11/04/20 Παχυσαρκία, ιός, λαϊκισμός
Ο Άδωνις Γεωργιάδης εκφράζει την ανησυχία του για την υγεία των ανθρώπων και για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της παχυσαρκίας λόγω απομόνωσης. Τα 530€ το μήνα επαρκούν για μια υγιεινή διατροφή στην κρίση, και, μια που δεν μπορούν να κάνουν άλλα έξοδα, οτιδήποτε παραπάνω θα ήταν θανάσιμος κίνδυνος για την υγεία των ανθρώπων.
Δε με απασχολεί ιδιαίτερα αυτή η παρέμβαση, ούτε η σκέψη τι θα είχε γίνει στα κανάλια αν είχε κάνει μια παρόμοια δήλωση στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Με απασχολεί όμως πως αντιμετωπίζουν αυτή τη δήλωση, και τόσες και τόσες άλλες, αυτοί οι επιστήμονες, διανοούμενοι και επαγγελματίες, που, απομακρύνθηκαν από την αριστερά και την κεντροαριστερά, και που συνεχίζουν να έχουν σημαία τους το λαϊκισμό των Συριζαίων.
Πολλούς από αυτούς τους είχα συναδέλφους στο πανεπιστήμιο και είναι της γενιάς μου. Μια ευνοούμενη γενιά που, όπως και εγώ βέβαια, επωφελήθηκε τα μάλα από τη μεγάλη επέκταση του κράτους, της δημόσιας εκπαίδευσης, και την ανάπτυξη στην περίοδο πριν, και λίγο μετά τον νεοφιλελευθερισμό. Σπούδασαν στα καλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού, βρήκαν καλές δουλειές στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, εξασφάλισαν τις μελλοντικές τους συντάξεις, και ελάχιστα επηρεάστηκαν από τις ανισότητες του νεοφιλελευθερισμού και από την κρίση του 2009. Εικάζω ότι ούτε και από αυτή την κρίση θα έχουν κάποιες σημαντικές απώλειες.
Και, βέβαια, δεν είχαν καμία μέριμνα να περάσουν τα αγαθά που τους προσφέρθηκαν πλουσιοπάροχα στις επόμενες γενιές. Δεν φαίνεται να τους απασχολεί ότι τα νέα παιδιά, τουλάχιστον τα νέα παιδιά των υπολοίπων, αντιμετωπίζουν την προοπτική για χειρότερους μισθούς, χειρότερες θέσεις εργασίας και χειρότερες συντάξεις, από αυτές που οι ίδιοι απολάμβαναν και θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν. Ο κίνδυνος δεν είναι ούτε η λιτότητα ούτε οι ανισότητες, αλλά ο λαϊκισμός των Συριζαίων.
Δε ξέρω τι με ενοχλεί περισσότερο – η δυσοσμία της ιδιοτέλειας ή αυτή της υποκρισίας.
13/4/20 Σύνδρομο Πρόσκρουσης του κ. Μητσοτάκη
Εδώ και μερικούς μήνες με ταλαιπωρεί ο αριστερός μου ώμος. Λίγο μετά την ολοκλήρωση των ασκήσεων που μου έχει υποδείξει ο φυσιοθεραπευτής, ακούω το νέο διάγγελμα του πρωθυπουργού. Δεν έχω το σύνδρομο του παγωμένου ώμου, όπου το χέρι πάει μέχρι ένα σημείο και μετά κολλάει, αλλά κάτι πιο ελαφρύ – το λεγόμενο σύνδρομο πρόσκρουσης, όπου σε ένα σημείο η κίνηση κολλάει, πονάει αρκετά, αλλά μετά ξεκολλάει.
Κάποιο παρόμοιο πρόβλημα πρέπει να έχει ο κ. Μητσοτάκης. Αρχίζει το διάγγελμά του με το θέμα της αξιοπιστίας και φτάνει στη σημασία του δημοσίου συστήματος υγείας, και βέβαια των ανθρώπων που το υπηρετούν. Μικρή πρόσκρουση όμως, συνέρχεται γρήγορα, και με ευκολία επιστρέφει στο βασικό αφήγημα του νεοφιλελευθερισμού – τη σημασία της αποτελεσματικότητας του κράτους, του ιδιωτικού τομέα, το πως τα αιτήματα του κόσμου είναι «αλόγιστα» και οι παροχές που ζητάει «πρόχειρες». Και τελειώνει ζητώντας «τα μέτρα της επικαιρότητας, να γίνουν πυροδότες διαρκών μεταρρυθμίσεων.» Ποια μέτρα και ποιες μεταρρυθμίσεις άραγε;
Δεν ανησυχώ όμως. Με το τέλος της υγειονομικής κρίσης, το σύνδρομο πρόσκρουσης θα του έχει περάσει. Θα έχουμε ένα καθαρό νεοφιλελεύθερο αφήγημα, χωρίς κολλήματα.
