Αμπδόν Ουμπίδια «Σιωπηλή σαν το Θάνατο», μετάφραση: Ασπασία Καμπύλη, εκδόσεις Carnívora, 2020
Κίτο, πρωτεύουσα του Εκουαδόρ, 1983. Ο πενηντάχρονος γιατρός, πρωταγωνιστής στη νουβέλα του Ουμπίδια, αποφασίζει να βυθιστεί στην απομόνωση του σπιτιού του, ειδοποιώντας ακόμα και τους φίλους ότι «θα κλειστεί μέσα, να διαβάσει και να γράψει», προσπαθώντας όμως στην πραγματικότητα να διαχειριστεί το γεγονός ότι η γυναίκα του τον έχει εγκαταλείψει, μαζί με τον γιο του.
Από το παράθυρο του σπιτιού του βλέπει κατά καιρούς τον καινούργιο του γείτονα: τον Ροδόλφο Μορόνι, που έχει έρθει πρόσφατα από την Αργεντινή. Μια νύχτα, όταν ο Μορόνι, ειδοποιημένος από τον γιατρό, θα βρεθεί αντιμέτωπος με έναν διαρρήκτη, αναγκάζεται να τον πυροβολήσει και να τον σκοτώσει.
Στα χέρια μας όμως κρατάμε και διαβάζουμε ένα θρίλερ. Τα πράγματα προφανώς δεν είναι έτσι όπως φαίνονται. Δύσκολα όμως μπορεί να μιλήσει κανείς περισσότερο για την πλοκή του βιβλίου χωρίς να γεμίσει το κείμενο με spoiler.
Τη στιγμή, ωστόσο, που τα πράγματα θα αρχίσουν να ξεκαθαρίζουν, δύο αντίπαλοι κόσμοι θα έρθουν σε σύγκρουση. Από τη μια πλευρά, ένας κόσμος απόλυτου κακού που πασχίζει απεγνωσμένα να αυτοδικαιωθεί, να δικαιολογήσει, να συγκαλύψει, να κρυφτεί και από τον ίδιο του τον εαυτό ακόμα και την οριακή στιγμή που νιώθει πως καταρρέει. Από την άλλη, ένας κόσμος που, την κρίσιμη στιγμή, δεν θα μπορέσει, δεν θα θελήσει, να γίνει ίδιος με τον άλλο, δεν θα θελήσει να γίνει ο καθρέφτης για το πρόσωπο του τέρατος που έχει απέναντί του. Ένας κόσμος, αυτός ο δεύτερος, που δοκιμάζει τα όρια του μπροστά στις οριακές αποφάσεις και επιλογές («Μέχρι πού μπορώ να φτάσω; Ποιο είναι το όριο που μέχρι τώρα δεν θέλησα να διαβώ; Ποιος φόβος, ποια λιγοψυχία, ποιες εύθραυστες ηθικές αρχές με εμποδίζουν να το κάνω στη μία και μοναδική ζωή που έχω;»), αλλά τελικά επιλέγει να μη διαβεί το αβυσσαλέο σύνορο με το σκότος. Δύο εχθρικά σύμπαντα σε ένα ολισθηρό ψυχολογικό παιχνίδι μιας εκδίκησης που δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ, παρά την αγάπη για το θύμα που είναι η αιτία της εκδίκησης: οι δύο κόσμοι δεν θα γίνουν ποτέ ίδιοι κι αυτό φέρνει τη συντριβή στον πρώτο, τον κόσμο του μίσους, και τη γαλήνη στον δεύτερο, τον κόσμο που έχει σημαδευτεί από την αγάπη.
Ο Αμπδόν Ουμπίδια δεν είναι άγνωστος στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, καθώς στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί άλλα τρία βιβλία του (εκδόσεις Ροές). Μέλος, στην αρχή της συγγραφικής του καριέρας, σε ένα κίνημα ριζοσπαστικής πολιτιστικής και πολιτικής αμφισβήτησης που σημάδεψε την πολιτιστική ζωή του Εκουαδόρ τη δεκαετία του 1960, θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς του Εκουαδόρ και το 2012 παρέλαβε από τα χέρια του τότε προέδρου, Ραφαέλ Κορρέα, το σημαντικότερο πολιτιστικό βραβείο της χώρας.
Η ισπανόγλωσση αστυνομική και νουάρ λογοτεχνία, τόσο της Λατινικής Αμερικής όσο και της Ισπανίας, είναι αστείρευτο ποτάμι. Η λιτή και δυνατή νουβέλα του Ουμπίδια συνεχίζει το ταξίδι που έχουν εγκαινιάσει οι εκδόσεις Carnívora σε αυτή τη λογοτεχνία, σε μια σειρά που εμπλουτίστηκε πρόσφατα και με την ιδιόμορφη, από πολλές πλευρές, περίπτωση του Μεξικανού Ραφαέλ Μπερνάλ. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.
Κώστας Αθανασίου
Πηγή: Η Εποχή
