ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜO
Ο προϋπολογισμός θα ήταν μία ευκαιρία να μιλήσουμε για όλα τα θέματα της οικονομίας και της οικονομικής πολιτικής, να δούμε και τη μεγάλη εικόνα. Θα αρχίσω απ’ αυτή, γιατί ο προϋπολογισμός μπορεί να μας λέει ότι υπάρχουν κάποια ρίσκα για χειροτέρευση των διεθνών συνθηκών, πχ από το Brexit, τον Τραμπ, αλλά δεν μας λέει τίποτα για το ποιο είναι αυτό το πλαίσιο των διεθνών αγορών και οικονομιών και από πού προήλθε.
Γιατί παντού στην Ευρώπη και στην Αμερική έχουμε τα τελευταία τριάντα χρόνια μία πτώση των επενδύσεων; Γιατί τα τελευταία είκοσι χρόνια και μετά από την κρίση έχουμε πενιχρά αποτελέσματα στην ανάπτυξη και στις προβλέψεις για την ανάπτυξη; Γιατί έχουμε τα τελευταία δέκα χρόνια στασιμότητα στους πραγματικούς μισθούς και στην παραγωγικότητα; Δεν μας λέει τίποτα για όλα αυτά.
Θα καταθέσω μετά τέσσερα σχεδιαγράμματα. Το ένα αφορά τον σχηματισμό παγίου κεφαλαίου από το οποίο φαίνεται η πτωτική τάση τα τελευταία τριάντα χρόνια. Το ίδιο ισχύει για την ανάπτυξη. Δύο ακόμη πίνακες δείχνουν και στις χώρες της ΕΕ και παγκοσμίως τα πενιχρά αποτελέσματα στην παραγωγικότητα και στους μισθούς.
Με ποιες πολιτικές έχουμε αυτά τα πενιχρά αποτελέσματα; Οι Συριζαίοι, οι Μαδούροι κυβερνούσαν στην ΕΕ και στην Αμερική; Και γιατί περιμένουμε ότι τώρα στην Ελλάδα, με τις ίδιες πολιτικές, θα έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα;
Πώς απαντάτε τώρα στις επενδύσεις και στην παραγωγικότητα; Με μείωση των φόρων! Αυτό που έκανε ο Τραμπ, που κάνουν όλες οι δεξιές κυβερνήσεις. Καταρχάς να σας πω, όσον αφορά τον μη εμπορεύσιμο τομέα, δεν πιστεύω ότι ο φόρος παίζει μεγάλο ρόλο στις υπηρεσίες. Εκεί εξαρτάται περισσότερο από το διαθέσιμο εισόδημα, για το οποίο, να σημειώσουμε, δεν έχετε κάνει κάτι να συγκλονίσει το πανελλήνιο. Στον δε εμπορεύσιμο τομέα, η αύξηση επενδύσεων και παραγωγικότητας εξαρτάται πολύ περισσότερο από το φόρο, από τις δημόσιες επενδύσεις, στην κατάρτιση των εργαζομένων και τον προγραμματισμό.
Ο κ. Σκυλακάκης απαντά εδώ ότι καλά είναι αυτά που είπα για τις χαμηλές επενδύσεις στην παγκόσμια οικονομία την παραγωγικότητα, την ανάπτυξη, αλλά εμείς στην Ελλάδα είμαστε ακόμη χειρότερα. Μπορεί να μας εξηγήσει από ποιο οικονομικό θεώρημα βγαίνει ότι οι αποτυχημένες πολιτικές σε πλούσιες οικονομίες γίνονται επιτυχημένες πολιτικές μόνο επειδή εφαρμόζονται σε λιγότερο πλούσιες οικονομίες; Δεν υπάρχει τέτοιο θεώρημα! Αυτά τα στοιχεία ισχύουν και για πλούσιες οικονομίες και για λιγότερο πλούσιες και για ακόμη λιγότερο πλούσιες οικονομίες. Παντού η πολιτική αυτή έχει αποτύχει τα τελευταία 30 χρόνια! Η έλλειψη και του «φιλελευθερισμού» σας και του «νέου», μάς έχει διαλύσει.