17/4/2020 Οι νέοι και νέες στην κρίση
Διαβάζω το άρθρο του William Davies στο London Review of Books οπου κάνει ανάλυση του βιβλίου του Keir Milburn «Generation Left». Μια ενδιαφέρουσα ανάλυση για το Brexit και τη μάχη των γενεών. Όπως είναι πια γνωστό, οι νέες και οι νέοι, ψήφισαν με μεγάλη διαφορά όχι μόνο κατά του Brexit, αλλά και υπέρ του Corbyn στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Το αντίθετο βέβαια ισχύει για τις μεγαλύτερες γενιές. Πολλές αναλύσεις μένουν σε πολιτισμικό επίπεδο – οι νέοι και οι νέες, και όχι μόνο αυτοί και αυτές που έχουν εμπειρία από κάποιο πρόγραμμα Εράσμους, έχουν μια περισσότερο κοσμοπολίτικη αντίληψη του κόσμου και είναι πολύ λιγότερο ευάλωτοι στις σειρήνες του εθνικισμού.
Μόνο που δεν είναι μόνο θέμα γενεών. Στις νεότερες γενιές που έχουν αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία – κυρίως δικό τους σπίτι – οι αριθμοί αντιστρέφονται. Το ίδιο και στους μεγαλύτερους – χωρίς περιουσιακά στοιχεία αυξάνεται η πιθανότητα κάποιος ή κάποια να είχε ψηφίσει κατά του Brexit (λιγότερο) ή υπέρ των Εργατικών (περισσότερο).
Και μάχη γενεών και ταξική δηλαδή. Και στην νότια Ευρώπη, με τις όποιες ιδιαιτερότητες, υπάρχουν παρόμοια ευρήματα. Για την αριστερά προκύπτει το ζήτημα πως οργανώνονται οι νέοι και νέες για μια άλλη πολιτική οικονομία, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε υπερεθνικό επίπεδο.
Γιατί το νεοφιλελεύθερο αφήγημα ήδη χτίζεται. Πρέπει να έχουμε, μας λένε, χαμηλό χρέος και πλεονάσματα σε καλούς καιρούς, ακριβώς για να μπορούμε να δαπανήσουμε όταν χρειάζεται σε μια κρίση (όπως και τώρα). Μεταφράζω: μόλις τελειώσει η υγειονομική κρίση θα πρέπει οι χώρες να κάνουνε την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή για να χτίσουν ξανά πλεονάσματα και να μειώσουν το χρέος. Με λίγα λόγια άλλη μια περίοδος λιτότητας για να μην ξεχνιόμαστε.
Ανάμεσα στα θύματα θα είναι πάλι και η νέα γενιά. Τώρα είναι η στιγμή για πρωτοβουλίες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τη νέα γενιά, να μην γυρίσουμε πίσω. Σε πρώτο χρόνο η μάχη για το ευρωομόλογο έχει τα στοιχεία που χρειάζονται – μια αντιμετώπιση των ανισοτήτων σε υπερεθνικό επίπεδο.
20/4/2020 Αναλώσιμοι άνθρωποι
Στη Βρετανία το δεύτερο κύμα φεμινισμού (μετά τις σουφραζέτες) ήρθε μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι γυναίκες που είχαν στελεχώσει τη βαριά βιομηχανία κατά τη διάρκεια του πολέμου, όταν οι άντρες ήταν στο μέτωπο, δεν χάρηκαν ιδιαίτερα όταν τους εξηγήθηκε ότι, τώρα που τελείωσε η εποχή έκτακτης ανάγκης μπορείτε να γυρίσετε σπίτι και να βασιστείτε ξανά στον άντρα του σπιτιού. Άργησε να εκδηλωθεί η αντίδραση, αλλά ήρθε.
Αυτή η σκέψη μου έρχεται σε σχέση με τους μετανάστες. Διαβάζω ότι κάποιες χώρες προχωράνε, ή σκέφτονται να προχωρήσουν, στη νομιμοποίηση μεταναστών. Τώρα βλέπετε υπάρχει πρόβλημα στην αγροτική παραγωγή λόγω της κρίσης, χρειάζονται χέρια και άρα τα μεταναστευτικά εργατικά χέρια αποτελούν μια λύση. Οι μετανάστες, όπως και παλαιότερα οι γυναίκες, αποτελούν για τους κατέχοντες τα μέσα παραγωγής το αμορτισέρ του συστήματος, χρήσιμες εφεδρείες, αλλά χωρίς πολλά-πολλά δικαιώματα – γιατί οι έκτακτες ανάγκες κάποτε τελειώνουν.
