Ο Κεμάλ Οκουγιάν, γ.γ. του ΚΚ Τουρκίας (Tkp), μιλάει για την αλλαγή καθεστώτος στη Συρία: «Σήμερα οι τζιχαντιστές, αναλαμβάνοντας την εξουσία, πρέπει να δώσουν μια καλή εικόνα του εαυτού τους σε διεθνές επίπεδο. Αύριο, ίσως, κανείς δεν θα ανησυχεί πια για τις γυναίκες, για τους αλαουίτες, για τους επαναστάτες», υπογραμμίζει. Ποιον ρόλο θα μπορούσαν να έχουν οι αριστερές δυνάμεις στη μεσανατολική πραγματικότητα που κυριαρχείται πλέον από φονταμενταλιστικές εξουσίες και από μια νέο-αποικιοκρατία που βλέπει εν δράσει περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις; Το ρωτάμε στον Κεμάλ Οκουγιάν, έπειτα από τη νίκη της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (Hts) και τη διάλυση του συριακού στρατού, εξαντλημένου από 13 χρόνια πολέμου και κυρώσεων, με εφέδρους στρατιώτες λειψά εξοπλισμένους, ακόμη και υποσιτισμένους.
Ποιοι κινούσαν τα νήματα;
Όλες οι προετοιμασίες έγιναν στο Ιντλίμπ, μια περιοχή που αφέθηκε υπό τον έλεγχο της Τουρκίας κατά τη διάρκεια των συζητήσεων της Αστάνα. Δεν μπορώ να πω ότι η Ρωσία και το Ιράν έκαναν τα στραβά μάτια: τελικά, και οι δύο χώρες επλήγησαν σκληρά από την αλλαγή καθεστώτος. Δεν είχαν όμως αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης. Στη συνέχεια εξασφαλίστηκε η μη αντίσταση του στρατού: οι στρατηγοί και οι αξιωματικοί εξαγοράστηκαν. Έτσι, όταν στη Ντόχα ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών είπε στη Ρωσία και στο Ιράν: «Μην επεμβαίνετε, το θέμα έχει τελειώσει», ήταν αλήθεια. Εξάλλου, ήταν σαφές ότι ο Πούτιν δεν είχε μεγάλη διάθεση να συμμετάσχει σε ένα νέο πόλεμο στη Συρία. Εδώ και καιρό είχα την άποψη ότι η Ρωσία δεν θα αντιμετώπιζε το μπλοκ που αποτελούνταν από το Ισραήλ, την Τουρκία, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι έγινε. Το ίδιο ισχύει και για το Ιράν.
Ο Ερντογάν και το κόμμα του είχαν έναν κεντρικό ρόλο στον πόλεμο στη Συρία από την αρχή, επιτρέποντας στους τζιχαντιστές από πολλές περιοχές να μπουν στη χώρα, εκπαιδεύοντάς τους με τα χρήματα του Κόλπου, καταλαμβάνοντας στη συνέχεια με τα proxy μέρος του εδάφους.
Εμείς ως κόμμα, μαζί με τις ειρηνιστικές οργανώσεις, καταδικάσαμε εξαρχής αυτόν τον ολέθριο ρόλο. Τζιχαντιστές από διάφορες χώρες εκπαιδεύτηκαν από τις χώρες του ΝΑΤΟ μπροστά στα μάτια μας. Με τη βοήθεια και των μέσων ενημέρωσης και των fake news, συνέχισαν την προετοιμασία τους. Στο τέλος τα κατάφεραν.
Ο Φαχντ αλ Μάσρι, εκπρόσωπος του ελεύθερου συριακού Στρατού, ευχαρίστησε το Ισραήλ για τη μεγάλη του συμβολή στην εκδίωξη του Άσαντ, χάρη στην αποδυνάμωση των σιιτών συμμάχων. Στο παρελθόν το Τελ Αβίβ είχε βοηθήσει στρατιωτικά την ισλαμιστική αντιπολίτευση και είχε νοσηλεύσει τραυματισμένους τζιχαντιστές. Τώρα έχει υπό κατοχή άλλες περιοχές της αραβικής αυτής χώρας. Όμως και ο Ερντογάν εμφανίζεται ως κεντρικός πρωταγωνιστής, μαζί με το Κατάρ. Ποιοί είναι οι στόχοι του;
Ο νεο-οθωμανισμός είναι η εμμονική ιδεολογία του Ερντογάν και των δικών του. Δεν θα την εγκαταλείψουν ποτέ. Προσπαθούν όμως να κρατήσουν ταυτοχρόνως και τις διεθνείς ισορροπίες και τη συμμαχία με τις ΗΠΑ. Κάποιες φορές υπάρχει ένταση, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι έχει αρχίσει μια νέα εποχή σύγκλισης και συνεργασίας μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Αναμφίβολα, πίσω από όλα αυτά βρίσκονται οι επιδιώξεις της τουρκικής καπιταλιστικής τάξης, που συνδέουν τη χώρα με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, και προωθούν νέες και ιδιαίτερες πρωτοβουλίες. Το Κατάρ χρησιμοποιεί την Τουρκία ως εφαλτήριο και έχει κάνει σημαντικές επενδύσεις εκεί. Είναι μεγάλη η συνεννόηση μεταξύ των δύο εταίρων. Ένας «αντιδραστικός συνασπισμός».
