Αν και το τελευταίο καιρό γίνεται αναφορά στην άρση του βουλεύματος που αφορά παραπομπή των εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ σε δίκη, κανείς δεν έχει εξετάσει τη σημασία μιας τέτοιας ενέργειας τόσο σε σχέση με την ουσία της υπόθεσης, όσο και με την θεσμική απαξίωση της δικαιοσύνης.
Η δίωξη των εμπειρογνωμόνων έγινε γιατί ήδη υφίσταται μια διάταξη που θωρακίζει το ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ από τη ποινική δίωξη για τις ενέργειές τους. Το ακαταδίωκτο των μελών του ΔΣ προϋποθέτει την έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και την γνώμη του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων και παράλληλα τεκμαίρεται ότι η συναλλαγή είναι επωφελής για το Δημόσιο. Ωστόσο, ο έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου περιορίζεται σε έλεγχο νομιμότητας. Η πρώτη απόφαση του ελεγκτικού συνεδρίου που απεφάνθη ότι η συναλλαγή ήταν ζημιογόνος για το Δημόσιο ακυρώθηκε από μεταγενέστερη απόφασή του που έκρινε ότι ελέγχει την διαδικασία και μόνο. Το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων από την άλλη εξέφρασε γνώμη τόσο για την διαδικασία αλλά και για το εάν συναλλαγή ήταν επωφελής και συμφέρουσα για το Δημόσιο, δηλαδή. για το ουσιαστικό περιεχόμενο της απόφασης του ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ. Με την χορήγηση της θετικής του γνώμης θεμελίωσε και την ασυλία των μελών του ΔΣ.
Εφόσον οι εισαγγελικές αρχές διαπίστωσαν ότι με την συναλλαγή επήλθε ζημία του Δημοσίου υπήρχαν δύο τρόποι να ασκηθεί δίωξη, είτε να γίνει δίωξη των μελών του ΔΣ χαρακτηρίζοντας αντισυνταγματική την διάταξη, είτε να γίνει δίωξη –όπως και έγινε- των μελών του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων γιατί με την γνώμη τους θεωρήθηκε επωφελής η συναλλαγή και αποκτήθηκε η ασυλία των μελών του ΔΣ.
Με την κατάργηση της δίκης δεν θα εξεταστεί ποτέ το ουσιαστικό ζήτημα της ζημίας του Δημοσίου, δεν θα αρθεί η ασυλία των μελών του ΔΣ και κανείς τελικά δεν θα τιμωρηθεί. Το ΤΑΙΠΕΔ –αν και ανήκει στο κράτος- είναι μια ανώνυμη εταιρεία, οι δε ενέργειες και πράξεις του δεν υπόκεινται σε κανέναν απολύτως έλεγχο. Κανείς δεν γνωρίζει, ούτε τις εισηγήσεις των συμβούλων του, είτε πως κατέληξε το ΔΣ να λάβει μια απόφαση. Οι συμβάσεις που συνάπτει το ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι δημόσιες, δηλαδή, κανείς δεν μπορεί να δει το ακριβές περιεχόμενό τους. Δεδομένου ότι οι πράξεις του ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ δεν υπόκεινται σε δημόσια λογοδοσία, με την κατάργηση της δίωξης και τις διατάξεις περί ακαταδίωκτου, καθίσταται πρακτικά ανεξέλεγκτο.
Και ενώ το Ελληνικό Δημόσιο με τις ισχύουσες διατάξεις έχει παραιτηθεί της δυνατότητας διοικητικού ελέγχου των αποφάσεων του ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ, με τις διατάξεις με τις οποίες διασφαλίζεται η ασυλία των μελών του ΔΣ περιορίζεται ασφυκτικά, αν όχι καταργείται, η δυνατότητα ελέγχου των αποφάσεων και από τις δικαστικές αρχές. Αν και το ΤΑΙΠΕΔ ενεργεί για χάρη του δημοσίου συμφέροντος επαφίεται στον πατριωτισμό των μελών του ΔΣ αυτό να διασφαλίζεται σε κάθε συναλλαγή. Το σίγουρο όμως είναι ότι το Σύνταγμα είναι για να το επικαλούμαστε, όχι και να το τηρούμε.
Νίκος Βίττης
