Όσοι είχαν κάποτε την ιδέα να κυνηγήσουν το διδακτορικό τους σίγουρα έχουν βρεθεί στη θέση να χρειαστεί να εξηγήσουν, ή ακόμα και να δικαιολογήσουν, ότι δεν είναι ένα μάτσο τεμπέληδες που τρώνε τα χρήματα της οικογένειάς τους, αλλά στην πραγματικότητα σκληρά εργαζόμενοι. Αυτή ήταν η ταμπέλα που αποφάσισε να μας φορέσει ένας από τους τότε στενούς συμβούλους του πρωθυπουργού, πριν την περίφημη ατάκα του πρύτανη του ΕΜΠ («μη συμβατά μοσχεύματα»).
Το παραγόμενο έργο των υποψηφίων διδακτόρων, που σπανίως αναγνωρίζεται, τις περισσότερες φορές δεν πληρώνεται καν, ειδικά αν ανήκεις στο πεδίο των κοινωνικών επιστήμων.
Η βιωμένη πραγματικότητά μου, αλλά και εκείνη των συνάδερφών μου, με οδήγησαν να συντάξω αυτές τις γραμμές με σκοπό να προσπαθήσω να απαντήσω στο τι στο καλό κάνει αυτή η intellectual κοινότητα, αλλά και να φωτίσω μια σκοπιά του που οι περισσότεροι αγνοούνε: αυτή των ταξικών περιορισμένων στους οποίους σκοντάφτουμε συνεχώς στη διαδρομή απόκτησης του τίτλου PhD.
Καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε σε ένα πλαίσιο παραγωγής νέας γνώσης, εργασιών για την εύρυθμη λειτουργία του Τμήματος (εργαστήρια και επιτηρήσεις), αλλά και το βιοπορισμό μας, ο οποίος τις περισσότερες φορές εξασφαλίζεται από κάποια άλλη παράλληλη εργασία.
Τη γενική και κάπως αόριστη φράση που χρησιμοποιώ παραπάνω («παραγωγή νέας γνώσης») θα χρειαστεί λίγες γραμμές παραπάνω για να την εξηγήσω και ένα μαντίλι να σκουπίσω τα δάκρυα μου. Πριν, όμως, θα ήθελα να κάνω μια παραδοχή: ότι μιλάω από μια κάπως πιο προνομιακή θέση, αφού η τετράωρη εργασία μου δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τις προσωπικές μου δαπάνες – κλείνω την παρένθεση και συνεχίζω στο θέμα μας. Η παραγωγή νέας γνώσης, λοιπόν, περιλαμβάνει: διάβασμα, ανάλυση δεδομένων, δημοσιεύσεις, συνέδρια και εκπαιδευτικά σεμινάρια. Και που είναι το πρόβλημα; Τίποτα από αυτά δεν είναι δωρεάν και το ελληνικό πανεπιστήμιο λειτουργεί υπό ένα ασφυκτικό χρηματοδοτικό κλοιό που αδυνατεί να μας παρέχει τις περισσότερες φορές κάτι περισσότερο από ένα «μπράβο» και ένα χτύπημα στην πλάτη.
Το διδακτορικό, λοιπόν, πέρα από τις δυσκολίες που έχει από μόνο του –τα ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα, το φόβο της αποτυχίας, το άγχος αν είμαι αρκετά ικανό για να τα καταφέρω, τις ατέλειωτες ώρες μπροστά από paper και data sets που κάποιες μέρες δεν βγάζουν κανένα νόημα– έχει και μια άλλη όψη, του ταξικού αποκλεισμού. Γιατί το κυνήγι του ψωμιού λίγη ενέργεια σου αφήνει για παραγωγική σκέψη και έρευνα.
Τι χρειαζόμαστε:
Αναγνώριση της εργασίας μας και του έργου μας.
Χρηματοδότησή για συνέδρια και σεμινάρια.
Βασικές αποδοχές για να μπορούμε να εστιάσουμε στην ερεύνά μας.
Επιστροφή των διδακτορικών στη λογική της παραγωγής νέας γνώσης και της κριτικής σκέψης και απομάκρυνσή τους από τη λογικής της μαζικής παραγωγής άνευ ουσίας.
Πώς θα το καταφέρουμε αυτό; Γράψου στο σωματείο σου. Μαζί μπορούμε να καταφέρουμε περισσότερα.