Ο ρατσισμός και ο εθνικισμός πολύ συχνά πέφτουν σε ενδογενείς αντιφάσεις. Δέσμιοι της ρητορικής τους, πολύ συχνά κάνουν ζημιά ακόμα και στα δικά τους τα συμφέροντα. Άλλες φορές αλλάζουν γραμμή με περισσή υποκρισία. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε που θα κατασταλάξει η κυβέρνηση της ΝΔ.
22/4/2020 Voucher τέλος – Η παντοδυναμία των Media αμφισβητείται
Η ΝΔ ανακοίνωσε ότι παίρνει πίσω το πρόγραμμα των voucher. Αν κάποιος ενημερωνόταν αποκλειστικά από τα δελτία ειδήσεων, θα απορούσε με την είδηση, καθώς σε αυτά το πρόγραμμα παρουσιαζόταν ως εξαιρετικό, δεν υπήρχε καμία αντίδραση, ενώ ο υπουργός ανάπτυξης σε μία από τις σπάνιες εμφανίσεις του είπε, ότι χιλιάδες επιστήμονες του έχουν πει πόσο εξαιρετικό πρόγραμμα ήταν.
Αν βέβαια ο ίδιος άνθρωπος είχε την παραμικρή σχέση με τα social media, ή διάβαζε κάποια από τις εφημερίδες που δεν ασχολούνται με το πόσο εκπληκτική είναι η θεόσταλτη κυβέρνηση των αρίστων, ή είχε έστω μιλήσει με κάποιον επιστήμονα θα καταλάβαινε τον λόγο.
Σκέφτομαι ότι υπάρχουν δύο θετικά συμπεράσματα. Το πρώτο είναι ότι ακόμη και σε συνθήκες μιντιακής μονομέρειας που θυμίζουν ανελεύθερα καθεστώτα, τα social media και τα σοβαρά ρεπορτάζ μπορούν να προκαλέσουν ισχυρές ρωγμές στο αφήγημα της κυβέρνησης. Το δεύτερο είναι ότι η αντιπολίτευσή μας είναι αποτελεσματική. Πήραν πίσω τα voucher, αναγκάστηκαν να παραδεχτούν χρήση του μαξιλαριού μετά από ερώτησή μας, έδωσαν ένα (αποσπασματικό και κουτσουρεμένο βέβαια) επίδομα στους μακροχρόνια ανέργους μετά από ερωτήσεις προτάσεις και παρεμβάσεις μας.
23/4/2020 Τίποτα σημαντικό, η Ευρώπη εν Λευκώ
Τελείωσε η σύνοδος κορυφής, που θα συζητούσε ένα μεγάλο ταμείο αποκατάστασης για την αντιμετώπιση του οικονομικού σκέλους της τωρινής κρίσης. Το αποτέλεσμα δεν ήταν μόνο κατώτερο των περιστάσεων αλλά ακόμη και των πενιχρών προσδοκιών. Απορρίφθηκε όχι μόνο η λύση του ευρωομολόγου αλλά και η Ισπανική πρόταση για ένα μεγάλο ταμείο χρηματοδοτούμενο από ένα ομόλογο μεγάλης διάρκειας.
Όπως και ο Λουδοβίκος ο 16ος, φαντάζομαι ότι στο ημερολόγιο τους ο Μαρκ Ρούττε και η Άνγκελα Μέρκελ σημείωσαν μόνο μια λέξη για αυτή τη μέρα: Rien
26/4/2020 Η δημοκρατία δεν μπαίνει σε καραντίνα
Η ΝΔ σε συνθήκες πανδημίας, με την βουλή να υπολειτουργεί και τα κοινωνικά κινήματα να μην μπορούν να αντιδράσουν όπως θα αντιδρούσαν κανονικά, φέρνει προς ψήφιση δυο νομοσχέδια για θέματα που αφενός δεν είναι εξαιρετικά επείγοντα, αφετέρου απαιτούν διευρυμένη συζήτηση.
Η επιλογή της να φέρει ένα νομοσχέδιο «περιβόλι» νεοφιλελεύθερων και αντιδημοκρατικών διατάξεων για την παιδεία εν κρύπτω, που αυξάνει τους μαθητές ανά τάξη, επαναφέρει πειθαρχικά μέτρα που ανήκουν σε άλλες εποχές, με ανησυχεί βαθύτατα.
Ίδια ανησυχία για το νομοσχέδιο του κ. Χατζηδάκη, του οποίου την άμεση απόσυρση του ζητούν με ψήφισμά τους περίπου 100 περιβαλλοντικά κινήματα και συλλογικότητες από ολόκληρη τη χώρα.
Δεν τιμά την δημοκρατία μας τα νομοσχέδια για κρίσιμα ζητήματα να έρχονται και να ψηφίζονται με αυτές τις συνθήκες.
Ευκλείδης Τσακαλώτος
Πηγή: TVXS
