγόπουλο, τον κακοποιητικό λόγο, τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Στις εκλογές θα συγκρουστούν δύο αντιθετικοί και ανταγωνιστικοί κόσμοι. Και εμείς χρειάζεται να ξανασυστηθούμε ως η αριστερή, ριζοσπαστική δύναμη, που αναγνωρίζει τα λάθη της, αλλά που μπορεί να εκφράσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες των πολλών στις νέες συνθήκες.

Μετά το συνέδριο του κόμματος, ποια τα επόμενα βήματα τα οποία θεωρείς ότι επείγει να γίνουν;

Σε όποια ερώτηση η απάντηση είναι μία: εξωστρέφεια. Εξωστρέφεια, που σημαίνει επαφή με το κοινωνικό σώμα, πρωτοβουλίες ικανές να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά, ενωτικές κινήσεις, που να απευθύνονται στο σύνολο της δημοκρατικής αντιπολίτευσης και κυρίως της εντός και εκτός κοινοβουλίου Αριστεράς, αλλά και της οικολογίας. Συσπείρωση του κόσμου μας και των χιλιάδων νέων μελών, που δεν πρέπει να μείνουν στα χαρτιά ή να είναι απλώς και μόνο ένα εκλεκτορικό σώμα, αλλά με σχέδιο και όραμα να γίνουν ενεργά μέλη σε αυτό το δύσκολο, ενίοτε αντιφατικό, αλλά και συναρπαστικό ταξίδι. Ήδη, προχωράει καμπάνια για την ακρίβεια, που είναι μείζον θέμα για την κοινωνία, ενώ στις 15 Ιουνίου αρχίζει σε δεύτερο βαθμό η δίκη της νεοναζιστικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής. Παράλληλα, αυτές τις μέρες διεξάγονται εκδηλώσεις για το Pride και ακολουθεί το αντιρατσιστικό φεστιβάλ.

Έχουμε τώρα μια ολοκληρωμένη κομματική –και ηγετική– εικόνα, μετά το πέρας των προσυνεδριακών και μετασυνεδριακών διαδικασιών. Ποιες οι εκτιμήσεις σου;

Είναι ασφαλώς γνωστό ότι τόσο εγώ, όσο και πολλοί άλλοι σύντροφοι και συντρόφισσες, είχαμε διαφορετική άποψη για τον τρόπο εκλογής προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής. Τους λόγους τους έχουμε εξηγήσει. Είχε να κάνει με τη φυσιογνωμία και το μοντέλο κόμματος. Προβάλαμε τη συλλογική λειτουργία, την ανάγκη αριστερής ταυτότητας και ριζοσπαστικής φυσιογνωμίας. Το ζήτημα κρίθηκε, και θεωρώ ότι σωστά δώσαμε τη μάχη εντός του κόμματος, παρότι είχε πολιτικό, εσωκομματικό ασφαλώς, κόστος. Αλλά στην Αριστερά δεν κρυβόμαστε, λέμε τη γνώμη μας, ανοιχτά, δημόσια και αυτό είναι πλούτος. Παράλληλα, έχουμε γραμματέα και αναπληρωτή. Η εκλογή της Ράνιας Σβίγκου, μιας νέας γυναίκας για πρώτη φορά, έχει ένα θετικό συμβολισμό και ως προς το γυναικείο ζήτημα. Αν προσθέσουμε το 50% – 50% σε όλα τα όργανα του κόμματος, ακούγεται και είναι μια σημαντική εξέλιξη. Ωστόσο, δεν αρκεί. Η συλλογική αυτή απόφαση χρειάζεται να μετασχηματιστεί σε δράση, σε ολιστική άποψη, σε κίνημα. Το γυναικείο ζήτημα, οι ανισότητες και οι διακρίσεις, η ενδοοικογενειακή βία, ο σεξισμός, η πατριαρχία και οι γυναικοκτονίες, απαιτούν μια άλλη ματιά στην κοινωνία. Ο φεμινισμός, πέρα από ταυτοτικό στοιχείο για την Αριστερά, αποκτά σήμερα μια… ακραία λαϊκότητα, καθώς δεκάδες χιλιάδες γυναίκες υφίστανται λεκτική και σωματική βία, διακρίσεις στην εργασία και στο κοινωνικό πεδίο, ενώ η πανδημία γιγάντωσε φαινόμενα σεξισμού και βίας, τα οποία ήταν υπαρκτά και τα προηγούμενα χρόνια. Προκύπτει, λοιπόν, μια μεγάλη δυνατότητα, να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ένα μεγάλο αριστερό, φεμινιστικό (ανάμεσα σε άλλα χαρακτηριστικά) κόμμα, όχι μόνο γιατί έχει γυναίκα γραμματέα ή γιατί έχει καθιερώσει το 50% – 50%, αλλά και γιατί στη θεωρία, στην πράξη, στον δρόμο, στο κίνημα, μπορεί να αναδείξει ως κορυφαίο θέμα και όχι ως πινελιά, το ζήτημα της γυναικείας απελευθέρωσης από τον καπιταλισμό και την ανδροκρατία. Αν θα το επιχειρήσει με ένα συλλογικό και ριζοσπαστικό τρόπο, όπως και για μια σειρά άλλα ζητήματα, θα φανεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Η δυνατότητα υπάρχει.

