Για Ένα Ριζοσπαστικό και Μαζικό Συνέδριο
Η συζήτηση για το Συνέδριο της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, που αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, δεν μπορεί παρά να ξεκινήσει εκ νέου. Ένα συνέδριο το οποίο βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ στην αξιωματική αντιπολίτευση θα μπορούσε να λάβει πανηγυρικό χαρακτήρα, σηματοδοτώντας έτσι την αντίστροφη μέτρηση για την επάνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, μένοντας, όμως, εγκλωβισμένο σε μια λογική διαδοχικής εναλλαγής ανάληψης της εξουσίας, αυτού δηλαδή που ορισμένοι περιγράφουν ως νέο δικομματισμό, παραβλέποντας μεταξύ άλλων, το σχέδιο των συντηρητικών δυνάμεων περί θεσμικής εξόντωσης του ΣΥΡΙΖΑ.
Χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο από αυτό. Το επικείμενο Συνέδριο οφείλει να προβληματιστεί με ορισμένα ζητήματα, όπως η ματαίωση των προσδοκιών της νέας γενιάς, το πρόβλημα της ανεργίας και της επισφάλειας, τα ζητήματα γύρω από το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, τη δημοκρατία και τον ελεύθερο χρόνο, αλλά και ζητήματα όπως η μειωμένη συμμετοχή των νέων ανθρώπων στα κοινά, η αμηχανία τους μπροστά στις συλλογικές διαδικασίες και την σχεδόν «πάγια αντίφαση» ανάμεσα στην ευρεία εκλογική απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ στη νεολαία και την αδυναμία της οργάνωσής μας για την οργανωτική αποτύπωση αυτής της απήχησης.
Στο κείμενο αυτό πιάνουμε το νήμα από εκεί που σταμάτησε, λαμβάνοντας, βέβαια, σοβαρά υπόψη το ψαλίδι που έκοψε απότομα την καθημερινότητά όλων μας, δηλαδή την πανδημία του κορονοϊού.
Για τη μόνιμη συνθήκη της ρευστότητας
Η πανδημία επανέφερε στο προσκήνιο ορισμένα ζητήματα, αναφορικά με την σχέση του ανθρώπου με τη φύση, την σχέση του ανθρώπου με τον άνθρωπο, καθώς και την σχέση του «πολιτικού» με το «κοινωνικό». Έτσι, είτε μιλάμε πια για φυσικές καταστροφές είτε για άγνωστες ασθένειες και πανδημίες είτε για νέες μορφές εκμετάλλευσης είτε ακόμα μιλάμε για σημαντική περιστολή δικαιωμάτων και ελευθεριών, ένα είναι σίγουρο: το ανθρώπινο είδος παραμένει έκθετο απέναντι στις επιλογές του.
Με άλλα λόγια, η πανδημία του κορονοϊού μάς υπενθύμισε με δραματικό τρόπο ότι ζούμε σε κοινωνίες της διακινδύνευσης, που, παρότι είναι τεχνολογικά και οικονομικά αναπτυγμένες, παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτες, ρευστές και ασταθείς. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο συνεχώς αυξανόμενος ιδιωτικός πλούτος, από τη μια πλευρά, και η ταχύτατα συσσωρευμένη γνώση και επιστήμη, από την άλλη, δεν έχουν οδηγήσει σε ποιοτική βελτίωση της συνθήκης της ζωής των περισσότερων ανθρώπων. Και δεν είναι μόνο η πανδημία που ανέδειξε με τον δικό της τρόπο την ρευστότητα της εποχής μας.
Για την καπιταλιστική (εφιαλτική) μας πραγματικότητα
Το υπόβαθρο που συντελούνται τα παραπάνω συμπληρώνεται με κάποιους οικονομικούς δείκτες που έχουν την ιδιαίτερη σημασία τους. Παρότι η ανισότητα ήταν πάντα ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των καπιταλιστικών κοινωνιών, έχει νόημα να υπογραμμίσουμε ότι σήμερα λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 46% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το οικονομικά ασθενέστερο 70% κατέχει λιγότερο από το 3%. Επιπλέον, περισσότεροι από 1 στους 3 ανθρώπους στις χώρες του ΟΟΣΑ εκτιμάται ότι είναι οικονομικά ευάλωτοι, δηλαδή δεν διαθέτουν τα μέσα για να διατηρήσουν ένα βιοτικό επίπεδο, είτε βρίσκονται στο επίπεδο της φτώχειας είτε πάνω από αυτό, για τουλάχιστον τρεις μήνες. Εν τω μεταξύ, στις ίδιες χώρες, η εισοδηματική ανισότητα είναι υψηλότερη από οποιαδήποτε χρονική περίοδο, κατά τον παρελθόντα μισό αιώνα.
