Ενάμιση μήνα πριν τις εκλογές μας συνέχει το αίσθημα της βαριάς ευθύνης για να πείσουμε και να εκπροσωπήσουμε την κοινωνική πλειοψηφία στο αίτημα να ηττηθεί η πολιτική του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και της υπονόμευσης του κράτους δικαίου, δηλαδή να ηττηθεί στην κάλπη η ΝΔ του κ. Μητσοτάκη. Αισθανόμαστε την ευθύνη και την υποχρέωση βεβαίως, όπως λέγαμε παλιά, να πέσει προς τα αριστερά, από την Αριστερά, η κυβέρνηση της ΝΔ.
Σε κάθε θλιβερή επέτειο της απώλειας του αγαπημένου μας Γιάννη Μπανιά αναστοχαζόμασταν ατομικά -και μερικές φορές συλλογικά- την πολιτική και ανθρώπινη σχέση μας με τον Γιάννη και με όρους της κάθε φορά πολιτικής συγκυρίας. Αυτό δεν ήταν ούτε είναι τυχαίο, οφείλεται στο ότι ο Γιάννης υπήρξε κορυφαίο στέλεχος της Αριστεράς με αγώνες, με ηγετική παρουσία σε όλες τις φάσεις της διαδρομής του, με ιδεολογική προσήλωση στην κομμουνιστική ανανέωση και –κυρίως- με συνεχή, με αδιάλειπτη πολιτική παρέμβαση στη συγκυρία και στα διακυβεύματα της κάθε περιόδου στην πολυκύμαντη ζωή του.
Ο σ. Γιάννης δεν πρόλαβε, μεγάλη πολιτική ατυχία για όλους μας, να αναμετρηθεί με το περιβάλλον εναλλασσόμενης διαχείρισης ή διεκδίκησης της διακυβέρνησης της χώρας, μέσα στο οποίο κινούμαστε από τις εκλογές του Μαΐου του 2012 και μέχρι σήμερα ως ΣΥΡΙΖΑ. Κανείς μας, πριν και έξω, από αυτό το περιβάλλον δε θα μπορούσε να προδιαγράψει την πορεία των πραγμάτων ή και την προσωπική του στάση. Αυτή την αλήθεια μπορούμε με σχετική βεβαιότητα σήμερα, 10 χρόνια μετά, να την καταθέτουμε.
Τολμώ όμως να κάνω την εκτίμηση ότι ο Γιάννης θα ήταν σταθερός, με παρουσία πρωταγωνιστική, στη συμπόρευση και τη συνεχή ανασύνθεση της δικιάς μας αριστερής παράταξης πάντοτε βέβαια με κριτικό πνεύμα και με διακριτή παρουσία. Είναι οι πρώτες εκλογές με εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής που ψηφίσαμε ως κυβέρνηση και ήδη φαίνεται το πως αλλάζει το κλίμα και η κουλτούρα διακυβέρνησης μέσα από τις έντονες συζητήσεις που θα σφραγίσουν και την προεκλογική περίοδο. Τι έχει μείνει αναλλοίωτο από μια διαδρομή αυτών των δεκαετιών στη σκέψη και την πολιτική μας πρακτική από όσα ο Γιάννης Μπανιάς πρόλαβε ο ίδιος ή και συλλογικά να σηματοδοτήσει;
Χωρίς αμφιβολία μπορούμε να σημειώσουμε την επιμονή στην τεκμηριωμένη προγραμματική αντιπαράθεση και όχι στην εναγώνια αναζήτηση και προβολή της «επικοινωνιακής ατάκας», δηλαδή της υποταγής σε μια από τις μεταδημοκρατικές δοξασίες των ημερών μας, σε αυτή που ορίζει την επικοινωνία πάνω και πιο αποτελεσματική από την ίδια την πολιτική.
Επίσης στη μαχητική αλλά και ψύχραιμη αντιπαράθεση και σύγκρουση με τη σύγχρονη ακραία Δεξιά με όρους αντιπαλότητας, όχι όμως εχθροπάθειας απέναντι στα στελέχη της, όπως άλλωστε είναι και ένα από τα πολύτιμα κληροδοτήματα της μεταπολίτευσης στην πολιτική μας ζωή.
