Macro

Ισπανία: «Μούμιες» της κρίσης

Πολλά μουμιοποιημένα πτώματα, άταφα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ανακαλύπτονται κάθε χρόνο πίσω από τους τέσσερις τοίχους “ξεχασμένων” σπιτιών και διαμερισμάτων

Στις αρχές του μήνα ένας γείτονας δήλωσε την εξαφάνισή της. Είχε να την δει από το 2011. Για τους άλλους, σχεδόν 130, ενοίκους της ίδια εργατικής πολυκατοικίας στη μικρή πόλη Κουγερέντο, στη Γαλικία της Ισπανίας, η μακρόχρονη απουσία της Μαρία Ντελ Ροσάριο Οτέρο Βιέτες, πέρασε απαρατήρητη. Κανείς δεν θυμόταν πότε την είχε δει για τελευταία φορά. Παρ’ όλο που το γραμματοκιβώτιο της είχε ξεχειλίσει από φακέλους και λογαριασμούς και το παρατημένο αυτοκίνητό της στο πάρκινγκ είχε αρχίσει να σκουριάζει. Δεν είχε πολλά πάρε-δώσε με τους ανθρώπους, είπαν…

Μετά τη δήλωση εξαφάνισης αστυνομικοί πήγαν στο διαμέρισμα. Έσπασαν την πόρτα και μπήκαν μέσα. Βρήκαν πεσμένο στο μικρό χολ το μουμιοποιημένο πτώμα της Μαρίας. Με βάση της ημερομηνίες της αλληλογραφίας που συσσωρεύθηκε στο γραμματοκιβώτιο της και τις πληροφορίες που έδωσε ο θυρωρός, η αστυνομία εκτιμά ότι πρέπει να πέθανε πριν από “τουλάχιστον τέσσερα χρόνια”. Ο γείτονας λέει ότι πρέπει να είναι πάνω από πέντε. Ο ιατροδικαστής Φερνάντο Σερούλα εξηγεί πως ένας ηλικιωμένος που υποσιτίζεται, είναι γενικά αδύνατος, και πεθαίνει μέσα στη ζέστη του ισπανικού καλοκαιριού από αιτίες που επιφέρουν αφυδάτωση – διάρροια, αιμορραγία ή θερμοπληξία – είναι πολύ πιθανόν το πτώμα του να μουμιοποιηθεί. Αναλόγως της θερμοκρασίας και της υγρασίας καθώς και του μεγέθους του σώματος, η διαδικασία της μουμιοποίησης μπορεί να διαρκέσει ως και 18 μήνες. Το πιο σημαντικό είναι η ταχύτητα με την οποία το νεκρό σώμα χάνει τα υγρά του ώστε να αποτραπεί η σήψη. Όπως λέει ο ιατροδικαστής, όταν η φυσική μουμιοποίηση γίνεται μέσα σ’ ένα κλειστό δωμάτιο, σπάνια η μυρωδιά «ανιχνεύεται» έξω απ’ αυτό.

Τα αποτελέσματα της νεκροψίας της Μαρίας δεν έχουν βγει ακόμα. Ίσως είναι περισσότερο μια τυπική διαδικασία. Οι πρώτες ενδείξεις πάντως, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος της οφείλεται σε φυσιολογικά αίτια. Σύμφωνα με τις αρχές, θα ήταν 56 ετών σήμερα, αν ζούσε. Η σορός της αποτεφρώθηκε στις 6 Ιουλίου με πρωτοβουλία του δήμου. Κανείς συγγενής της δεν ήταν παρών στη σύντομη τελετή.

Στο διάστημα των πέντε χρόνων απ’ την τελευταία φορά που την είδαν οι γείτονες, το ενοίκιο του διαμερίσματός της καταβάλλονταν κανονικά κάθε μήνα στην εταιρεία που είναι ιδιοκτήτης της πολυκατοικίας, από τον τραπεζικό λογαριασμό της μητέρας της. Όμως το ρεύμα και το νερό της το είχαν κόψει λόγω των απλήρωτων λογαριασμών.

Μοναξιά και κρίση

Τέτοιες ιστορίες δεν είναι σπάνιες στη σημερινή Ισπανία, γράφει η Σίλβια Ποντεβέντρα στην “El Pais”. Τα τελευταία χρόνια που η χώρα έχει βυθιστεί στη χειρότερη οικονομική και κοινωνική κρίση της μεταπολεμικής Ιστορίας της -από την οποία βεβαίως έχει “εξέλθει” πανηγυρικά όπως διατείνεται η κυβέρνηση επιδεικνύοντας τις στατιστικές και κερδίζοντας τα εύσημα του Βερολίνου- περιπτώσεις σαν της Μαρίας στο Κουγερέντο της Γαλικίας, έχουν πολλαπλασιαστεί. Πολλά μουμιοποιημένα πτώματα, άταφα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ανακαλύπτονται κάθε χρόνο πίσω από τους τέσσερις τοίχους «ξεχασμένων» σπιτιών και διαμερισμάτων.

Το πτώμα μιας γυναίκας που επρόκειτο να αντιμετωπίσει εντολή έξωσης στη μικρή πόλη Λίρια της Βαλένθια, ανακαλύφθηκε πέρυσι σε μουμιοποιημένη κατάσταση. Το ίδιο και πολλά απ’ τα κατοικίδια της. Το 2015 στην Ρακένα, πάλι στην περιοχή της Βαλένθια, ανακαλύφθηκαν τα μουμιοποιημένα πτώματα δύο αδελφών, ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Είχαν πεθάνει πριν από τουλάχιστον εννέα μήνες, τους βρήκε ο πατέρας τους… Το 2014, παιδιά που έπαιζαν σ’ ένα κατά τα φαινόμενα, εγκαταλειμμένο σπίτι, βρήκαν μέσα το μουμιοποιημένο λείψανο ενός άνδρα.