Να μιλήσουμε για το QE
Αλλά, να διευρύνουμε τη συζήτηση. Ασκήσαμε κριτική για τις φοροαπαλλαγές που πάνε μόνο σε μερικές επιχειρήσεις. Ποια είναι η άποψή σας για την επικρατούσα πολιτική, για το QE (ποσοτική χαλάρωση); Να δεχτώ ότι η κατάσταση είναι καλύτερη με το QE από ό,τι θα ήταν χωρίς αυτό. Όμως, ταυτόχρονα, δεν είναι καιρός να πούμε ότι οι μη στοχευμένες μειώσεις των φόρων ή το QE που ήταν για όλες τις επιχειρήσεις δεν δούλεψε και πού οδήγησε; Αυτό εξηγεί και τη χαμηλή παραγωγικότητα και τις χαμηλές επενδύσεις. Να εξετάσουμε γιατί πήγαν όλα τα λεφτά του QE σε επαναγορές, σε συγχωνεύσεις, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και δεν πήγανε στην πραγματική οικονομία; Μήπως πρέπει να ξαναδούμε ότι αν θέλουμε, πραγματικά, να αυξήσουμε την παραγωγικότητα και τις επενδύσεις, πρέπει να δώσουμε φοροελαφρύνσεις και συγκεκριμένα μέτρα σε επιχειρήσεις που κάνουν καινοτομία;
Αν μας απασχολεί η πράσινη ανάπτυξη και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, μήπως πρέπει να σκεφτούμε τα κεφάλαια να μην πηγαίνουν σε όλες τις επιχειρήσεις, αλλά σε επιχειρήσεις που βλέπουν σοβαρά το πρόβλημα της κλιματικής κρίσης και θέλουν να το αντιμετωπίσουν; Μήπως πρέπει, δηλαδή, να επανέλθουμε στην ιδέα της βιομηχανικής πολιτικής, που εγκαταλείφθηκε στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού και έχουμε τα αποτελέσματα που σας είπα; Και πτώση των επενδύσεων, 3%-4% είναι οι καθαρές επενδύσεις που είναι νέο κεφάλαιο και όχι αναπλήρωση του ξοδεμένου παλιού κεφαλαίου. Να το ξανακοιτάξουμε αυτό;
Πώς απαντάτε στη στασιμότητα των μισθών; Με το να περιορίσουμε τις συλλογικές συμβάσεις; Να περιορίσουμε την αύξηση των κατώτατων μισθών; Εδώ είχε την ευγενική καλοσύνη η Έφη Αχτσιόγλου να μου δώσει έναν άλλο πίνακα που δείχνει ότι στην εποχή σας έπεφτε ο μέσος μισθός και αυξήθηκε λίγο σε μας -πάλι όχι με θετικούς ρυθμούς. Θετικούς ρυθμούς είχε μόνο όταν επέστρεψαν οι συλλογικές συμβάσεις και υπήρχε η επεκτασιμότητα σε σημαντικούς τομείς. Και μη μου πείτε ότι ασχολούμαστε εμείς μόνο με τους χαμηλόμισθους. Μην επενδύετε στον κοινωνικό αυτοματισμό, γιατί αυτό που έχουμε τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι ότι αν δεν βάλεις ένα πάτωμα στους κατώτατους μισθούς και τους μισθούς των πιο χαμηλά αμειβόμενων εργαζομένων, αυτό επηρεάζει και όλες τις προς τα πάνω κλίμακες.
