Ο Ιανουάριος του 2025 αποτελεί σημείο καμπής για την παγκόσμια μάχη ενάντια στην κλιματική κρίση. Ήταν ο μήνας που είδαμε, στην τελετή ορκωμοσίας του, τον Πρόεδρο Τραμπ, να υπογράφει, σε ζωντανή μετάδοση μάλιστα, το εκτελεστικό διάταγμα αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα.
Μετά από την έξοδο των ΗΠΑ από τη Συμφωνία ο κίνδυνος κλιματικής κατάρρευσης είναι πλέον πραγματικός. Ακούμε παράλληλα τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι μάλλον ξεπερνάμε το στόχο του 1,5 βαθμού που είχε θέσει η Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, ενώ σύμφωνα με το Σύστημα Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσηςi το έτος 2024 ήταν το θερμότερο έως σήμερα.
Είχαμε δει δυστυχώς και στην Ευρώπη, στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου, να δυναμώνουν οι φωνές που αμφισβητούν το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας που έχει θέση η ΕΕ για το 2050. Oι φωνές τις Ακροδεξιάς, δηλαδή, που έχει ακόμα πιο ισχυρή εκπροσώπηση πλέον στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Διαβάζουμε μάλιστα ότι ο Μπαρνελά, το αγαπημένο παιδί των media και πρόεδρος της ομάδας Patriots for Europe (PfE) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προσπαθεί να συσπειρώσει τη Δεξιά και την Ακροδεξιά απέναντι στην Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ. Στις 28 Ιανουαρίου απέστειλε επιστολή προς τα δεξιά και ακροδεξιά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), όπου προτείνει να αναστείλουν από κοινού την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.ii
Τι είπε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, μεταξύ άλλων, στην ορκωμοσία του; «We will drill, baby, drill». Δηλαδή, ότι θα συνεχίσει τις εξορύξεις υδρογονανθράκων κόντρα στις επιταγές της επιστήμης για να αποφύγουμε την κλιματική κατάρρευση. Ξεκάθαρες ήταν και οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας της διακυβέρνησης Τραμπ, Κρις Ράιτ, πρώην διευθύνοντος συμβούλου εταιρειών της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, ότι «ο κόσμος χρειάζεται περισσότερα ορυκτά καύσιμα».iii
Τι συμβαίνει παράλληλα στην Ελλάδα; Σχεδόν ταυτόχρονα με τις δηλώσεις του Προέδρου Τραμπ, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανακοίνωσε ότι η «Chevron», ένας ενεργειακός κολοσσός που δραστηριοποιείται στην εξόρυξη υδρογονανθράκων, έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.
Πρόκειται συγκεκριμένα για δύο νέα θαλάσσια οικόπεδα νότια της Πελοποννήσου. Το αστείο ή μάλλον προκλητικό είναι ότι παράλληλα με την ανακοίνωση των δύο νέων οικοπέδων προανήγγειλε, με σκοπό να κατευνάσει τις αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων, ότι θα μετατρέψει σε θαλάσσιο πάρκο δύο οικόπεδα που είχαν πρωτύτερα παραχωρηθεί σε εταιρείες, οι οποίες όμως έχουν αποσύρει το ενδιαφέρον τους. Τα οικόπεδα αυτά βρίσκονται μάλιστα σχετικά κοντά στα νέα οικόπεδα που θα προκηρύξει. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις μιλούν ξεκάθαρα για greenwashing που προσβάλλει τη νοημοσύνη τους.iv
Φαίνεται ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει βγάλει την «πράσινη» μάσκα που φορούσε την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης της ΝΔ. Φαίνεται πλέον ξεκάθαρα ότι αυτό που έκανε στην πραγματικότητα και συνεχίζει να κάνει είναι να στηρίζει εμμονικά το λόμπι του ορυκτού αερίου. Και διαλέγει τη λάθος πλευρά της Ιστορίας, καθώς συντάσσεται με τον Τραμπ, τον Μπαρντελά και την Ακροδεξιά.
Αυτό έκανε και υπό τον τίτλο «απολιγνιτοποίηση». Που τι σήμαινε στην πραγματικότητα; Αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ με ιδιωτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτό αέριο.
Η εμμονή με το λόμπι του ορυκτού αερίου αποτυπώνεται και στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που έχει καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εκεί έχουμε νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτό αέριο. Συν 1,6 GW εγκατεστημένης ισχύος έως το 2030, σε αντίθεση με τη μειωμένη ανάγκη για ορυκτό αέριο μετά το 2030. Εύλογα προκύπτει και το ερώτημα πώς θα πληρωθούν αυτές οι ακριβές μονάδες. Δυστυχώς, όπως ξέρουμε θα πληρωθούν από τους καταναλωτές, οι οποίοι έχουν πια γονατίσει από την ακρίβεια γενικά, και ειδικά στο ρεύμα που δεν δικαιολογείται πλέον από καμία κρίση και από κανέναν πόλεμο, αλλά αποδεικνύεται ότι αποτελεί επιλογή της κυβέρνησης της ΝΔ.
Την κυβερνητική εμμονή με το ορυκτό αέριο αποδεικνύουν και τα στοιχεία τόσο για τη ζήτηση ορυκτού αερίου, όσο και για τη συμμετοχή του ως καύσιμου στην ηλεκτροπαραγωγή.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Bruegel,v η Ελλάδα είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ στη ζήτηση ορυκτού αερίου, η οποία αυξάνεται σημαντικά από τον Ιανουάριο του 2024 κι έπειτα, πολύ μακριά τόσο από τους στόχους που έχουν θέσει το Repower EU και το Fit for 55, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Η δε αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως σε σημαντική κατανάλωση για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.
Η ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτό αέριο αυξήθηκε κατά 57.5% τον Ιανουάριο του 2025 σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2024. Αυτό αποτυπώνει ανάλυση της δεξαμενής σκέψης «Green Tank»,vi καθώς και ότι η μεγάλη αύξηση του αερίου διοχετεύθηκε σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές, ενώ κάλυψε και τη μειωμένη παραγωγή των ΑΠΕ. Η αυξημένη συμμετοχή του ορυκτού αερίου στην κάλυψη της ζήτησης αποτυπώνεται στον Πίνακα 2.
i https://climate.copernicus.eu/copernicus-2024-first-year-exceed-15degc-above-pre-industrial-level
ii https://bsky.app/profile/theobgonse.bsky.social/post/3lgsgiue2jk23
iii https://www.theguardian.com/us-news/2025/mar/10/chris-wright-climate-fossil-fuels
iv https://www.wwf.gr/?16683891/————
v https://www.bruegel.org/dataset/european-natural-gas-demand-tracker
