Ενας προσεκτικός αναγνώστης πολιτικών αναλύσεων και σχολίων σε αντικυβερνητικά μέσα μπορεί να παρατηρήσει μια δυσεξήγητη ανησυχία το τελευταίο διάστημα. Η οποία, όμως, δεν δικαιολογείται με βάση τα φερόμενα ως αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων.
Η ΝΔ το παράκανε
Μπορεί να είναι δυσεξήγητη η σχετική ανησυχία, δεν είναι, όμως, δυσδιάκριτες οι αιτίες της. Η ηγεσία τής ΝΔ έδωσε κάτι παραπάνω από τα ρέστα της στη στρατηγική της άρνησης και της καταγγελίας της συμφωνίας των Πρεσπών, ελπίζοντας ότι μ΄ αυτό τον τρόπο θα συμβαδίσει με αυθόρμητα συναισθήματα σημαντικού τμήματος του πληθυσμού και, ταυτόχρονα, θα προφυλάξει τα δεξιά νώτα της από τη δημιουργία και ευημερία νέου αυτοτελούς ακροδεξιού σχηματισμού.
Ακολουθώντας, όμως, αυτή τη γραμμή με στοχοπροσήλωση, ανακαλύπτει ότι αυτό που διασώζει από τη μια μεριά, μπορεί να το χάσει από την άλλη. Γιατί προϋπόθεση για την επιτυχία της γραμμής της θα ήταν να συναντήσει η κυβέρνηση στο συγκεκριμένο ζήτημα ανυπέρβλητες δυσκολίες: είτε με τη μορφή της μη επικύρωσης της συμφωνίας από την ελληνική Βουλή, είτε με τη μορφή της απώλειας της ψήφου εμπιστοσύνης, είτε, έστω, με την πολιτική της απομόνωσης στο συγκεκριμένο ζήτημα. Εάν, λοιπόν, όπως δείχνουν τα πράγματα, δεν συμβεί τίποτε από όλα αυτά, τότε η υπερακόντιση της ΝΔ σε εθνικοφροσύνη και καταγγελία, υπάρχει ο κίνδυνος να ενεργήσει ως αντεπίστροφο – νεοελληνιστί: μπούμεραγκ.
Αυτόν τον κίνδυνο διακρίνουν ή διαισθάνονται πρώτοι, όσοι ερωτοτροπούν με τη ΝΔ από τη θέση του κέντρου. Γιατί διαβλέπουν ήδη τις επιπτώσεις που έχει η αυθαίρετη και άκριτη συστράτευση της ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ στη στρατηγική της ΝΔ. Το ρεύμα από το κέντρο προς την υποστήριξη της συμφωνίας των Πρεσπών μπορεί να μην έχει τη μορφή ανατρεπτικού κύματος, υπονομεύει, πάντως, τη στρατηγική αυτή, τόσο με άμεσα όσο και έμμεσα αποτελέσματα.
Οι παρενέργειες μιας «επιτυχίας»
΄
Μια σύμπτωση σε μια ψηφοφορία στη Βουλή, έστω και σ΄ ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, μπορεί να εξηγηθεί πειστικά ως αναγκαία ευκαιριακή κίνηση χωρίς άλλες προεκτάσεις. Ωστόσο, στο πεδίο του απλού ψηφοφόρου ή του πολιτικοποιημένου αλλά αμφιταλαντευόμενου ως προς τη στάση του απέναντι στον «λαϊκιστικό» και «αντιευρωπαϊστή» ΣΥΡΙΖΑ, αυτή η κίνηση αποδυναμώνει αντικειμενικά την προπαγάνδα της ΝΔ και υπονομεύει το υπόβαθρο πάνω στο οποίο επιχειρεί να οικοδομήσει, αφενός, την επιθυμητή απομόνωση του ΣΥΡΙΖΑ, αφετέρου, την πρόσδεση του υπό την επιρροή τού κέντρου τμήματος του εκλογικού σώματος στη δικιά της δεξιόστροφη λογική. Διευκολύνει, με άλλα λόγια,την όσμωση μεταξύ τμημάτων του εκλογικού σώματος στα αριστερά της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Αν, μάλιστα, η κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών προκαλέσει, όπως ήδη έχει δηλωθεί επίσημα, την αποχώρηση των υπουργών τών ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση, τότε αποδυναμώνεται σημαντικά και η προβαλλόμενη από την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ ένσταση έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και το άλλοθί της που υποβαστάζει μια ενδεχόμενη άρνηση συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ υπέρ μιας εκλεκτικής σύμπλευσης με τη ΝΔ. Αυτά όλα δεν σημαίνουν ότι θα ανατραπούν οπωσδήποτε οι επιλογές των ηγεσιών των κομμάτων –ιδίως τού ΚΙΝΑΛ– αλλά ότι στο πεδίο τού σχηματισμού τάσεων στο εκλογικό σώμα διαμορφώνονται εν δυνάμει άλλες διευθετήσεις και, ενδεχομένως, νέοι συσχετισμοί.
