Με αφορμή την ενημέρωση που είχαμε από τον Επίτροπο Μετανάστευσης, κ. Δ. Αβραμόπουλο θα ήθελα να επισημάνω μερικούς προβληματισμούς σχετικά με την τελευταία Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δημοσιεύτηκε στις 7 Μαρτίου, απευθύνεται σε όλα τα κράτη μέλη και αφορά στην πολιτική για αποτελεσματικότερες επιστροφές μεταναστών.
Το πρώτο ζήτημα που ανακύπτει είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για δυνατότητα παράτασης της κράτησης μεταναστών έως και 18 μήνες. Αυτή η πρόταση έρχεται σε αντιδιαστολή με την ισχύουσα Ευρωπαϊκή Οδηγία, που προβλέπει διοικητική κράτηση αλλοδαπών μέχρι 6 μήνες που μπορεί να παραταθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις έως και 12, πρακτική που εφαρμόζει και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Σχετικά έχει γνωμοδοτήσει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που τονίζει ότι η κράτηση πραγματοποιείται μόνο για εύλογο χρονικό διάστημα. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η κράτηση διαρκεί και λιγότερο από εξάμηνο, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες επιστροφής. Στο νομικό μας σύστημα 18 μήνες διαρκεί η προφυλάκιση για τους φερόμενους ως «βαρείς ποινικούς», επομένως ως διοικητική κράτηση χαρακτηρίζεται προφανώς υπερβολική και δυσανάλογη. Μια τέτοια πολιτική θα οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των κρατουμένων και σε πολλές περιπτώσεις σε παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
Το δεύτερο ζήτημα της Σύστασης αφορά στη δυνατότητα κράτησης, ως τελευταίο μέσο, των ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων και μεταναστών, που αντιβαίνει στις διεθνείς συμβάσεις. Τα ευρήματα της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού δείχνουν ότι όχι μόνο δεν έχει αποτέλεσμα, αλλά είναι και «τραυματική» γι’ αυτά. Εξάλλου, η έκθεση του Αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης επιβεβαιώνει τα παραπάνω, προκρίνοντας την υιοθέτηση εναλλακτικών μέτρων, όπως η αναδοχή, ενώ τονίζει την ανάγκη επιτάχυνσης του προγράμματος οικογενειακής επανένωσης στα κράτη-μέλη.
Τέλος, η Σύσταση προωθεί διαδικασίες ταχείας επιστροφής. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να υπάρχει το αναγκαίο προσωπικό, ώστε να επιταχύνεται η εξέταση του ασύλου. Σε καμία περίπτωση τέτοιες συντετμημένες διαδικασίες δεν μπορούν να διασφαλίσουν την τήρηση του Διεθνούς Δικαίου, αν δεν υπάρχουν παράλληλα οι αναγκαίες δικλείδες, για να προστατεύουν την εξατομικευμένη εξέταση κάθε αιτήματος ασύλου.
Όλα τα παραπάνω ζητήματα έχουν ήδη αναδειχθεί από τον Επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μούιζνιεκς, ο οποίος σε ανακοίνωσή του σχετικά με τη εν λόγω Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι τέτοιες πρακτικές οδηγούν σε ευθεία παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνιστούν σαφή οπισθοχώρηση της Ευρώπης σε βασικές της αρχές και αξίες.
Είναι αναγκαίο η Ελλάδα να συνεχίσει να διεκδικεί από τους εταίρους της να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, αλλά παράλληλα να διασφαλίσει το σεβασμό του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου στο έδαφός της χωρίς εκπτώσεις, όπως αυτές που αποτυπώνονται παραπάνω, που και δικαιοπολιτικά αλλά και επί της ουσίας μας γυρίζουν «πίσω».
Ο Γιώργος Ψυχογιός είναι βουλευτής Κορινθίας του ΣΥΡΙΖΑ και συντονιστής της ΕΠΕΚΕ Μεταναστευτικού – Προσφυγικού της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ.
Πηγή: Η Εποχή
