Τα όσα συνέβησαν στην πόλη της Μυτιλήνης, αντί να αποτελέσουν ένα ηχηρό μήνυμα ότι απαιτείται άμεση αλλαγή πολιτικής στο προσφυγικό, υπήρξαν η πρόφαση για την αυθαίρετη στοχοποίηση όλων των άλλων εκτός της Ν.Δ. για την έκρυθμη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.
Οι δηλώσεις από κυβερνητικά στελέχη περί υποκίνησης της διαδήλωσης των εξαθλιωμένων της Μόριας από τον ΣΥΡΙΖΑ και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, η ακραία καταστολή που εξελίχθηκε σε κυνήγι μαγισσών ακόμα και απέναντι σε Βρετανούς πολίτες λόγω χρώματος, η ανοχή σε ακροδεξιές ομάδες και τάγματα εφόδου, που έκαναν και πάλι την εμφάνισή τους, και τελικά η ενοχοποίηση των ίδιων των προσφύγων μόνο τυχαίες δεν είναι.
Οδηγούν στον κοινωνικό αυτοματισμό, τροφοδοτούν ξενοφοβικά αντανακλαστικά απέναντι στην αλληλεγγύη, προλειαίνουν το έδαφος για ενεργητική και παθητική αποτροπή με κλειστά κέντρα – φυλακές, παραβιάσεις βασικών δικαιωμάτων στο άσυλο, πλωτά φράγματα στη θάλασσα κ.λπ.
Όλα τα παραπάνω έχουν εντοπιστεί και κατακριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρώπης και πληθώρα ανθρωπιστικών οργανώσεων και διεθνών οργανισμών με τον πιο έντονο τρόπο.
Ας σταθούμε όμως λίγο στο θέμα των ΜΚΟ. Οι οργανώσεις που δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στη χώρα διαχειρίζονται προγράμματα τα οποία σχετίζονται με την υποδοχή και την ένταξη και χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Λειτουργούν είτε υπό την “ομπρέλα” κάποιου διεθνούς οργανισμού είτε σε απευθείας συνεργασία με το ελληνικό κράτος.
Τέτοιες είναι εκείνες που συνεργάζονται, για παράδειγμα, με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης στην υποστήριξη διοίκησης των δομών φιλοξενίας ή το πρόγραμμα HELIOS για την Ένταξη, όσες διαχειρίζονται τα προγράμματα ΕΣΤΙΑ ή CASH υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, αλλά και οι οργανώσεις που αναλαμβάνουν τη διαχείριση ειδικών δομών υποδοχής, όπως είναι οι ξενώνες φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων. Πρόκειται για μεγάλες κατά κανόνα οργανώσεις, με σημαντικό αριθμό εργαζομένων, καθώς το διαχειριστικό κομμάτι των προγραμμάτων απαιτεί προσωπικό επαρκές τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά.
Η χρησιμότητα των ΜΚΟ
Υπάρχουν βέβαια και μικρότερες ΜΚΟ, που προσφέρουν νομική και ανθρωπιστική αρωγή λειτουργώντας παράλληλα με τον κρατικό μηχανισμό, είτε βοηθώντας στη διαδικασία υποβολής των αιτημάτων για το άσυλο είτε προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια.
Οι οργανώσεις αυτές στον έναν ή τον άλλο βαθμό προσέφεραν βοήθεια στη διαχείριση του προσφυγικού σε μια που δύσκολη περίοδο, που η χώρα, εξαιτίας των μνημονιακών δεσμεύσεων δεν μπορούσε να προσλάβει προσωπικό και λόγω μη προηγούμενης εμπειρίας στην υποδοχή τέτοιου μεγέθους ροών δεν είχε την ετοιμότητα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που απορρέουν τόσο από τις αξίες του ανθρωπισμού όσο και από το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο.