Στα τέλη του 2012 και στις αρχές του 2013, υπήρξαν πολλά παρόμοια περιστατικά. Στη μικρή πόλη Κιεμποζουέλος της Μαδρίτης, ένας άνδρας που είχε αποφυλακιστεί μετά από καταδίκη δύο χρόνων για βιασμό, επέστρεψε στο διαμέρισμα του βρίσκοντας το μουμιοποιημένο πτώμα της συζύγου του στο κρεβάτι. Οι γείτονες είχαν διαμαρτυρηθεί για την έντονη δυσοσμία αλλά κανείς δεν έκανε κάτι παραπάνω.

Στην εργατική συνοικία Μπάριο ντε Πιλάρ της Μαδρίτης, το λείψανο μιας γυναίκας που ζούσε μόνη της ανακαλύφθηκε τυχαία όταν οι ένοικοι άρχισαν να υποψιάζονται πως η διαρροή στην πολυκατοικία τους προέρχονταν από το διαμέρισμα της… Μόλις έναν μήνα αργότερα, η μουμιοποιημένη σορός ενός 73χρονου μοναχικού συνταξιούχου βρέθηκε σε διαμέρισμα στο κέντρο της Μαδρίτης. Τέτοια εποχή πέρυσι, οι δικαστικές αρχές στην πόλη Βίγκο της Γαλικίας χτυπούσαν συναγερμό για το γεγονός ότι μέσα σε μία μόνον εβδομάδα βρέθηκαν μέσα σε σπίτια και διαμερίσματα τα πτώματα 15 ανθρώπων που ζούσαν μόνοι τους!

Πολλαπλασιάζονται οι μοναχικοί

Εν μέρει, το πρόβλημα είναι αποτέλεσμα του αυξανόμενου αριθμού των Ισπανών που ζουν σήμερα σε συνθήκες προσωπικής και κοινωνικής απομόνωσης. Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία υπολογίζει ότι υπάρχουν 4,6 εκατομμύρια κατοικίες στην Ισπανία, μία στις τέσσερις περίπου, που έχουν έναν μόνον ένοικο, αύξηση κατά 54.000 μέσα στο 2015. Από το 10% των Ισπανών που ζουν μόνοι τους, το 41,7% είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και το 70,7% έχουν χηρέψει. Πρόκειται για μια από τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Οι στατιστικές δείχνουν ότι για το 34,3% των νοικοκυριών στην Ισπανία η κύρια πηγή εισοδήματος είναι μόνον μια σύνταξη. Παράλληλα, ο αριθμός των ατόμων που βιώνουν διαφορετικές καταστάσεις κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε από 7,3 εκατομμύρια το 2007 σε 11,7 εκατομμύρια το 2013.

Δεν χρειάζεται να το επιβεβαιώσουν οι ειδικοί ότι τα δυσβάσταχτα οικονομικά προβλήματα οδηγούν τους ανθρώπους, ειδικά τους πιο ευάλωτους εισοδηματικά και κοινωνικά, στην κατάθλιψη και την κοινωνική απομόνωση και το σύστημα, το όποιο σύστημα κοινωνικής αρωγής και υποστήριξης, στη συρρίκνωση και την απαξίωση.

Η οικονομική κρίση στην Ισπανία επηρέασε βαθιά και τραυματικά την κοινωνική συνοχή. Οι συνέπειες στις ζωές των νοικοκυριών ήταν βαριές και θα συνεχίσουν να είναι για πολλά ακόμη χρόνια, όπως προβλέπουν οι οικονομολόγοι. Η κρίση οδήγησε σε μείωση των οικογενειακών εισοδημάτων λόγω ανεργίας, αύξησης των φόρων και περικοπών των κοινωνικών παροχών. Με τη σειρά του αυτό επέφερε εξάντληση των αποταμιεύσεων και των περιουσιακών στοιχείων και χαλάρωσε τους οικογενειακούς δεσμούς. Ακόμα χειρότερα, περιόρισε την πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες και αλλοίωσε την ποιότητα τους, αύξησε το στρες, τα προβλήματα ψυχικής υγείας και την ενδοοικογενειακή βία. Συνέτεινε στην απουσία διαπαιδαγώγησης, στον περιορισμό της κοινωνικής φροντίδας, μείωσε τις επενδύσεις στην παιδεία και την υγεία, αύξησε τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Οι ηλικιωμένοι το μεγάλο θύμα

Η δεκάχρονη (2005-2015) διεθνής επιστημονική έρευνα MEDIS από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, το Πανεπιστήμιο Rutgers του Νιού Τζέρσεϊ των ΗΠΑ και το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας (με συμμετοχή ερευνητών από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Μάλτα και τις ΗΠΑ) που δημοσιεύθηκε πέρυσι, έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι σε χώρες της Μεσογείου που συμμετείχαν στη μελέτη από το 2009 κι έπειτα, παρουσίασαν μεγαλύτερη κοινωνική απομόνωση, υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος, ήταν πιο επιρρεπείς σε συμπτώματα κατάθλιψης και υιόθετησαν λιγότερο υγιεινές διατροφικές συνήθειες σε σύγκριση με όσους συμμετείχαν στην έρευνα πριν το 2009.

Νίκος Κυριακίδης

Πηγή: Η Αυγή