Πολλά έχουν γραφτεί τις τελευταίες μέρες για το, ψηφισθέν πλέον, νομοσχέδιο για τη Διεθνή Προστασία. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κατάφερε με στοχευμένες, χειρουργικές διατάξεις να πετύχει να θεσμοθετήσει τους δύο βασικούς της στόχους. Από τη μια τη γενίκευση της διοικητικής κράτησης, η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι τους 36 μήνες, και από την άλλη την αποτροπή, δημιουργώντας, όπως αναφέρουν οι ίδιοι στην αιτιολογική έκθεση, «ένα μη θελκτικό σύστημα ασύλου».
Μέσα από συνδυασμό διατάξεων κατάφεραν να είναι όλοι οι αιτούντες ουσιαστικά εν δυνάμει κρατούμενοι. Προβλέπονται, επίσης, μια σειρά τιμωρητικών διατάξεων τόσο όσον αφορά την παροχή συνθηκών υποδοχής όσο και τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματος παροχής Διεθνούς Προστασίας. Είναι πρωτοφανές να συσχετίζεται η συμμόρφωση στη μετακίνηση του αιτούντος με την εξέταση του αιτήματός του. Αυτή είναι μία από τις πολλές παραβιάσεις του νομοσχεδίου σε σχέση με το δικαίωμα στην πραγματική προσφυγή.
Το πνεύμα του νομοσχεδίου είναι να φτιάξει ένα σύστημα που θα αναγνωρίζει λίγους ως πρόσφυγες. Τι κι αν από τα στοιχεία που δίνει η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου προκύπτει ότι περισσότερο από το 80% των όσων διαμένουν στις Δομές Φιλοξενίας των νησιών προέρχονται από χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση ή σε εμφύλιες συρράξεις, τορπιλίζοντας το αφήγημα για αλλαγή ζητήματος από προσφυγικό σε μεταναστευτικό! Λίγο ασχολούνται με την πραγματικότητα και επιμένουν στην αρχή που λέει ότι «αν το λες συνέχεια και παίζει στην τηλεόραση, είναι αλήθεια». Και έχουν οι της Νέας Δημοκρατίας τον τρόπο να καθορίζουν τι, πως και πότε θα αναφέρουν τα τηλεοπτικά κανάλια.
Ακόμα, όμως, και όσοι καταφέρουν να λάβουν το καθεστώς προστασίας, διεθνούς ή επικουρικής, συνεχίζουν να ζουν με ανασφάλεια και να βρίσκονται αντιμέτωποι με αδιέξοδα. Προβλέπεται, για παράδειγμα, ότι οι δικαιούχοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους στο σύστημα υποδοχής (σε δομές, ξενοδοχεία ή διαμερίσματα) ένα εξάμηνο μετά από την αναγνώρισή τους, χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για την ένταξη και την αυτόνομη διαβίωσή τους. Μπορεί η διάταξη, όπως τροποποιήθηκε, με νομοτεχνική βελτίωση, να είναι ευνοϊκότερη από την αρχική που προέβλεπε δίμηνο, δεν είναι όμως αυτή που θα λύσει το βασικό ζήτημα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο ήταν στην κυβέρνηση, επεξεργάστηκε, μέσα από μια μακρά και σοβαρή διαδικασία διαβούλευσης και συνεργασίας με φορείς, την Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη. Ένα κείμενο αξιών, κατευθύνσεων, στοχευμένων και εξειδικευμένων προγραμμάτων, που συνιστά τη μόνη σοβαρή πρόταση για την πρόσβαση των ανθρώπων αυτών στην υγεία, την εκπαίδευση, την εργασία, τις πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, που υλοποίησε σταδιακά η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Χρειάζεται βραχυπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, ένα σύστημα ένταξης που να ξεκινά από τις πρώτες μέρες της υποδοχής, από βασικά ζητήματα, όπως είναι η εκμάθηση της γλώσσας και η διαπολιτισμική προσέγγιση, να συνεχίζει σε όλο το διάστημα που εξετάζεται η αίτηση, με κοινωνικές δεξιότητες και πρόσβαση σε προγράμματα ειδίκευσης της εργασίας ή κατάρτισης, και να ολοκληρώνεται με προγράμματα πρόσβασης στην απασχόληση. Χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο που να μπορεί να κάνει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ορατούς πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις, όχι μόνο θεσμικά αλλά και στο πεδίο. Χρειάζεται πάνω απ’ όλα πολιτική βούληση και διάθεση για δουλειά σε αυτή την κατεύθυνση.
Στη διάρκεια της συζήτησης για το νομοσχέδιο στη Βουλή τα περισσότερα που ακούστηκαν από βουλευτές της συμπολίτευσης δεν συνάδουν με τα όσα θα έπρεπε να πρεσβεύει ένα φιλελεύθερο κόμμα, όπως θέλει να ισχυρίζεται ότι είναι η Νέα Δημοκρατία. Κάποιοι λίγοι, πιο μετριοπαθείς, προσπάθησαν να προασπιστούν τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, όπως απορρέουν από τη Σύμβαση της Γενεύης, αλλά με έναν τρόπο που να μην δυσαρεστήσει τα αυτιά των ακροδεξιών στελεχών της παράταξής τους. Κανείς, όμως, δεν είπε ούτε κουβέντα για την ένταξη. Ίσως κάπου ψελίλστηκε η λέξη «ενσωμάτωση», χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, χωρίς ανάλυση.
Θα πει κανείς ότι ίσα που έχουν περάσει 120 μέρες από το σχηματισμό της κυβέρνησης. Είναι όμως τα δικά τους τα λόγια που τους εκθέτουν. Όταν ήταν στη θέση της αντιπολίτευσης, επέκριναν το κάθε βήμα, την κάθε πρωτοβουλία της προηγούμενης κυβέρνησης, και φώναζαν ότι είναι έτοιμοι να λύσουν όλα τα ζητήματα, μόλις αναλάβουν τη διακυβέρνηση. Τα αποτελέσματα δείχνουν το ακριβώς αντίθετο.
Το χειρότερο απ’ όλα, όμως, είναι ότι, με τη ρητορική του μίσους και της ξενοφοβίας, που εξέθρεψαν προεκλογικά και ανέχονται μετεκλογικά, οδηγούν στον εκφασισμό και τον κοινωνικό αυτοματισμό. Τα περιστατικά των τελευταίων ημερών είναι πολλά, με πιο ανησυχητικά τον πετροβολισμό του λεωφορείου στα Βρασνά και τους ακροδεξιούς κουκουλοφόρους που χάραξαν με μαχαίρι το χέρι του Ιρανού μαθητή στη Θεσσαλονίκη.
Ο Γιώργος Ψυχογιός είναι Βουλευτής Κορινθίας ΣΥΡΙΖΑ Αν. Τομεάρχης για τη Μεταναστευτική Πολιτική
Πηγή: Η Αυγή