Η έκθεση του ILO (Διεθνές Γραφείο Εργασίας) στην οποία ορίζεται η μεσαία τάξη, για τη Γερμανία λέει ευθέως ότι και η στασιμότητα των μισθών έχει επίπτωση στο εισόδημά της στις πιο κάτω κλίμακες. Πώς θα αντιμετωπίσετε τώρα εσείς τη στασιμότητα των μισθών όταν πάνω στην αύξησή τους υπολογίζετε το 2,8% ανάπτυξη, που δεν προκύπτει ότι θα γίνει; Και πώς θα αντιμετωπίσετε τις περιφερειακές ανισότητες; Με γενικές φοροαπαλλαγές; Σε όλες τις χώρες υπάρχουν πόλοι ανάπτυξης και αυτό δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα, αν δεν είσαι σε έναν απ’ αυτούς, σε κάποια μεγάλη πόλη; Κοιτάξτε τις βρετανικές εκλογές, κοιτάξτε τις γαλλικές εκλογές, κοιτάξτε τα στοιχεία για τις ελληνικές περιφέρειες. Πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό; Με γενικές φοροελαφρύνσεις;
Διεύρυνση των ανισοτήτων
Πάμε τώρα στις κοινωνικές ανισότητες. Δεν σας έχω πίνακα για τις κοινωνικές ανισότητες τα τελευταία είκοσι χρόνια, γιατί τα έχουμε πει τόσες φορές. Τα στοιχεία είναι τόσο συντριπτικά και για τον πλούτο και για το εισόδημα και για την πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά, που δεν χρειάζεται πια να τα αποδείξουμε. Όλος ο κόσμος λέει ότι το βασικό πρόβλημα στις δυτικές κοινωνίες είναι η μεγάλη ανισότητα. Και πώς το αντιμετωπίζετε εσείς αυτό; Το αντιμετωπίζετε δίνοντας 50-60 ευρώ στο κάτω τεταρτημόριο, στους πιο φτωχούς, 10% στο διαθέσιμο εισόδημα μέσω της φορολογίας εισοδήματος και 500-700 στους πιο πλούσιους; Αυτό θα το αντιμετωπίσει;
Αντιμετωπίζεται η ανισότητα στην πρόσβαση αγαθών όταν στα 1,2 δισεκατομμύρια που έχετε διαθέσιμα, το 10% πάει προς τις δαπάνες και 90% στους φόρους; Ο κ. Σταϊκούρας μας ανακοίνωσε μια μικρή βελτίωση για τα επόμενα χρόνια, ότι θα είναι 20% και 80% αντίστοιχα. Κακώς ο Ανδρέας Ξανθός είχε στόχο να φτάσουν οι δαπάνες στην υγεία στο 7%, που είναι ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Δεν λέω της Σουηδίας, ή της Γερμανίας, λέω το μέσο όρο. Είναι μη εφικτό, μη ρεαλιστικό, μη θεμιτό να φτάσει αυτός ο στόχος εκεί, να μπορούμε και εμείς να έχουμε ένα σύστημα υγείας άξιο των πολιτών μας;
Δυστυχώς, ο κ. Σκυλακάκης πριν από λίγο -γιατί ο άνθρωπος είναι αγαπητός, αλλά νεοφιλελεύθερος μέχρι το μεδούλι- είπε την εξής φράση: «Εμείς οι Έλληνες δεν έχουμε επιβιώσει ως έθνος επειδή μας έδωσε κάποιος επιδόματα». Άρα, δεν χρειαζόμαστε επιδόματα στέγασης, για τα παιδιά, επιδόματα για να μπορεί να σταθεί το κοινωνικό κράτος! Ούτε η ΕΡΕ είχε, ούτε η ΕΡΕ πίστευε στα επιδόματα.
Είχε όμως τον αυταρχισμό, αυτόν που βλέπουμε τώρα να επιστρέφει. Αφού οικονομικά δεν μπορούμε να ενσωματώσουμε τα κομμάτια των μεσαίων και των λαϊκών στρωμάτων, δίνουμε αυταρχισμό! Και δεν έχει δίκιο η Αλέκα Παπαρήγα. Εμείς έχουμε καταγγείλει πολλές φορές τον αυταρχισμό, όχι μόνο στα δικαιώματα και στην αστυνομία και στις διαδηλώσεις, αλλά και εναντίον των εργαζομένων.
Και τέλος πάντων, αν θέλετε να ξεμπερδέψετε με τα επιδόματα, σας προτείνω να κρατήσετε ένα επίδομα ή να δημιουργηθεί ένα νέο επίδομα, για την ανάκαμψη του ρεμπέτικου τραγουδιού. Τουλάχιστον, αφού δεν θα πάρουν επιδόματα, ο κόσμος ο λαϊκός και των μεσαίων στρωμάτων να μπορεί να τραγουδά όπως παλιά για τις πίκρες, για τα φαρμάκια και τα βάσανα. Εκεί θα καταντήσετε και τη μεσαία τάξη και τον κόσμο της εργασίας.