Οι Σύριοι, εξαντλημένοι έπειτα από χρόνια πολέμου και κυρώσεων, βρίσκονται εν αναμονή, αλλά γίνονται και διαμαρτυρίες για τα σεχταριστικά επεισόδια βίας εκ μέρους τζιχαντιστικών ομάδων.
Όλοι προσπαθούν να επιβιώσουν. Η οικονομική κατάσταση δεν είχε βελτιωθεί ούτε στην περίοδο κατά την οποία ο πόλεμος είχε μειωμένη ένταση. Τώρα οι τζιχαντιστές είναι καλά εκπαιδευμένοι. Γνωρίζουν πως αν δεν δράσουν με προσοχή, σύντομα είναι πιθανό να υπάρξει μεγάλη αντίθεση. Ενώ παίρνουν τον έλεγχο του κράτους πρέπει να δώσουν μια κατάλληλη εικόνα του εαυτού τους σε διεθνές επίπεδο. Στη συνέχεια θα μπορέσουν να συμπεριφερθούν με μεγαλύτερη άνεση. Αύριο, ίσως, κανείς να μην ανησυχεί πλέον για τις γυναίκες, για τους αλαουίτες, για τους επαναστάτες…
Ποιές είναι οι προοπτικές για τη Συρία;
Η τζιχαντιστική ιδεολογία είναι αντιδραστική, αλλά είναι μια σύγχρονη δύναμη υπό την έννοια της ικανότητας προσαρμογής στον καπιταλισμό. Η πραγματιστική της προσέγγιση συμπεριλαμβάνει σαφώς τις εμπορικές συναλλαγές και το κέρδος. Επομένως, συνυφαίνονται δύο αρνητικές δυναμικές. Δεν θα βγει κάτι καλό απ’ αυτό για τον συριακό λαό. Ακόμη και εάν δεν μοιραστεί στις διάφορες δυνάμεις, η χώρα θα έχει μια κατακερματισμένη και συγκρουσιακή δομή. Η ιμπεριαλιστική ειρήνη ίσως να συγκρατήσει για μια συγκεκριμένη περίοδο τους πολέμους. Ένα είδος χαοτικής σταθερότητας. Αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια, θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στην περιοχή, αλλά, πάνω απ’ όλα, στην Τουρκία.
Υπάρχει ακόμη χώρος για τους κομμουνιστές σε εκείνη την περιοχή;
Το κομμουνιστικό κίνημα στην περιοχή πρέπει να εγκαταλείψει τα στερεότυπα του παρελθόντος και να γίνει μια ανεξάρτητη δύναμη. Δεν είναι δυνατό να είσαι ένας πραγματικός κοινωνικός παράγοντας στη Μέση Ανατολή χωρίς να υπερασπίζεσαι το κοσμικό κράτος, χωρίς να υπερβείς τον σεχταρισμό και χωρίς να πάρεις μια ξεκάθαρη στάση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και των άλλων ιμπεριαλιστικών κρατών. Κάποιοι θα μπορούσαν να σκεφτούν ότι τώρα πια οι τζιχαντιστές έχουν περικυκλώσει την κοινωνία. Αν μετά από αυτά τα γεγονότα δεν οργανώσουμε μια αντίδραση που να γεννιέται από τις φτωχές τάξεις, με ευφυΐα και υπομονή, ως κομμουνιστές θα είμαστε μια καταπιεσμένη και αγνοημένη δύναμη, χάνοντας κάθε ευκαιρία να αναδειχθούμε σε σημαντικούς παράγοντες επί τους πεδίου. Εμείς στην Τουρκία, σε μια χώρα που είναι σε πλεονεκτική θέση στην περιοχή, θα αγωνιστούμε όσο καλύτερα μπορούμε για μια αλλαγή.
Μετάφραση από το Μανιφέστο: Τόνια Τσίτσοβιτς
Μαρινέλα Κορέτζια