Είναι, επίσης, αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι σύγχρονες καπιταλιστικές οικονομίες εξαρτώνται σε ποσοστό 70% ή ακόμα και 80% από τον καταναλωτισμό, παρότι, βέβαια, η πλούσια παραγωγή δεν καταλήγει απαραίτητα στην κατανάλωση, λόγω των τεράστιων ανισοτήτων που αναφέραμε προηγουμένως. Έτσι, το υφιστάμενο σύστημα δημιουργεί προσδοκίες και υποσχέσεις που δεν μπορεί να εκπληρώσει καθώς είναι «εγκλωβισμένο» στον τρόπο που έχει επιλέξει να διαμορφώνει τη διανομή τους. Δεν είναι τυχαίο ότι το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο βρίσκεται υπό μια διαρκώς κλονισμένη νομιμοποίηση τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, με την ευθραυστότητά του να γίνεται ακόμα πιο φανερή, κατά κάποιον τρόπο, και εν μέσω πανδημίας.
Σήμερα, διαρρηγνύεται και καταρρακώνεται το κοινωνικό συμβόλαιο δεκαετιών, δημοκρατικές ελευθερίες περιστέλλονται, ενώ οι συντηρητικές και ακροδεξιές κυβερνήσεις -τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες χώρες – επιβάλλουν τη λογική της πειθάρχησης, μέσω των ιδεολογικών και κατασταλτικών μηχανισμών. Η συνθήκη της πανδημίας οξύνει τις προϋπάρχουσες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, ανισότητες οι οποίες δεν αποτυπώνονται απλώς σε διακριτές πτυχές της καθημερινότητας, αλλά διευρύνονται και διογκώνονται, θέτοντας υπό διακύβευση το ίδιο το δικαίωμα στη ζωή.
Για το χρέος της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτικής Συμμαχίας
Όλοι σήμερα καλούμαστε από την κυρίαρχη ιδεολογία, με ατομική ευθύνη, να «αδράξουμε τη μέρα» υπηρετώντας τα ατομικά μας συμφέροντα. Τα οράματα της κοινωνικής ειρήνης, της έμπρακτης αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης έχουν υποχωρήσει μπροστά στον άμετρο και ανεξέλεγκτο ανταγωνιστικό ατομισμό. Στην Ελλάδα, η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να αποτελέσει ανάχωμα σε αυτή την τάση, ωστόσο, σήμερα και έπειτα από μία δύσκολη κυβερνητική εμπειρία, βιώνουμε την παλινόρθωση του δόγματος περί «επιβίωσης του ισχυροτέρου». Η Aριστερά οφείλει να αγωνιστεί από κάθε θέση μάχης και οφείλει να στοχεύει στην εκ νέου διακυβέρνηση ως εργαλείο, αλλά έχοντας πάρει το «μάθημα» ότι χωρίς τη μάχη για την ιδεολογική ηγεμονία, η υλοποίηση του όποιου σχεδιασμού/μετασχηματισμού θα είναι αμφίβολη και μετέωρη.
Ως εκ τούτου, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία οφείλει να καταστήσει σαφές πως το ατομικό εκπληρώνεται μέσα από το συλλογικό και, κατά συνέπεια, μέσα από τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Για την Αριστερά, άλλωστε, ο άνθρωπος στέκεται δίπλα στον άνθρωπο και όχι απέναντι, με όρους δασκάλου ή προφήτη. Επί του πρακτέου, η Αριστερά θα πρέπει να βρεθεί εκεί που βρίσκονται οι καταπιεσμένοι/ες οι αποκλεισμένοι/ες, οι κατατρεγμένοι/ες με σκοπό να επιζητήσει την ανατροπή της κατάστασης σε ατομικό, κοινωνικό αλλά και πολιτικό επίπεδο, όχι για αυτούς/ες, αλλά με αυτούς και αυτές.