Στους εργαζόμενους, τους εθελοντές και τους συνεργάτες αυτών των οργανώσεων λοιπόν έριξε το ανάθεμα η κυβέρνηση για τα όσα συνέβησαν στην πόλη της Μυτιλήνης. Θεωρώντας ότι από πλευράς του κράτους είναι όλα όπως πρέπει, δημιούργησε έναν αόρατο εχθρό. Ότι κάποιοι υποκίνησαν τον ξεσηκωμό. Ότι δεν έπαιξε κανένα ρόλο ότι 17.000 άνθρωποι ζουν σε σκηνές και πρόχειρες κατασκευές εκτός των εγκαταστάσεων του ΚΥΤ της Μόριας. Ότι δεν επηρέασε η εφαρμογή του νέου νόμου για το άσυλο, η οποία προβλέπει ότι θα προτεραιοποιούνται τα νέα αιτήματα ασύλου έναντι των παλιών. Ότι η κακής ποιότητας και μικρής ποσότητας τροφή που φτάνει κάθε μέρα για το συσσίτιο δεν μπορεί να εξαντλήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Αν ήθελαν πραγματικά να βελτιώσουν την κατάσταση, θα μπορούσαν να κάνουν βήματα για την αποσυμφόρηση των νησιών, με προτεραιότητα τη Λέσβο και τη Σάμο. Αν ήθελαν πραγματικά να ελέγξουν τη λειτουργία των ΜΚΟ, θα μπορούσαν να αυστηροποιήσουν το ελεγκτικό πλαίσιο για την τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει με την εγγραφή τους στο Μητρώο (το οποίο λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια και θεσμοθετήθηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) και να εφαρμόσουν ένα δίκαιο σύστημα αποπομπής από αυτό, όταν χρειάζεται.
Ποινικοποίηση της αλληλεγγύης
Αυτό που έψαχναν να βρουν ήταν ένα εξιλαστήριο θύμα. Το βρήκαν στους εργαζόμενους των ΜΚΟ. Με τη διάταξη της τροπολογίας που κατατέθηκε την Τρίτη στη Βουλή αλλά κυρίως με τη ρητορική τους έδειξαν με το δάχτυλο τον υπεύθυνο.
Όπως είναι φυσικό, δεν είναι καθόλου απίθανο να υπάρχουν ΜΚΟ αλλά και εργαζόμενοι σε αυτές που με υστεροβουλία και προσδοκώντας οφέλη κινήθηκαν εκτός νομιμότητας και πρέπει να αποπεμφθούν από το Μητρώο και να τιμωρηθούν και τα φυσικά πρόσωπα που εμπλέκονται. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να οδηγεί σε συλλήβδην καταδίκη όλων των ΜΚΟ, σε γενικεύσεις και αυθαιρεσίες που σχετίζονται και με τα προσωπικά δεδομένα των απασχολούμενων σε αυτές, ούτε, πολύ περισσότερο, στην ποινικοποίηση της αλληλεγγύης που πολιτικά καλλιεργεί η ΝΔ. Μην ξεχνάμε ότι πολλά νέα παιδιά, αξιόλογοι επιστήμονες, πτυχιούχοι, οι περισσότεροι ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, μέσα στην κρίση βρήκαν μια δουλειά, δύσκολη, με ιδιαίτερες απαιτήσεις, με πολλή ψυχολογική φθορά, στην πρώτη γραμμή του πεδίου. Αυτοί και αυτές έχουν τη μοναδική ευθύνη για την κατάσταση, μας λέει η Νέα Δημοκρατία και οι διάφοροι ακροδεξιοί. Αυτοί φταίνε για όλα, γιατί οι ίδιοι τα έχουν όλα καλώς καμωμένα…
Στο κράτος η βασική αρμοδιότητα
Και για να είμαστε τελείως ξεκάθαροι, για μας, ως ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει το κράτος να έχει τη βασική ευθύνη και υποχρέωση να δημιουργεί και να στελεχώνει δομές υποδοχής και φιλοξενίας, να παρέχει βασικές υπηρεσίες, όπως πρόσβαση στην υγεία και την εκπαίδευση, να προσλαμβάνει προσωπικό για την κάλυψη των αναγκών στο πεδίο, να χαράσσει στρατηγική και να υλοποιεί την ένταξη στις τοπικές κοινωνίες. Οι ΜΚΟ δρουν συμπληρωματικά και αξιοποιούνται όπου, λόγω του επείγοντος ή της τεχνογνωσίας που έχουν, μπορούν να προσφέρουν άμεσα σε ένα ζήτημα όπως το προσφυγικό που είναι διαρκώς μεταβαλλόμενο και σύνθετο. Και γι’ αυτό η προηγούμενη κυβέρνηση είχε συστήσει αυτόνομο υπουργείο δείχνοντας και τη βαρύτητα που έχει το ζήτημα, αλλά και ότι η διαχείρισή του πρέπει να γίνεται από μια ξεχωριστή κρατική οντότητα που συντονίζει και τα συναρμόδια υπουργεία.
Ο Γιώργος Ψυχογιός είναι βουλευτής Κορινθίας, τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ
Πηγή: Η Αυγή
