Αναδημοσιεύσεις

Χρήστος Σίμος: Ο νεοφιλελευθερισμός και τα νούμερα

«Τόμσεν: Περίμενε ένα λεπτό… σίγουρα πρέπει να αποδεχθούν τους στόχους μας για την ελάφρυνση χρέους. Αλλά αν βγεις και πεις ότι για αυτό το έτος για παράδειγμα θα καταλήξεις με ένα, ας πούμε, -0,5, -1, ή κάτι τέτοιο; ‒ Βελκουλέσκου: … -0,5 ας πούμε, αν πάρουν όλα τα μέτρα. ‒ Τόμσεν: ΟΚ, ας πούμε -0,5 και η Κομισιόν θα πει ότι θα καταλήξει με 0 ή με +0,25 ή ό,τι έχουν… ‒ Βελκουλέσκου: … +0,5».

Το παραπάνω αποτελεί απόσπασμα από το διάλογο ανάμεσα στα στελέχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που έχουν την ευθύνη από την πλευρά του Ταμείου για τις διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση. Πρόκειται για τον Πολ Τόμσεν, αναπληρωτή διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, και την Ντέλια Βελκουλέσκου, η οποία έχει την ευθύνη για το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα.

Το ΔΝΤ, σύμφωνα πάντα με την κυρίαρχη αφήγηση, είναι απαραίτητος παίκτης στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς πρόκειται για το θεσμό που έχει το υψηλότερο επίπεδο τεχνογνωσίας στο σχεδιασμό και, κυρίως, στον έλεγχο και στην αξιολόγηση προγραμμάτων «οικονομικής προσαρμογής». Ο παραπάνω διάλογος αντικατοπτρίζει με μεγάλη ευκρίνεια του λόγου το αληθές. Η συζήτηση ανάμεσα στα δύο στελέχη σχετικά με τον καθορισμό του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος διεξάγεται με όρους αυστηρά… τεχνοκρατικούς: πες τους τόσα, όχι μωρέ, δώσε κάτι παραπάνω, κόψε τόσο, ράψε τόσο και πάει λέγοντας.

Η καθόλα τεχνοκρατική προσέγγιση των στελεχών αναδεικνύει την υπεράνω πάσης υποψίας αντικειμενικότητα της επιστήμης των Οικονομικών. Κόντρα στο «λαϊκισμό» του ΣΥΡΙΖΑ, που ασχολείται με τα σύμβολα και όχι τους αριθμούς, όπως τόνισε πρόσφατα η εφημερίδα Τα Νέα, οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ ασχολούνται με τα… νούμερα και μόνο. Το αν τα νούμερα αυτά αφορούν περικοπές που εστιάζουν σε συγκεκριμένες δαπάνες αποτελεί, επίσης, αποτέλεσμα αμερόληπτης επιστημονικής μελέτης: η επιβάρυνση των οικονομικά ισχυρών εμποδίζει την ανάπτυξη, η εξόντωση των οικονομικά αδύναμων την ενισχύει, σύμφωνα πάντοτε με… τα νούμερα.

Η «υψηλή επιστήμη» της μαθηματικοποίησης των Οικονομικών δεν αποτελεί κάτι καινούριο. Οι θεωρίες περί ελαχιστοποίησης του κράτους, ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων και σταδιακής εξαφάνισης των δομών πρόνοιας συνιστά θέσφατο εδώ και δεκαετίες για όσους λατρεύουν τα νούμερα. Το γλωσσάρι των αριθμών, που κρύβεται πίσω από «μαγικές» εκφράσεις όπως «τολμηρές μεταρρυθμίσεις», «φιλόδοξα προγράμματα» ή «θαρραλέες αποφάσεις», είναι γνωστό ήδη από την περίοδο του εκσυγχρονισμού αλά Σημίτη.

Το καινούριο στοιχείο σε σχέση με τα νούμερα αφορά την έννοια της αλληλεγγύης. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την ομιλία της Άνγκελα Μέρκελ στο συνέδριο του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας, του οποίου ηγείται; «Ήταν μια κρίσιμη δοκιμασία – για εμάς, αλλά και για το σύνολο της ευρωζώνης. Στο τέλος, καθοριστικός ήταν ο υπουργός μας των Οικονομικών, ο οποίος πίεζε συνεχώς προκειμένου να αποφασιστεί ένα πρόγραμμα μόνο με βάση τα κριτήρια που για μας ήταν και συνεχίζουν να είναι σημαντικά: καμία παροχή χωρίς αντιπαροχή. Ευθύνη και αλληλεγγύη πάνε μαζί και αυτό πρέπει να παραμείνει έτσι. Εγκάρδια ευχαριστώ, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε» είχε τονίσει η ηγέτιδα της Γερμανίας, αναφερόμενη στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους δανειστές. Κερασάκι στην τούρτα, η χειρονομία ευγνωμοσύνης με την οποία απάντησε ο Β. Σόιμπλε στις ευχαριστίες της Αν. Μέρκελ. Για μία ακόμα φορά, τα νούμερα έπρεπε να βγουν. Και βγήκαν.

 

Ο Χρήστος Σίμος

Πηγή: Αυγή