Η σύγχρονη Αριστερά οφείλει να ξαναπαντρέψει την θεωρία με την πράξη. Μακριά από λογικές συγκεντρωτισμού και ανάθεσης, μακριά από τις πεπατημένες, η σύγχρονη ριζοσπαστική Αριστερά, μια και δεν υπάρχουν συνταγές, οφείλει να συνεχίσει το ταξίδι της σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς είναι αναγκαίο να φέρει και όχι να περιμένει την άνοιξη, ανοίγοντας δρόμους εν κινήσει.
Για τη νέα γενιά, τη διεύρυνση και τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ
Η νεολαία αποτελεί ξεχωριστή κοινωνική ομάδα. Συγκροτείται από ανθρώπους που βρίσκονται σε εκείνο το στάδιο της ζωής που σηματοδοτεί το πέρασμα από την ανηλικότητα στην αυτοτελή και υπεύθυνη ενηλικίωση. Βέβαια, η σημερινή νεολαία δεν γνωρίζει αν και πότε θα ξεφύγει από την οικογενειακή εστία και το παιδικό δωμάτιο και, εφόσον τα καταφέρει, δεν γνωρίζει πώς θα πληρώσει το ενοίκιο κάθε μήνα, δεν ξέρει αν θα βρει ποτέ δουλειά με αξιοπρεπείς συνθήκες ή αν θα μπορέσει έστω να ξεφύγει από την ανεργία. Είναι η πρώτη γενιά μεταπολεμικά που ζει χειρότερα από τη γενιά των γονιών της και καλείται να έρθει αντιμέτωπη με τη μια οικονομική κρίση μετά την άλλη.
Η σημερινή νεολαία είναι βέβαια και μια γενιά πολύ περισσότερο μορφωμένη και καταρτισμένη σε σχέση με την προηγούμενη, αλλά, την ίδια στιγμή, είναι μια γενιά που ζει σε μόνιμο καθεστώς εργασιακής και οικονομικής επισφάλειας. Η συνθήκη αυτή δημιουργεί αντιφάσεις που η γενιά μας καλείται να διαχειριστεί με τους δικούς της τρόπους και τα δικά της εργαλεία. Σε κάθε περίπτωση, το σίγουρο είναι πως η νέα γενιά σήμερα είναι, κατά τη συντριπτική της πλειοψηφία, πεπεισμένη (67% σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς) πως η ελληνική κοινωνία χρειάζεται βαθιές αλλαγές. Την ίδια στιγμή, που, σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, το 56% θεωρεί ότι «ο καλύτερος τρόπος για να αλλάξει και να βελτιωθεί μια κοινωνία είναι ο καθένας μας προσωπικά να προσπαθήσει πρώτα απ’ όλα να αλλάξει και να βελτιωθεί ο ίδιος/η ίδια ατομικά», ενώ το 43% προκρίνει τη συλλογική οργάνωση, με πρωτοβουλίες και δράσεις που θα διεκδικούν τις αναγκαίες αλλαγές.
Τούτων δοθέντων, εμείς αντιλαμβανόμαστε τη διεύρυνση ως μια διαδικασία μαζικοποίησης της οργάνωσής μας. Διεύρυνση στη νεολαία των αστικών κέντρων, σε εκείνη της αγροτιάς, σε εκείνη των πανεπιστημίων, των ΕΠΑΛ, διεύρυνση στην άνεργη νεολαία, στους νέους και τις νέες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού. Αυτό είναι το χρέος της δικής μας οργάνωσης, της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, να βρει την νέα γενιά, και συναντηθεί μαζί της στους δρόμους και σε όλους τους κοινωνικούς χώρους, όπου αυτή υπάρχει, στους χώρους δηλαδή που σπουδάζει, εργάζεται, δημιουργεί και ψυχαγωγείται, με σκοπό να απευθύνει ένα μαζικό κάλεσμα για να βρούμε μαζί τον τρόπο οργάνωσης, απέναντι στην βαθιά υποτίμηση της ζωής των νέων ανθρώπων.