Ένας προϋπολογισμός, όμως, δεν είναι μόνο για το διαθέσιμο εισόδημα όσο σημαντικό και να είναι αυτό. Οφείλει να απαντήσει στη γενική ευημερία του κόσμου και ειδικά του κόσμου της εργασίας. Να αντιμετωπίσει τη στασιμότητα στην παραγωγικότητα. Τη στασιμότητα της ανάπτυξης, τις περιφερειακές ανισότητες. Πρέπει να απαντήσει για την κατάσταση των δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών. Να απαντήσει στη μεταστροφή της οικονομίας σε μία πράσινη ανάπτυξη.
Σε όλα αυτά τα μείζονα ζητήματα, πραγματικά, δεν έχετε τίποτα να πείτε. Είναι ένας προϋπολογισμός που συντονίζεται απολύτως με τις πολιτικές αυτές που, όπως υποστηρίξαμε πριν, έχουν φτάσει τις ευρωπαϊκές και τις αναπτυγμένες οικονομίες στην κατάσταση όπου βρίσκονται αυτή τη στιγμή.
Ευκαιρίες για κοινωνικές αντιστάσεις
Άκουσα, όμως, πολλές ομιλίες και από το ΚΚΕ και από το ΜέΡΑ25 και από το ΚΙΝΑΛ. Θέλω να πω, με κάθε ειλικρίνεια, όταν αντιμετωπίζουμε αυτή την κυβέρνηση όχι μόνο στα οικονομικά, όχι μόνο στα κοινωνικά, αλλά και στα δικαιώματα, θα εξαντλήσουμε τα δύο-τρία χρόνια της αντιπολίτευσης για το ποιος θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας από τη φθορά της κυβέρνησης;
Αυτό θα πούμε στο λαϊκό κόσμο που θα δει τις συνέπειες αυτής της οικονομικής πολιτικής; Ότι δεν έχει σημασία αν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ή η Νέα Δημοκρατία; Καμία σημασία δεν έχει ότι πήραμε τα 700 εκατομμύρια της πρόνοιας και τα φτάσαμε στα 3 δισεκατομμύρια; Στους εργαζόμενους, για παράδειγμα, στα ξενοδοχεία που η επεκτασιμότητα τους έδωσε μια ανάσα, αλλά και σε άλλους, θα πείτε ότι αυτό δεν έχει καμία σημασία; Αυτό θα πούμε; Εκεί θα εξαντλήσουμε όλη την πολιτική μας ανάλυση; Ή θα δημιουργήσουμε μαζί, εκεί όπου συμφωνούμε, ευκαιρίες για κοινωνικές αντιστάσεις και στα δικαιώματα γενικά και στο χώρο εργασίας και για την πράσινη ανάπτυξη, να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο ρεύμα που να εμποδίσει αυτή τη στρατηγική, που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι δεν θα δουλέψει;
Μπορεί να το αρνηθείτε. Δεν θα μας συγχωρέσει, όμως, ο κόσμος της εργασίας, ούτε εσάς, ούτε εμάς. Και πολύ φοβάμαι ότι αν δεν συνεργαστούμε, εκεί όπου μπορούμε, το κέρδος θα το πάρει η ακροδεξιά, εντός και εκτός της Νέας Δημοκρατίας. Ακούσατε τον προηγούμενο ομιλητή… Ελπίζω να τον ακούσατε, για το ποια είναι η πατριωτική, η μη κοσμοπολίτικη -κάτι μου λέει αυτή η λέξη, το «μη κοσμοπολίτικη», έχει μία ιστορία αυτή η λέξη- η εθνική πολιτική. Εκεί θα το αφήσουμε; Ή θα έχουμε αισιοδοξία και θα πούμε στον κόσμο της εργασίας ότι υπάρχει ελπίδα; Υπάρχει ελπίδα στο μέλλον να έχουμε προϋπολογισμούς που απαντάνε στα κοινωνικά, στα οικονομικά προβλήματα και στα δικαιώματα των ανθρώπων της εργασίας και του κόσμου που όλοι μας θέλουμε να υποστηρίξουμε.
