Η Αθήνα βρίσκεται στο κατώφλι όχι απλώς μιας νέας χρονιάς, αλλά μιας νέας εποχής. Ο επόμενος χρόνος θα δείξει αν η πόλη θα προχωρήσει ή αν θα μείνει πίσω, χάνοντας ακόμα μια ευκαιρία. Η κρίση έχει αφήσει την Αθήνα πληγωμένη βαριά. Η ζωή είναι πια πολύ δύσκολη για τις αθηναίες και τους αθηναίους. Οι υποδομές και οι υπηρεσίες υπολειτουργούν, η εικόνα της πόλης είναι παρακμιακή, οι δημότες νιώθουν ότι δεν έχουν πια τίποτα να περιμένουν από τη δημαρχία, ότι ο Δήμος είναι απών. Μπορεί η κρίση να είναι βαθιά, η κατάσταση όμως της πόλης δε χρειαζόταν να είναι τόσο θλιβερή. Ο δήμαρχος Καμίνης βρίσκεται εγκατεστημένος στην πολυθρόνα του εδώ και οκτώ χρόνια, ασφαλώς και γνωρίζει τα προβλήματα της πόλης, ασφαλώς και πρέπει να έχει την εμπειρία να τα αντιμετωπίσει, ο Δήμος έχει κονδύλια, οπότε αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει. Γιατί η πόλη είναι τόσο βρόμικη και σκοτεινή; Γιατί δεν κάνει κάτι ο Δήμος για προβλήματα όπως το κυκλοφοριακό-συγκοινωνιακό; Γιατί οι δημότες νιώθουν ότι, παρ’ ότι διαμαρτύρονται, κανείς δεν τους ακούει; Γιατί τα δημοτικά τέλη είναι πολύ υψηλά;
Αξεπέραστη αδράνεια
Οι δημότες αναφέρουν τα προβλήματα και ελπίζουν αυτά να επιλυθούν. Φαίνεται όμως ότι αυτές οι ελπίδες χάνονται, καθώς η αδράνεια μοιάζει αξεπέραστη. Θα μπορούσε να πει κανείς σχηματικά ότι η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα ενός κράτους σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση κι, ως εκ τούτου, η μοίρα της είναι προδιαγεγραμμένη. Αυτό επικαλείται, άλλωστε, και ο δήμαρχος «κρίση, αστεγία, ανομία», αυτές είναι οι κακοδαιμονίες που αόριστα δικαιολογούν τα πάντα. Τα πράγματα, όμως, εμφανίζουν και μια άλλη πλευρά. Ο ίδιος ο δήμαρχος διαφημίζει ως μέγιστο κατόρθωμά του το οικονομικό πλεόνασμα στα ταμεία του Δήμου, όλο του το επιτελείο ταξιδεύει ασταμάτητα για να συμμετέχει σε διεθνή δίκτυα καλών πρακτικών και πρωτοποριακών σχεδιασμών, διεθνείς διοργανώσεις εμφανίζονται σε ρόλο μεσσία για την ανάδειξη της πόλης. Δυστυχώς, τίποτα από όλα αυτά δεν έχει αποτελέσει ως τώρα κτήμα των πολιτών, τίποτα δεν έχει αφήσει κάποιο αποτύπωμα στην καθημερινότητα της πόλης. Οκτώ χρόνια τώρα έχουν γίνει ατελείωτες πτήσεις, έχουν ιδρυθεί αλλεπάλληλες «εταιρείες», έχουν γίνει αμέτρητες συνεργασίες με ΜΚΟ, κ.λπ., όλα μακριά από τους δημότες και χωρίς αποτέλεσμα για την πόλη.
Παρόλα αυτά, η Αθήνα βρίσκεται στο κέντρο της όποιας οικονομικής δραστηριότητας. Υπάρχουν κεφάλαια αδρανή και το μόνο που λείπει για να βγει η πόλη από το θνησιγενή της λήθαργο είναι η κεντρική πρωτοβουλία, ένα στρατηγικό σχέδιο που θα δώσει προοπτική στους δημότες, θα τους δώσει την ευκαιρία, τη δυνατότητα, αλλά και θα καταφέρει να τους εμπνεύσει και να τους εμπλέξει, ώστε να κινηθούν κι αυτοί. Αυτό είναι ένα πεδίο άγνωστο στην παρούσα δημοτική αρχή. Άνθρωποι πολύχρωμοι, διαφορετικοί, άνθρωποι με όρεξη να προσφέρουν, με γνώση, με φαντασία, με δημιουργικότητα, με τεράστιες δυνατότητες, περιμένουν μια νύξη, ένα νεύμα, ένα άνοιγμα. Η μεγάλη ευκαιρία βρίσκεται στον πλούτο που κρύβεται στους ανθρώπους που έχουν ιδέες, και σε αυτούς που θα τις υλοποιήσουν, στη δημιουργικότητά τους, στις φιλοδοξίες και στα όνειρά τους για κάτι καλύτερο, για κάτι καινούργιο. Για μια καλή, ποιοτική καθημερινότητα.