Να φτιάξουμε την οργάνωση που εντάσσει, κινητοποιεί και εμπνέει νέες και νέους, μεταφράζοντας το όραμα για τη χειραφέτηση και την κοινωνική απελευθέρωση σε καθημερινή, απελευθερωτική πρακτική. Να διευρυνθούμε, να μαζικοποιηθούμε, να γίνουμε αποτελεσματικοί, σύγχρονοι και μαζικοί. Με βάση το κριτήριο της κοινωνικής χρησιμότητας, οφείλουμε να υπερβούμε τον φόβο για πολιτική και κοινωνική όσμωση με ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, θέτοντας ως στόχο την οικοδόμηση μιας μαζικής και σύγχρονης ριζοσπαστικής αριστερής νεολαίας, που μάχεται για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Και εάν αυτή η διαδικασία μαζικής και εξωστρεφούς απεύθυνσης, ενέχει τον “κίνδυνο” της “αλλοίωσης” τότε οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι το αντίθετο, η εσωστρέφεια δηλαδή, έχει ήδη διαβρώσει την θεμελιακή αρχή που ορίζει τον τρόπο με τον οποίον επιλέγουμε να κάνουμε πολιτική – την αντίληψή μας για την ηγεμονία.
Μόνο έτσι θα είμαστε σε θέση να φτιάξουμε την οργάνωση που εντάσσει, κινητοποιεί και εμπνέει. Μόνο έτσι θα κάνουμε την Νεολαία και πάλι, καταλύτη πολιτικών εξελίξεων για τις ανάγκες της νέας γενιάς, και την πολιτική εμπλοκή, διαδικασία για τους πολλούς. Μόνο εάν, μεταξύ άλλων, επιλέξουμε να πριμοδοτήσουμε την αντίληψη ενός δημοκρατικού πλαισίου σύνθεσης έναντι της δογματικής διαφωνίας. Μόνο εάν ωθήσουμε προς την ενότητα, έναντι της διαίρεσης. Την αντίληψη της συμπερίληψης έναντι του αποκλεισμού. Όχι με γνώμονα την εξάλειψη των διαφωνιών και της όποιας διαφορετικότητας, το οποίο θα συνιστούσε σοβαρό μεθοδολογικό σφάλμα για μια δημοκρατική δύναμη της Αριστεράς, αλλά με γνώμονα το δικαίωμα στη διαφωνία και τον διάλογο. Με γνώμονα την ανάγκη της συγκρότησης ενός κοινωνικού και πολιτικού μετώπου ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό και το συντηρητισμό, που επαναφέρει τη βαρβαρότητα στην καθημερινότητα των πολλών, και ιδιαίτερα των νέων.
Αριστερά, λοιπόν, με τους πολλούς και τις πολλές, για τους πολλούς και τις πολλές. Με το βλέμμα στραμμένο στις μάχες της γενιάς μας. Στις μάχες που ακόμα δεν δώσαμε. Με τα μάτια στραμμένα στην καθημερινότητα. Χωρίς να αναζητούμε εύκολες απαντήσεις από το σύντομο ή μακρινό παρελθόν. Με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον, όσο κι αν οι ιστορικές εμπειρίες και θεωρίες ανασύρουν και ανασυγκροτούν μνήμες σκληρές και πολύτιμες, φτιάχνοντας πείσμα και πειθώ.
Με όραμα, με θέσεις και αιχμές, να βρούμε τον τρόπο να ξαναγίνει η πολιτική διαδικασία πολύ-συμμετοχική και υπόθεση όλων όσων πιστεύουν πως τα πράγματα όχι μόνο αλλάζουν, αλλά μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Προς τα Αριστερά, για την κοινωνική πρόοδο, την ισότητα και την δημοκρατία, με όποιους επιθυμούν να δώσουν τη μάχη αυτή μαζί μας, με τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ.
Ας ακολουθήσουμε, λοιπόν, εκείνη την φωνή που μας υποδεικνύει ότι έναν τέτοιο και έναν τόσο νέο δρόμο μπορούμε να τον διανοίξουμε και να τον χαράξουμε μόνο περπατώντας. Με πάντα σταθερό τον προσανατολισμό μας στο βάθος του ουρανού.
Δανάη Κωνσταντινοπούλου, Μέλος Κ.Σ. Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Γιώργος Μπαϊράμογλου, Μέλος Γραμματείας Κ.Σ. Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Πηγή: Left