Παράλληλα με τις βουλευτικές εκλογές, οι κάτοικοι του Βερολίνου κλήθηκαν να συμμετάσχουν την περασμένη Κυριακή σε ένα δημοψήφισμα για ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γερμανική πρωτεύουσα: αυτό της στέγασης. Το 56% των Βερολινέζων ψήφισαν υπέρ της κοινωνικοποίησης της στέγασης, ώστε όλοι οι κάτοικοι της πόλης να μπορούν να βρουν αξιοπρεπή στέγη και σε αποδεκτό κόστος.
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε εδώ και χρόνια, σε όλη τη Γερμανία. Ειδικά στο Βερολίνο, μεγάλες εταιρείες real estate αγόραζαν μαζικά ακίνητα, τα οποία στη συνέχεια νοίκιαζαν σε πολύ υψηλές τιμές, γεγονός που καθιστούσε αδύνατο για έναν μέσο εργαζόμενο να βρει στέγη την οποία να μπορεί να πληρώσει. Υπολογίζεται ότι για να καλυφθούν οι ανάγκες χρειάζονται περίπου 205.000 διαμερίσματα. Μόνο τους τελευταίους 12 μήνες, οι τιμές ενοικίων στην πόλη είχαν αυξηθεί 13%.
Αν και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι δεσμευτικό για τη μητροπολιτική κυβέρνηση του Βερολίνου, αν τελικά εφαρμοστεί -θα πρέπει να πάρει την έγκριση και της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, όταν αυτή σχηματιστεί-, η τοπική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αγοράσει έως και 240.000 διαμερίσματα από τις μεγάλες εταιρείες real estate. Μεταξύ αυτών ο κολοσσός Deutsche Wohnen, που έχει στην ιδιοκτησία του περισσότερα από 100.000 σπίτια μόνο στο Βερολίνο.
Το δημοψήφισμα ήταν αποτέλεσμα μεγάλων κινητοποιήσεων με τους πολίτες να τονίζουν ότι η στέγαση είναι ανθρώπινο δικαίωμα και πως αν το Δημόσιο γίνει ιδιοκτήτης των κατοικιών αυτών, θα μπορούσε να προσφέρει περισσότερο οικονομικές λύσεις από αυτές που υπάρχουν σήμερα.
Οι εκπρόσωποι των εταιρειών real estate υποστηρίζουν βέβαια ότι η αγορά από το κράτος ιδιόκτητων από ιδιώτες κατοικιών δεν μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα. Και οι Σοσιαλδημοκράτες που βγήκαν πρώτοι στις εκλογές στο Βερολίνο παραμένουν σκεπτικοί. Η υποψήφιά τους για τη δημαρχία, Φραντζίσκα Γκίφι, δήλωσε ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος πρέπει να γίνει σεβαστό, αλλά δεν είναι σίγουρη «ότι μπορεί να λύσει το πρόβλημα». Και δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι ίσως θα πρέπει να ξεκινήσει η… ανοικοδόμηση στα περίχωρα της γερμανικής πρωτεύουσας.
Παγκόσμιο πρόβλημα
Πάντως το Βερολίνο δεν είναι η μόνη περιοχή του κόσμου που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της στέγασης των κατοίκων της και των υψηλών τιμών των ενοικίων.
Στις ΗΠΑ, το Κογκρέσο εξετάζει νομοθεσία για την αύξηση της διαθεσιμότητας κατοικιών, στο πλαίσιο ενός προγράμματος ομοσπονδιακών κοινωνικών πολιτικών συνολικού ύψους 3,5 τρισ. σε βάθος δεκαετίας. Για την κατασκευή 2 εκατ. σπιτιών, προβλέπεται κονδύλι της τάξης των 213 δισ. δολ. Ανάλογα προγράμματα προωθούνται σε πολιτειακό επίπεδο.
Στον Καναδά, ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, πρότεινε στις αρχές Σεπτεμβρίου ένα στεγαστικό πρόγραμμα με «τυφλές δημοπρασίες» ώστε οι υποψήφιοι αγοραστές να μην μπορούν να δουν τις προσφέρουν οι ανταγωνιστές τους για την αγορά σπιτιού. Επίσης, σχεδιάζει την απαγόρευση αγοράς κατοικιών για επενδυτικούς σκοπούς, τονίζοντας ότι «δεν μπορεί οι πολίτες να πέφτουν θύματα όσων κάνουν σπέκουλα με τις τιμές».
Αιτία, το γεγονός ότι τόσο στις ΗΠΑ και στον Καναδά, όσο και στη Νέα Ζηλανδία, οι τιμές των ακινήτων, είτε για ενοικίαση είτε για αγορά, εκτοξεύονται λόγω των ελλείψεων κατοικιών και των μαζικών αγορών από «επενδυτές» που εκμεταλλεύονται την κατάσταση αυτή.