Πώς αποτιμάς, συνολικά, την τακτική και τις προτάσεις της Ομπρέλας έως τώρα; Υπάρχουν πλευρές, για διόρθωση; Πώς θα συνεχίσει να

παρεμβαίνει, τι μέτωπα δράσης θα προτείνει για το κόμμα; Υπάρχουν ιδέες για το πώς θα ενεργοποιηθούν τώρα τα τόσο πολλά νέα μέλη; Πώς θα αποφευχθεί η ελλοχεύουσα, πάντα, αδρανοποίηση – γραφειοκρατικοποίηση;

Για να κάνει κάποιος αποτίμηση της παρουσίας της Ομπρέλας, ως ενός διακριτού ρεύματος ιδεών της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς, θα χρειαστεί να δει το πλαίσιο και τις συνθήκες μέσα στις οποίες κινήθηκε. Υπενθυμίζω ότι εδώ και πολύ καιρό συστημικά, κυρίως, «μέσα» –δυστυχώς όχι μόνο–, είχαν στοχοποιήσει συντρόφους και συντρόφισσες, εξαπολύοντας «κατάρες» για το περιβόητο 3%, για τα «βαρίδια», που εμποδίζουν το κόμμα να γίνει… ένα νέο, κεντροαριστερό κόμμα, που θα ξεχάσει τον δρόμο που νίκησε το 2015. Μας καλούσαν διαρκώς στην οδό του ρεαλισμού και της συνθηκολόγησης. Αντιταχθήκαμε και επιχειρήσαμε να αναδείξουμε τα ιδεολογικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Δυστυχώς –πέρα από τη θέλησή μας–, στη συζήτηση κυριάρχησαν τα «οργανωτικά», τρόπος εκλογής κλπ, τα οποία ασφαλώς ήταν συνδεδεμένα με τις δύο διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις. Η Ομπρέλα, η οποία είναι συνάντηση διαφορετικών τάσεων, κινήσεων και ανθρώπων, ένας ανοιχτός χώρος της Αριστεράς, είναι πρώτα απ’ όλα ΣΥΡΙΖΑ, μέσα σε αυτόν λειτουργεί ως ρεύμα ιδεών, με ενωτική και συνθετική διάθεση. Μας ενδιαφέρει να προχωρήσει το κόμμα, να είναι το μεγάλο κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς στην Ελλάδα, με τα χιλιάδες νέα μέλη του ενεργά, που θα συμμετέχουν στις αποφάσεις και τις δράσεις του. Δεν είναι εύκολο. Η λογική της ανάθεσης στην κοινωνία είναι κυρίαρχη και θα χρειαστεί επιμονή, σχέδιο και ασφαλώς όραμα (ο σοσιαλισμός με ελευθερία και δημοκρατία είναι πάντα επίκαιρος), που θα συνεγείρει και θα συμβάλει στην εξωστρέφεια, τη συμμετοχή και τους αγώνες.

Ένα από τα μέτωπα που, αν και εξαιρετικά ευνοϊκό για τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ δεν έχει συστηματικά ασχοληθεί το κόμμα, είναι η νεολαία. Υπάρχουν νέες δράσεις και ιδέες που θα άλλαζαν το κλίμα;

Η νεολαία έχει τον δικό της τρόπο, τις δικές της ανησυχίες και χρειάζεται να την ακούσουμε και να δούμε τους βηματισμούς της. Και όταν λέμε νεολαία, δεν πρέπει να έχουμε αποκλειστικά στο μυαλό μας τη νέα και τον νέο με μεταπτυχιακά. Η νεολαία είναι και στα νυχτερινά γυμνάσια, είναι οι εργαζόμενοι στην εστίαση, στη μεταφορά, στον τουρισμό, είναι η νεολαία της επισφάλειας, του μαύρου μεροκάματου, η νεολαία που αδυνατεί να απεγκλωβιστεί από τη γονική στέγη, αυτή που αποκλείεται από την εκπαίδευση ή την αγορά εργασίας. Ωστόσο, αν σήμερα διακρίνουμε νησίδες αντίστασης, αυτές προκύπτουν κυρίως από τον χώρο των νέων ανθρώπων. Το βλέπουμε στα πανεπιστήμια, στις μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία. Το είδαμε στα μάτια του φοιτητή που τα ΜΑΤ τον τραυμάτισαν, με την κυβέρνηση να του αποδίδει το χαρακτηρισμό του «επαγγελματία τραυματία». Το διακρίνουμε σε κάθε αντιαυταρχική εκδήλωση, σε κάθε κίνηση ελευθερίας, σε κάθε διεκδίκηση για δικαιώματα. Δείτε τις τεράστιες διαδηλώσεις, που διοργανώνει η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, στο 90% συγκροτούνται από νέους. Ίδια εικόνα στις διαδηλώσεις ενάντια στην έμφυλη βία και τις γυναικοκτονίες ή για ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον. Η νεολαία μάς στέλνει μηνύματα. Αυτά τα μηνύματα πρέπει να αφουγκραστούμε και να δώσουμε χώρο και λόγο. Όμως, με τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό δεν επικοινωνείς με ασαφείς και θολές διαχωριστικές γραμμές, πρόοδος – συντήρηση, όταν μάλιστα την ίδια διάκριση (υποκριτικά και ψευδώς ασφαλώς) επικαλείται και η ΝΔ, αλλά με τον αριστερό ριζοσπαστισμό, με την πολιτικοποίηση δηλαδή υπαρκτών διαθέσεων και επιθυμιών. Απάντηση στην αυταρχική νεοφιλελεύθερη Δεξιά, που διαρκώς φλερτάρει με ακροδεξιές πρακτικές, δεν μπορεί παρά να είναι μια ριζοσπαστική, ελευθεριακή, αντιαυταρχική, αριστερή πρόταση και πρακτική. Η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε ένα καλό δρόμο. Είμαι σίγουρος ότι θα βρει τους βηματισμούς της. Είμαι υπερήφανος για τις συλλογικές προσπάθειες και τη στάση της.