Ανάγκη και θέληση
Αυτή είναι η διαφορετική προσέγγιση που φέρνει η Ανοιχτή Πόλη. Η παράταξη που είναι παρούσα εδώ και πολλά χρόνια στους αγώνες των αθηναίων μαζί τους. Για άλλη μια φορά είναι η μόνη που μπορεί να πάρει αυτή την πρωτοβουλία. Μπορεί να είναι η φωνή των πολιτών, αλλά και το μέσο που θα τους παρακινήσει να δράσουν, προκειμένου να λύσουν οι ίδιοι τα προβλήματά τους. Που θα υποχρεώσει το δήμο να λειτουργήσει, έστω περιστασιακά, που θα απαιτήσει από την κεντρική κυβέρνηση, την οποία ο κύριος Καμίνης έχει αναλάβει πλέον να αντιπολιτεύεται στην κεντρική πολιτική σκηνή, να αντιληφθεί ποια είναι τα προβλήματα της πόλης, πού βρίσκονται οι ευκαιρίες για τους ανθρώπους της, και να παρέμβει καίρια, στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας της, να καλύψει τα κενά που αφήνει η αδράνεια της δημαρχίας.
Η ανάγκη και η θέληση για το καινούργιο που θα σηκώσει την πόλη είναι εδώ. Ο τίτλος «νέο Βερολίνο» που χρησιμοποιείται για την Αθήνα μαρτυρά αυτή την πραγματικότητα. Δεν είναι μόνο οι παλιές αθηναίες και αθηναίοι, μαζί με τους συγκυριακούς μετανάστες από το εσωτερικό και το εξωτερικό που γεμίζουν τους δρόμους της πόλης. Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων που επιλέγουν την Αθήνα για σπίτι τους, έρχεται να προστεθεί σε μια πόλη που τους δίνει την ελευθερία για να εκφραστούν. Άνθρωποι δεκτικοί στο καινούργιο, βλέπουν μια πόλη σε κατάσταση αναμονής, στα πρόθυρα, και θέλουν να είναι παρόντες, να βοηθήσουν να γεννηθεί το καινούργιο. Φτάνει να τους δοθεί η δυνατότητα, φτάνει να βρουν τις κατάλληλες συνθήκες, πριν η ευκαιρία για την Αθήνα να έχει χαθεί.
Πολιτισμός και τουρισμός
Ο τομέας-κλειδί που δείχνει πιο έτοιμος να οδηγήσει τις εξελίξεις είναι αυτός του πολιτισμού. Αυτός ο τομέας, που είναι μοχλός ανάπτυξης και ευημερίας για όλες τις μεγάλες πόλεις, μπορεί να δομηθεί άμεσα και να σηκώσει θεαματικά ψηλά την ποιότητα ζωής της πόλης. Πολυάριθμες συναυλίες, παραστάσεις θεάτρου και χορού, εικαστικές εκθέσεις, γκραφίτι, δείχνουν ότι ένας ολόκληρος κόσμος, στη συντριπτική του πλειοψηφία νέος σε ηλικία, δεν περιμένει άλλο για να εκφραστεί. Ο πολιτισμός έρχεται να βοηθήσει τον άλλο σημαντικό τομέα, τον τουρισμό, ώστε η Αθήνα να σταματήσει να είναι «γύρω γύρω από την Ακρόπολη», μια στάση στο δρόμο για τα νησιά, και να γίνει προορισμός για ταξιδιώτες όλο το χρόνο και για επαγγελματίες και επενδυτές που θα τους έλξει ο τρόπος ζωής ή η θέση της στο χάρτη.
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στις υποδομές της πρωτεύουσας. Ζητήματα όπως οι προβληματικές συγκοινωνίες, η κακή κατάσταση των πεζοδρομίων και των δρόμων, η ανύπαρκτη καθαριότητα, κάνουν το βίο αβίωτο για οποιονδήποτε προσπαθεί να ζήσει στην Αθήνα, και χρειάζονται αντιμετώπιση άμεσα. Με αυτό τον τρόπο θα σταματήσουν οι δημότες να νιώθουν ότι τους κοροϊδεύουν και θα αρχίσουν να πιστεύουν ότι τα υψηλά δημοτικά τέλη που πληρώνουν έχουν κάποια ανταποδοτικότητα.
Οι κάτοικοι της Αθήνας έχουν πλέον την εμπειρία να διεκδικήσουν μια κοινωνία που θα τους περιλαμβάνει, ανοιχτή, αλληλέγγυα, στην οποία δεν θα νιώθουν θηράματα και αντικείμενα εκμετάλλευσης, αλλά ατομικότητες με αξιοπρέπεια. Αυτό μόνο η Ανοιχτή Πόλη μπορεί να το πετύχει, όπως μαρτυρά η δράση της μέσα στην κοινωνία, για την οποία μπορεί να υπερηφανεύεται. Μόνο αυτή μπορεί να κατανοήσει πλήρως ποια είναι η ευκαιρία της πόλης και να ενώσει τις διάφορες δυναμικές της, ώστε να συντονιστούν προς όφελός της. Να νιώσουμε υπερήφανοι για την πόλη μας, την Αθήνα.
Ο Κώστας Ψιούρης είναι μέλος της Ανοιχτής Πόλης
Πηγή: Η Εποχή