Ποιοι μας έφθασαν εδώ
Ο κ. Σκυλακάκης μου απάντησε ότι δεν πρέπει να ρίχνω αλάτι στην πληγή και να μη μιλάω καθόλου για τα μεσαία στρώματα. Του θέτω δυο ερωτήματα: Πρώτον, πριν από την κρίση για 6 χρόνια, πριν από το 2009, ποια κυβέρνηση υπήρχε στην Ελλάδα; Δεύτερον, ανάμεσα 2010-14 πόσο έπεσε το ΑΕΠ; Θα συμφωνούσε στον αριθμό 26% και ότι μετά αυξήθηκε πολύ λίγο, 2% επί της κυβέρνησής μας;
Είναι δυνατό να ισχυρίζεται καμία και κανείς ότι η μεσαία τάξη δεν καταστράφηκε από τη μεγάλη κρίση χρεωκοπίας -κυβέρνηση της ΝΔ ήταν πριν τη χρεωκοπία- όταν μειώθηκε το ΑΕΠ 26%, αλλά καταστράφηκε όταν είχαμε ανάπτυξη 2%; Ποια οικονομικά τα υποστηρίζουν αυτά; Πού τα έμαθε αυτά τα οικονομικά ο κ. Σκυλακάκης; Με τη μείωση του ΑΕΠ 26%, τη μεγαλύτερη μείωση ΑΕΠ οποιασδήποτε οικονομίας εν καιρώ ειρήνης, δεν έχουμε κανένα αποτέλεσμα στη μεσαία τάξη;
Εκτός, όμως, από τη λαϊκή να μην «ρίχνουμε αλάτι στην πληγή» υπάρχει και το «στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό». Και αυτό θα το μάθετε στη ΝΔ όταν καταλάβετε ότι με τις δικές σας πολιτικές και φέρατε εδώ τη μεσαία τάξη και δεν θα την ξαναφέρετε εκεί που θα θέλατε να είναι. Διότι άλλους στόχους έχετε στην οικονομική σας πολιτική, όπως υποστήριξα στην ομιλία μου.
Θυμίζω στον κ. Σκυλακάκη το ρητό του Τσόμσκι ότι το βασικό στοιχείο του νεοφιλελευθερισμού είναι ότι δεν είναι ούτε νέος, ούτε φιλελεύθερος. Πράγματι, είσαστε σε μία παράταξη που θεωρείτε ότι είστε φιλελεύθεροι, αλλά δεν είχατε καν την ευγενή καλοσύνη να υποστηρίξετε το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια. Για ποιο φιλελευθερισμό μιλάτε; Ξέρετε τι έγινε χτες με την αστυνομία; Το θεωρείτε φιλελεύθερο αυτό;
Οι δύο αξιοπιστίες και το καθήκον των δημοκρατικών δυνάμεων
Μπορεί ο προϋπολογισμός να χαρακτηρίζεται και από αναξιοπιστία και από ταξική μεροληψία, όμως έχει και αξιοπιστία. Έναντι ποιων όμως;
Απέναντι στις μεγάλες επιχειρήσεις, στους εργοδότες με την κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, στους πολίτες με μεγάλη περιουσία και εισόδημα- τα 100εκ από την ελάφρυνση του ΕΝΦΙΑ κατευθύνθηκαν σε περιουσίες άνω των 500.000 ευρώ στις ΠΑΕ
Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αξιόπιστος:
• στον κόσμο της εργασίας που θέλει καλύτερους μισθούς
• στους ανθρώπους που θέλουν μείωση των ανισοτήτων
• στους ανθρώπους που θέλουν καλύτερη υγεία
• στους ανθρώπους που θέλουν περισσότερα δικαιώματα
• στους ανθρώπους που θέλουν περισσότερη δημοκρατία
• στους ανθρώπους που θέλουν να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή
Για αυτό, λοιπόν, ξανακάνω έκκληση σε όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις, στο Μέρα25, στο ΚΚΕ και ίσως στο ΚΙΝΑΛ, να συμπορευτούμε στη μάχη μας για τη διεκδίκηση όλων των παραπάνω, αλλιώς κερδισμένο θα είναι το ρεύμα της δεξιάς.
Μπορούμε και πρέπει να δώσουμε ελπίδα στον κόσμο και να πείσουμε ότι υπάρχουν εναλλακτικές πολιτικές, να δείξουμε ότι το συμφέρον της μεσαίας και λαϊκής τάξης μπορεί να είναι οικουμενικό συμφέρον, δηλαδή συμφέρον για όλους.
Ευκλείδης Τσακαλώτος
Πηγή: Η Εποχή