Η συνολική αντιπαράθεση και καταγγελία εκ μέρους της Αριστεράς για τα πολλαπλά πλήγματα στο κράτος δικαίου, τις πολιτικές ελευθερίες, τα κοινωνικά δικαιώματα Ελλήνων αλλά και προσφύγων-μεταναστών είναι αυτονόητη για την παράταξη της Αριστεράς που έχει μέσα στις παραδόσεις της τα αγωνιστικά μηνύματα και τους θεωρητικούς ορίζοντες από το κίνημα των Λαμπράκηδων μέχρι και τα πιο πρόσφατα που σχηματοποιούνται στο σύνθημα «όλοι ίσοι-όλοι διαφορετικοί», παραδόσεις και αναζητήσεις στις οποίες ο Γ. Μπανιάς με φυσική παρουσία πάντοτε, όπως πχ στη Γένοβα, και σίγουρα με ηγετική πολιτική και ιδεολογική παρέμβαση επί χρόνια θήτευσε.
Το ίδιο μπορεί κανείς βάσιμα να ισχυριστεί για τη σημασία του θέματος των συμμαχιών, των πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών ως μόνιμου χαρακτηριστικού και στρατηγικά ακόμα για την υπόθεση του δημοκρατικού δρόμου για το σοσιαλισμό.
Ο σ. Γιάννης που πρωταγωνίστησε σε κρίσιμες φάσεις στην υπόθεση της ενότητας και ανασύνθεσης της Αριστεράς, πάντοτε αναδείκνυε το ζήτημα των προγραμματικών συμμαχιών και της σύγκλισης-συνεργασίας των δυνάμεων της Αριστεράς και των ευρύτερων δημοκρατικών δυνάμεων, πόσο μάλλον που αυτό τώρα λόγω και της απλής αναλογικής είναι εκ των πραγμάτων το επίκεντρο της ατζέντας των συζητήσεων.
Στο επίπεδο του προγράμματος πάντοτε αναδείκνυε το ζήτημα της συσχέτισης των αγώνων, κοινωνικών και πολιτικών στο δρόμο και την κοινωνία με την παρουσία, τη γείωση μέσα στις αντιπαραθέσεις και τις συνθέσεις, στο κοινοβούλιο και τις αντιπροσωπευτικές κοινωνικές οργανώσεις. Πάνω σε αυτό το ζήτημα που έχουμε εκφράσει την αγωνία μας για το πόσο, ιδιαίτερα μέσα σε συνθήκες πανδημίας, έλειψε η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα, αναπτύσσονται και οι προβληματισμοί μας για τις προγραμματικές αιχμές και τις κυβερνητικές δεσμεύσεις της Αριστεράς.
Είμαι βέβαιος ότι στη συζήτηση περί του «πόσο ριζοσπαστικό-πόσο ρεαλιστικό» θα είναι το πρόγραμμα, με ποιες δημόσιες πολιτικές και ποιες αιχμές στο περιεχόμενο και τους αναγκαίους όρους για την εφαρμογή του θα ήταν έντονη η παρέμβαση του σ. Γιάννη τόσο για την διασαφήνιση των διαφορετικών απόψεων, όσο όμως και για τη σύνθεσή τους.
Όλα τα παραπάνω μας απασχολούν μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο, «το μεγάλο κάδρο» της αναδιαμόρφωσης στο νέο ιστορικό κύκλο όλων των συσχετισμών και των στρατοπέδων τόσο στη σφαίρα της γεωπολιτικής αλλά και στις απόψεις εξουσίας των παραδοσιακών και των αναδυόμενων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης και η ίδια η κατάσταση της Ε.Ε. μέσα στα προφανή της αδιέξοδα, προσδίδουν ιδιαίτερο τόνο στη διάκριση Δεξιάς-Αριστεράς, την αναζήτηση των «ταυτοτήτων» ιδιαίτερα για τις νέες γενιές και το σκληρό αγώνα για να μειωθούν και να αναταχθούν οι συνεχώς διευρυνόμενες εστίες πολλαπλών ανισοτήτων.
Είναι το πεδίο, το οποίο μάλιστα χρωματίζεται από τις κινητοποιήσεις στη Γαλλία και σε άλλες χώρες της αναπτυγμένης κεντρικής Ευρώπης, από τις μεγάλες πολιτικές αλλαγές στη Λατ. Αμερική, θέματα δηλαδή και διεργασίες που σχετίζονται και επηρεάζουν άμεσα τη δικιά μας οπτική και τη δικιά μας πράξη. Νέα επίδικα που έρχονται μπροστά μας και που η επιχειρούμενη απάντησή μας επηρεάζεται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό και από τις παρακαταθήκες που ο αγαπημένος μας σύντροφος άφησε στην Αριστερά που υπηρέτησε με συνέπεια σε όλη του τη ζωή.
Νίκος Βούτσης
Η ΕΠΟΧΗ
