Ιδιαίτερη, ξεχωριστή η περίπτωση του Ντανίλο Κις – ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης έχει αναφερθεί εκτενώς σε αυτή, σε παλαιότερο φύλλο της Εποχής των βιβλίων. Κορυφαία μορφή της σερβικής λογοτεχνίας, με σημαντική επιρροή από τον Μπόρχες και τον Μπρούνο Σουλτς, μεταφρασμένος σε πολλές γλώσσες, ο Κις έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Γαλλία, πριν από τον θάνατό του, το 1989.
Τα περισσότερα από τα επτά διηγήματα αυτού του σκοτεινού βιβλίου εκτυλίσσονται τη δεκαετία του 1930 – το βιβλίο θεωρείται μια από τις πιο σκληρές κριτικές για τα χρόνια του σταλινισμού. Το βιβλίο («δομημένο σαν εκτενές δραματικό ποίημα», όπως γράφει ο Γιόζεφ Μπρόντσκι στον πρόλογο) εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1976, στο Ζάγκρεμπ της Γιουγκοσλαβίας, και έγινε από την πρώτη στιγμή αντικείμενο μεγάλης διαμάχης, κυρίως με ιδεολογικό περιεχόμενο. Ωστόσο, το στιλ του (είναι γραμμένο με τη μορφή τεκμηριωμένων βιογραφικών αφηγήσεων όπου αναμιγνύονται μυθοπλαστικά και πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα) και η μέθοδος του συγγραφέα που, για να πετύχει αυτό το στιλ, ενσωματώνει ολόκληρα κομμάτια από άλλα έργα, από μαρτυρίες κ.λπ., έγιναν αιτία να κατηγορηθεί ο Κις ακόμα και για λογοκλοπή, κατηγορία στην οποία απάντησε ο ίδιος με βιβλίο, όπου υπερασπίζεται τη μέθοδό του.
Κώστας Αθανασίου