Ο Γιάννης φοβάται το θεριό…
Προειδοποιούν, λοιπόν, ορισμένοι τους «ανυποψίαστους» ότι ο ΣΥΡΙΖΑ παίζει εν όψει των ερχόμενων εκλογών το «σοσιαλδημοκρατικό χαρτί» (θα τους ζήλευαν και οι ακροαριστεροί επικριτές του…) Προσπαθεί, λένε, «να δείξει ότι στις ερχόμενες εκλογές θα αναμετρηθούν ένας μετριοπαθής, αριστερός και φιλοευρωπαϊκός πόλος με μια δεξιά που φλερτάρει όλο και περισσότερο με τον εθνικισμό».
Στην ίδια λογική, ένας άλλος επισημαίνει ότι «η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει τις δυνάμεις της κεντροαριστεράς, που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τις θέσεις του ΚΙΝΑΛ» (για το μακεδονικό) Και συμπληρώνει: «Θα γίνει προσπάθεια συγκρότησης ενός διευρυμένου κεντροαριστερού μετώπου, που θα αντιδιαστέλλεται με το μέτωπο της “ακροδεξιάς” (…) Θα πολιτικοποιήσει και το προσφυγικό/μεταναστευτικό, καθώς και το ζήτημα ταυτότητας φύλου» (ο ΣΥΡΙΖΑ).
Αυτό που περιγράφουν, πάντως, μόνο «σοσιαλδημοκρατικό χαρτί» δεν είναι, ανεξάρτητα από το πόσο βάσιμοι είναι οι φόβοι που εκφράζουν. Πρόκειται για μια συσπείρωση, που, χωρίς να το συνειδητοποιούν, υποδεικνύεται ως αντικειμενική και εκ των πραγμάτων δυνατή και κατά κανένα τρόπο τεχνητή. Αν, μάλιστα, ίσχυε σ΄ αυτές τις εκλογές απλή αναλογική, πολύ περισσότερο αν είχε εφαρμοστεί η απλή αναλογική για ικανό διάστημα, αυτή ακριβώς η βάση που περιγράφουν (καταγγελτικά), θα μπορούσε να αποτελέσει υπόβαθρο συνεργασιών –στρατηγιών ή ad hoc. Μια αριστερά άξια του ονόματός της θα ευχόταν να βρεθεί μπροστά σε τέτοιες δυνατότητες. Λίγο να ψάξουμε την ιστορία μας, θα βρούμε πολλά και χρήσιμα παραδείγματα.
Από τη δική μας όχθη
Αυτά βλέπουν από την αντίπερα όχθη και ανησυχούν. Από τούτη τη μεριά τι γίνεται; Ένα κόμμα ιδεολογικά ακαλλιέργητο κατά βάθος, πολιτικά όχι επαρκώς εξοπλισμένο, που δεν έχει ακόμα ανακάμψει από τις απώλειες του 2015, που δεν φρόντισε να δώσει τις δυνάμεις που όφειλε για την ολόπλευρη ανασυγκρότησή του, δεν είναι καθόλου δύσκολο να δει την κατηγορία περί «σοσιαλδημοκρατικού χαρτιού», είτε σαν μια ευκαιρία για «ευφυή» στρατηγικό ελιγμό είτε σαν καταστροφικό κίνδυνο. Δηλαδή, με τους χειρότερους δυνατούς τρόπους. Και να παραβλέψει την απλή πραγματικότητα: ότι οι ίδιες οι εξελίξεις προσφέρουν τη δυνατότητα ηγεμονικής ιδεολογικής παρουσίας, και, συνεπώς, πολιτικής επιρροής σε έναν ευρύτερο χώρο (που μπορεί έτσι να αποσπαστεί από την επιρροή της δεξιάς). Άλλωστε, αυτή τη συγκεκριμένη δυνατότητα, με τη συγκεκριμένη δική του αριστερή πολιτική και ταυτότητα τη δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί να χρειάζεται κάτι άλλο για να την κάνει πραγματικότητα;
Το ερώτημα δεν θα είχε νόημα για ένα κόμμα που έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, βασισμένη σε μια πολιτική λειτουργία και δράση με το απαραίτητο χρονικό βάθος. Εμπιστοσύνη που δεν στηρίζεται σε ένα είδος πίστης, αλλά σε μια πειστική κοσμοθεώρηση και μια πολιτική εμπειρία αποκτημένη σε κοινωνικούς αγώνες –με επιτυχίες και αποτυχίες. Είναι τέτοιο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ; Θα μπορούσε να γίνει. Ακόμα και μέχρι τις εκλογές. Άλλωστε, αν δεν συμβεί αυτό, ακόμα και οι φόβοι των αντιπάλων ενδέχεται να αποδειχθούν αβάσιμοι…
Χαράλαμπος Γεωργούλας
Πηγή: Η Εποχή