Διάβαζα τα ευρήματα της δημοσκόπησης της ΠΡΟΡΑΤΑ. Παρακάμπτω τη διαφορά των έξι μονάδων και μένω στους προβληματικούς δείκτες εμπιστοσύνης προς τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Τι θα πρότεινες στη νεοεκλεγμένη Πολιτική Γραμματεία, για να αντιμετωπισθεί η όχι προωθητική εικόνα που αναδύεται;

Παρακολουθούμε όλες τις δημοσκοπήσεις με προσοχή. Αποτυπώνουν το πολιτικό κλίμα της στιγμής και ασφαλώς όχι το τελικό αποτέλεσμα, που εκτιμώ ότι θα είναι διαφορετικό. Συνήθως τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπικών ερευνών έχουν μεγαλύτερη σημασία και εκεί χρειάζεται να εστιάσουμε την προσοχή μας. Με βάση αυτά προκύπτει ύλη για συζήτηση σε βάθος. Αυτό χρειάζεται να κάνουμε με προσοχή και με καλή προετοιμασία σε όλα τα όργανα του κόμματος. Όχι για να προσαρμόσουμε την πολιτική μας με βάση τα ευρήματα, αλλά για να αντιληφθούμε με ένα ουσιαστικό τρόπο τις κοινωνικές διεργασίες, τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές. Η Δεξιά δεν πέφτει από μόνη της. Για να την αντιμετωπίσεις χρειάζεται σκληρή αντιπολίτευση επί της ουσίας, ιδεολογική αντιπαράθεση, εναλλακτικό σχέδιο, προγραμματικές προτάσεις, που θα συσπειρώνουν και θα συνεγείρουν ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, επιστροφή στον δρόμο και το κίνημα και φυσικά όραμα για μια άλλη κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ δεν είναι απλώς αντιδεξιά δύναμη, είναι η Αριστερά που θέλει να αλλάξει τον κόσμο.

Δύο περιστατικά από τον –έως τώρα– τομέα ευθύνης σου. Το ένα, είναι η, για άλλη μια φορά, υπονόμευση δικαιωμάτων μεταναστών, ΜΚΟ και γενικά αλληλέγγυων, με την ευκαιρία της επικύρωσης σχετικού κώδικα στη Βουλή. Το άλλο είναι, ύστερα από τη βράβευση του κ. Λετζερί από τον κ. Μητσοτάκη, η υπονόμευση του Ι. Αποστολόπουλου! Πώς τα σχολιάζεις;

Στο πρόσωπο του Ιάσονα Αποστολόπουλου και στις άθλιες, ακροδεξιού τύπου, κατηγορίες που του απέδωσε η ΝΔ, συμπυκνώνεται η φράση «οι δύο Ελλάδες». Από τη μια πλευρά, η αλληλεγγύη και ο ανθρωπισμός και, από την άλλη, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός και η βαρβαρότητα. Εκπρόσωποι της ΝΔ κατηγόρησαν, μάλιστα, τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιο Κούλογλου, ότι παρακολουθούσε τον Ιάσονα Αποστολόπουλου να μιλάει, με σεβασμό. Και αυτό το θεώρησαν προσβολή. Αλλά δεν κατάλαβαν ότι για μας είναι τίτλος τιμής. Και ναι, θα ακούμε τον Ιάσονα και τον κάθε Ιάσονα, που στέκεται με αλληλεγγύη στους πρόσφυγες και τα παιδιά τους, με απόλυτο σεβασμό και ευγνωμοσύνη. Γιατί αυτή η κοινωνία χρειάζεται πολλούς Ιάσονες, πολλούς ανθρώπους σαν τον διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλο. Αυτή είναι η απάντηση στα push backs και την απανθρωπιά.

Ιωάννα Δρόσου