Macro

Κατέ Καζάντη: Αισθητική του Λιντς στ’ αριστερά

Όταν ο μεγαλοτσιφλικάς από τη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, Τσαρλς Λιντς (1736-1796), κατά τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, μακέλεψε, με συνοπτικές διαδικασίες, μερικούς πιστούς στο Στέμμα αντεπαναστάτες και υποχρέωσε, όσους επέζησαν, σε δήλωση μετάνοιας και στράτευση στον επαναστατικό στρατό, μάλλον δεν φανταζόταν πως ο ιδιότυπος τρόπος του να αποδίδει εκείνο που ο ίδιος θεωρούσε δικαιοσύνη, θα έμενε στην ιστορία. Και θα ακολουθούνταν επί μακρόν.
Ο διαβόητος νόμος του Λιντς τον επόμενο αιώνα χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον εναντίον των αφροαμερικανών, κυρίως στις νότιες και δυτικές πολιτείες, με προληπτικό – αποτρεπτικό χαρακτήρα μάλιστα. Κι εξακολουθεί να χρησιμοποιείται διεθνιστικά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, από εκείνους που θεωρούν εαυτούς ισχυρότερους, δικαιότερους ή εκλεκτούς, τρόπον τινά, του θεού, του ηγέτη κ.ο.κ.
Όσο κι αν, καθώς λέγεται, ο κόσμος προόδευσε και ο πολιτισμός πρυτανεύει, “πολλά τα δεινά κουδέν πέλει ανθρώπου δεινότερον”. Ο άνθρωπος παραμένει θηρίο: χειρότερος απ’ όλα τα θηρία, από την εποχή του Σοφοκλή έως σήμερα, αποδεικνύει διιστορικά πως η ροπή προς το κακό υπερισχύει εκείνης του καλού. Κι αν τα δημόσια λιντσαρίσματα, καταδικασμένα στο λαϊκό συνειδητό, περίπου εξαφανίστηκαν στον δυτικό τουλάχιστον κόσμο, ο μετωνυμικός κανιβαλισμός στην πεφωτισμένη κοινωνία ενυπάρχει όπου δυο ή και περισσότερες απόψεις συγκρούονται. Ακόμη κι αν η σύγκρουση δεν είναι παρά μια διαλεκτική αντίθεση,που μπορεί κάλλιστα να καταλήξει σε σύνθεση, ο άνθρωπος έχει την τάση να μην αντιλαμβάνεται πως υπάρχουν πάνω από μία αλήθειες, κι άλλες πραγματικότητες, πέρα από τη δική του. Και πως από αυτές, τις όχι μοναχά συμπληρωματικές αλλά ενίοτε και αντιθετικές, μπορεί να παραχτεί μια νέα, συνθετική, όπου θα βλέπουν όλοι μαζί, αλλά κι ο καθένας χώρια, το πρόσωπό τους.
Πεδίον δράσης της σύγχρονης ακραίας αντιπαράθεσης, το πιο πρόσφορο στον ηλεκτρονικό πολιτισμό μας, είναι ο διαδικτυακός κόσμος του φέισμπουκ. Εκεί, προφίλ που άλλοτε αντιστοιχίζονται σε φυσικά πρόσωπα κι άλλοτε όχι, επιδίδονται σε διαρκείς επιθέσεις εναντίον όσων διατυπώνουν απόψεις κόντρα σ’ εκείνες της κυριαρχίας και της δικαιοσύνης, την οποία θεωρούν ότι εκπροσωπούν. Το πληκτρολόγιο μεταβάλλεται σε αποτελεσματικό όπλο αφού με τούτο πανεύκολα και ανέξοδα μπορεί να επαναδιαμορφώνει πραγματικότητες και, κατά το κοινώς λεγόμενο, να δολοφονεί χαρακτήρες.
Έξω από αυτές τις συνθήκες δεν θα μπορούσε να μείνει η Αριστερά, αφού αποτελείται από ανθρώπους κι όχι από αγγέλους επί γης. Όσο δε μεγαλώνει αριθμητικά τόσο, προφανώς, τέτοια φαινόμενα θα πληθαίνουν. Να βρίσκεσαι, όμως, μπροστά σε μια κυριολεκτική αλλοίωση της αισθητικής σου ταυτότητας, άρα και της πολιτικής σου απεύθυνσης στο κοινωνικό σώμα, είναι ένα άκρο που να το εγγίζεις αποτελεί μορφή ήττας. Ήττας διότι δεν καταφέρνεις να μεταλαμπαδεύσεις τις αρχές της ανοχής στην ετερότητα, του σεβασμού στη μειοψηφία, της αλληλεγγύης και της συντροφικότητας στους διαφωνούντες. Ήττας, διότι αντ’ αυτών πρυτανεύει η λογική των απηνών διώξεων: “άντε γεια”, “στον αγύριστο”, “δουλάρες της δεξιάς”, “έχεις πρόβλημα με τον εγκέφαλο σου”, φτύσιμο” ή και χειρότερα, “τον π@λο” είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες εκφράσεις με τα ρατσιστικού τύπου κοσμητικά επίθετα να έχουν την τιμητική τους. Επιπροσθέτως, η προσωπολατρία δίνει και παίρνει. Οι επιθέσεις γίνονται στο όνομα του ηγέτη, σχεδόν πάντοτε από όψιμους μπολεσεβίκους, με στόχο τους διαβόητους μενσεβίσκους του άλλοτε 3%. Όσ@ στοιχίζονται πίσω από την κυρίαρχη άποψη, αυτοορίζονται διανοητικοί σωματοφύλακες του αρχηγού και πετούν το γάντι σε όποι@ κατονομάζουν ως Άλλον/η. Οι ετερότητες, οι μη ευθυγραμμισμένοι, είναι πια εχθρικές οντότητες που πρέπει να εξαφανιστούν.
“Εμείς η βάση θέλουμε Αλέξη, γκεγκε; Άι σαπερα”, “Δεκανίκια του συστήματος, άντε γ@@@τε”, “στα τσακίδια ρουφιάνοι”, “Αλέξη γ@@ς, μπορείς” και πλήθος άλλων αντίστοιχων, ηχηρών παρόμοιων, στο όνομα του προέδρου, εν αγνοία, προφανώς, του προέδρου, κοσμούν το διαδίκτυο.
Ο ιδεοληπτικός οπαδισμός φτιάχνει σελίδες αμφισβητούμενης αισθητικής στο φ/β στο όνομα του Αλέξη Τσίπρα, δίνει τον τόνο της αντιπαράθεσης, υποθάλπει την όξυνση, στοχοποιεί και επιτίθεται συντονισμένα. Βρισκόμαστε, έτσι, μπροστά σε μια καινοφανή σελίδα στην ιστορία της μεταπολιτευτικής Αριστεράς: σε μια Αριστερά με τόσες αντιθέσεις και συνθέσεις, διασπάσεις και επανενώσεις, με τους ανθρώπους της να χωρίζουν και να συναντιούνται ξανά, είναι η πρώτη φορά που η αισθητική κατάπτωση γίνεται πραγματική, αξιακή απειλή.
Διότι οι λέξεις, η επιλογή των λέξεων, οι σωστές λέξεις, το ύφος των λέξεων, δεν είναι λούστρο. Είναι άλλοτε ψυχή κι άλλοτε σφαίρες που στοχεύουν την ψυχή.
Αυτήν τη νέα κατάσταση ο ΣΥΡΙΖΑ -Π.Σ. οφείλει να την αντιμετωπίσει. Ως μείζον πολιτικό πρόβλημα.

Κατέ Καζάντη